Η καταστολή της ελευθερίας του λόγου στην Ευρώπη είναι εκτεταμένη και ευρεία

Η καταστολή της ελευθερίας του λόγου στην Ευρώπη είναι εκτεταμένη και ευρεία Facebook Twitter
φωτ.: Pixabay
0

Το θέμα της ελευθερίας του λόγου επανέρχεται στη δημόσια σφαίρα.

Η Lucy Connolly, μια 41χρονη νταντά από την Κεντρική Αγγλία, βρίσκεται στη φυλακή, για λόγους ελευθερίας του λόγου, εδώ και πάνω από 330 ημέρες εξαιτίας ενός μηνύματος που δημοσίευσε στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter). Το περασμένο καλοκαίρι, όταν έγινε γνωστή η φρικιαστική δολοφονία τριών ανήλικων κοριτσιών σε εργαστήρι χορού στο Southport, ξέσπασε ένας χείμαρρος παραπληροφόρησης. Κυκλοφόρησαν ψευδείς φήμες ότι ο δράστης ήταν μουσουλμάνος αιτών άσυλο - ενώ στην πραγματικότητα είχε γεννηθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο από χριστιανούς μετανάστες από τη Ρουάντα.

Σε μια στιγμή οργής, η Connolly, μητέρα ενός 12χρονου κοριτσιού και σύζυγος τότε δημοτικού συμβούλου των Συντηρητικών, ανήρτησε ένα tweet που ζητούσε μαζικές απελάσεις και ανέφερε χαρακτηριστικά: «Αν αυτό με κάνει ρατσίστρια, ας είναι». Παρόλο που το διέγραψε λίγες ώρες αργότερα, η ανάρτηση είχε ήδη διαμοιραστεί εκατοντάδες φορές. Τις επόμενες ημέρες, ξέσπασαν ταραχές, με διαδηλωτές να προσπαθούν να πυρπολήσουν ξενοδοχεία που φιλοξενούσαν πρόσφυγες. Η Connolly καταδικάστηκε σε 31 μήνες φυλάκισης για «δημοσίευση υλικού με πρόθεση πρόκλησης ρατσιστικού μίσους». Η έφεσή της απορρίφθηκε, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις - πολλοί σημειώνουν ότι η ποινή της ήταν βαρύτερη από εκείνη ατόμων που καταδικάστηκαν για καταστροφές ή ακόμη και σεξουαλικά εγκλήματα.

Η υπόθεση της Connolly έχει μετατραπεί σε σύμβολο μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής συζήτησης για το πού σταματά η ελευθερία της έκφρασης και πού αρχίζει η ποινική ευθύνη για τον λόγο. Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το Σύνταγμα προστατεύει ακόμα και τον λόγο μίσους υπό την Πρώτη Τροπολογία, οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες - πληγωμένες ιστορικά από τον φασισμό και τον αντισημιτισμό - έχουν υιοθετήσει ένα πιο αυστηρό πλαίσιο. Ο νόμος στην Ευρώπη επιτρέπει την ποινικοποίηση της «ρητορικής μίσους», ακόμη κι αν αυτή δεν εμπεριέχει άμεση υποκίνηση σε βία.

Στη Γερμανία, πολίτης καταδικάστηκε επειδή δημοσίευσε φωτομοντάζ της υπουργού Εσωτερικών με ένα πλακάτ που έγραφε «Μισώ την ελευθερία λόγου». Στη Γαλλία, γυναίκα συνελήφθη επειδή ύψωσε το μεσαίο δάχτυλο στον πρόεδρο Μακρόν - τελικά αθωώθηκε. Στη Βρετανία, πολίτες καταγράφονται σε αστυνομικές βάσεις δεδομένων για «μη εγκληματικά περιστατικά μίσους» (non-crime hate incidents) ακόμη και για σχόλια ή αστεία που κρίνονται «προσβλητικά».

