Το μυστικό του 1974: Πώς η Σουηδική Ακαδημία βράβευσε τα «δικά της παιδιά» τη χρονιά που ήταν υποψήφιοι ο Ρίτσος και ο Ελύτης

Για πενήντα χρόνια τα έγγραφα παρέμεναν κλειδωμένα στα αρχεία της Σουηδικής Ακαδημίας. Σήμερα, οι αποκαλύψεις φωτίζουν τον τρόπο με τον οποίο ελήφθη μία από τις πιο αμφιλεγόμενες αποφάσεις στην ιστορία του Νόμπελ Λογοτεχνίας: την απονομή του βραβείου το 1974 στους Σουηδούς συγγραφείς Χάρι Μάρτινσον και Έιβιντ Τζόνσον – αμφότεροι μέλη της ίδιας της Ακαδημίας που αποφασίζει τους νικητές.

Η Ακαδημία εκείνη τη χρονιά λειτουργούσε με μόλις 13 ενεργά μέλη, λόγω θανάτων και παραιτήσεων. Όταν έφτασε η ώρα της τελικής ψηφοφορίας, παρόντες ήταν μόλις 11. Ήδη από τις αρχές του 1974 είχε διαφανεί η πρόθεση να δοθεί το βραβείο «εντός συνόρων». Η πρόσφατη απώλεια του Βίλχελμ Μόμπεργκ και οι επίμονες εισηγήσεις του βετεράνου και Νομπελίστα Περ Λάγκερκβιστ ενίσχυσαν το κλίμα υπέρ ενός διπλού σουηδικού βραβείου.

Στη βραχεία λίστα υπήρχαν σπουδαία ονόματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, όπως η Ντόρις Λέσινγκ, η Ναντίν Γκόρντιμερ, ο Γκράχαμ Γκριν, ο Σολ Μπέλοου και ο Ευγένιο Μοντάλε. Όμως η πλάστιγγα έγειρε τελικά προς τον Μάρτινσον και τον Τζόνσον.

Νόμπελ Λογοτεχνίας: Οι αντιρρήσεις μέσα στην Ακαδημία

Ο ακαδημαϊκός Άρτουρ Λουντκβιστ προειδοποιούσε ήδη από το 1972 ότι η απονομή σε εν ενεργεία μέλη θα έπληττε το κύρος του θεσμού. Υποστήριξε μάλιστα την ιδέα να βραβευτούν οι Γκόρντιμερ και Λέσινγκ. Παρόμοιες επιφυλάξεις είχε και ο Λαρς Φόρσελ. Ωστόσο, η πλειοψηφία θεώρησε πως ήρθε η ώρα για ένα «σουηδικό βραβείο».

Ο τότε μόνιμος γραμματέας Κ. Ράγκναρ Γιέροου εξέφραζε την ανησυχία ότι η διεθνής αίγλη του Νόμπελ θα μπορούσε να πληγεί. Παρ’ όλα αυτά, η δυναμική υπέρ των δύο μελών ήταν ισχυρή και το φθινόπωρο του 1974 η απόφαση κλείδωσε.

Η εσωτερική συζήτηση δεν έμεινε μυστική. Εφημερίδες όπως η Expressen είχαν από νωρίς πληροφόρηση για τους «πιθανούς Σουηδούς νικητές». Όταν στις 3 Οκτωβρίου ανακοινώθηκαν επισήμως τα ονόματα, η θύελλα είχε ήδη ξεσπάσει.

Ο συγγραφέας Σβεν Ντελμπλάνκ χαρακτήρισε το βραβείο «καταστροφικό», μιλώντας για «αυτοχειρία της Ακαδημίας» και «σκηνή ενδοσκόπησης που αγγίζει τα όρια της ιδιοτέλειας». Ο Χάρι Μάρτινσον, σε συνέντευξη Τύπου, απάντησε με σαρκασμό στους δημοσιογράφους που τον κατηγορούσαν ότι ανταμείβεται η «παρέα των εσωτερικών»: «Μα ίσως κάποιος να παίρνει το βραβείο και για τη λογοτεχνική του αξία!»

