Νοσταλγούμε εν τέλει αυτό που είναι δίπλα μας, νοσταλγούμε την ίδια μας τη φάτνη

Νοσταλγούμε εν τέλει αυτό που είναι δίπλα μας, νοσταλγούμε την ίδια μας τη φάτνη Facebook Twitter
0
Νοσταλγούμε εν τέλει αυτό που είναι δίπλα μας, νοσταλγούμε την ίδια μας τη φάτνη Facebook Twitter

1. Θα ξαναπήγαινε. Θα ξαναπάει. Ξαναπήγε. Έτσι άρχιζε ένα βιβλίο που είχα γράψει με θέμα τον νόστο αυτού του τοπίου και αυτής της διάθεσης που δεν εγκατέλειψες και δεν εγκαταλείπεις ποτέ. Ένα βιβλίο που επέμενε στο να λες πάντα au revoir και ποτέ αντίο. Ένα βιβλίο που, χωρίς να το λέει, και χωρίς να το ξέρει,
ήταν το μετανεανικό μου προσκύνημα στη διαστρική ιδιοφυΐα που ακούει στο όνομα Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης. Ό,τι κι αν κάνουμε, όπου κι αν πηγαίνουμε, νοσταλγούμε εν τέλει αυτό που είναι δίπλα μας, νοσταλγούμε την ίδια μας τη φάτνη. Ξαναπηγαίνουμε στα μέρη που δεν αφήσαμε ποτέ. Χωνόμαστε/χανόμαστε/χυνόμαστε, ξανά και ξανά, στους λυτρωτικούς λαβυρίνθους που μας άνδρωσαν: Εξάρχεια/Κυψέλη/Μαρούσι. Γυρίζω στον Πεντζίκη σημαίνει δεν έφυγα ποτέ από τον
Πεντζίκη. Γυρίζω στον Πεντζίκη σημαίνει κοιτάζω, ξανά και ξανά, με τις ώρες, με τα δευτερόλεπτα, με τα λεπτά, χάνοντας τον χρόνο, εκείνο το έργο με τον τίτλο «Κολπίσκος στη Χαλκιδική» (λάδι σε κοντραπλακέ, 38,4x43,2 εκ.) που βρίσκουμε στη σελίδα 65 του πολύτιμου τόμου Φυσικός Εκκλησιασμός 1934-1993 (εκδ. ΜΙΕΤ). Στον ίδιο τόμο, στη σελίδα 26, φιλοξενείται το «Ποίημα 2», από το 1944, εφτά δεκαετίες πριν: «Οδύνη θλίψη πόνος λύπη και στεναγμός / όταν συλλογιέμαι τα καθ' εαυτόν / όταν μεμονωμένα εξετάζω τον απέναντι / όλα τα πάντα διαψεύδονται / όταν περιορίζω την εξέταση στην κίνηση / δίχως να ξεχωρίζω τον σκοπό που υπηρετεί / σκοπός της
σαρκός σαρκικός άσαρκος / αισθητός με τη σάρκα που τη σκοτώνει / αγαπώ και το αγαπώμενο δεν είναι δικό μου / αγαπώ και στο αγαπώμενο δεν ανήκω / συμβατικά και κατά συνθήκη πλησιαζόμαστε / δεν λέω πως ψέματα μας πληροφορούν οι αισθήσεις / παραδομένος είμαι σαν φελλός στον Ωκεανό των αισθητών / απ' τον Βοριά ίσαμε τη μεσημβρία / από τους πάγους ίσαμε τους τροπικούς».



