Η ερωτική «Μαντόνα» του Έντβαρντ Μουνκ αποκαλύπτει τα μυστικά της

Η ερωτική "Μαντόνα" του Έντβαρντ Μουνκ αποκαλύπτει τα μυστικά της Facebook Twitter
Η Μαντόνα και το σχέδιο κάτω από το έργο | Borre Hostland/the National Museum of Norway
0

Εκτός από την «Κραυγή», ένα από τα πιο διάσημα έργα του Μουνκ είναι η «Μαντόνα» μια από τις πιο διάσημες γυναικείες μορφές της ιστορίας της τέχνης, που απεικονίζει μια γυμνή γυναίκα με το ένα χέρι πάνω από το κεφάλι της και το άλλο πίσω από την πλάτη της.

Στο Εθνικό Μουσείο της Νορβηγίας που φιλοξενεί πολλά έργα του Μουνκ, ανακαλύφθηκε ένα προπαρασκευαστικό σχέδιο που δείχνει ότι ο ιδιαίτερα παραγωγικός αυτός ζωγράφος από τα πρώτα χρόνια πειραματίστηκε με πολλά στυλ, όπως ο νατουραλισμός και ο ιμπρεσιονισμός. Σε αυτό το έργο φαίνεται ότι προβληματίστηκε πολύ πριν να αποφασίσει που και με ποιο τρόπο θα τοποθετήσει τα χέρια της γυναίκας, που αρχικά κρέμονταν χαλαρά δίπλα στο σώμα της. Οι υπογραμμίσεις που αποκαλύφθηκαν κάτω από τον πίνακα δείχνουν επίσης ότι αυτό το αριστούργημα είναι πιθανότατα η πρώτη από τις πέντε ζωγραφισμένες εκδόσεις που δημιούργησε ο Mουνκ τη δεκαετία του 1890.

Οι επιμελητές του μουσείου ενθουσιάστηκαν επειδή μπορεί κάποιος να δει τον τρόπο που δούλευε ο Μουνκ και το υποσχέδιο δείχνει ότι αρχικά ήθελε να παρουσιάσει τη γυναίκα στον πίνακα με ένα πιο παραδοσιακό τρόπο σύμφωνο με τα πρότυπα της εποχής και τα πορτρέτα που ήταν μια συνήθης πρακτική για τους ζωγράφους. Η τελική στάση είναι πολύ πιο πρωτοποριακή και όλα τα σχέδια που επιμελημένα φύλαξε ο ζωγράφος στη διάρκεια της ζωής του δείχνουν την εξέλιξη και την μελέτη των έργων του.

Τα σωζόμενα σκίτσα για αυτή τη σύνθεση δείχνουν τον Μουνκ να δοκιμάζει πόζες, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που το υποσχέδιο φαίνεται στον ίδιο τον πίνακα, δίνοντας μια εικόνα για τη δημιουργία του.

Η ερωτική "Μαντόνα" του Έντβαρντ Μουνκ αποκαλύπτει τα μυστικά της Facebook Twitter
Edvard Munch - Madonna | Courtesy ΝΜ Οslo

Αυτό που είναι ενδιαφέρον για τον τρόπο εργασίας του είναι ότι ακόμα και όταν εργαζόταν στη σύνθεση εξακολουθούσε να κάνει σχέδια και να συνεχίζει τη διαδικασία της σύνθεσης και του πειραματισμού, έτσι ώστε ο πίνακας να εξελίσσεται ουσιαστικά μπροστά στα μάτια του θεατή.

Η αποκάλυψη των υποσχεδίων έγινε με υπέρυθρες ακτίνες που εμφανίζουν τα στρώματα που υπάρχουν κάτω από την επιφάνεια του πίνακα.

Οι ιστορικοί τέχνης περιέγραψαν τη Μαντόνα ως μια αισθησιακή, ονειρική γυναίκα που είναι ταυτόχρονα ισχυρή και υποταγμένη, περικλείοντας την αμφιθυμία μεταξύ φόβου και επιθυμίας. Ο Μουνκ έγραψε για το έργο: «Η γυναίκα σε κατάσταση εγκατάλειψης αποκτά την οδυνηρή ομορφιά της Μαντόνα ... Η γυναίκα είναι ταυτόχρονα αγία - πόρνη».

