Ένα σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης έχει προκαλέσει κρίση στη Σουηδική Ακαδημία, η οποία απονέμει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Η επικεφαλής της Ακαδημίας, Σάρα Ντάνιους, παραιτήθηκε χθες, μετά από την παραίτηση τριών μελών. «Η βούληση της Ακαδημίας είναι να αποχωρήσω από τη θέση μου», ανακοίνωσε συγκεκριμένα η δια βίου γραμματέα της Ακαδημίας, μετά την ολοκλήρωση συνεδρίασης των σοφών.
Η παραίτηση της Ντάνιους έρχεται ύστερα από έντονη κριτική που δέχθηκε ο θεσμός, μετά τις καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση και επιθέσεις από τον Ζαν Κλοντ Αρνό, ο οποίος είναι παντρεμένος με την ακαδημαϊκό, ποιήτρια και δραματουργό Καταρίνα Φρόστενσον. Η Φρόστενσον που ήταν μέλος της Ακαδημίας, ανακοίνωσε επίσης χθες ότι αποχωρεί.
Τον περασμένο Νοέμβριο, η εφημερίδα Dagens Nyheter είχε δημοσιεύσει τις μαρτυρίες 18 γυναικών, σύμφωνα με τις οποίες είχαν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση ή τις βίαιες επιθέσεις από τον Αρνό.
Η Ακαδημία έχει διακόψει από τον Νοέμβριο κάθε σχέση με τον σύζυγο της Φρόστενσον, ο οποίος αρνείται τις κατηγορίες. Έχει επίσης διακόψει κάθε χρηματοδότηση προς τον χώρο εκθέσεων και παραστάσεων που εκείνος διευθύνει στην Στοκχόλμη, ενώ διεξάγει εσωτερική έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δεν έχουν γίνει γνωστά.
Η υπόθεση έχει συγκλονίσει το «ιερό» της λογοτεχνίας της Σουηδίας, που φροντίζει να διατηρεί πλήρη μυστικότητα για τις αποφάσεις του.
Ο γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Νόμπελ, Λαρς Χάικενστεν, εξέφρασε δημοσίως την ανησυχία του για μία «σοβαρή και δύσκολη κατάσταση», ενώ και η ίδια η Σάρα Ντάνιους παραδέχθηκε ότι η κρίση «έχει επηρεάσει μάλλον σοβαρά το Βραβείο Νόμπελ».
Σύμφωνα με τη Λίζα Ιρένιους, επικεφαλής των πολιτιστικών σελίδων της εφημερίδας Svenska Dagbladet, με τη σημερινή κατάσταση «είναι δύσκολο να διατηρήσει κανείς πολλές ελπίδες για την Ακαδημία».
Ορισμένα μέλη της Ακαδημίας θεωρούν ότι η γραμματέας είναι θύμα αδικίας, άλλοι θεωρούν ότι «υπάρχει πρόβλημα ηγεσίας» και ότι απαιτείται κάτι ριζικό για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις μίας νέας εκκίνησης.
Καθηγήτρια Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, η Σάρα Ντάνιους ήταν η πρώτη γυναίκα στη θέση αυτή. Οι ακαδημαϊκοί είναι μέλη ισόβια μέλη της Σουηδικής Ακαδημίας και παρότι επί της αρχής δεν μπορούν να παραιτηθούν, μπορούν να αφήσουν κενές τις θέσεις τους.
Από τα 18 ισόβια μέλη, επτά δεν είναι πλέον ενεργά, αφού άλλα δύο μέλη τέθηκαν «σε διαθεσιμότητα» εδώ και πολλά χρόνια.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Σουηδική Ακαδημία αντιμετωπίζει κύμα παραιτήσεων. Τρεις ακαδημαϊκοί αποφάσισαν να αφήσουν κενές τις θέσεις τους το 1989, διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση του θεσμού να μην καταδικάσει την φάτουα κατά του Σαλμάν Ρούσντι για το βιβλίο του «Σατανικοί Στίχοι», την οποία τελικά καταδίκασε 27 χρόνια μετά.
σχόλια