Τα ναυπηγεία της ΕΕ επισκευάζουν ρωσικά δεξαμενόπλοια κατηγορίας πάγου και τους προσφέρουν τις απαραίτητες εγκαταστάσεις ελλιμενισμού, επιτρέποντας στη Ρωσία να συνεχίσει να διακινεί φυσικό αέριο μέσω της Αρκτικής παρά τις κυρώσεις της Δύσης στον ενεργειακό της τομέα.
Χωρίς τις εργασίες συντήρησης - οι οποίες παρέχονται από τα ναυπηγεία Damen στην Μπρεστ της Γαλλίας και Fayard A/S στη Δανία - η ρωσική μονάδα υγροποιημένου φυσικού αερίου Yamal θα δυσκολευόταν να αποκτήσει πρόσβαση σε κρίσιμες αγορές κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν οι τιμές του φυσικού αερίου στο βόρειο ημισφαίριο είναι οι υψηλότερες.
Τα δύο ναυπηγεία έχουν εξυπηρετήσει τα 14 πλοία από τον 15μελή στόλο των εξειδικευμένων δεξαμενόπλοιων Arc7 που εκτελούν δρομολόγια από το Yamal στις βόρειες ακτές της Ρωσίας, σύμφωνα με δορυφορικές εικόνες και δεδομένα παρακολούθησης λιμενικών κλήσεων από την Kpler, μια εταιρεία δεδομένων και ανάλυσης. Ορισμένα πλοία κατέπλευσαν πολλές φορές.
«Εάν αυτά τα δύο ναυπηγεία καθίσταντο μη προσβάσιμα, αυτό θα έθετε υπό αμφισβήτηση το σύνολο των επιχειρήσεων εφοδιασμού», δήλωσε ο Malte Humpert, ειδικός στην αρκτική ναυτιλία στο High North News, ο οποίος έχει παρακολουθήσει τις κινήσεις των πλοίων. «Θα μπορούσαν να λάβουν τις συγκεκριμένες υπηρεσίες κάπου αλλού, αλλά αυτό θα σήμαινε ότι θα παρεκκλίνουν αρκετά από τη διαδρομή τους».
Οκτώ από τα δεξαμενόπλοια έχουν επισκεφθεί το Damen, ενώ το Fayard έχει εξυπηρετήσει εννέα από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Τα περισσότερα από τα πλοία ανήκουν σε ενεργειακές και ναυτιλιακές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής Dynagas και της καναδικής Teekay.
Το Damen επιβεβαίωσε ότι είχε επισκευάσει «αρκετά πλοία που εμπλέκονται στη μεταφορά ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου», αλλά πρόσθεσε ότι αυτό «τηρούσε αυστηρά την ευρωπαϊκή νομοθεσία περί κυρώσεων» και ότι «δεν εμπλέκεται στις επιλογές φορτίου που έκαναν οι ναυτιλιακές εταιρείες που διαχειρίζονται αυτά τα πλοία». «Δεν προβλέπονται περαιτέρω επισκευές αυτών των πλοίων LNG για την προσεχή περίοδο», ανέφερε. Η Fayard δεν απάντησε σε αίτημα σχολιασμού.
Η σταδιακή κατάργηση χρήσης του ρωσικού φυσικού αερίου αποτελεί κεντρικό πολιτικό στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, ο στόχος της να μηδενίσει τη χρήση ρωσικών ορυκτών καυσίμων από την ΕΕ έως το 2027 έχει εκτροχιαστεί από την αύξηση των εισαγωγών ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου προμηθεύεται από το Yamal.
Οι δραστηριότητες των πλοίων και των ναυπηγείων δεν υπόκεινται σε κυρώσεις λόγω των εξαιρέσεων για τη μεταφορά ενέργειας και επειδή δεν φέρουν ρωσική σημαία, ενώ τα εξειδικευμένα δεξαμενόπλοια δεν θα ήταν σε θέση να διανείμουν το φορτίο τους χωρίς την τεχνική εμπειρογνωμοσύνη και τη συντήρηση από τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία.