Το ζήτημα είναι πολυεπίπεδο. Από τη μία, οι ευρωπαϊκές αρχές επιθυμούν να προστατεύσουν το κοινωνικό σύνολο από την εξάπλωση του μίσους, ιδιαίτερα σε περιόδους έντασης και πολέμου. Από την άλλη, οι επικριτές αυτών των νόμων - ανάμεσά τους και οργανώσεις όπως η Free Speech Union— προειδοποιούν ότι δημιουργείται μια «βιομηχανία λογοκρισίας», όπου ακόμα και σατιρικά ή ειρωνικά σχόλια οδηγούν σε διώξεις. Η υπόθεση του Stefan Niehoff, ενός 64χρονου στη Γερμανία που διώχθηκε για memes κατά πολιτικών, ενισχύει αυτές τις ανησυχίες.

Η διαφορά προσέγγισης μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ έχει βαθιές ιστορικές ρίζες. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Eric Heinze από το Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου, οι Αμερικανοί είδαν το ναζιστικό καθεστώς ως εκείνο που καταπίεσε την ελευθερία λόγου. Οι Ευρωπαίοι, αντίθετα, είδαν τη ναζιστική Γερμανία ως το αποτέλεσμα του λόγου μίσους που δεν περιορίστηκε εγκαίρως.

Η ποινικοποίηση της ρητορικής, όμως, έχει φτάσει σε σημείο που ακόμη και ειρηνικοί ακτιβιστές συλλαμβάνονται. Ο Peter Tatchell, μακροχρόνιος υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συνελήφθη επειδή κρατούσε πλακάτ που καταδίκαζε τόσο το Ισραήλ όσο και τη Χαμάς για τις πρακτικές τους στη Γάζα. Του είπαν ότι το μήνυμά του συνιστούσε «ρατσιστικά και θρησκευτικά υποκινούμενη διατάραξη της ειρήνης».

Ενώ η νομοθεσία υποτίθεται ότι στοχεύει στην προστασία της κοινωνικής συνοχής, όλο και περισσότεροι φοβούνται ότι οδηγεί σε «ψυχρό κλίμα» για την ελεύθερη δημόσια έκφραση. Το ερώτημα παραμένει: ποιος ορίζει τι είναι προσβλητικό ή επικίνδυνο; Και πού σταματά η προστασία του συνόλου και αρχίζει η λογοκρισία της μειοψηφίας;

Η υπόθεση της Lucy Connolly είναι μια καμπή. Όχι επειδή ήταν σωστή ή λάθος η ανάρτησή της — αλλά επειδή η τιμωρία της δείχνει πώς η γραμμή ανάμεσα στην υπευθυνότητα και την καταστολή γίνεται όλο και πιο λεπτή.

Με πληροφορίες από Wall Street Journal

Διεθνή
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντόναλντ Τραμπ: Με προεδρικό διάταγμα εγγυάται την ασφάλεια του Κατάρ μετά τις ισραηλινές επιδρομές

Διεθνή / Ντόναλντ Τραμπ: Με προεδρικό διάταγμα εγγυάται την ασφάλεια του Κατάρ μετά τις ισραηλινές επιδρομές

Το διάταγμα ορίζει ότι η Ουάσινγκτον θα θεωρεί κάθε ένοπλη επίθεση κατά του εδάφους, της κυριαρχίας ή των κρίσιμων υποδομών του Κατάρ ως απειλή κατά της ειρήνης και της ασφάλειας των ίδιων των ΗΠΑ
LIFO NEWSROOM
Πάπας Λέων για τις αμβλώσεις: «Δεν είναι υπέρ της ζωής όποιος στηρίζει θανατική ποινή»

Διεθνή / Πάπας Λέων για τις αμβλώσεις: «Δεν είναι υπέρ της ζωής όποιος στηρίζει τη θανατική ποινή»

«Κάποιος που δηλώνει ότι είναι κατά των αμβλώσεων αλλά αποδέχεται την απάνθρωπη μεταχείριση μεταναστών στις ΗΠΑ, δεν ξέρω αν μπορεί να χαρακτηριστεί υπέρ της ζωής», πρόσθεσε
LIFO NEWSROOM
Κλιματική κρίση στην Αρκτική: Στρατιώτες εκπαιδεύονται πλέον σε βάλτους, λάσπες και έντομα

Διεθνή / Κλιματική κρίση στην Αρκτική: Στρατιώτες εκπαιδεύονται πλέον σε βάλτους, λάσπες και έντομα

