Οι ΗΠΑ πιέζουν για μια σαρωτική νέα συμφωνία για τον έλεγχο των κρίσιμων ορυκτών και ενεργειακών περιουσιακών στοιχείων της Ουκρανίας, ενώ δεν προσφέρουν στο Κίεβο καμία εγγύηση ασφάλειας σε αντάλλαγμα, σε μια επιθετική επέκταση των προηγούμενων απαιτήσεών τους.
Το νέο σχέδιο συμφωνίας που στάλθηκε στο Κίεβο την Κυριακή (23/2) και είδαν οι Financial Times υπερβαίνει κατά πολύ μια αρχική κοινή οικονομική συμφωνία που καταρτίστηκε τον περασμένο μήνα, στο πλαίσιο των προσπαθειών του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να τερματίσει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και να ανακτήσει στρατιωτική βοήθεια δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η πρόταση θα μπορούσε να υπονομεύσει την κυριαρχία της χώρας τους, να δρομολογήσει κέρδη στο εξωτερικό και να βαθύνει την εξάρτησή του από την Ουάσινγκτον.
Το σχέδιο συμφωνίας σηματοδοτεί μια δραματική κλιμάκωση των προσπαθειών της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ να αποκτήσει τον έλεγχο των προσοδοφόρων φυσικών πόρων της Ουκρανίας, καθώς πιέζει να τερματιστεί η σύγκρουση. Θα εφαρμοστεί σε όλους τους ορυκτούς πόρους, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, και σε σημαντικά ενεργειακά περιουσιακά στοιχεία σε ολόκληρη την ουκρανική επικράτεια.
Η Ουάσινγκτον απαιτεί η Ουκρανία και οι ΗΠΑ να συστήσουν ένα εποπτικό συμβούλιο που θα επιβλέπει ένα κοινό επενδυτικό ταμείο που θα κατανέμει τα έσοδα από τα έργα πετρελαίου, φυσικού αερίου και ορυκτών πόρων της Ουκρανίας μεταξύ των δύο χωρών.
Οι ΗΠΑ θα διορίζουν τρία από τα πέντε μέλη του διοικητικού συμβουλίου, παρέχοντας στην Ουάσινγκτον πλήρη εξουσία βέτο επί του ταμείου. Το σχέδιο αναφέρει επίσης ότι «οι συνεισφορές των Ηνωμένων Πολιτειών μετά την πλήρους κλίμακας ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022» θα «θεωρούνται ως συνεισφορές στην εταιρική σχέση». Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε την Τετάρτη (26/3) στο Fox News ότι πιστεύει ότι η συμφωνία θα μπορούσε να υπογραφεί ήδη την επόμενη εβδομάδα.
«Ληστεία» χαρακτηρίζουν Οικρανοί αξιωματούχοι το αναθεωρημένο σχέδιο συμφωνίας
Ακόμα τρεις ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στους FT ότι αυτό είναι απίθανο να συμβεί. Ένας από αυτούς δήλωσε ότι το νέο σχέδιο πρότασης των ΗΠΑ ήταν «άδικο», ενώ ένας άλλος το παρομοίασε με «ληστεία». Ένας τρίτος αξιωματούχος δήλωσε ότι μια ομάδα νομικών συμβούλων είχε προσκληθεί για να βοηθήσει την κυβέρνηση να εξετάσει το έγγραφο καθώς προετοίμαζε μια αντιπροσφορά.
Η πρώτη αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ουκρανίας και υπουργός Οικονομίας, Γιούλια Σβιριντένκο, δήλωσε ότι η κυβέρνηση «εργάζεται για να διασφαλίσει ότι η συμφωνία αντικατοπτρίζει όλα τα συμφέροντά μας και είναι στο πνεύμα της στρατηγικής εταιρικής σχέσης» με τις ΗΠΑ. «Η έκδοση εργασίας που λάβαμε αντικατοπτρίζει ουσιαστικά τη θέση και τις προσεγγίσεις των νομικών εμπειρογνωμόνων από την αμερικανική πλευρά. Διαμορφώνουμε τη θέση μας» είπε, προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε τελική συμφωνία θα πρέπει να επικυρωθεί από το κοινοβούλιο της Ουκρανίας.