Ο Ολοφ Λάγκερκραντς, τότε διευθυντής της Dagens Nyheter, σημείωσε στο προσωπικό του ημερολόγιο ότι το βραβείο ήταν «δυσάρεστο και μοιραίο», αν και δημοσίως αναγνώρισε την αξία των δύο συγγραφέων. Παρά τις δημόσιες εξηγήσεις, η διεθνής κοινότητα υποδέχτηκε με καχυποψία την επιλογή.

Η χρονιά εκείνη έμεινε ιστορική και για έναν άλλο λόγο: στην ίδια τελετή στο Κονσερχούσετ της Στοκχόλμης, ο Αλεξάντρ Σολζενίτσιν παρέλαβε το Νόμπελ που του είχε απονεμηθεί το 1970, αλλά δεν είχε κατορθώσει να παραλάβει λόγω της δίωξής του στη Σοβιετική Ένωση.

Η κριτική που ακολούθησε το 1974 ήταν τόσο έντονη, ώστε έκτοτε η Σουηδική Ακαδημία δεν τόλμησε ξανά να απονείμει Νόμπελ σε μέλος της. Το 2001 η απόφαση θεσμοθετήθηκε: κανένα μέλος δεν μπορεί να είναι υποψήφιο για βραβείο που απονέμει η Ακαδημία.

Η υπόθεση του 1974 παραμένει μέχρι σήμερα παράδειγμα για το πώς η διαχείριση ενός θεσμού διεθνούς κύρους μπορεί να αμφισβητηθεί, όταν η εσωστρέφεια υπερισχύσει της παγκόσμιας προοπτικής.

Κατάλογος προτάσεων για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 1974

Διαβάστε την πλήρη λίστα στα σουηδικά εδώ

1. Ραφαέλ Αλμπέρτι. Πρόταση από τον κύριο Έντφελτ.

2. Βιθέντε Αλεϊξάνδρε. Πρόταση από τον Δάμασο Αλόνσο, πρόεδρο της Βασιλικής Ισπανικής Ακαδημίας και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης· Β.Μ. Φλάισμαν, κοσμήτορα της ανθρωπιστικής σχολής του Κολεγίου Montclair State, Νιου Τζέρσεϊ, μαζί με τον Νόρμαν Φούλτον, διευθυντή του Ιδρύματος για ισπανικές και ιταλικές σπουδές εκεί και καθηγητές του ιδρύματος. (Βλ. περαιτέρω στη σελ. 9).

3. Ριτσάρντο Μπακελί. Πρόταση από τον Ενρίκο Τσερούλι, πρόεδρο της Εθνικής Ακαδημίας των Lincei, Ρώμη.

4. Σολ Μπέλοου. Πρόταση από τον Ρ. Ασελινώ, καθηγητή αμερικανικής λογοτεχνίας στη Σορβόννη· Γιάρα Ριμπνικάρ, πρόεδρο της σερβικής λέσχης P.E.N., Γιουγκοσλαβία.

5. Λουί-Πολ Μπον. Πρόταση από τον Πολ Σνόεκ, πρόεδρο της φλαμανδικής λέσχης P.E.N.· Θέουν ντε Βρις, πρόεδρο της ολλανδικής λέσχης P.E.N.· τον κύριο Λούντκβιστ.

6. Γιοχάν Μπόργκεν. Πρόταση από την Έμπα Χάσλουντ, πρόεδρο της Νορβηγικής Ένωσης Συγγραφέων.

7. Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Πρόταση από τη Δανική Ακαδημία· Σαρλ Ντεντέγιαν, καθηγητή συγκριτικής σύγχρονης λογοτεχνίας στη Σορβόννη· Ρ.Μ. Γκούντγουιν στο Peterhouse College, Κέιμπριτζ· Γιόνας Κρίστγιανσον, καθηγητή ισλανδικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέικιαβικ· Κουρτ Λ. Λέβι, καθηγητή ισπανοαμερικανικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο· Σβεν Σκυδσγκααρντ, καθηγητή ισπανικών στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης· Κάσιμιρ Γκ. Βέρνερ, πρόεδρο της λέσχης P.E.N. εξόριστων γερμανόφωνων συγγραφέων.

