Ο Θαλασσόμυλος στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά γεωλογικά φαινόμενα της χώρας.
Στο σημείο αυτό, εδώ και αιώνες, η θάλασσα «χάνεται» μέσα σε υπόγειες καταβόθρες, δημιουργώντας ένα μοναδικό υδρογεωλογικό φαινόμενο που έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον επιστημόνων και ταξιδιωτών.
Το νερό που εισχωρεί στις καταβόθρες διανύει μια υπόγεια διαδρομή και, έπειτα από εβδομάδες, επανεμφανίζεται στις πηγές του Καραβόμυλου, στην άλλη πλευρά του νησιού. Αυτό το φυσικό «ταξίδι» του νερού καθιστά τον Θαλασσόμυλο όχι μόνο σημείο φυσικής ομορφιάς, αλλά και πεδίο επιστημονικής μελέτης διεθνούς σημασίας.
Κι όπως το νερό εξαφανίζεται και ξαναγεννιέται θεαματικά στην άλλη άκρη του νησιού, έτσι και το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ «Κύματα» δίνει ζωή σε αυτόν τον χώρο για 4η συνεχή χρονιά, με την πρωτοβουλία του Μαρίνου Σκλαβουνάκη. Ένα φεστιβάλ που, όπως τα κύματα της θάλασσας, φέρνει στο φως νέες ιστορίες, πολιτισμούς και φωνές, μετατρέποντας τον Θαλασσόμυλο σε μια φυσική «αίθουσα προβολής» όπου η φύση και η τέχνη ενώνονται εντυπωσιακά. Έτσι, το γεωλογικό θαύμα γίνεται και πολιτιστικό – και ο τίτλος «εκεί όπου χάνονται τα νερά, αναδύεται ο κινηματογράφος» μοιάζει πιο επίκαιρος από ποτέ.

Εκεί, κάθε μέρα και μια νέα εμπειρία: η μούσα του Κριστόφ Κισλόφσκι, Ιρέν Ζακόμπ, μάς ταξίδεψε στην “Διπλή Ζωή της Βερόνικα” και εξομολογήθηκε σκηνές και συναισθήματα με το κοινό · ο ράπερ Λεξ ξεχώρισε στην κριτική επιτροπή και μας χάρισε ιδιαίτερες στιγμές, όπως το making‑of της «Σπασμένης Φλέβας» — μαζί με τη Μαρία Κεχαγιόγλου και τον Γιάννη Αναστασάκη — αλλά και το επίσημο τραγούδι της ταινίας με τους Kepler is free.
Οι θεατές παρακολούθησαν δυο μάστερκλας: των Αναστασάκη‑Κεχαγιόγλου για την υποκριτική στο σινεμά του Οικονομίδη (27/8), και του σκηνοθέτη Χρήστου Δήμα (29/8) με προβολές επιλεγμένων ταινιών του Πολύπλευροι σταθμοί: έκθεση SFX με τους αδερφούς Αλαχούζους (25–26/8), έκθεση σχεδίων & κοστουμιών Πάτσα, κόμικς Βαβαγιάννη, προβολή του «Εργαστηρίου του Δρ. Καλιγκάρι» με ζωντανή μουσική από τον Νίκο Βελιώτη (24/8), και ρεσιτάλ κιθάρας «Ο κινηματογραφικός Θεοδωράκης» (31/8) . Το φεστιβάλ έκλεισε με μια εκρηκτική συναυλία του Αργύρη Μπακιρτζή και των Χειμερινών Κολυμβητών (31/8), ενώ προστέθηκε και η ταινία «Παρακαλώ γυναίκες μην κλαίτε» του Σταύρου Τσιώλη με την παρουσία του Μπακιρτζή (30/8).
Μια από τις πιο ιδιαίτερες στιγμές του φετινού φεστιβάλ ήταν οι δύο εκθέσεις που παρουσίασε ο Λευτέρης Λαμπράκης, γνωστός για την πολυετή του ενασχόληση με τον κινηματογράφο. Μία σπάνια έκθεση αφίσας του ΕΟΤ (1929-2009) και μία ίσως ακόμα σπανιότερη με αντικείμενα του κινηματογράφου. «Όταν με προσέγγισε ο Μαρίνος, δέχτηκα με χαρά. Μου φάνηκε σαν όνειρο να βρεθώ στην άλλη πλευρά της χώρας και να κάνω κάτι που αγαπώ πολύ», τόνισε.

