Ξαναδιαβάζοντας τη «Μυστική ιστορία» της Ντόνα Ταρτ

Ξαναδιαβάζοντας τη «Μυστική ιστορία» της Ντόνα Ταρτ Facebook Twitter
H Ντόνα Ταρτ στο Bennington College, στα μέσα της δεκαετίας του '80.
0



Η ΝΤΟΝΑ ΤΑΡΤ ΑΡΧΙΣΕ να γράφει τη «Μυστική ιστορία», το πρώτο από τα τρία μυθιστορήματά της, στα μέσα της δεκαετίας του '80, μια εποχή όπου βασιλιάς στους λογοτεχνικούς κύκλους των ΗΠΑ ήταν ένας φίλος της, ο Μπρετ Ίστον Έλις. Με τη δική του βοήθεια, σ' οποιονδήποτε εκδότη κι αν πρότεινε το χειρόγραφό της σίγουρα θα έβρισκε ανταπόκριση.

Όμως η Ταρτ δεν βιάστηκε. Έγραφε, έγραφε, κι όταν το 1991 ένιωσε απόλυτα ικανοποιημένη, πήρε τις 800 σελίδες της κι επισκέφτηκε την πιο ισχυρή ατζέντισσα της Νέας Υόρκης. Η τελευταία απευθύνθηκε σε δέκα εκδοτικούς οίκους και, τελικά, το βαρύ πακέτο της Ταρτ κατακυρώθηκε έναντι 450.000 δολαρίων στον Knopf. Έγιναν κάποιες περικοπές, κάποιες μικρές αλλαγές, το κείμενο ξαναδουλεύτηκε γι' αρκετούς μήνες ακόμη και η δημοσίευσή του, το καλοκαίρι του '92, αντιμετωπίστηκε ως το εκδοτικό γεγονός της χρονιάς. Αμέσως σχεδόν, η «Μυστική ιστορία» άρχισε να μεταφράζεται σε δεκάδες γλώσσες – στα ελληνικά, το 1995, από τη Σάντυ Παρίση για τον Λιβάνη.

Η διαδρομή του χειρογράφου από τα χέρια της Ταρτ σ' εκείνα της ατζέντισσας και από τον οίκο Knoph στα βιβλιοπωλεία του δυτικού κόσμου, από μόνη της δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σημασία έχει ότι μια νεαρή διανοούμενη Αμερικανίδα κατάφερε να επιβληθεί σ' ένα τεράστιο αναγνωστικό κοινό μ' ένα βιβλίο όπου οι ήρωες είναι εικοσάχρονοι φοιτητές αρχαίων ελληνικών, ρουφάνε σαν σφουγγάρια ό,τι τους διδάσκει ο εστέτ, μυστηριώδης καθηγητής τους, εκστασιάζονται ανακαλύπτοντας τις βακχιχές γιορτές και, μέσα στη δίψα τους να γίνουν ημίθεοι, αρχίζουν να διαπράττουν φόνους!

Από το σημείο αυτό αρχίζει η γεμάτη ενοχές «μυστική ιστορία» του βιβλίου. Μια ιστορία πλούσια αλλά και άνιση, με εκλάμψεις αλλά και αδεξιότητες, μια ιστορία δηλαδή όπως τη γράφει ένας πρωτοεμφανιζόμενος.

«Δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, αλλά η ιδέα της απώλειας του ελέγχου είναι εκείνη που γοητεύει τους χαλιναγωγημένους ανθρώπους σαν κι εμάς περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο»

Βρισκόμαστε στο Χάμπτεντ, στο Βερμόντ, ένα κολέγιο μεικτό, προοδευτικό, αυστηρά επιλεκτικό, εξειδικευμένο στις ανθρωπιστικές σπουδές. Ανάμεσα στους πεντακόσιους φοιτητές, μια ομάδα ξεχωρίζει: ο Τσάρλς και η Καμίλα, τα δίδυμα αδέλφια που «θυμίζουν φλαμανδικούς αγγέλους», ο εξωτικός Φράνσις, «κάτι ανάμεσα σε φοιτητή-πρίγκιπα και Τζακ Αντεροβγάλτη», ο απόμακρος Χένρι και ο μάλλον ανεπρόκοπος Μπάνι. Είναι η ομάδα που παρακολουθεί τα μαθήματα αρχαίων ελληνικών του Τζούλιαν Μόροου, ενός εκκεντρικού καθηγητή με αινιγματικό παρελθόν που δεν αμείβεται για τη δουλειά του κι επιμένει να διαλέγει ο ίδιος τους φοιτητές του. Τους διδάσκει Πλάτωνα και Αριστοτέλη, καθορίζει το υπόλοιπο πρόγραμμα των σπουδών τους και συζητά μαζί τους για το αληθινό νόημα της ζωής.

Ντόνα Ταρτ, Μυστική Ιστορία, εκδόσεις Λιβάνη
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ. Ντόνα Ταρτ, Μυστική Ιστορία, εκδόσεις Διόπτρα, Μτφρ.: Μιχάλης Δελέγκος, Σελ.: 792

Σ' αυτή την ερμητικά κλειστή παρέα καταφέρνει να διεισδύσει κι ένας καινούριος, ο Ρίτσαρντ Παπέν. Από δω και πέρα η διδασκαλία του Τζούλιαν Μόροου, με τις καταστροφικές συνέπειες, έχει έναν ακόμη αποδέκτη.

«Δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, αλλά η ιδέα της απώλειας του ελέγχου είναι εκείνη που γοητεύει τους χαλιναγωγημένους ανθρώπους σαν κι εμάς περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο» υποστηρίζει ο καθηγητής. «Όλοι οι πραγματικά πολιτισμένοι άνθρωποι –και οι αρχαίοι δεν αποτελούν εξαίρεση– έχουν εκπολιτιστεί μέσα από την συνειδητή απώθηση του παλιού, κτηνώδους εαυτού. Και είναι πειρασμός για κάθε έξυπνο άνθρωπο και ιδιαίτερα για τους εραστές της τελειότητας σαν τους αρχαίους κι εμάς, να προσπαθούμε να δολοφονήσουμε τον πρωτόγονο, συγκινησιακό, λαίμαργο εαυτό μας. Αυτό, όμως, είναι λάθος! Είναι επικίνδυνο να αγνοούμε την ύπαρξη του παραλόγου. Τα αιματηρά, φρικτά πράγματα είναι μερικές φορές τα ομορφότερα. Η ομορφιά είναι τρόμος. Οτιδήποτε αποκαλούμε όμορφο μας προκαλεί ρίγη. Και τι θα μπορούσε να είναι πιο τρομακτικό και όμορφο, για ψυχές σαν τις ελληνικές και τις δικές μας, από το να χάσουμε κάθε έλεγχο; Από το να σπάσουμε για μια στιγμή τις αλυσίδες της ύπαρξης, από το να καταστρέψουμε τους θνητούς εαυτούς μας;»

Ο νεοφερμένος στην παρέα φοιτητής, ο φτωχός επαρχιώτης Ρίτσαρντ Παπέν, ενσωματώνεται γρήγορα στον «βυζαντινό» κύκλο του Τζούλιαν Μόροου. Πριν καλά-καλά, όμως, γευτεί ικανοποίηση από την ένταξή του στη μικρή αυτή ελίτ, κι ενώ έχει ήδη κερδίσει τη φιλία των μελών της, θα βρεθεί αντιμέτωπος με το τρομερό μυστικό που του κρύβουν για μήνες, επιμελώς, οι συμφοιτητές του.

Ο Τσαρλς, η Καμίλα, ο Χένρι και ο Φράνσις, κατά τη διάρκεια μιας «διονυσιακής» βραδιάς, από τις πολλές που οργανώνουν, ποτισμένοι αλκοόλ και ναρκωτικά, υπερβαίνουν εαυτούς και σκοτώνουν έναν ανύποπτο περαστικό. Το έγκλημα που τους βαραίνει το κρατάνε βέβαια κρυφό. Γρήγορα ωστόσο συνειδητοποιούν ότι το μέλλον και η καριέρα τους εξαρτώνται από την εχεμύθεια του παραγκωνισμένου φίλου τους, του Μπάνι. Κι όταν νιώσουν ότι ο κίνδυνος είναι όντως μεγάλος, δεν διστάζουν να διαπράξουν ένα έγκλημα ακόμη, δολοφονώντας εκείνον που ένιωθαν ότι τους απειλεί.

Ο Ρίτσαρντ Παπέν συμπράττει στη δολοφονία του Μπάνι. Το βάρος της ενοχής του είναι εκείνο που τον οδηγεί, πολλά χρόνια αργότερα, στην καταγραφή όλων αυτών των γεγονότων σ' ένα βιβλίο. Μ' άλλα λόγια, η «Μυστική ιστορία» της Ταρτ είναι η ιστορία που αφηγείται ο Παπέν: το χρονικό της καταστροφής μιας ομάδας φερέλπιδων φοιτητών που ηδονίζονται στη σκέψη ότι ανήκουν σ' έναν αριστοκρατικό πνευματικό κύκλο και οι οποίοι, εν ονόματι του Διονύσου, αναζητούν την τελειότητα μέσα από την απελευθέρωση των ενστίκτων τους. Θα χρειαστεί να περάσουν από φωτιά και σίδηρο, ο καθένας προσωπικά, μέχρι ν' απομυθοποιήσουν τον καθηγητή τους και να καταλάβουν ότι η ομορφιά, ως αξία, από μόνη της δεν αρκεί.

Συνδυάζοντας τη φρεσκάδα με την ωριμότητα, η Ντόνα Ταρτ, με το παρθενικό της μυθιστόρημα, μίλησε για τη χαμένη αθωότητα της γενιάς της, την αμφιλεγόμενη ηθική της, τον εγωισμό της, τη δίψα της για το απόλυτο. Σ' ένα άλλο επίπεδο, το βιβλίο της ήρθε να ενισχύσει την άποψη ότι είναι επικίνδυνο να ερμηνεύουμε το παρόν αποκλειστικά με τον τρόπο σκέψης των αρχαίων. Αν μη τι άλλο, πάντως, η φιλόδοξη και ανάρπαστη «Μυστική ιστορία» της απέδειξε ότι, εκτός από το lifestyle, υπήρχαν κι άλλες δεξαμενές έμπνευσης για τους συνομηλίκους της Αμερικανούς συγγραφείς.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