Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα

Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Δάσος, 1904–06. Ιδιωτική συλλογή
0

Στις 6 Ιουνίου ξεκινά η έκθεση "Cézanne Drawing" στο ΜοΜΑ που είναι η πρώτη που συγκεντρώνει και προβάλλει μια μεγάλη σειρά σχεδίων του Πολ Σεζάν, δίνοντας μια νέα εικόνα τόσο για την πολυπλοκότητα της καλλιτεχνικής του πρακτικής και την αφοσίωσή του στη μελέτη των Παλαιών Δασκάλων όσο και την ολοκληρωμένη προσέγγισή του στην οικοδόμηση της μορφής.

Από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 19ου αιώνα, «ο πατέρας όλων μας», όπως τον αποκαλούσαν ο Ματίς και ο Πικάσο, επηρέασε όσο λίγοι την εξέλιξη της τέχνης, ξεπέρασε τον ιμπρεσιονισμό και αμφισβήτησε τελικά όλες τις συμβατικές αξίες της ζωγραφικής του αιώνα του ενώ μέχρι το τέλος της ζωής του έμεινε αφοσιωμένος στη σπουδή των έργων του σαν πεισματάρης οραματιστής. Τα σχέδιά του, αποκαλύπτουν το εύρος της δημιουργίας του και τα περισσότερα από αυτά δεν παρουσιάστηκαν ποτέ κατά τη διάρκεια της ζωής του - ελάχιστα μόνο αναφέρθηκαν στην αλληλογραφία του- και ανακαλύφθηκαν μετά τον θάνατό του.

Η έκθεση στο ΜοΜΑ ,παρουσιάζει περισσότερα από 250 έργα με μολύβι και ακουαρέλα που σπάνια εμφανίζονται στο κοινό, δίπλα σε μεγάλους και γνωστούς του πίνακες προκειμένου να εμφανίσει τις συνδέσεις αλλά και να αποκαλύψει τον τρόπο με τον οποίο το σχέδιο επηρέασε το σύγχρονο όραμά του για τη ζωγραφική.  

Η πρακτική της σχεδίασης, όπως έγραψε ο ίδιος, του δίδαξε «να βλέπει καλά» και η έκθεση των σχεδίων του είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε τις συνθέσεις του μέσα από τα δικά του μάτια.

Τα έργα που έχει φιλοτεχνήσει ο Σεζάν στη διάρκεια της ζωής του και έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα ξεπερνούν τις 2.000. Σχεδίαζε επίμονα, καθημερινά σε τετράδια ζωγραφικής, σε φύλλα εργασίας, με μολύβια και κάρβουνα ενώ στο χαρτί δοκιμάζει και τις χρωματικές διαβαθμίσεις και τη φωτεινότητα της ακουαρέλας και του χρώματος αναπτύσσοντας τα έργα του ενώ εξερευνά το φως, το βάθος και το χρώμα.

Επιστρέφει ξανά και ξανά στα ίδια θέματα, σε αντικείμενα που βρίσκονται στο τραπέζι του σπιτιού του, αντικείμενα της οικιακής ζωής, νεκρές φύσεις αλλά και τις φιγούρες της γυναίκας του και του γιού του, τοπία καθώς και τη θέα από το αγαπημένο του Mont Sainte-Victoire, εκεί που οραματίζεται τις φανταστικές ζωγραφικές του αφηγήσεις.

Η πρακτική της σχεδίασης, όπως έγραψε ο ίδιος, του δίδαξε «να βλέπει καλά» και η έκθεση των σχεδίων του είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε τις συνθέσεις του μέσα από τα δικά του μάτια. Το θαύμα του φυσικού κόσμου, τα όρια του χρώματος, η διαφάνεια του φωτός, η τολμηρή προσέγγιση στην ανθρώπινη φιγούρα παρουσιάζονται με τον πιο εύγλωττο τρόπο.

Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Η Αποθέωση του Delacroix, 1878-80 (ολοκληρώθηκε αργότερα). The British Museum, London © The Trustees of the British Museum

Ο Σεζάν ήταν εραστής της πειθαρχίας που επιβάλλει το σχέδιο. Είναι ο τρόπος που μελετά τα μεταγενέστερα έργα του, ο ευέλικτος τρόπος να συλλαμβάνει ακόμα και την κίνηση των αντικειμένων. Προτιμούσε να εργάζεται σε εσωτερικούς χώρους, χρησιμοποιώντας μολύβια για να δημιουργήσει φωτοσκιάσεις και ευκρινείς γραμμές.

Οι μελέτες που κάνει και τα σκίτσα που γίνονται από μολύβια αναμειγνύονται με ακουαρέλα που οι συντηρητές των έργων θα βρουν αναλύοντας τα προκειμένου να ρίξει νέο φως στις εργασιακές του πρακτικές, καθώς στο παρελθόν η προσοχή είχε σχεδόν αποκλειστικά εστιαστεί στο έργο του με λάδια. Και φυσικά για να αναδειχθεί η ρίζα της τεχνικής του ικανότητας, με μέσα φτηνά και προσιτά όπως το μολύβι και το κάρβουνο, ίχνη και του οποίου βρέθηκαν και σε ανάλυση των ελαιογραφιών του, πριν δουλέψει τους καμβάδες του με τις παχιές, βαριές πινελιές, δημιουργώντας την πολύ χαρακτηριστική υφή των έργων του.

Τα σχέδια του Σεζάν τον καθοδηγούν στην οριστική του σύνθεση και πολλά από αυτά σχετίζονται με τους τελικούς του πίνακες, επομένως είναι πολύ εύκολο να επαληθευτούν ως δικά του έργα. Τα σχέδια δεν αφορούν μόνο τη φύση αλλά και τα συγκινητικά πορτρέτα που δημιούργησε για τα μέλη της οικογένειάς του που μας δίνουν  τη δυνατότητα να κατανοήσουμε όχι μόνο αυτό που βρίσκεται στο μυαλό του καλλιτέχνη, αλλά και τα πρόσωπα και τα στοιχεία της καθημερινότητάς του.

Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Λουόμενοι (Baigneurs). 1885–90. The Museum of Modern Art, New York. Lillie P. Bliss Collection. Φωτο: © 2021 MoMA, NY

Ο Σεζάν υπήρξε ένας από τους παραγωγικούς ζωγράφους, καθώς στη διάρκεια της ζωής του φιλοτέχνησε περίπου χίλιους πίνακες και με την πρωτότυπη τεχνική του έκανε ένα μεγάλο βήμα μετά τον ιμπρεσιονισμό που καθόρισε τη ζωγραφική και επηρέασε όσο κανένας άλλος τους ζωγράφους του επόμενου αιώνα.

Ο πρωτοπόρος στη χρήση του χρώματος και της προοπτικής, στη δομή του θέματος και στην προσθήκη γεωμετρικών στοιχείων που επηρέασαν του Κυβιστές και τους Φωβιστές των επόμενων δεκαετιών, με τα σχέδιά του ανοίγει ένα παράθυρο στην πρακτική του και στον τρόπο με τον οποίο εξερευνά και προσεγγίζει τολμηρά και εύγλωττα τα όρια της ζωγραφικής που μένουν αναλλοίωτα μέσα στο χρόνο και φτάνουν μπροστά μας για να τα επανεξετάσουμε ως αυτόνομα, σπουδαία έργα.  

Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Φύλλωμα (Étude de feuillage). 1900–04. The Museum of Modern Art, New York. Lillie P. Bliss Collection. Φωτο: © 2021 MoMA, NY
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Mont Sainte-Victoire (La Montagne Sainte-Victoire vue des Lauves). 1902–06. The Museum of Modern Art, New York. Gift of Mr. and Mrs. David Rockefeller. Φωτο © 2021 MoMA, NY
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Ερμής, περ. 1890. The Museum of Modern Art. The Joan and Lester Avnet Fund © 2021 The Museum of Modern Art, Imaging and Visual Resources, Φωτο: Peter Butler
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Η κ. Σεζάν ράβει (Madame Cézanne cousant), περ. 1880. The Samuel Courtauld Trust, The Courtauld Gallery, London. Princes Gate Bequest
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Νεκρή φύση με μπλε δοχείο. 1900-06. Pencil and watercolor on paper, 18 15/16 × 24 7/8″ (48.1 × 63.2 cm). The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Αυτοπροσωπογραφία και μήλο (Autoportrait et pomme). 1880–84. Pencil on paper, 6 13/16 × 9 1/16″ (17.3 × 23 cm). Cincinnati Art Museum. Gift of Miss Emily Poole. Bridgeman Images
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Νεκρή φύση με κομμένο καρπόυζι (Nature morte avec pastèque entamée). c. 1900. Fondation Beyeler, Riehen/Basel. Beyeler Collection. Φωτο: Peter Schibli
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Σπουδές και πορτρέτα του γιου του καλλιτέχνη (Études et portraits du fils de l’artiste). 1877–78. The Albertina, Vienna
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Βράχια κοντα στο Château Noir (Rochers près des grottes au-dessus de Château Noir). 1895-1900. Ιδιωτική Συλλογή
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Πανωφόρι σε καρέκλα (Veste sur une chaise). 1890-92. Ιδιωτική συλλογή
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Σπουδή κρανίου (Étude de crâne). 1902-04. Henry and Rose Pearlman Foundation The Henry and Rose Pearlman Collection / Art Resource, NY. Φωτο: Bruce M. White
Η μαγεία των σπουδαίων σχεδίων του Πολ Σεζάν στο φως του 21ου αιώνα Facebook Twitter
Paul Cézanne. Δάσος, 1904–06. Ιδιωτική συλλογή
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πρόδρομος Τσιαβός: «Στην παρουσία μας στον δημόσιο χώρο ο στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση αλλά να ακούσουμε, να συζητήσουμε, να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Plāsmata 3 / Πρόδρομος Τσιαβός: «Στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση, αλλά να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Ο επικεφαλής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση μιλά με υπόκρουση τα ασταμάτητα τιτιβίσματα των πουλιών που έρχονται από τα σκιερά δέντρα του Πεδίου του Άρεως.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα σε μια συνάντηση με τη σύγχρονη τέχνη σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά

Εικαστικά / Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα «συνομιλούν» με τη σύγχρονη τέχνη

Οι τρεις Έλληνες πρωτοπόροι καλλιτέχνες που στιγμάτισαν την ελληνική δημιουργία, σε μια απρόσμενη διαγενεακή συνάντηση με τη Sagg Napoli και τον Mungo Thomson, σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PLASMATA 3 TOPIC

Plāsmata 3 / Plāsmata 3: «Ο πιο σύντομος δρόμος είναι πάντα ο λιγότερο ενδιαφέρων»

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, επιμελείται μαζί με την ομάδα της Στέγης μια έντυπη «ξενάγηση» στην έκθεση «Plāsmata 3: We’ve met before, haven’t we?», που παρουσιάζεται στο Πεδίον του Άρεως.
THE LIFO TEAM
O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Εικαστικά / O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Τα παράξενα μηχανικά γλυπτά του πρωτοποριακού καλλιτέχνη –του οποίου φέτος γιορτάζονται τα 100 χρόνια από τη γέννησή του με εκθέσεις σε όλο τον κόσμο– αποτελούν ένα σαρδόνιο σχόλιο και για τη σύγχρονη κοινωνία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
2ο κομμάτι Αφροδίτη

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 2

«Μας αρέσει η παρέκκλιση και η απόκλιση. Στη ζωή, γενικά. Στους ανθρώπους. Και στην τέχνη. Και εδώ. Από τον Ροδώνα στη Γαρδένια, από τις Αριές στο θέατρο Αλίκη. Οι σπείρες έχουν φτιαχτεί για να τις περπατήσεις και τα παρτέρια για να σταθείς».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