Αμφιθυμίες. Μας αρέσουν οι αμφιθυμίες. Μας αρέσει άλλοτε να είμαστε αυστηροί πέραν των ορίων και άλλοτε αδιανόητα επιεικείς, άλλοτε σκληροί σαν βετεράνοι πολλών πολέμων και άλλοτε μελοδραματικά τρυφεροί έως δακρύων, όπου, εκτός από πολλούς νέους ποιητές, δημοσιεύουν πολύτιμα δοκίμια για την τέχνη της ποίησης. Βοήθησαν, επίσης, αρκετοί εκδοτικοί οίκοι, άλλοι παλαιότεροι και παραδοσιακοί (Κέδρος, Γαβριηλίδης, Άγρα, Gutenberg, Γκοβόστης, Πόλις, Νεφέλη κ.λπ.) και άλλοι νεότεροι και νεότατοι (Μελάνι, Σαιξπηρικόν, Μωβ Σκίουρος, Εκάτη, Περισπωμένη κ.λπ.) που επέλεξαν να εκδίδουν αρκετά συχνά ποιητικές συλλογές. Η αλήθεια είναι ότι δεν θα μείνουν και πολλά από αυτό το ποιητικό «μπουμ», όπως και από κάθε καλλιτεχνικό «μπουμ». Δυστυχώς, διακρίνουμε πολλά αναμασήματα, προχειρότητες και ευκολία, ανεπαρκή προετοιμασία, απουσία στοχαστικότητας. Ευτυχώς, όμως, διαφαίνονται ισχυρά ταλέντα με φιλοσοφική σκευή (και, σήμερα, δίχως φιλοσοφική παιδεία είναι μάλλον μάταιο να καταπιαστείς με τον πυκνό λόγο της ποίησης). Πάντως, η αλήθεια είναι ότι δίχως μιαν έξαρση δεν μπορούμε να έχουμε ζυμώσεις. Και δίχως ζυμώσεις, το πράγμα δεν προχωράει. Κι αν δεν προχωράει το πράγμα, δεν θα έχουμε εκείνους που θα ξεχωρίσουν και θα προκαλέσουν ρωγμές, εκείνους που θα ανοίξουν δρόμους και θα μείνουν στην ιστορία.
2.
Πρόσφατα δείγματα. «Στα μαλλιά της Οφηλίας μικρά πουλιά/ τραγουδούν ακόμη κι εκείνη στολισμένη/ ρείκια πορτοκαλιά ασφοδίλια ταξιδεύει/ στο ποτάμι τη σιωπηλή της έκσταση// Ίσως να μου μιλά/ Η φωνή της ένας λευκός τσικνιάς πετά/ από τον Άδη – σχεδιάζει ακατάληπτα/ το αόρατο» (Εύα Μοδινού, Η ηλικία της πέτρας, εκδ. Γκοβόστης).
«Η μπίλια στην Παρασκευή/ Χρόνος και κάρτες ενώθηκαν στο είκοσι ένα/ Ο Νοέμβρης ντύθηκα Μάης/ Ορατή ευδαιμονία, μα μόνο για μένα/ Οι γραφές στους τοίχους φωτεινές/ Μα στο πάτωμα και στο ταβάνι ουλές μόνο/ Και μυρίσαμε... και χαμογελάσαμε... κι εγώ άγγιξα/ μα εσύ κρύφτηκες/ Και προσπάθησα, και αρνήθηκες/ Φιληθήκαμε κι ας πονούσες/ Τώρα η σειρά μου που δεν απαντούσες/ Και είπα πολλά, πιο πολλά απ' όσα έπρεπε/ Μα είπα αυτά που η καρδιά μου έπλεκε/ Και θα λέω, μα εσύ κρύβεσαι/ Δικιά σου πρέπει, και δεν αφήνεσαι// Τις κόκκινες γραμμές σου τις πήρες στο Λονδίνο/ Λεπτές κορνίζες, εύθραυστες, στο συρτάρι τις αφήνω/ Το παρελθόν σε πλήγωσε, κι εγώ παθών... γνωρίζω/ Μα στο παρόν σε γνώρισα, και στο παρόν σ' αγγίζω» (Γιάννης Τσαμαντάκης, Τα Πέρα Πλάσματα, εκδ. Εκάτη).