2. Γαλουχούν Γενιές.
Διάβασα τους Δαιμονισμένους πριν από τριάντα χρόνια. Στη μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου. Τους ξαναδιάβασα το 2008, στη μετάφραση της Ελένης Μπακοπούλου (εκδ. Ίνδικτος). Τώρα, ξαναπιάνω τον Αλεξάνδρου και τον τόμο των εκδόσεων Γκοβόστη. Δεκέμβριος δίχως Ντοστογιέφσκι δεν νοείται. Παθιασμένη κουβέντα ως το ξημέρωμα δίχως Σάτοφ και Σταβρόγκιν, όπως δίχως Νάφτα και Σετεμπρίνι, ή δίχως Μαρξ και Μπακούνιν, δύσκολο να πετύχεις πια. Γαλούχησαν γενιές αυτά τα διαβάσματα, οι Δαιμονισμένοι, το Μαγικό Βουνό. Γαλούχησαν γενιές ο Γκοβόστης και ο Δίφρος. Ακόμα γαλουχούν. Βάθος και βένθος, έλεγε ο μακαρίτης φίλος Ηλίας Λάγιος. Ας ακούσουμε τον Σάτοφ, ας σκεφτούμε τα λεγόμενά του: «Ο Θεός είναι η συνθετική προσωπικότητα όλου του λαού – απ' την αρχή ως το τέλος της ιστορίας του. Ποτέ ως τα τώρα δεν συνέβη όλοι ή πολλοί μαζί λαοί να 'χουν έναν κοινό Θεό~ πάντοτε ο κάθε λαός είχε τον ιδιαίτερο θεό του. Όταν οι θεοί αρχίζουν να γίνονται κοινοί, έχουμε κιόλας το πρώτο σημάδι της καταστροφής των λαών. Όταν οι θεοί γίνονται κοινοί, πεθαίνουν και οι θεοί και η πίστη των λαών σ' αυτούς, μαζί με τους ίδιους τους λαούς».


3. Πετάχτηκα στον ύπνο μου γαλήνια. Δεν είναι αντίφαση. Ναι, πετάχτηκα. Κι όμως, χωρίς την παραμικρή ταραχή. Γαλήνια. Σηκώθηκα, βάδισα στα σκοτεινά, κατέβηκα στο γκαράζ, στην υπόγεια βιβλιοθήκη, βρήκα το βιβλίο που μ' επισκέφτηκε στο ενύπνιό μου, κι άρχισα πάλι να το διαβάζω. Για ελάχιστα βιβλία έχω σηκωθεί μες στ' άγρια χαράματα για να τα βρω και να ξεδιψάσω από το ύδωρ (ή άλλοτε το ουίσκι) των σελίδων τους. Τέτοιο είναι ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης του αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ). Σημαίνουσα μορφή, ο Σωφρόνιος έζησε/θήτευσε/προσευχήθηκε δίπλα στον Άγιο Σιλουανό και μας δώρισε τις διδαχές του, την αγιασμένη του σοφία. «Η μνήμη του θανάτου», διαβάζω, χαράματα η ώρα τρεις, «αρχίζει με τη συναίσθηση της συντομίας της επίγειας υπάρξεώς μας~ άλλοτε εξασθενίζοντας κι άλλοτε δυναμώνοντας, γίνεται κατά καιρούς βαθύ "αίσθημα" της φθαρτότητας και της παροδικότητας καθετί επίγειου πράγματος, μεταβάλλοντας έτσι τη στάση του ανθρώπου απέναντι σε κάθε πράγμα μέσα στον κόσμο. Ό,τι δεν μένει αιώνιο χάνει την αξία του στη συνείδηση του ανθρώπου και δημιουργείται το αίσθημα πως όλα τα γήινα αποκτήματα είναι μάταια. Η προσοχή του νου φεύγει από τον εξωτερικό κόσμο που τον περιβάλλει και συγκεντρώνεται προς τα μέσα, όπου η ψυχή αντιμετωπίζει κατά πρόσωπο την ακατάληπτη άβυσσο του σκότους». Πέρα από τη φιλοσοφική υπέρβαση, εκεί όπου πρόκειται για την πραγματική πραγματικότητα, φτάνουμε στη ζωή που δεν έχει ανάγκη από διαλεκτικές αποδείξεις, στη ζωή που «δεν έχει πώμα», στη γνώση που είναι απροσδιόριστη, αναπόδεικτη, ανεκδήλωτη και πιο δυνατή, και εσωτερικά πιο πειστική από κάθε «άψογη αφηρημένη διαλεκτική».

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