8. Γκουέν Μπρίστοου. Πρόταση από τον Λόρενς Γκράχαμ, πρόεδρο του παραρτήματος Λος Άντζελες της αμερικανικής λέσχης P.E.N.

9. Μιόντραγκ Μπουλάτοβιτς. Πρόταση από τη Δανική Ακαδημία.

10. Άντονι Μπέρτζες. Πρόταση από τον κύριο Λούντκβιστ.

11. Ελίας Κανέτι. Πρόταση από τον Μάνφρεντ Ντουρτζάκ, καθηγητή γερμανικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Κιέλου· Κιθ Σπάλντινγκ, καθηγητή και διευθυντή του Ινστιτούτου Γερμανικών Σπουδών στο University College of North Wales, Μπάνγκορ.

12. Καμίλο Χοσέ Θέλα. Πρόταση από τον Ρ. Μαρκές ντε Λοζόγια, πρόεδρο της ισπανικής ένωσης συγγραφέων.

13. Αντρέ Σαμσόν. Πρόταση από τον Ζαν Κουτσόχερας, πρόεδρο της ελληνικής λέσχης P.E.N.· Ιβ Γκαντόν, πρόεδρο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Λογοτεχνίας· Αρμάν Λουνέλ, πρόεδρο της λέσχης P.E.N. Μονακό· Γκι Μιράι, πρόεδρο της λέσχης P.E.N. Ακτής Ελεφαντοστού.

14. Τσεν Μιν Χουά. Πρόταση από τον Εμετέριο Μπαρθελόν ντε Μπαρθελ-Σοριάνο, πρόεδρο της Φιλιππινέζικης Ακαδημίας, Μανίλα.

15. Σρι Τσινμόι Κουμάρ Γκος. Πρόταση από τον Τζόζεφ Άξελροντ, διευθυντή του Τμήματος Λογοτεχνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο San Francisco State· Καρλ Κρόεμπερ, καθηγητή αγγλικής και συγκριτικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια· Πίτερ Α. Πιτσέλε, καθηγητή λογοτεχνίας στο Brooklyn College, Νέα Υόρκη.

16. Αδόλφο Κόστα ντου Ρέις. Πρόταση από τον Ουμπέρτο Πάλσα, πρόεδρο της μπολιβιανής λέσχης P.E.N.

17. Φαζίλ Χιουσνί Νταγκλάρτσα. Πρόταση από τον Γιασάρ Ναμπί Ναϊρ, πρόεδρο της τουρκικής λέσχης P.E.N. και πρόεδρο της Ένωσης Τούρκων Κριτικών Λογοτεχνίας.

18. Καμάλα Ντας. Πρόταση από τον Κ.Π. Κάνναν, καθηγητή στο Κέντρο Αναπτυξιακών Σπουδών, Ουλόρ, Τριβαντρούμ, Ινδία.

19. Αργεντίνα Ντίας Λοθάνο. Πρόταση από τον Λουίς Αντόνιο Ντίας Βασκονσέλος, πρόεδρο της ένωσης συγγραφέων Γουατεμάλας· Χοσέ Λουίς Σιφουέντες, γραμματέα σε ειδική επιτροπή που συγκρότησαν πολλοί συγγραφείς και λογοτέχνες σε Γουατεμάλα και Ονδούρα.

20. Κάρλος Ντρούμοντ ντε Αντράντε. Πρόταση από τη Μαρία Άλις Μπαρόζο, διευθύντρια του Εθνικού Ινστιτούτου Βιβλίου, Μπραζίλια.

21. Φρίντριχ Ντύρενματ. Πρόταση από τον Βέρνερ Μπετς, καθηγητή γερμανικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου· Χέρμπερτ Πεντζλ, καθηγητή γερμανικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Καλιφόρνια, Μπέρκλεϊ.

22. Ραλφ Έλισον. Πρόταση από τον Ανρί Πέιρ, διακεκριμένο καθηγητή στο City University της Νέας Υόρκης.

23. Οδυσσέας Ελύτης. Πρόταση από την Επιτροπή.

24. Χόρχε Γκιγιέν. Πρόταση από τον Ανρί Πέιρ, διακεκριμένο καθηγητή στο City University της Νέας Υόρκης.