Οι Ουκρανοί έχουν εκφράσει την απογοήτευσή τους για την αυξανόμενη πίεση του Τραμπ να συμβιβαστούν για να εξασφαλίσουν κατάπαυση του πυρός και διαρκή ειρήνη, ακόμη και όταν το Κρεμλίνο δεν δείχνει κανένα σημάδι ότι θα σταματήσει την εισβολή του.
Στο Παρίσι την Πέμπτη (27/3), ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «αλλάζουν συνεχώς» τους όρους της συμφωνίας. Πρόσθεσε όμως ότι δεν θέλει η Ουάσινγκτον να νομίζει ότι το Κίεβο είναι εναντίον της συμφωνίας.
Oι νέοι όροι των ΗΠΑ για την ενεργειακή συμφωνία με την Ουκρανία
Η νέα πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ θα αντικαταστήσει την προηγούμενη συμφωνία-πλαίσιο για την από κοινού ανάπτυξη των ορυκτών πόρων της Ουκρανίας που συμφωνήθηκε τον περασμένο μήνα από το Κίεβο και την Ουάσινγκτον.
Η συμφωνία αυτή, η οποία θα δημιουργούσε ένα ταμείο στο οποίο η Ουκρανία θα συνεισέφερε το 50% των μελλοντικών κερδών από τους ορυκτούς πόρους, δεν υπεγράφη ποτέ μετά από μια καταστροφική συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο μεταξύ του Τραμπ και του Ζελένσκι.
Σύμφωνα με τη νέα πρόταση, τα έργα που καλύπτονται από το ταμείο θα περιλαμβάνουν έργα που εκτελούνται από την ίδια την ουκρανική κυβέρνηση, καθώς και από εταιρείες που έχουν εγκριθεί από το Κίεβο ή από κρατικούς οργανισμούς. Η συμφωνία καλύπτει επίσης τις υποδομές που συνδέονται με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, όπως δρόμους, σιδηροδρόμους, αγωγούς, λιμάνια και μονάδες επεξεργασίας. Τα κεφάλαια που παράγονται βάσει της τελευταίας πρότασης θα μετατρέπονται απευθείας σε ξένο νόμισμα και θα διοχετεύονται στο εξωτερικό, ενώ η Ουκρανία θα είναι υπεύθυνη για αποζημίωση σε περίπτωση καθυστερήσεων ή διαφορών.
Οι ΗΠΑ θα λαμβάνουν δικαιώματα από το ταμείο πριν από την Ουκρανία, με πριμοδότηση 4%, και θα διατηρούν δικαιώματα προτεραιότητας σε έργα υποδομής, καθώς και δικαίωμα βέτο επί των πωλήσεων πόρων σε τρίτους.
Παρόλο που η συμφωνία δεν περιλαμβάνει διατάξεις για την ιδιοκτησία των ΗΠΑ στις υποδομές πυρηνικής ενέργειας της Ουκρανίας -μια αμφιλεγόμενη ιδέα που διατυπώθηκε την περασμένη εβδομάδα από τον Τραμπ- οι Ουκρανοί αξιωματούχοι παραμένουν επιφυλακτικοί ότι τα πυρηνικά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να εξακολουθήσουν να βρίσκονται στο τραπέζι των μελλοντικών διαπραγματεύσεων.
Ένας αξιωματούχος που γνωρίζει το θέμα δήλωσε ότι το πυρηνικό ζήτημα είχε τεθεί σε προηγούμενες συζητήσεις, αλλά αποκλείστηκε σκόπιμα από αυτή την επανάληψη της πρότασης.
Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό. Εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών δήλωσε σχετικά με τη διευρυμένη προσφορά: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν προσηλωμένες στην ταχεία ολοκλήρωση αυτής της ζωτικής σημασίας συμφωνίας και στη διασφάλιση μιας διαρκούς ειρήνης τόσο για την Ουκρανία όσο και για τη Ρωσία».
Με πληροφορίες από Financial Times
