Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι η Ρωσία και η Ουκρανία συμφώνησαν να ξεκινήσουν άμεσα διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός, με στόχο την έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών. Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι δεν θα επιδιώξει να έχει ρόλο διαμεσολαβητή, αφήνοντας τις δύο πλευρές να διαπραγματευτούν απευθείας.
Σε αναρτήσεις του μετά από τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Τραμπ υποστήριξε ότι οι δύο χώρες είναι «έτοιμες να ξεκινήσουν άμεσα τις διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός και, το σημαντικότερο, για τον τερματισμό του πολέμου».
Ωστόσο, η επίσημη ενημέρωση από το Κρεμλίνο ήταν σαφώς πιο συγκρατημένη. Ο Πούτιν δεν προχώρησε σε ουσιαστική μεταβολή της ρωσικής θέσης, παρά την αναφορά ότι είναι «έτοιμος να συνεργαστεί» με το Κίεβο για ένα υπόμνημα-πλαίσιο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μελλοντική συμφωνία και προσωρινή κατάπαυση του πυρός.
Αντίστοιχα, ο Ζελένσκι ζήτησε από τον Τραμπ να μη «αποστασιοποιηθεί» από τις προσπάθειες για ειρήνη, προειδοποιώντας ότι «ο μόνος που ωφελείται από αυτό είναι ο Πούτιν».
Η στάση Τραμπ, Πούτιν, Ζελένσκι
Ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ δεν θα αναλάβουν ενεργό ρόλο στις διαπραγματεύσεις, δηλώνοντας πως μόνο οι άμεσα εμπλεκόμενες πλευρές μπορούν να γνωρίζουν τις απαραίτητες λεπτομέρειες για μία συμφωνία.
Μάλιστα, πρότεινε το Βατικανό ως πιθανό τόπο διεξαγωγής των συνομιλιών. Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι ο Πούτιν θέλει ειρήνη και αν ο Πάπας μπορεί να συμβάλει, απάντησε: «Ναι, το πιστεύω».
Ο Ρώσος πρόεδρος περιέγραψε τη συζήτησή του με τον Τραμπ ως «πολύ ειλικρινή και άρα πολύ χρήσιμη», όμως δεν ανακοίνωσε κάποια αλλαγή στάσης. Τόνισε ότι ο βασικός στόχος της Ρωσίας παραμένει «η εξάλειψη των ριζικών αιτίων της κρίσης», αφήνοντας να εννοηθεί ότι τα βασικά αιτήματα του Κρεμλίνου παραμένουν αμετάβλητα.
Ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ, δήλωσε ότι η συνομιλία διεξήχθη σε «κλίμα αμοιβαίου σεβασμού» και ότι ο Τραμπ μίλησε «με πάθος» για την ανάγκη αποκατάστασης των σχέσεων Ουάσινγκτον–Μόσχας.
Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι επιβεβαίωσε τη διάθεση της Ουκρανίας να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις σε οποιοδήποτε σχήμα μπορεί να αποφέρει αποτελέσματα. Τόνισε όμως ότι χρειάζεται αντίστοιχη βούληση και από τη Ρωσία για να υπάρξουν ουσιαστικές εξελίξεις.
Παράλληλα, απηύθυνε έκκληση προς τους δυτικούς συμμάχους για αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Μόσχας, ενόψει των νέων ρωσικών απαιτήσεων για απόσυρση της Ουκρανίας από κατεχόμενες περιοχές και απειλών για περαιτέρω εισβολή.
Δυτικός προβληματισμός για τη στάση Τραμπ και κίνδυνος για Ουκρανία
Ο Τραμπ ανέφερε ότι ενημέρωσε για τις τηλεφωνικές του συνομιλίες τους ηγέτες της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Φινλανδίας και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, δήλωσε ότι όλοι επιβεβαίωσαν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία.
Ωστόσο, διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι ο Τραμπ ήταν ξεκάθαρος: οι ΗΠΑ δεν θα εμπλακούν ενεργά και δεν θα επιβάλουν νέες κυρώσεις στη Ρωσία σε περίπτωση αποτυχίας των συνομιλιών. Κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν έκπληξη για την αμερικανική στάση, σημειώνοντας ότι ο Τραμπ δεν φάνηκε πρόθυμος να πιέσει τον Πούτιν.
Διπλωματικές διεργασίες για τον τερματισμό του πολέμου έχουν ενταθεί τις τελευταίες εβδομάδες, με Ρωσία και Ουκρανία να πραγματοποιούν άμεσες συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη - τις πρώτες εδώ και τρία χρόνια.
Παρόλα αυτά, Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν ότι ο Τραμπ, στην προσπάθειά του να παρουσιάσει διπλωματική επιτυχία, θα μπορούσε να συνάψει συμφωνία με τη Ρωσία αποδεχόμενος τις ακραίες απαιτήσεις του Πούτιν, αφήνοντας την Ουκρανία εκτεθειμένη.
Η πρωτοβουλία του Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να ανοίγει παράθυρο για ειρηνευτικές συνομιλίες, αλλά η απόφασή του να αφήσει τις ΗΠΑ εκτός διαμεσολάβησης δημιουργεί διπλωματικά ερωτήματα και ανησυχίες. Με το μέτωπο ακόμα ενεργό και τις θέσεις των δύο πλευρών να απέχουν σημαντικά, η πραγματική ειρήνη παραμένει μακρινός στόχος.
Με πληροφορίες από Financial Times
