Οι αρχές της Γεωργίας χρησιμοποίησαν μια τοξική ουσία, ένα χημικό όπλο της εποχής του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, για να καταστείλουν τους αντικυβερνητικούς διαδηλωτές πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το BBC.
«Μπορούσες να νιώσεις το νερό να καίει» είπε ένας από τους διαδηλωτές για τα κανόνια νερού που στράφηκαν εναντίον του ίδιου καθώς και άλλων αντικυβερνητικών διαδηλωτών στους δρόμους της πρωτεύουσας Τιφλίδας. Είχε μια αίσθηση, όπως είπε, η οποία δεν μπορούσε να ξεπλυθεί αμέσως.
Οι διαδηλωτές κατά της αναστολής της προσπάθειας ένταξης της γεωργιανής κυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση παραπονέθηκαν και για άλλα συμπτώματα όπως δύσπνοια, βήχα και εμετό που διήρκεσαν εβδομάδες.
Η Παγκόσμια Υπηρεσία του BBC μίλησε με ειδικούς σε χημικά όπλα, πληροφοριοδότες από την αστυνομία καταστολής των ταραχών της Γεωργίας και γιατρούς, και διαπίστωσε ότι τα στοιχεία δείχνουν τη χρήση ενός παράγοντα που ο γαλλικός στρατός ονόμασε «camite».
Γεωργία: Τι απαντούν στο BBC
Οι γεωργιανές αρχές δήλωσαν ότι τα ευρήματα της έρευνάς μας ήταν «παράλογα» και ότι η αστυνομία είχε ενεργήσει νόμιμα σε απάντηση στις «παράνομες ενέργειες βάναυσων εγκληματιών».
Η ουσία «camite» χρησιμοποιήθηκε από τη Γαλλία εναντίον της Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία για την επακόλουθη χρήση του, αλλά εκτιμάται ότι αποσύρθηκε από την κυκλοφορία κάποια στιγμή τη δεκαετία του 1930, λόγω ανησυχιών για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις του. Το αέριο CS- που συχνά αναφέρεται ως «δακρυγόνο»- χρησιμοποιήθηκε ως υποκατάστατο.
Some footage from today’s protest march. Georgian citizens are demanding that the parliamentary elections, allegedly rigged in 2024, be rerun and that all political prisoners be released.#GeorgiaProtests
— PUBLIKA (@Publika_ge) December 1, 2025
Day 369 pic.twitter.com/IsszVpxeHr
Ο Konstantine Chakhunashvili ήταν ένας από εκείνους που συγκεντρώθηκαν έξω από το κοινοβούλιο της Γεωργίας στην Τιφλίδα κατά την πρώτη εβδομάδα των διαμαρτυριών που ξεκίνησαν στις 28 Νοεμβρίου 2024. Οι διαδηλωτές εξοργίστηκαν από την ανακοίνωση του κυβερνώντος κόμματος ότι διακόπτει τις ενταξιακές συνομιλίες στην ΕΕ, ένας στόχος που κατοχυρώνεται στο σύνταγμα της Γεωργίας.
Η αστυνομία της Γεωργίας απάντησε με μια ποικιλία μέτρων ελέγχου των ταραχών, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης κανονιών νερού, σπρέι πιπεριού και αερίου CS.
Γεωργία: «Ήταν χειρότερο όταν προσπαθούσα να το ξεπλύνω»
Ο Δρ. Chakhunashvili, παιδίατρος που ήταν μεταξύ εκείνων που ψεκάστηκαν από τα κανόνια και ο οποίος έχει συμμετάσχει σε πολλές από τις διαδηλώσεις, είπε ότι το δέρμα του ένιωθε σαν να έκαιγε για μέρες και η αίσθηση δεν μπορούσε να ξεπλυθεί. Στην πραγματικότητα, «ήταν χειρότερο όταν προσπαθούσα να το ξεπλύνω», όπως τόνισε.
Ο Δρ. Chakhunashvili ήθελε να μάθει αν και άλλοι είχαν υποστεί παρόμοιες επιπτώσεις. Έτσι, απηύθυνε έκκληση, μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σε όσους επίσης, στοχοποιήθηκαν από τα μέτρα ελέγχου του πλήθους κατά την πρώτη εβδομάδα των διαδηλώσεων να συμπληρώσουν μια έρευνα.
Σχεδόν 350 άτομα επικοινώνησαν μαζί τους και σχεδόν οι μισοί δήλωσαν ότι είχαν υποστεί μία ή περισσότερες παρενέργειες για πάνω από 30 ημέρες. Αυτά τα συμπτώματα που είχαν μεγάλη διάρκεια, κυμαίνονταν από πονοκεφάλους έως κόπωση, βήχα, δύσπνοια και έμετο.
Η μελέτη του έχει έκτοτε αξιολογηθεί από ομοτίμους και έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση από το Toxicology Reports, ένα διεθνές περιοδικό.
Εξήντα εννέα από τους ερωτηθέντες από τον Δρ. Chakhunashvili εξετάστηκαν επίσης, από αυτόν και διαπιστώθηκε ότι είχαν «σημαντικά υψηλότερη συχνότητα ανωμαλιών» στα ηλεκτρικά σήματα στην καρδιά.
Η έκθεση του Δρ. Chakhunashvili επανέλαβε το συμπέρασμα στο οποίο είχαν καταλήξει τοπικοί δημοσιογράφοι, γιατροί και οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων: ότι το κανόνι νερού πρέπει να είχε εμποτιστεί με κάποια χημική ουσία. Είχαν καλέσει την κυβέρνηση να προσδιορίσει τι είχε χρησιμοποιηθεί, αλλά το υπουργείο Εσωτερικών- υπεύθυνο για την αστυνομία- αρνήθηκε.
