Τρεις μεταφράστριες ποίησης, θαυμάσιες όλες!

Τρεις μεταφράστριες ποίησης, θαυμάσιες όλες! Facebook Twitter
Επεξεργασία: Ατελιέ/ LIFO
0

1.

Αχ! Σκουληκάκι. Ξέρει πάντα η ποίηση να πηγαινοέρχεται στην παιδική ηλικία, το είπε άλλωστε θαυμάσια ο Ζαν Πολ Σαρτρ: «Ποιητής είναι αυτός που τον εξόρισαν από την παιδική ηλικία». Άλλοι, ο Γκι Ντεμπόρ, φέρ' ειπείν, επέμεναν ότι δεν έχουν βγει ποτέ από τα οχυρά και τους λαβυρίνθους και τους κήπους της παιδικής ηλικίας. Ο ποιητής ξέρει να γίνεται σκληρός σαν παιδί. Και τα παιδιά, χωρίς να το ξέρουν, γίνονται σκληρά σαν ποιητές. Θυμάμαι, όλοι θυμόμαστε, εκείνο το τραγουδάκι: «Αχ! Κουνελάκι / Αχ! Κουνελάκι / Ξύλο που θα το φας / Μέσα στο ξένο περιβολάκι / Τρύπες να μην τρυπάς». Το θυμάται, μέσω της σπουδαίας μας ποιήτριας, της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ, ο Michael March (Νέα Υόρκη, 1946) και μας το θυμίζει με τη σκληρότητα, τη δίκαιη, του ποιητή και του παιδιού: «Περπάτησε πάνω στο κεφάλι του / σε παραλήρημα / Χόρεψε πάνω στο σάβανο / του αδελφού του / Αχ! Σκουληκάκι / Αχ! Σκουληκάκι / Αύριο θα είναι / στη Βουλή». Είναι ωραίο το ότι σχεδόν το σύνολο του έργου αυτού του πείσμονος μινιμαλιστή φιλοσόφου-ποιητή μιλάει στα ελληνικά χάρη στην Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ. Τέσσερις από τις έξι συλλογές του ήδη κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Άγρα. Το ίδιο και το έργο Τα καμένα στολίδια του καλοκαιριού (σε δίγλωσση έκδοση) απ' όπου παρέθεσα.


2.

Αστραποβόλος και σιβυλλική τροχιά. Σύντομη ζωή, αθάνατο έργο. Ποίηση που κατακεραυνώνει ό,τι μίζερο και χθαμαλό με την απαστράπτουσα ομορφιά της γλώσσας της. Ο Αυστριακός ποιητής Georg Trakl (1887-1914) πέρασε απ' όλες τις ναρκοθετημένες ζώνες της φαινομενικότητας και αφοσιώθηκε στην ουσία, στον πυρήνα, στο μεδούλι της υπάρξεως, πασχίζοντας, και καταφέρνοντας, να φωταγωγήσει τα σκότη που ο ίδιος έζησε για να μην τα ζήσουμε εμείς ή, έστω, για να κρατάμε ένα κεράκι που ο ίδιος μας προσφέρει όταν τα διασχίζουμε. Η Ιωάννα Αβραμίδου, λαμπρή μεταφράστρια του Paul Celan και του Laszlo Krasznahorkai, παλεύει με τις εξπρεσιονιστικές εκρήξεις της ποίησης του Trakl και δαμάζει τον αγέρωχα νεανικό του οίστρο. «Στο μέτωπό μου πέφτει μέταλλο παγωμένο./ Αράχνες αναζητούν την καρδιά μου./ Είναι ένα φως, που στο στόμα μου σβήνει.// Τη νύχτα βρέθηκα σε μια ερείκη,/ Ατενίζοντας τα απόβλητα και τη σκόνη των άστρων./ Μέσα στη λόχμη της λεπτοκαρυάς/ Ήχησαν άγγελοι κρυσταλλένιοι». Βαθύ, σοβαρό μπλε και μαύρο του πένθους αλλά και του βάθους, τα χρώματα που δεσπόζουν στο εξώφυλλο, συν η φωτογραφία του Trakl, με ένα μειδίαμα συμπυκνωμένης σοφίας, στο εξώφυλλο του τόμου Ένας οδοιπόρος στον μαύρο άνεμο (εκδ. Νησίδες). Στο οπισθόφυλλο, ένα κείμενο του Κλαούντιο Μάγκρις. «Ο Κόσμος αποτελείται πλέον από θραύσματα που παρασύρονται στον γκρεμό, από διαλυμένες και εξαρθρωμένες ατομικότητες» γράφει. «Ο Trakl βιώνει σε βάθος αυτήν τη διάσπαση της εποχής του, προφητεύει και υφίσταται τις παγκόσμιες καταστροφές, την αγωνία ενός πολιτισμού που διαλύει όλα τα θεμέλια της ζωής».