Η Αρκτική αποδεικνύεται απρόβλεπτο πεδίο μάχης. Στρατιώτες του ΝΑΤΟ εκπαιδεύονται στη Σουηδία όχι μόνο για το ψύχος, αλλά και για τη λάσπη, τα κουνούπια και τις πλημμύρες που κάνουν τον ζεστό καιρό ακόμη πιο επικίνδυνο
LIFO NEWSROOM
Τραμπ κοντά σε συμφωνία 500 εκατ. δολαρίων με το Χάρβαρντ για σχολές επαγγελματικής κατάρτισης

Διεθνή / Τραμπ κοντά σε συμφωνία 500 εκατ. δολαρίων με το Χάρβαρντ για σχολές επαγγελματικής κατάρτισης

Ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι είναι κοντά σε συμφωνία 500 εκατ. δολαρίων με το Χάρβαρντ για την υποστήριξη σχολών επαγγελματικής κατάρτισης και την εκπαίδευση σε τεχνητή νοημοσύνη, ενώ η αντιπαράθεση με την κυβέρνηση συνεχίζεται για ομοσπονδιακά κονδύλια και διεθνείς φοιτητές
LIFO NEWSROOM
Σεισμός στις Φιλιππίνες: Χιλιάδες άστεγοι, δεκάδες νεκροί και φόβοι για νέες καταρρεύσεις

Διεθνή / Σεισμός στις Φιλιππίνες: Χιλιάδες άστεγοι, δεκάδες νεκροί και φόβοι για νέες καταρρεύσεις

Ένας ισχυρός σεισμός 6,9 Ρίχτερ συγκλόνισε το νησί Σεμπού στις Φιλιππίνες, αφήνοντας πίσω του τουλάχιστον 69 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες - Καταρρεύσεις κτιρίων, χάος στα νοσοκομεία και χιλιάδες άστεγοι επιτείνουν την τραγωδία, λίγες μόνο μέρες μετά από δύο τυφώνες που σάρωσαν τη χώρα
LIFO NEWSROOM
Boeing προγραμματίζει νέο αεροσκάφος για να αντικαταστήσει το 737 MAX

Διεθνή / Η Boeing προγραμματίζει νέο αεροσκάφος για να αντικαταστήσει το 737 MAX

Η Boeing σχεδιάζει νέο αεροσκάφος για να αντικαταστήσει το 737 MAX, με κινητήρα Rolls-Royce και βελτιωμένη απόδοση καυσίμου - Η εταιρεία αντιμετωπίζει προκλήσεις από την Airbus και επικεντρώνεται στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πελατών και των κανονιστικών αρχών
LIFO NEWSROOM
Καταρρέει το αφήγημα Ερντογάν για το ΚΑΑΝ: Απόπειρα να «μαζευτούν» οι δηλώσεις Φιντάν για τις κυρώσεις των ΗΠΑ

Διεθνή / Οι δηλώσεις Φιντάν αποκάλυψαν το πρόβλημα Ερντογάν με το μαχητικό KAAN αλλά και κάτι βαθύτερο

Ο Τούρκος ΥΠΕΞ παραδέχτηκε ότι οι κυρώσεις CAATSA εμποδίζουν την παραγωγή του μαχητικού KAAN - Η Τουρκία επιχειρεί να υποβαθμίσει το θέμα καθώς αποκαλύπτεται το πόσο ευάλωτη είναι η τουρκική αμυντική βιομηχανία
ΠΕΤΡΟΣ ΚΡΑΝΙΑΣ
Η ιστορία της Ζανγκ Γιαντί: Από τα ταξίδια στο Θιβέτ στη φυλακή στην Κίνα

Διεθνή / Ζανγκ Γιαντί: Η φοιτήτρια που έγινε φωνή για το Θιβέτ και χάθηκε στην Κίνα

Η υπόθεση της 22χρονης Ζανγκ Γιαντί συγκλονίζει: μετά από ταξίδι στο Θιβέτ και δράση υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συνελήφθη στην Κίνα με την κατηγορία της «υποκίνησης σε ανταρσία»
LIFO NEWSROOM