Θυμάστε τότε που τα σπίτια είχαν ένα συρτάρι όπου έμπαιναν τα καλώδια;

Θυμάστε τότε που τα σπίτια είχαν ένα συρτάρι όπου έμπαιναν τα καλώδια; Facebook Twitter
Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0


ΘΥΜΑΣΤΕ ΤΟΤΕ ΠΟΥ τα σπίτια είχαν ένα συρτάρι όπου έμπαιναν τα καλώδια; Το μνημονεύω συχνά αυτό το συρτάρι όταν η καθημερινότητα φέρνει «ασύρματα» προβλήματα. Κάτι το ασύρματο πληκτρολόγιο που δεν συνδέεται, κάτι τα ασύρματα ακουστικά που δεν βρίσκουν το κινητό, κάτι το αυτοκαταστροφικό βασανιστήριο που ονομάζεται «ασύρματοι εκτυπωτές», με πιάνω καθημερινά ν’ αναρωτιέμαι γιατί ο κόσμος γύρω μου έχει προβλήματα που λύνονται με ένα καλώδιο.

Έχοντας ζήσει τη μετάβαση απ’ το ενσύρματο στο ασύρματο, έχοντας πολύ φρέσκια τη μνήμη της υπόσχεσης μιας απελευθερωτικής αποδέσμευσης απ’ την ύλη, φτάνω στο σήμερα και λέω: τελικά, απελευθερωθήκαμε; Έγινε η ζωή μας πιο εύκολη; Είναι τόσο κοινώς παραδεδεγμένη η ευκολία της απουσίας καλωδίου που δικαιολογείται τα καινούργια κινητά να μην έχουν θύρα για ακουστικά;

Aν το ασύρματο παρέμενε επιλογή, δεν θα ’γραφα τίποτα. Γράφω όμως γιατί ολοένα και περισσότερες συσκευές έρχονται χωρίς θύρες, θεωρώντας δεδομένη την προτίμηση του αγοραστικού κοινού σ’ έναν κόσμο αυξανόμενα άυλο, και γιατί το ν’ αγοράσεις ένα προϊόν που να μπορεί να ενταχθεί στο «τεχνολογικό νοικοκυριό» σου είναι ολοένα και πιο δύσκολο.

Όπως διαφέρει ο κόσμος ενός ανθρώπου που διαθέτει μόνο ένα κατσαβίδι και μια πένσα για τις δουλειές του σπιτιού από εκείνου που έχει προσεκτικά διαλεγμένα κλειδιά και ηλεκτρικό τριβείο, έτσι διαφέρει και ο κόσμος των ανθρώπων που παίρνουν τα καλώδιά τους στα σοβαρά από εκείνων που δεν βρίσκουν τη χρησιμότητά τους και νιώθουν πως είναι περιοριστικά, με τον περιορισμό αυτόν να λύνεται με την υιοθέτηση κάθε λογής «ασύρματου».

Δεν πιστεύω φυσικά ότι το καλώδιο και η εξαφάνισή του είναι ένα φαινόμενο γεννημένο σε κενό αέρος. Το καλώδιο, το CD, η βιντεοκασέτα, ο δίσκος, το χαρτί, το γράμμα, το χάρτινο βιβλίο −ακόμα και το ν’ ανοίγεις τις κουρτίνες με τα χέρια και όχι πατώντας ένα κουμπί που δίνει εντολή στο σύστημα το οποίο έχεις εγκαταστήσει να τις ανοίξει− αποτελούν κομμάτια μιας κουλτούρας που βρίσκει και αναγνωρίζει τον εαυτό της μέσα στην ύλη. Είναι χρηστικά αντικείμενα και ως τέτοια υπονοούν και αποδεικνύουν μια ανάγκη.

Η ίδια τους η ύπαρξη αποδεικνύει τη χρησιμότητά τους. Οι υποχρεώσεις που συνάγονται από την παρουσία τους, το ξέμπλεγμα των ακουστικών το πρωί, το κρύψιμο των καλωδίων σ’ ένα σπιτικό γραφείο, το σιχτίρισμα της χαλαρής σύνδεσης του εκτυπωτή σ’ έναν υπολογιστή, είναι κι αυτές μικρογεγονότα μιας καθημερινότητας που μπορεί να σε εξαναγκάσει να της δώσεις σημασία. Και μετά, η οργάνωση των καλωδίων ενός σπιτιού είναι από μόνη της πεδίο ικανοποίησης.

Άλλο είναι να έχεις τα απολύτως απαραίτητα και εντελώς άλλο να έχεις προνοήσει για διαφορετικών λογιών θύρες HDMI ή να έχεις στην κατοχή σου ένα καλώδιο ικανό να συνδέσει ένα λάπτοπ με μετατροπέα βιντεοκασέτας. Όπως διαφέρει ο κόσμος ενός ανθρώπου που διαθέτει μόνο ένα κατσαβίδι και μια πένσα για τις δουλειές του σπιτιού από εκείνου που έχει προσεκτικά διαλεγμένα κλειδιά και ηλεκτρικό τριβείο, έτσι διαφέρει και ο κόσμος των ανθρώπων που παίρνουν τα καλώδιά τους στα σοβαρά από εκείνων που δεν βρίσκουν τη χρησιμότητά τους και νιώθουν πως είναι περιοριστικά, με τον περιορισμό αυτόν να λύνεται με την υιοθέτηση κάθε λογής «ασύρματου».