Ο πίνακας που τιτλοφορείται Μαντόνα ενώ συνήθως συνδέεται με τη μητέρα του Ιησού, εδώ έρχεται σε αντίθεση με τη φιγούρα που έχει κόκκινο φωτοστέφανο όχι χρυσό όπως συνήθιζαν σε θρησκευτικές εικόνες. Αν και είναι μια εξαιρετικά ασυνήθιστη αναπαράσταση, αυτός ο πίνακας ίσως είναι της Παρθένου Μαρίας. Ο Μουνκ χρησιμοποίησε περισσότερους από έναν τίτλους, συμπεριλαμβανομένων των Ερωτευμένη Γυναίκα και Μαντόνα. Ο Μουνκ δεν φημίζεται για θρησκευτικά έργα τέχνης και δεν ήταν γνωστός ως Χριστιανός. Ωστόσο η σχέση με την Παναγία μπορεί να προορίζεται να τονίσει την ομορφιά και την τελειότητα της φίλης του Ντάγκνι Γιούελ-Πρζιμπιζέβσκα, του μοντέλου για το έργο, και να εκφράσει τη λατρεία του για αυτή ως ιδανικό της γυναικείας μορφής.

Η ερωτική "Μαντόνα" του Έντβαρντ Μουνκ αποκαλύπτει τα μυστικά της Facebook Twitter
Αυτοπροσωπογραφία του Μουνκ |Self-Portrait with Skeleton Arm, 1895

Στη δεκαετία του 1890 στη Νορβηγία, ένα τέτοιο θέμα ήταν «συγκλονιστικό», καταδικάστηκε ως «αηδιαστικό», αλλά ο Μουνκ κέρδισε την υποστήριξη της προοδευτικής πολιτιστικής ελίτ. Ο Χένρικ Ίψεν επισκέφθηκε την έκθεση και, σύμφωνα με τον ίδιο τον Μουνκ, του είπε: « Όσο περισσότερους εχθρούς έχεις, τόσο περισσότερους φίλους θα έχεις».

Όπως λένε οι επιμελητές του μουσείου, ο πίνακας που είναι εύκολα κατανοητός με την πρώτη ματιά αποκαλύπτει τις πολυπλοκότητες του «όταν τον κοιτάς όλο και περισσότερο». Ο Μουνκ χρησιμοποιεί συχνά σκιές και δακτυλίους χρώματος γύρω από τις μορφές του για να τονίσει μια αύρα φόβου, απειλής, άγχους ή σεξουαλικής έντασης. Πολλοί πίνακες έχουν ερμηνευτεί ως αντανακλάσεις των σεξουαλικών ανησυχιών του καλλιτέχνη, αν και θα μπορούσε επίσης να υποστηριχθεί ότι αντιπροσωπεύουν την ταραχώδη σχέση του με τον ίδιο τον έρωτα και τη γενική απαισιοδοξία του σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη.

Η Μαντόνα ένα έργο το οποίο έχει την χαρακτηριστική ασάφεια είναι εύκολα κατανοητό. Ενώ η «Κραυγή» υπογραμμίζει το άγχος, η Μαντόνα αφορά την αγάπη, τη γυναίκα και τον ερωτισμό. Ο πίνακας αποκτήθηκε από το μουσείο το 1909 ως δώρο, μαζί με πολλούς από τους άλλους πιο σημαντικούς πίνακες του Μουνκ και έγινε αμέσως ένα από τα πιο αγαπητά έργα. Οι άλλες ζωγραφισμένες εκδοχές βρίσκονται στο Kunsthalle του Αμβούργου και στο Μουσείο Munch, στο Όσλο, και δύο σε ιδιωτικές συλλογές των ΗΠΑ.

Αυτός ο πίνακας θα είναι σε πρωταγωνιστική θέση στο Munch Room στο νέο κτίριο του NM που θα ανοίξει στο Όσλο τον Ιούνιο του επόμενου έτους και θα είναι το μεγαλύτερο μουσείο τέχνης στις σκανδιναβικές χώρες.

Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το βιβλίο της Ανί Ερνό «Η εμμονή» είναι μια μικρή εποποιία της ζήλειας

Πολιτισμός / Το βιβλίο της Ανί Ερνό «Η εμμονή» είναι μια μικρή εποποιία της ζήλειας

Κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς κυκλοφόρησαν από το Μεταίχμιο δύο βιβλία της πολυδιαβασμένης στην Ελλάδα και στη Γαλλία Ανί Ερνό (Anni Ernaux, Νόμπελ Λογοτεχνίας 2022), σε μετάφραση Ρίτας Κολαΐτη
NEWSROOM