Ξεχωριστή στιγμή αποτέλεσε το αφιέρωμα στη μνήμη της Ιουλίας Σταυρίδου, της σπουδαίας σκηνογράφου-ενδυματολόγου που υπήρξε στενή συνεργάτιδα του Γιάννη Οικονομίδη, του Χρήστου Δήμα αλλά και πολλών νέων κινηματογραφιστών. Παρουσιάστηκε και η ταινία μικρού μήκους της Ειρήνης Χατζηκυριακίδου «Ίχνη του Εφήμερου», αφιερωμένη στη μόνιμη έκθεση κοστουμιών του ΚΘΒΕ που επιμελήθηκε η ίδια.
Η ανταπόκριση του κοινού ήταν εντυπωσιακή, όπως και στις εγκαταστάσεις των αδελφών Αλαχούζου. Από τα πιο σπάνια εκθέματα, μια γερμανική μηχανή προβολής του 1925 σε άριστη λειτουργική κατάσταση, ανάμεσα σε περισσότερα από 100 αντικείμενα που μεταφέρθηκαν με φορτηγό από την Κρήτη στην Κεφαλονιά. Ο ίδιος παρομοίασε την εμπειρία με τον «Σινεμά Παράδεισο»: «Είναι ένα καθαρόαιμο κινηματογραφικό φεστιβάλ και θα το στηρίξω με όλη μου τη δύναμη»
Η φετινή διοργάνωση ολοκληρώθηκε με την απονομή των βραβείων, επιβεβαιώνοντας τον διεθνή χαρακτήρα των «Κυμάτων». Στο Διεθνές Διαγωνιστικό Μυθοπλασίας, το πρώτο βραβείο κατέκτησε η ταινία The Contact του Mert Erez (Τουρκία), ακολούθησαν το The Island των Felicien Forest και Bruno Coulon (Γαλλία) και το Baozhda του Keran Abukasimu (Κίνα). Τρεις ειδικές μνείες ξεχώρισαν: το Choice (Β. Μακεδονία) για τη φωτογραφία, το Tsikitigklon (Κύπρος) για την ερμηνεία, και το Numb (Ελλάδα) για την ευαίσθητη θεματική του. Στο Διαγωνιστικό Ντοκιμαντέρ, πρώτο βραβείο απέσπασε το Roots (Ισπανία), ενώ το κοινό τίμησε το 11.01 του Jimi Drosinos και ξανά το Roots.
Το όραμα πάνω από από τα «Κύματα»
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Μαρίνος Σκλαβουνάκης, μιλώντας στη Lifo, θυμάται: «Από 15 ετών άρχισα να βλέπω ταινίες. Έπεσα με τα μούτρα. Έφτασα να έχω πάνω από 5.500». Η γνωριμία του με τον Γιάννη Οικονομίδη και τα μαθήματα που παρακολούθησε στο ΕΚΠΑ τον έφεραν πιο κοντά στην τέχνη του κινηματογράφου, οδηγώντας τον στην πρώτη του ερασιτεχνική ταινία. Όπως εξομολογείται: «Δεν θα φανταζόμουν ποτέ ότι η φιλία με τον Οικονομίδη θα μου έδινε την ευκαιρία να παρουσιάσω στο φεστιβάλ το making-of της νέας του ταινίας και το τραγούδι του ΛΕΞ».

Παράλληλα, ο Σκλαβουνάκης δημιούργησε πέρσι ένα αρχείο με χιλιάδες φωτογραφίες της Κεφαλονιάς, διαθέσιμο δωρεάν στο διαδίκτυο, αποκλειστικά για κινηματογραφική χρήση. Για την ιδέα των «Κυμάτων» λέει: «Για οκτώ χρόνια κάναμε προβολές κάθε εβδομάδα τον χειμώνα. Ο Δήμος μού πρότεινε να το κάνουμε φεστιβάλ το καλοκαίρι. Την πρώτη χρονιά παίξαμε μόνο κεφαλονίτικες δημιουργίες, αλλά είδα ότι υπήρξε ανταπόκριση και το συνέχισα». Το όραμά του, ωστόσο, δεν σταματά εδώ: «Βάζω τον πήχη ψηλά, αλλά ξέρω πως δεν εξαρτάται μόνο από μένα. Η Ελλάδα μπορεί να σε ξενερώσει με την αδιαφορία της. Κάθε μέρα όμως βάζω στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα τα καταφέρω και του χρόνου». Κι ας υπάρχουν στιγμές που σκέφτεται: «Αν πω πως δεν θα το ξανακάνω, δεν θα με ρωτήσει κανείς γιατί».