25. Πάαβο Χάαβικο. Πρόταση από την Έεβα Κίλπι, πρόεδρο της φινλανδικής λέσχης P.E.N.

26. Γουίλιαμ Χάινεσεν. Πρόταση από τον Γκούσταβ Άλμπεκ, καθηγητή στο Ινστιτούτο Νορδικών Γλωσσών και Λογοτεχνίας, Πανεπιστήμιο Άαρχους· Π.Γ. Φουτ, καθηγητή και διευθυντή του Τμήματος Σκανδιναβικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Νιουκάστλ· Γ. Λάουμαν, καθηγητή νορδικής και γερμανικής "ιστορίας τραγουδιού" στο Πανεπιστήμιο Κοπεγχάγης.

27. Βλαντίμιρ Χόλαν. Πρόταση από την Επιτροπή.

28. Γκιούλα Ιλλιές. Πρόταση από τον Ιβάν Μπολντισάρ, πρόεδρο της ουγγρικής λέσχης P.E.N.· τον κύριο Λούντκβιστ.

29. Ευγένιος Ιονέσκο. Πρόταση από τον Ντενί ντε Ρουζμον, πρόεδρο της ελβετικής λέσχης P.E.N. (Suisse Romande).

30. Έιβιντ Τζόνσον. Πρόταση από τον κύριο Έντφελτ και τον Λάγκερκβιστ· Ζαν Μπ. Νεβέ, καθηγητή γερμανικών στο Πανεπιστήμιο Στρασβούργου· Έσκο Πένναμεν, καθηγητή αγγλικών στο Πανεπιστήμιο Τάμπερε· Καρλ-Έρικ Θορς, καθηγητή νορδικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι.

31. Έιβιντ Τζόνσον & Χάρι Μάρτινσον. Πρόταση από τον κύριο Έντφελτ.

32. Ούβε Τζόνσον. Πρόταση από τη Σίλα Σεν Κλερ, πρόεδρο της ιρλανδικής λέσχης P.E.N., Μπέλφαστ.

33. Φέρεντς Γιούχαζ. Πρόταση από τον κύριο Λούντκβιστ.

34. Γιασάρ Κεμάλ. Πρόταση από την Επιτροπή.

35. Μπρένταν Κένελι. Πρόταση από τον Τζον Μπ. Κιν, πρόεδρο του Irish P.E.N. Consultative Council (Δουβλίνο και Μπέλφαστ).

36. Άρθουρ Κέσλερ. Πρόταση από τον Γιώργο Μίκες, πρόεδρο της λέσχης P.E.N. εξόριστων συγγραφέων στο Λονδίνο.

37. Μίροσλαβ Κρλέζα. Πρόταση από την Επιτροπή.

38. Ζίγκφριντ Λεντς. Πρόταση από την Επιτροπή.

39. Ντόρις Λέσινγκ. Πρόταση από τον κύριο Λούντκβιστ.

40. Άστριντ Λίντγκρεν. Πρόταση από τον Άντολφ Μερτς, διευθυντή του Διεθνούς Ινστιτούτου για Νεανική Λογοτεχνία και Έρευνα Ανάγνωσης, Βιέννη.

41.  

42. Ράμπε Ένκελ. Πρόταση από την Έεβα Κίλπι, πρόεδρο της φινλανδικής λέσχης P.E.N.· Λαρς Χουλντέν, πρόεδρο της Σουηδικής Ένωσης Συγγραφέων.

43. Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ. Πρόταση από τον Σβεν Σκυδσγκααρντ, καθηγητή ισπανικών στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης.

44. Σαλβαδόρ Εσπρίου. Πρόταση από τον Αντόνιο Κόμας, καθηγητή καταλανικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης· Μπέρτιλ Μάλερ, καθηγητή ισπανικών στο Πανεπιστήμιο Στοκχόλμης.

45. Γ. Φλοράν. Πρόταση από τον Ευγένιο Ιονέσκο, Académie française.

46. Μαξ Φρις. Πρόταση από τον Ανρί Πέιρ, διακεκριμένο καθηγητή στο City University της Νέας Υόρκης· Λέοβι Βάλκαμα, καθηγητή ιστορίας της λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Τούρκου.