3.

Ήρωισμός. Ο βίος του, συγκλονιστικός. Η ποίησή του, συγκλονιστική. Ο Ko Un (Κορέα, 1933) τα είδε όλα, τα άκουσε όλα, τα αισθάνθηκε όλα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, μες στη φρίκη του Κορεατικού Πολέμου, χύνει καυστικό υγρό στα αυτιά του για να μην ακούει τίποτα, για να απαλλαχτεί από τους θορύβους του πολέμου. Μετά, μοναχισμός, βουδισμός, περισυλλογή, ζεν. Κι ύστερα, αφοσίωση στην ποίηση, πολιτική στράτευση, επανάσταση, σύλληψη, φυλάκιση, βασανιστήρια, επικείμενη εκτέλεση. Το 1990 γνωρίζεται με τον «δικό μας» Allen Ginsberg, τον leader της περιλάλητης Beat Generation. Θυμίζοντας ανάλογα κολοσσιαία εικαστικά πειράματα, όπως το List of Names του Douglas Gordon (1966) και το One Million Years του On Kawara (1932-2014), ο Ko Un συλλαμβάνει την ιδέα να συνθέσει μια πελώρια ποιητική συλλογή καμωμένη από χιλιάδες ποιήματα, ένα για κάθε άνθρωπο που γνώρισε στη ζωή του ή που άφησε τα χνάρια του στην κορεάτικη ιστορία. Το έργο αυτό, με τίτλο Manimbo, αποτελείται από 30 τόμους που στεγάζουν 4.001 ποιήματα, τα οποία μιλάνε για 10.000 ανθρώπους, οι 5.600 εκ των οποίων καταγράφονται με τα ονόματά τους. Ο Ko Un χρειάστηκε 30 χρόνια για να το ολοκληρώσει! Η Αργυρώ Κασωτάκη-Γατοπούλου, η οποία μάλιστα γνωρίστηκε προσωπικά με τον ποιητή, μας τον συστήνει μεταφράζοντας κάμποσα έξοχα ποιήματά του. Ο τόμος με τίτλο Τι; 108 Ζεν ποιήματα (εκδ. Περισπωμένη) είναι αψεγάδιαστος. Ακούστε το ποίημα «Ένας Μεθύστακας»: «Ποτέ μου δεν υπήρξα μια ατομική οντότητα./ Εξήντα τρισεκατομμύρια κύτταρα!/ Είμαι μια ολοζώντανη συλλογικότητα./ Παραπατώ και κάνω οχτάρια/ εξήντα τρισεκατομμύρια κύτταρα, όλα πιωμένα!».

Τα βιβλία της εικόνας:

1. Μichael Μarch, Tα καμένα στολίδια του καλοκαιριού, Μτφρ.: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Εκδόσεις Άγρα, Σελίδες: 141

2. Κo Un, Τι; 108 Ζεν ποιήματα, Μτφρ.: Αργυρώ Κασωτάκη-Γατοπούλου, Εκδόσεις Περισπωμένη, Σελίδες: 152

radiobookspotting.blogspot.gr/

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Σαν σήμερα  / Πολ Όστερ: «Οι χαμένες ευκαιρίες αποτελούν μέρος της ζωής στον ίδιο βαθμό με τις κερδισμένες»

Σαν σήμερα 30 Απριλίου, το 2024 πεθαίνει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και μετρ της σύμπτωσης, που κατάφερε να συνδυάσει την προοπτική των άπειρων φανταστικών κόσμων με το ατελείωτο κυνήγι των ευκαιριών και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