Δακτυλικό αποτύπωμα 5.000 ετών βρέθηκε σε πήλινο θραύσμα στη Σκωτία

Στο Μπρόντγκαρ, ένα μέρος στη Σκωτία που φιλοξενεί τον κύκλο του του Μπρόντγκαρ, ένα νεολιθικό μνημείο και έναν σπουδαίο και μυστηριώδη κύκλο μεγαλίθων, βρέθηκε το πρώτο δακτυλικό αποτύπωμα στον αρχαιολογικό χώρο του Νες.

Γύρω στο 3000 π.Χ., ένας αγγειοπλάστης στο σημερινό αρχιπέλαγος Όρκνεϊ της Σκωτίας, άφησε ένα δακτυλικό αποτύπωμα σε πήλινο αγγείο. Περίπου 5.000 χρόνια αργότερα, το σημάδι παραμένει ορατό, προσφέροντας μια σπάνια ματιά στη δημιουργία της αρχαίας κεραμικής.

Όπως αναφέρει ο David Walker στο Press and Journal, οι ερευνητές ανακάλυψαν το «τυπωμένο» στον πηλό αποτύπωμα στο ίδιο μέρος που έχουν ανακαλύψει μια μεγάλη συλλογή από αρχαία κεραμικά.

Στο αρχαιολογικό συγκρότημα που εργάζονται, οι αρχαιολόγοι έχουν φέρει στο φως μια εκπληκτική σειρά αντικειμένων, αλλά αυτή φέρνει στο επίκεντρο την ανθρώπινη παρουσία.

Οι αρχαιολόγοι τονίζουν ότι πολλές φορές στις αρχαιολογικές ανακαλύψεις οι άνθρωποι συνεπαρμένοι από την ομορφιά των κτιρίων και των ευρημάτων ξεχνούν τη συμβολή και τα ίχνη της ανθρώπινης παρουσίας.

Ο διευθυντής της ανασκαφής Nick Card σε μια δήλωσή του είπε ότι «αυτή η ανακάλυψη πραγματικά φέρνει αυτούς τους ανθρώπους πίσω στο επίκεντρο».

Οι αρχαιολόγοι φωτογράφισαν το αποτύπωμα και δημιούργησαν ένα λεπτομερές εικονικό μοντέλο.

Ο Κύκλος του Μπρόντγκαρ είναι μέρος της περιοχής που λέγεται Καρδιά του Νεολιθικού Όρκνεϊ, η οποία ορίστηκε ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ το 1999. Το σύμπλεγμα των νησιών στα βόρεια νησιά της Σκωτίας στεγάζει δύο νεολιθικούς τελετουργικούς πέτρινους κύκλους, τις Λίθους του Stenness και το δαχτυλίδι του Brodgar και έναν μεγάλο ταφικό θάλαμο που ονομάζεται Maeshowe, καθώς και τα ερείπια οικισμών και άλλων αρχαίων χώρων.

Ένα δακτυλικό αποτύπωμα 5.000 ετών βρέθηκε σε πήλινο θραύσμα στη Σκωτία

Ευρήματα στον αρχαιολογικό χώρο του Νες. Φωτο: S Marshall via Wikimedia Commons

Το κέντρο του κύκλου δεν έχει ανασκαφεί ποτέ από τους αρχαιολόγους, ούτε έχει επιστημονικά χρονολογηθεί. Πιστεύεται όμως ότι ο πέτρινος κύκλος κατασκευάστηκε γύρω στο 2500 π.Χ., γεγονός που το καθιστά συναφές με το μνημείο του Στόουνχεντζ και πολλά άλλα αρχαία μνημεία στα Βρετανικά Νησιά και την ηπειρωτική Ευρώπη.

Ο Κύκλος του Μπρόντγκαρ ανήκει στην κατηγορία μνημείων γνωστών ως henge(s), δηλαδή κυκλικές ή οβάλ σχήματος περιοχές με διακριτά χαρακτηριστικά τους το κυκλικό ανάχωμα και την τάφρο που τα περιβάλλει. Ο κύκλος έχει διάμετρο 104 μέτρα και είναι από τους μεγαλύτερους που έχουν βρεθεί στην Μεγάλη Βρετανία.

Αποτελείται από 60 πέτρες, από τις οποίες οι 27 βρίσκονται ακόμα όρθιες. Οι πέτρες είναι τοποθετημένες σε κυκλική τάφρο βάθους 3 μέτρων και πλάτους 9 μέτρων. Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις καθιστούν την περιοχή σημαντικό θρησκευτικό και πνευματικό τόπο. Οι ανασκαφές έχουν αποκαλύψει διακοσμημένες πέτρινες πλάκες και ένα μεγάλο κτίριο που πιστεύεται ότι ήταν νεολιθικός ναός, καθώς και η μεγαλύτερη συλλογή κεραμικής των τελευταίων χρόνων. Αυτό το στυλ κεραμικής περιλαμβάνει ποτήρια, κουβάδες, λεκάνες και άλλα δοχεία με επίπεδη βάση που ήταν συνήθως διακοσμημένα με γεωμετρικά σχέδια.

Οι άνθρωποι στην περιοχή άρχισαν να παράγουν κεραμικά γύρω στο 3200 π.Χ. Η πρακτική συνεχίστηκε για τα επόμενα 700 χρόνια περίπου, με τα είδη κεραμικής να αλλάζουν σημαντικά με την πάροδο του χρόνου. Μερικά από τα πολλά κεραμικά θραύσματα που βρέθηκαν στην περιοχή, για παράδειγμα, είχαν κόκκινο, μαύρο και άσπρο χρώμα.

Το έργο των τεχνιτών αντικατοπτρίζει τις «ταλαντούχες, εξελιγμένες, αινιγματικές ψυχές που δημιούργησαν αυτήν την αφθονία κεραμικής», σύμφωνα με τον Καρς. «Και η κεραμική, ακόμη και ο πιο ταπεινός, πιο εύθρυπτος κορμός, είναι το κλειδί για την κατανόηση της σκέψης τους».

Η περιοχή Νες ήταν μέρος μιας περιόδου πολιτιστικής ανάπτυξης που άρχισε να διαμορφώνεται γύρω στο 4000 π.Χ., όταν αγρότες από τη βορειοδυτική και βόρεια Γαλλία έφτασαν στη Σκωτία και εξαπλώθηκαν σε όλη την περιοχή. Οι κάτοικοι του Όρκνεϊ ανέπτυξαν μια ευημερούσα κουλτούρα κτηνοτροφίας και, μεταξύ 3300 και 2800 π.Χ., έχτισαν μνημεία και μεγάλα σπίτια, εκτός από τη δημιουργία νέων μορφών τέχνης όπως η κεραμική.

Σύμφωνα με το BBC News, τα αρχαία δακτυλικά αποτυπώματα δεν είναι ασυνήθιστα ευρήματα σε αρχαιολογικούς χώρους, που συχνά περιέχουν πληθώρα κεραμικών. Οι ερευνητές ελπίζουν να αναλύσουν περαιτέρω το δακτυλικό αποτύπωμα που ανακαλύφθηκε πρόσφατα για να προσδιορίσουν το φύλο και την ηλικία του αγγειοπλάστη.