47. Αρμάν Γκατί. Πρόταση από τον Φόλκερ Κλοτζ, καθηγητή σύγχρονης γερμανικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Στουτγκάρδης.

48. Γουίλιαμ Γκόλντινγκ. Πρόταση από την Επιτροπή.

49. Ναντίν Γκόρντιμερ. Πρόταση από τον κύριο Λούντκβιστ.

50. Ζυλιέν Γκρακ. Πρόταση από τον Γ. Ματόρε, καθηγητή γαλλικής γλώσσας και λογοτεχνίας στη Σορβόννη.

51. Γκίντερ Γκρας. Πρόταση από τον Μ. Βίντφουρ, καθηγητή νεότερης γερμανικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ντίσελντορφ.

52. Ρόμπερτ Γκρέιβς. Πρόταση από τον Α.Ν. Τζεφάρες, καθηγητή αγγλικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Λιντς.

53. Ζυλιέν Γκριν. Πρόταση από τον Ζορζ Σιόν, μόνιμο γραμματέα της Académie Royale de Langue et de Littérature Françaises, Βρυξέλλες· Έντγκαρ Φ. Σάνον τζ., καθηγητή αγγλικής και πρύτανη του Πανεπιστημίου Βιρτζίνια, Σάρλοτσβιλ.

54. Γκράχαμ Γκριν. Πρόταση από τη Μίρα Μιχελίτς, πρόεδρο της σλοβενικής λέσχης P.E.N., Λιουμπλιάνα· Μέρι Ρενώ, πρόεδρο της νοτιοαφρικανικής λέσχης P.E.N.· Χ.Μ. Γουάιντσον, καθηγητή γερμανικών στο University College of Swansea· Β. Βάις, καθηγητή αγγλικών στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας· Κάσιμιρ Γ. Βέρνερ, πρόεδρο της λέσχης P.E.N. εξόριστων γερμανόφωνων συγγραφέων.

55. Βάινιο Λίννα. Πρόταση από την Έεβα Κίλπι, πρόεδρο της φινλανδικής λέσχης P.E.N.

56. Ρόμπερτ Λόουελ. Πρόταση από τον Χανς Γκαλίνσκυ, καθηγητή αγγλικής φιλολογίας (ειδικ. αμερικανικής) στο Πανεπιστήμιο του Μάιντς.

57. Σαλβαδόρ δε Μανταριάγα. Πρόταση από τον Χουλιάν Γκόρκιν, πρόεδρο της λέσχης P.E.N. εξόριστων συγγραφέων στο Παρίσι.

58. Νόρμαν Μέιλερ. Πρόταση από τον κύριο Λούντκβιστ.

59. Μπέρναρντ Μαλαμούντ. Πρόταση από την Επιτροπή.

60. Εδουάρδο Μαλέα. Πρόταση από τον Μανουέλ Ντουράν, καθηγητή ισπανικών στο Πανεπιστήμιο Γέιλ, Νιου Χέιβεν.

61. Αντρέ Μαλρώ. Πρόταση από Λ.Τζ. Όστιν, καθηγητή γαλλικών στο Πανεπιστήμιο Κέιμπριτζ· Χέννινγκ Φένγκερ, καθηγητή λογοτεχνικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Οντένσε· Γκόραν Χερμερέν, καθηγητή θεωρίας επιστημών στο Πανεπιστήμιο Ουμέο· Γιαν Κοτ, καθηγητή σλαβικών στο State University of New York, Στόνι Μπρουκ· Μάιγια Λέχτονεν, καθηγήτρια γαλλικών στο Πανεπιστήμιο Ουψάλας· Ανρί Πέιρ, διακεκριμένο καθηγητή γαλλικών στο City University Νέας Υόρκης· Μάγκνους φον Πλάτεν, καθηγητή λογοτεχνικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Ουμέο· Τζον Χένρι Ράλεϊ, καθηγητή αγγλικών στο Πανεπιστήμιο Καλιφόρνια, Μπέρκλεϊ· Μάικλ Ριφφατέρ, καθηγητή γαλλικών στο Columbia University Νέας Υόρκης· Λ. Βερσίνι, καθηγητή γαλλικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Νανσύ.