«Τρόμος πιάνει τους στρατιώτες όταν περνά/ δίπλα τους ένα απ' της σκακιέρας τ' άλογα.// Το ζεύγος το βασιλικό, πύργοι, τρελοί και ιππείς,/ καθένας, πλην των στρατιωτών, είναι και σκακιστής.// Είτε όμως είσαι σκακιστής είτε στρατιώτης, το ίδιο/ θα λάβεις, αργά ή γρήγορα, μερίδιο:// αγχόνη, γκιλοτίνα, πυρά,/ θάνατο από φυσικά αίτια» (Χάρης Ψαρράς, Gloria in Excelsis, εκδ. Κέδρος).
«Πολλοί λένε ότι δεν αξίζει να γραφτεί ένα ποίημα/ Για τις μπύρες στο Λεχρουά./ Ναι ξέρω.../ Οι μπύρες είναι φτηνιάρικο ποτό/ Και το μαγαζί της πλάκας/ (Και οι ιδιοκτήτες... λεχρουίτες)./ Αλλά και η μουσική δεν ήταν τίποτα σπουδαίο:/ Έισι Ντίσι Μπλακ Σάμπαθ Λεντ Ζέπελιν/ Σκόρπιονς Ντηπ Περπλ/ Άντε και λίγο Μπαντ Κόμπανυ/ Λύναρντ Σκύναρντ Γκάρυ Μοθρ/ Και πού και πού και κάνα Ρόρυ/ Ντύλαν Χέντριξ ή Στόουνς./ Ούτε λέγαμε άλλωστε τίποτα σπουδαίο./ Αλλά δεν περνάγαμε και άσχημα./ Σκοτώναμε την ώρα μας με ροκ εν ρολλ ιστορίες:/ Από ποιο δίσκο ήταν το κομμάτι αυτό/ Με ποια σύνθεση έπαιζε τότε το συγκρότημα/ Πότε και πώς πέθανε ο τραγουδιστής/ Ποια ναρκωτικά (ή ποια γυναίκα)/ Φάγανε τον ντράμερ./ Σκέτο ξόδεμα δηλαδή./ Αλλά ακριβώς εκεί ήταν το ωραίο./ Κι όταν ήταν πια αργά/ Και βγαίναμε έξω/ Στο κρύο και την υγρασία/ Νιώθαμε σαν τους πιστούς/ Που πάνε βόλτα/ Μετά τη λειτουργία.// Γιατί είχαμε πάρει την ευλογία.// Του ροκ εν ρολλ» (Παναγιώτης Γαλανόπουλος, Στα κάγκελα, εκδ. Σμίλη).
3.
Τηλεγραφικές κοινοτοπίες. Είναι σοφόν και σαφές: για να ξέρεις να γράφεις, πρέπει να ξέρεις να διαβάζεις. Και για να ξέρεις να διαβάζεις, πρέπει να ξέρεις να ζεις. Επίσης, καλό είναι να θητεύεις στη διαλεκτική του χρόνου, να ξέρεις πότε να σπεύδεις βραδέως και πότε να υπακούς στη σύσταση του Ιωάννου της Κλίμακος «Δεξάμενος φλόγα τρέχε· ου γαρ γιγνώσκεις πότε σβέννυται και εν σκοτία σε καταλείψει», να έχεις το ταλέντο να εμμένεις στο εφήμερο, έχοντας εξοικειωθεί με το αιώνιο. Πολλοί νέοι ποιητές δείχνουν ότι θα τα καταφέρουν να αφήσουν ένα ίχνος. Και, όπως αποφαίνεται ο ζωγράφος Γιώργος Ξένος, το μόνο που έχει σημασία στη ζωή είναι να αφήνεις ίχνη.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