Δεν βρίσκω καθόλου άσχετη την αφήγηση για τη σημασία της «ανεξαρτησίας», την υπονόμευση των κοινωνικών δεσμών και το πολιτισμικό διαζύγιο απ’ τα καλώδια. Μου φαίνεται πολύ λογικό να βλέπω την κουλτούρα που παράγει την ιδέα του «αυτόνομου και ανεξάρτητου ανθρώπου» να εξαφανίζει κάθε σημείο της καθημερινότητας που αποδεικνύει ότι έχουμε ανάγκες και ότι αυτές λύνονται με την αποδοχή του γεγονότος ότι, τελικά, εξαρτώμαστε.

Επειδή η τεχνολογία −νόμιζα− υπάρχει για να μας είναι χρήσιμη, πίστευα ότι θα φτιάξει έναν νέο κανόνα. Σκεφτόμουν ότι, όταν μιλάμε για χρηστικά αντικείμενα, αυθόρμητα θα κυριαρχήσει το πιο χρήσιμο και ότι αν ένα αντικείμενο δεν είναι χρήσιμο, θα βελτιωθεί ή θα περιπέσει σε αχρησία. Φυσικά. Εύκολα. Απ’ το αγοραστικό κοινό. Με τον ίδιο τρόπο που η οικονομική θεωρία έχει θεωρήσει δεδομένη την ιδέα του «homo economicus», του ορθολογικού εκείνου ανθρώπου που πράττει σύμφωνα με το συμφέρον του, έτσι κι εγώ θεμελίωσα τη ζωή μου πάνω στην ιδέα ότι αγοράζουμε χρήσιμα αντικείμενα και αφήνουμε στη λήθη τα άχρηστα.

Και μετά, ήρθε η πραγματικότητα και μου θύμισε ότι η ιδεολογία, στο τέλος, νικά την ίδια τη ζωή. Κάθε φορά που συστήνω σε κάποιον την ιδέα του ethernet −ασυνήθιστα συχνά για κάτι τόσο γνωστό−, κάθε φορά που ακούω την πρόταση «έχασα το ένα ακουστικό μου», μια πρόταση ολοκαίνουρια, καθότι μόλις τα τελευταία χρόνια κατέστη εφικτή μια τόσο μεμονωμένη απώλεια, και κάθε φορά που ένα ποντίκι κολοβό δεν «βρίσκει» το λάπτοπ για να συνδεθεί, αναρωτιέμαι πώς γίνεται να κατάπιαμε τόσο εύκολα την ιδέα ότι η λύση στους περιορισμούς της καλωδιακής σύνδεσης δεν είναι η βελτίωσή της αλλά η εξάλειψή της.

Μέχρι τώρα, καθόλου δεν με πείραζε το δόγμα των άλλων, των «Ασύρματων», καθότι συνυπήρχαμε ειρηνικά. Μόνο που, πλέον, οι μικρές τρύπες παντός μεγέθους που υπόσχονται εύκολη χρήση και εύκολη αποκατάσταση μιας βλάβης, με μια απλή αντικατάσταση καλωδίου, εξαφανίζονται. Αυτό συμβαίνει αποκλειστικά και μόνο γιατί η πίστη στο ασύρματο έχει λάβει θρησκευτικές διαστάσεις και απαιτεί να επιβληθεί.

Συνδέω ευθέως το ζήτημα αυτό με την κυριαρχία των συνδρομών και την αυξανόμενα παρούσα φαντασίωση ότι το AI θα μας κάνει αθάνατες, μεταφορτώνοντας το είναι μας σ’ ένα ψηφιακό «για πάντα», απελευθερωμένο από ύλη, ιδιοκτησία και σάρκινα όρια. Το συνδέω επίσης με την ονείρωξη «πανταχού παρόντες χωρίς να μετακινηθούμε ρούπι», αυτή την υπόσχεση ψηφιακών χώρων που θα είναι σαν να πηγαίνουμε στην παραλία, σαν να ιππεύουμε, σαν να κάνουμε σεξ, αλλά απ’ την οθόνη μας, χωρίς καμία απολύτως επιβάρυνση.

Ποιος είναι ο σκοπός αυτής της δήθεν ελευθερίας; Από τι υποφέρουμε τόσο πολύ που καταφεύγουμε στο άυλο για να σωθούμε; Μπορεί ποτέ η απάντηση στα προβλήματα ένσαρκων όντων να είναι η απάλειψη της ύλης; Βλέπω καμιά φορά στα social αυτά τα τέλεια οργανωμένα γραφεία, με τις άδειες επιφάνειες, που έχουν μόνο ένα notepad που κάνει τα πάντα και συμφέρει, χωρίς καλώδια, χωρίς ποντίκια, χωρίς γραφική ύλη, χωρίς αντικείμενα, χωρίς απόδειξη ότι κάποιος κάθεται σ’ αυτό το γραφείο και καταβάλλει κάποιον πνευματικό κόπο, και σκέφτομαι, αυτό ήταν που μας έτρωγε και το νικήσαμε;

Η ύλη είναι απόδειξη ότι συμβαίνουμε. Επειδή είμαι εντάξει μ’ αυτό, είμαι εντάξει με το γήρας, με το σώμα, με τις συλλογές δίσκων και με τα καλώδια. Εσείς;

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