62. Φρέντερικ Μάνφρεντ. Πρόταση από τον Μάντισον Τζόουνς, καθηγητή αγγλικών στο Auburn University, Αλαμπάμα· Γουέιν Σ. Κνούτσον, κοσμήτορα του College of Fine Arts, University of South Dakota, Βερμίλιον.

63. Χέρμπερτ Μαρκούζε. Πρόταση από τον Χανς Μάγιερ, καθηγητή γερμανικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Ανόβερου.

64. Χάρι Μάρτινσον. Πρόταση από τον κύριο Έντφελτ και τον Λάγκερκβιστ.

65. Σεγισμούντο Μαζέλ. Πρόταση από τον Αντόνιο ντε Τόρνες Μπαγιέστρος, πρόεδρο της Academia Literaria Filosófica Ibero Americana, Μπουένος Άιρες.

66. Λάζσλο Μέσς. Πρόταση από τον Γουάτσον Κιρκόνελ, μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Καναδά ("Academy").

67. Ανρί Μισό. Πρόταση από την Επιτροπή.

68. Τσέσλαβ Μίλος. Πρόταση από τον Αλγκίρδας Λαντσμπέργκις, πρόεδρο της λέσχης P.E.N. εξόριστων συγγραφέων στη Νέα Υόρκη.

69. Εουτζένιο Μοντάλε. Πρόταση από τον Ανρί Πέιρ, διακεκριμένο καθηγητή γαλλικών στο City University Νέας Υόρκης· Λουτσιάνο Ρεμπάι, καθηγητή ιταλικών στο Columbia University Νέας Υόρκης· τη Δανέζικη Ακαδημία· Ούγκο Λιμεντάνι, καθηγητή ιταλικών στο Πανεπιστήμιο Κέιμπριτζ.

70. Αλμπέρτο Μοράβια. Πρόταση από τον Ζακ Ρομπισέ, καθηγητή γαλλικών στη Σορβόννη.

71. Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ. Πρόταση από τον Χανς Μπίλενσταϊν, καθηγητή και διευθυντή του Τμήματος Ανατολικών Σπουδών στο Columbia University Νέας Υόρκης· Χανς Ρότε, καθηγητή Σλαβικών στο Πανεπιστήμιο Βόννης· Άντουν Σόλιαν, πρόεδρο της Ένωσης Κροατών Συγγραφέων, Ζάγκρεμπ· Μπέρναρντ Τ. Τερβόορτ, καθηγητή στο Ινστιτούτο Γλωσσολογίας, Πανεπιστήμιο Άμστερνταμ.

72. Β.Σ. Νάιπολ. Πρόταση από τον κύριο Λούντκβιστ.

73. Ρ.Κ. Ναραγιάν. Πρόταση από τον Π. Μαχάνου, γραμματέα της Sahitya Akademi, Νέο Δελχί· Εντιριγουίρα Ρ. Σαρατσάντρα, καθηγητή σιναλέζικης λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Σρι Λάνκα, Κολόμπο, Κεϋλάνη.

74. Μιχάιλ Νουάιμα. Πρόταση από τον Τ. Φαχντ, καθηγητή και διευθυντή του Ινστιτούτου Αραβικών και Ισλαμικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Στρασβούργου.

75. Βικτώρια Οκάμπο. Πρόταση από τον Μιγκέλ Αλφρέδο Ολιβέρα και τη Φρίντα Σουλτς ντε Μαντοβάνι, προέδρους της αργεντίνικης λέσχης P.E.N. (1972, 1973).

76. Κενζαμπούρο Όε. Πρόταση από τον Κοζίρο Σεριζάβα, πρόεδρο της ιαπωνικής λέσχης P.E.N.

77. Χερμάν Πάρδο Γκαρσία. Πρόταση από τον Χοσέ Μαρία Ακόστα, πρόεδρο της κολομβιανής λέσχης P.E.N.