Το μόνο πλοίο του στόλου που δεν έχει καταπλεύσει σε κανένα από τα δύο ναυπηγεία είναι το Christophe de Margerie, το οποίο ανήκει στη ρωσική ναυτιλιακή εταιρεία Sovcomflot, στην οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις. Η ΕΕ συμφώνησε να επιβάλει κυρώσεις στο ίδιο το πλοίο - η πρώτη κίνηση του μπλοκ να επιβάλει κυρώσεις στις δραστηριότητες του Yamal - στις 16 Δεκεμβρίου. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη πλήξει το Yamal με κύματα κυρώσεων. Η αδυναμία του Christophe de Margerie να βρει ναυπηγείο επισκευής στην Ευρώπη έθεσε το πλοίο εκτός λειτουργίας για έξι μήνες, αποδεικνύοντας την εξάρτηση του Arc7 από την ευρωπαϊκή τεχνογνωσία και τα ανταλλακτικά, δήλωσε ο Humpert.
Από το Yamal, τα πλοία μπορούν είτε να πλεύσουν προς την Ευρώπη είτε να ακολουθήσουν τον πολύ μακρύτερο και πιο επικίνδυνο βόρειο θαλάσσιο δρόμο προς την Κίνα. Η διαδρομή προς τα ανατολικά μπορεί να διανυθεί μόνο κατά τους θερμότερους μήνες, παρά το γεγονός ότι η Novatek - ιδιοκτήτης του Yamal LNG - πειραματίζεται με την αύξηση αυτού του παραθύρου αποστολής.
Τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου Arc7 κατασκευάστηκαν στη Νότια Κορέα με κόστος περίπου 333 εκατ. δολάρια ανά πλοίο, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης. Έχουν μήκος μεγαλύτερο από 200 μέτρα και μπορούν να μεταφέρουν περίπου 170.000 κυβικά μέτρα φυσικού αερίου με ένα ειδικά σχεδιασμένο σύστημα πρόωσης "Azipod" για την πλοήγηση σε πυκνούς πάγους.
Ένας Ευρωπαίος ναυλομεσίτης δήλωσε ότι τα ναυπηγεία σε Γαλλία και Δανία, τα οποία διαθέτουν και τα δύο αποβάθρες αρκετά μεγάλες για τα υπερμεγέθη δεξαμενόπλοια, είναι «τα μόνα που μπορούν να χειριστούν τα Arc7 και ταυτόχρονα βρίσκονται στο σωστό μέρος». Ενώ το ρωσικό αργό πετρέλαιο και ο άνθρακας έχουν πληγεί με κυρώσεις, το φυσικό αέριο παρέμεινε εκτός του καθεστώτος κυρώσεων του μπλοκ εν μέσω ανησυχιών για την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Σε ένα πρώτο βήμα προς τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών του μεταφερόμενου φυσικού αερίου, οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν τον Ιούνιο να απαγορεύσουν από τον Μάρτιο τη μεταφόρτωση ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου. Αυτη η κίνηση θα δώσει τέλος στη χρήση λιμανιών της ΕΕ για τη μεταφορά φυσικού αερίου από δεξαμενόπλοια κατηγορίας πάγου σε λιγότερο ακριβά κανονικά πλοία για αποστολή σε άλλες χώρες.
Το Yamal LNG εξήγαγε 20,9 δισ. κυβικά μέτρα στην Ευρώπη το 2023, σύμφωνα με την OIES, εκ των οποίων περίπου το ένα τέταρτο στάλθηκε σε προορισμούς εκτός του μπλοκ. Οι προμήθειες από το Yamal αποτελούσαν περίπου το 85-90% των εισαγωγών ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου από την ΕΕ, σύμφωνα με το think tank «Bond Beter Leefmilieu».
Με πληροφορίες από Financial Times