Ο Γιάννης Οικονομίδης και οι συνεργάτες του στο «κύμα» του φεστιβάλ

Η νοητή παρουσία του Γιάννη Οικονομίδη στο φετινό φεστιβάλ αποτέλεσε σημείο αναφοράς, όχι μόνο μέσα από το making-of της νέας του ταινίας αλλά και χάρη στους ανθρώπους που τον συνόδευσαν.
Η ηθοποιός Μαρία Κεχαγιόγλου μιλώντας στη LiFO, επισήμανε: «Αυτό το φεστιβάλ έχει φτιαχτεί με πολύ μεράκι και αγάπη. Είναι τόπος συνάντησης ανθρώπων πέρα από μια μεγάλη γιορτή για τον κινηματογράφο σε αυτόν τον υπέροχο χώρο που έφτιαξε μόνος του. Είμαι πραγματικά ευτυχισμένη που βρίσκομαι εδώ». Δεν έκρυψε τη συγκίνησή της για την ημέρα αφιερωμένη στην Ιρέν Ζακόμπ και τον Κισλόφσκι: «Ήταν πραγματική ποίηση, η οποία λείπει πολύ και από τη ζωή μας και από το σινεμά». Για τον Οικονομίδη, η ίδια τόνισε: «Είναι συνεπής με τη φόρμα του και τα ζητούμενά του, δεν βάζει νερό στο κρασί του. Είναι ανυποχώρητος και διεκδικητικός ως προς το καλλιτεχνικό μέρος. Νομίζω από ταινία σε ταινία ωριμάζει με έναν πολύ ωραίο τρόπο».
Ο ηθοποιός, Γιάννης Αναστασάκης, από την πλευρά του, τόνισε τη συνέπεια και την αφοσίωση που διακρίνουν τον καλλιτεχνικό διευθυντή: «Είχα έρθει και πέρυσι ως θεατής. Υπήρχε τρομερή οργάνωση και χάρηκα απίστευτα με την προσέλευση του κόσμου. Ο Σκλαβουνάκης κάνει μεγάλο αγώνα γιατί αγαπά πραγματικά αυτό που κάνει». Μίλησε ακόμη για το αφιέρωμα στους σπουδαίους Γιώργο Πάτσα και Ιουλία Σταυρίδου: «Ήταν μεγάλες απώλειες για την ελληνική σκηνογραφία». Για τον Οικονομίδη, σημείωσε: «Από πίσω υπάρχει μια τεράστια αγάπη του για τον άνθρωπο μέσα σε αυτή τη σκοτεινιά που ζούμε. Δεν είναι χαιρέκακος απέναντι στη σκοτεινιά, δεν εκμεταλλεύεται τον πόνο των ηρώων του». Και πρόσθεσε με νόημα: «Οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να είναι αμέτοχοι. Μπορούμε μέσα από την τέχνη να πούμε “είμαστε κι εμείς εδώ, πάμε να αλλάξουν τα πράγματα”. Μπαίνουμε σε δύσκολες εποχές και ταινίες του Οικονομίδη τις χρειαζόμαστε γιατί μας βοηθούν να ανταπεξέλθουμε».
Ο ΛΕΞ μίλησε με έμφαση στο αποτύπωμα του Γιάννη Οικονομίδη στη σύγχρονη κουλτούρα: τον χαρακτήρισε δημιουργό με ξεκάθαρη ταυτότητα και συνέπεια, που έχει ήδη αφήσει ισχυρό ίχνος. Για τη «Σπασμένη Φλέβα» εξήγησε ότι έγραψε στίχους ειδικά για την ταινία - κάτι σπάνιο για τον ίδια -ως φωνή του χαρακτήρα που υποδύεται ο Βασίλης Μπισμπίκης· «δεν είναι κουλ, είναι κάτι άλλο», είπε, προβλέποντας ότι ταινία και τραγούδι θα αγγίξουν το κοινό. Για τη γλώσσα του Οικονομίδη την παρομοίασε με «πολύ ακραίο μέταλ»: δεν πρόκειται για βωμολοχία για εντύπωση, αλλά για πραγματικό θυμό που λειτουργεί ως μήνυμα και περνά μέσα από την ένταση.
Ο Θαλασσόμυλος είναι κάτι παραπάνω από ένα γεωλογικό φαινόμενο. Με το φεστιβάλ «Κύματα» γίνεται ένας ζωντανός τόπος συνάντησης επιστήμης, τέχνης και κοινωνίας. Εκεί όπου χάνονται τα νερά, βρίσκουμε ξανά την ανάγκη μας για ιστορίες, για μουσική, για σινεμά, για πολιτισμό που ανήκει σε όλους. Και αν ο άνεμος είναι ούρειος, ραντεβού του χρόνου, στο τέλος του καλοκαιριού.