78. Οκτάβιο Πας. Πρόταση από τον Ανρί Πέιρ, διακεκριμένο καθηγητή γαλλικών στο City University Νέας Υόρκης· Ντενί ντε Ρουζμον, πρόεδρο της ελβετικής λέσχης P.E.N. (Suisse Romande).

79. Χοσέ Μαρία Πεμάν. Πρόταση από τον Εμετέριο Βαρθελόν, πρόεδρο της Φιλιππινέζικης Ακαδημίας, Μανίλα, και διάφορα άλλα μέλη· Μανουέλ Αλκόν υ Βιγιαλόν-Νταόιζ, μέλος της Ισπανικής Ακαδημίας· Φάμπιο Α. Μότα και Μαριάνο Λεμπρόν Σαβινιόν, πρόεδροι και γραμματείς της Δομινικανής Ακαδημίας.

80. Χάρολντ Πίντερ. Πρόταση από τον Π. Γκέτς, καθηγητή αγγλικών στο Πανεπιστήμιο Φράιμπουργκ (Γερμανία)· Γκέρχαρντ Νικέλ, καθηγητή αγγλικών στο Πανεπιστήμιο Στουτγκάρδης.

81. Φράνσις Πονζ. Πρόταση από τον Μάικλ Ριφφατέρ, καθηγητή γαλλικών στο Columbia University Νέας Υόρκης.

82. Ζεϊνολ Αμπεντίν Ραχνεμά. Πρόταση από τον Άμπας Αριανπούρ, πρόεδρο του College of Translation, Τεχεράνη· Μοχάμαντ Μοχαμαντί, καθηγητή και κοσμήτορα στη Σχολή Θεολογίας και Ισλαμικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Τεχεράνης.

83. Γιάννης Ρίτσος. Πρόταση από τον Περ Βέστμπεργκ, πρόεδρο της σουηδικής λέσχης P.E.N.

84. Ταντέους Ρόζεβιτς. Πρόταση από τον Γιόζεφ Τρυπούτσκο, καθηγητή σλαβικών στο Πανεπιστήμιο Ουψάλας· Περ Βέστμπεργκ, πρόεδρο της σουηδικής λέσχης P.E.N.

85. Γιαροσλάβ Σάιφερτ. Πρόταση από τον Λιούμπομιρ Ντούροβιτς, καθηγητή σλαβικών στο Πανεπιστήμιο Λουντ.

86. Λεοπόλντ Σενγκόρ. Πρόταση από τον Ροζέ Ασελινό, καθηγητή αμερικανικής λογοτεχνίας στη Σορβόννη.

87. Ιγνάτσιο Σιλόνε. Πρόταση από τον Νίκολας Τζ. Περέλα, καθηγητή Ιταλικών στο Πανεπιστήμιο Καλιφόρνια, Μπέρκλεϊ· Ντενί ντε Ρουζμον, πρόεδρο της ελβετικής λέσχης P.E.N. (Suisse Romande).

88. Ζορζ Σιμενόν. Πρόταση από το Ίδρυμα Άξελ Σπρίνγκερ, Αμβούργο (Χανς Έμπερχαρντ Φρίντριχ).

89. Κλοντ Σιμόν. Πρόταση από την Επιτροπή· Χ.Τ. Μέισον, καθηγητή ευρωπαϊκής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο East Anglia, Νόριτς.

90. Ίσαακ Μπάσεβις Σίνγκερ. Πρόταση από τον Ζυλ Μπρόντι, λέκτορα στο Queens College of the City University Νέας Υόρκης· Τζ. Χίρσχαουτ, πρόεδρο της Yiddish P.E.N. Club· Λόταρ Καν, καθηγητή μοντέρνων γλωσσών στο Central Connecticut State College, Νιου Μπρίτεν· Πέρσι Ματένκο, πρόεδρο της American Association of Professors of Yiddish.

91. Στίβεν Σπέντερ. Πρόταση από την Μπάρμπαρα Χάρντυ, καθηγήτρια αγγλικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο Birkbeck College, Πανεπιστήμιο Λονδίνου.

92. Ζαχαρίας Στανκού. Πρόταση από τον Άλφ Λομπάρντ, καθηγητή ρωμανικών στο Πανεπιστήμιο Λουντ και μέλος της Vetenskapsakademien· Άατος Όγιαλα, καθηγητή λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Γιβασκύλα.

