Ανησυχία προκαλούν τα πρόσφατα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών της «ΚΛΙΜΑΚΑ», σύμφωνα με τα οποία το 2024 καταγράφηκαν 469 αυτοκτονίες στην Ελλάδα. Τα στοιχεία καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο και παρέχουν μια πληρέστερη εικόνα του φαινομένου, αν και η υποκαταγραφή εξακολουθεί να αγγίζει το 15%-20%, καθιστώντας το πρόβλημα ακόμη πιο σύνθετο.
Ένα από τα πιο ανησυχητικά στοιχεία αφορά την έλλειψη συστήματος καταγραφής των αποπειρών αυτοκτονίας που καταλήγουν στα νοσοκομεία, τη στιγμή που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πίσω από κάθε αυτοκτονία κρύβονται 20 έως 30 αποτυχημένες απόπειρες.
Επιπλέον, το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας επισημαίνει ότι το 12%-16% των εφήβων ηλικίας 14-19 ετών εμφανίζουν αυτοτραυματισμούς, ένα ανησυχητικό φαινόμενο, καθώς ένα μέρος αυτών των νέων μπορεί μελλοντικά να οδηγηθεί στην αυτοκτονία.
Ποιοι πλήττονται περισσότερο – Δημογραφικά στοιχεία
Φύλο: Οι άνδρες εξακολουθούν να αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των αυτοχείρων, καθώς το 86% των περιστατικών αφορά άνδρες, ενώ οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 14%.
Ηλικία: Το φαινόμενο διαχέεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση περιστατικών να καταγράφεται στην ηλικιακή ομάδα 50-54 ετών (13,2%).
- Στις νεότερες ηλικίες, ιδιαίτερα στην ομάδα 20-24 ετών, το ποσοστό ανέρχεται στο 8,3%, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για ψυχική υποστήριξη από νεαρή ηλικία.
- Τα άτομα άνω των 80 ετών αποτελούν το 9,6% των αυτοχείρων, δείχνοντας ότι η ψυχική υγεία στην τρίτη ηλικία αποτελεί επίσης κρίσιμο ζήτημα.
Πώς γίνονται οι αυτοκτονίες – Οι επικρατέστερες μέθοδοι
Από τις 469 καταγεγραμμένες αυτοκτονίες, οι κύριες μέθοδοι ήταν:
- Απαγχονισμός: 29%
- Αυτοπυροβολισμός: 25,8%
- Πτώση από ύψος: 24,3%
Η πτώση από ύψος χαρακτηρίζεται από την «ΚΛΙΜΑΚΑ» ως υποκαταγεγραμμένη μέθοδος, καθώς αρκετές περιπτώσεις ενδέχεται να έχουν αποδοθεί λανθασμένα σε άλλες αιτίες.
Πού καταγράφονται οι περισσότερες αυτοκτονίες
- Κρήτη: 17% των συνολικών περιστατικών
- Αττική: 16%
- Θεσσαλία – Πελοπόννησος: Ακολουθούν με σημαντικά ποσοστά
- Χαμηλότερα ποσοστά: Βόρειο Αιγαίο, Δυτική Μακεδονία
Αυτοκτονίες σε hotspots, σώματα ασφαλείας και νοσοκομεία
Hotspots μεταναστών: 13 αυτοκτονίες καταγράφηκαν σε δομές φιλοξενίας, γεγονός που καταδεικνύει την ψυχική πίεση που αντιμετωπίζουν οι πληθυσμοί αυτοί.
Στρατός και Σώματα Ασφαλείας: 10 περιστατικά καταγράφηκαν σε στρατόπεδα, φυλακές και στις τάξεις των Σωμάτων Ασφαλείας, επιβεβαιώνοντας τις ψυχολογικές πιέσεις που αντιμετωπίζουν επαγγελματίες σε αυτούς τους τομείς.
Νοσοκομεία: 4 αυτοκτονίες σημειώθηκαν σε νοσηλευτικά ιδρύματα το 2024, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη βελτίωσης των ψυχιατρικών υπηρεσιών εντός των υγειονομικών δομών.
Πότε σημειώνονται οι περισσότερες αυτοκτονίες
Οι μήνες με τις περισσότερες αυτοκτονίες το 2024 ήταν:
- Ιούνιος: 46 περιστατικά
- Απρίλιος: 45 περιστατικά
- Σεπτέμβριος: 39 περιστατικά
- Φεβρουάριος: 32 περιστατικά
Η στατιστική αυτή ενισχύει την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.
Το 2024 καταγράφηκε μικρή αύξηση των περιστατικών σε σχέση με το 2023 (469 έναντι 451), ενώ ο αριθμός παραμένει χαμηλότερος από το 2022, όταν είχαν καταγραφεί 581 αυτοκτονίες. Παρά τη μείωση, η γενική σταθερότητα των αριθμών δείχνει ότι η αυτοκτονία παραμένει ένα σοβαρό και ανησυχητικό κοινωνικό φαινόμενο που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.
Η ΚΛΙΜΑΚΑ τονίζει ότι, παρά την υποκαταγραφή και τις καθυστερήσεις στη δημοσίευση επίσημων στοιχείων, τα δεδομένα που συλλέγει μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη εθνικών πολιτικών πρόληψης.
Όπως αναφέρει, η ενίσχυση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και η στοχευμένη υποστήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων αποτελούν τις βασικές προτεραιότητες για τη μείωση των περιστατικών.
«Η επιστημονική γνώση, η ενημέρωση και η στήριξη του πληθυσμού είναι τα βασικά εργαλεία που μπορούν να φέρουν την αλλαγή», υπογραμμίζει η ΚΛΙΜΑΚΑ.