Αρκετοί υψηλόβαθμοι πληροφοριοδότες που συνδέονται με το Τμήμα Ειδικών Καθηκόντων- την επίσημη ονομασία της αστυνομίας καταστολής ταραχών της Γεωργίας- βοήθησαν το BBC να προσδιορίσει την πιθανή ταυτότητα αυτής της χημικής ουσίας.
Γεωργία: Αυτή η τοξική ουσία είχε χρησιμοποιηθεί και το 2009;
Ο πρώην επικεφαλής όπλων στο τμήμα, Λάσα Σεργκελασβίλι, πιστεύει ότι είναι η ίδια ένωση που του ζητήθηκε να δοκιμάσει για χρήση σε κανόνια νερού το 2009.
Οι επιδράσεις αυτού του προϊόντος, λέει, ήταν διαφορετικές από οτιδήποτε είχε βιώσει στο παρελθόν. Δυσκολευόταν να αναπνεύσει αφού στεκόταν κοντά στο σημείο που είχε ψεκαστεί, και αυτός και οι 15-20 συνάδελφοί του που το δοκίμασαν μαζί του. δεν μπορούσαν εύκολα να το ξεπλύνουν.
«Παρατηρήσαμε ότι η επίδραση δεν εξασθενούσε, όπως συμβαίνει με τα [κανονικά] δακρυγόνα. Ακόμα και αφού πλύναμε τα πρόσωπά μας με νερό και στη συνέχεια με ένα ειδικό διάλυμα μαγειρικής σόδας και νερού, το οποίο είχε παρασκευαστεί εκ των προτέρων, δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε ελεύθερα».
Ο Σεργκελασβίλι λέει ότι ως αποτέλεσμα των δοκιμών του, συνέστησε να μην χρησιμοποιείται η χημική ουσία. Λέει, ωστόσο, ότι τα οχήματα με κανόνια νερού ήταν παρόλα αυτά γεμάτα με αυτό, παραμένοντας στην πραγματικότητα τουλάχιστον μέχρι το 2022, όταν παραιτήθηκε από τη δουλειά του και έφυγε από τη χώρα.
Today marks exactly one year of unbreakable, uninterrupted protests in Georgia.
— Tata Chemia (@tata_chemia) November 28, 2025
For 3️⃣6️⃣5️⃣ days we’ve been fighting peacefully for our country’s freedom, democracy, and European future! 🇬🇪🇪🇺
pic.twitter.com/bRh62qgqcn
Μιλώντας από το νέο του σπίτι στην Ουκρανία, λέει στο BBC ότι όταν παρακολούθησε πλάνα από τις διαδηλώσεις του περασμένου έτους, υποψιάστηκε αμέσως ότι οι διαδηλωτές είχαν υποβληθεί στην ίδια χημική ουσία.
Συνάδελφοι με τους οποίους έχει διατηρήσει επαφή και εξακολουθούν να βρίσκονται σε αυτή τη θέση, του έχουν επίσης πει ότι αυτό ισχύει, προσθέτει.
Και το BBC μίλησε με έναν άλλο πρώην υψηλόβαθμο αστυνομικό, ο οποίος επιβεβαίωσε πως ό,τι φορτώθηκε στα οχήματα με κανόνια νερού όταν ο Shergelashvili βρισκόταν στη θέση του, ήταν το ίδιο που αναπτύχθηκε στις διαδηλώσεις του Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2024.
More details on how the Russian-controlled "Georgian Dream" regime used a banned and highly toxic chemical agent to disperse the Georgian people’s pro-European protest.#TerrorinGeorgia #GeorgiaProtests pic.twitter.com/tRICFviMJy
— A Little Georgian Warrior🇬🇪🇺🇦🇪🇺 (@True_Georgian) December 1, 2025
Γεωργία: Έρευνα μετά τις αντιδράσεις
Η Γεωργία ανακοίνωσε την έναρξη προκαταρκτικής έρευνας, μετά το ρεπορτάζ του βρετανικού τηλεοπτικού δικτύου BBC που κατηγορούσε αυτή τη χώρα του Καυκάσου ότι χρησιμοποίησε έναν χημικό παράγοντα για να διαλύσει τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του περασμένου έτους.
Οι υπηρεσίες ασφαλείας ανακοίνωσαν ότι διεξάγουν έρευνα για να διαπιστώσουν «σε ποιες πληροφορίες βασίστηκε το BBC» και να εκτιμήσουν την ορθότητά τους.
Η Γεωργία έχει βυθιστεί σε πολιτική κρίση μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2024, τις οποίες κέρδισε το κυβερνών κόμμα «Γεωργιανό Όνειρο». Η νίκη του αμφισβητείται από τη φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση που οργανώνει διαδηλώσεις με τη συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, χωρίς ωστόσο να καταφέρει μέχρι στιγμής να αλλάξει την πολιτική της κυβέρνησης, την οποία κατηγορεί για αυταρχισμό και για προσέγγιση με τη Ρωσία, εις βάρος της ΕΕ. Η κυβέρνηση από την πλευρά της λέει ότι η αντιπολίτευση θέλει να ανέλθει για της βίας στην εξουσία και να ωθήσει τη χώρα σε αντιπαράθεση με τη Μόσχα.
Σε ορισμένες διαδηλώσεις η αστυνομία έκανε χρήση δακρυγόνων και νερού υπό πίεση για να διαλύσει το πλήθος. Μη κυβερνητικές οργανώσεις κατήγγειλαν την κακομεταχείριση των διαδηλωτών.