93. Ισίδωρος Φάινσταϊν Στόουν. Πρόταση από τον Τζόζεφ Άξελροντ, διευθυντή του Τμήματος Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Σαν Φρανσίσκο.

94. Γιόζεφ Αβραάμ Σούτσκιβερ. Πρόταση από τον Γιόζεφ Λέφτβιχ, ευρωπαίο εκπρόσωπο της Yiddish P.E.N. Club.

95. Πρατάπ Ναράιν Τάντον. Πρόταση από τον Τ.Ν. Σούκλα, καθηγητή χίντι στο Πανεπιστήμιο Λάκναου, Ινδία.

96. Μαρίε Άντερ. Πρόταση από τον Άντς Όρας, πρόεδρο της εσθονικής λέσχης P.E.N., ΗΠΑ.

97. Αντόνιο Μπουέρο Βαλέχο. Πρόταση από τον Ρ. Μαρκές ντε Λοζόγια, πρόεδρο της ισπανικής ένωσης συγγραφέων.

98. Ζεράρ Βάλσχαπ. Πρόταση από τον Μ. Γκίλιαμς, μόνιμο γραμματέα της Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, Γάνδη· Βίλεμ Πε, καθηγητή ολλανδικών στο Πανεπιστήμιο Γάνδης.

99. Λουίζ Βάις. Πρόταση από τους Ζακ Σαμπαννές και Πωλ Μουσσέ, επίτιμο πρόεδρο της Société des Gens de Lettres de France, Παρίσι· Ετιέν Βολφ, μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας· αντίστοιχο μέλος της Βασιλικής Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών.

100. Έρικο Βερίσιμο. Πρόταση από τον Ερνέστο Μορέιρα Λόπεζ, πρόεδρο της βραζιλιάνικης λέσχης P.E.N., Σάο Πάολο.

101. Σάντορ Βέρεσ. Πρόταση από τον Α. Κιμπέντι Βάργκα, καθηγητή στο Vrije Universiteit, Άμστερνταμ.

102. Έλι Βίζελ. Πρόταση από τον Ίρβινγκ Αμπραχαμσον, καθηγητή αγγλικών στο Kennedy-King College, Σικάγο· Μάρβιν Χ. Μπέρνσταϊν, πρύτανη στο Brandeis University, Μασαχουσέτη· Χάρι Κάργκας, διευθυντή του Τμήματος Αγγλικής Λογοτεχνίας, Webster College, Σεντ Λούις· Γκέρσον Ντ. Κοέν, καγκελάριο του Jewish Theological Seminary of America, Νέα Υόρκη· Ρ. Κόρσον, πρύτανη Cornell University, Ίθακα· Μωρίς Φρίντμαν, καθηγητή συγκριτικής λογοτεχνίας στο California State University, Σαν Ντιέγκο· Τζέιμς Φρεντ, καθηγητή λογοτεχνίας στο Chicago State University· Ιρβινγκ Γκρίνμπεργκ, καθηγητή και διευθυντή Jewish Studies στο City College of New York· Ιρβινγκ Χάλπεριν, καθηγητή αγγλικών στο California State University, Σαν Φρανσίσκο· Γκέρντ Χεστ Χέιερνταλ, καθηγητή γερμανικών στο Πανεπιστήμιο Όσλο· Έντβαρντ Χ. Λέβι, πρύτανη στο Πανεπιστήμιο Σικάγο· Φράνκλιν Χ. Λίττελ, επισκέπτη καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Τεμπλ, Φιλαδέλφεια· Αντρέ Νεέρ, καθηγητή εβραϊκής γλώσσας και λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Στρασβούργου· Ντέιβιντ Βάινσταϊν, πρύτανη του Spertus College of Judaica, Σικάγο· Μέλβιν Β. Γιοκέν, καθηγητή σύγχρονων γλωσσών στο Southeastern Massachusetts University.

103. Χοσέ Γκαρσία Βίγια. Πρόταση από την Πουρίτα Καλάου Λεντέσμα, πρόεδρο της Art Association of the Philippines.