Το μεγαλόπνοο «Κάτω από το ηφαίστειο» του Μάλκολμ Λόουρι, μια προφητεία για την αποσύνθεση του κόσμου

Γιατί δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Μάλκολμ Λόουρι και το «Κάτω από το ηφαίστειο» Facebook Twitter
Το μεγαλόπνοο έργο του, που εκλαμβάνεται πλέον ως μια προφητεία για την αποσύνθεση του επερχόμενου κόσμου και της πλανητικής κατάπτωσης, αναγνωρίστηκε μετά θάνατον και καταλαμβάνει πλέον περίοπτη θέση στη λίστα με τα καλύτερα βιβλία στην ιστορία της λογοτεχνίας. Φωτ.: John Springer Collection/CORBIS/Corbis via Getty Images/Ideal Image
0

Όταν πλάθει κανείς τη ζωή με πρώτο υλικό τη γλώσσα των ποιητών, αναζητώντας ταυτόχρονα την απάντηση στο αιώνιο ερώτημα ποιος είναι ο σκοπός του ανθρώπου, προσπαθεί να βρει τα εργαλεία που θα τον βοηθήσουν να φτιάξει το απόλυτο δράμα, πολλές φορές πέρα από τα όρια της λογοτεχνίας: είτε έξω από τα ιερά σύνορα της πόλης, στα μακρινά μέρη της Θήβας, είτε στις απέραντες στέπες, στη ρωσική ύπαιθρο, είτε στα πιο σκοτεινά υπόγεια της Μόσχας. Στην περίπτωση του Μάλκολμ Λόουρι, του Βρετανού συγγραφέα που θέλησε να γράψει ένα μυθιστόρημα για τον μοντέρνο άνθρωπο τη στιγμή ακριβώς της πτώσης του, μια «μεθυσμένη Θεία Κωμωδία», όπως την είχε αποκαλέσει, τα χωροχρονικά δεδομένα είναι τα ηφαιστειακά μέρη του Μεξικού την Ημέρα των Νεκρών.

Σε αυτό το πλαίσιο, και συγκεκριμένα στην πόλη Κουαουναγουάκ, μοιάζει να κινείται ο πρωταγωνιστής του Κάτω από το ηφαίστειο, ο πρόξενος Τζέφρι Φέρμιν, ατενίζοντας το κενό της ύπαρξής του, «όπως οι άγγελοι του Σβέντενμποργκ», του Σουηδού φιλοσόφου, θεολόγου και χριστιανού μυστικιστή που ο Θεός τού επέτρεψε να επισκεφθεί τον Παράδεισο, το Καθαρτήριο και την Κόλαση και να συνομιλήσει με αγγέλους και δαίμονες – για να αναφέρουμε έναν μόνο γνήσιο μεταφυσικό συνομιλητή του. Για να καταφέρει, ωστόσο, να προσδώσει στην αφήγηση, εκτός από μεταφορική δύναμη, απόλυτη πιστότητα και ύψιστο λόγο, ο Λόουρι μετατρέπει τον πρωταγωνιστή του σε έναν παράξενο Δάντη στις πιο επίγειες εκδοχές της Κόλασης, ο οποίος βιώνει τις στιγμές της έκλαμψης μπροστά από κάποια cantina, όπως αποκαλούν στο Μεξικό τα υπαίθρια μέρη όπου πουλούν αλκοόλ, αναπολώντας τον μεγάλο του έρωτα και βιώνοντας την έξαψη και την πτώση με παραπάνω δόσεις ουίσκι και μεσκάλ. «Αυτό το μυθιστόρημα, για να χρησιμοποιήσω μια φράση του Έντμουντ Γουίλσον», γράφει με ενάργεια στον πρόλογο του βιβλίου ο συγγραφέας, «έχει ως θέμα τις δυνάμεις που κατοικούν μέσα στον άνθρωπο και τον οδηγούν να βλέπει με τρόμο τον εαυτό του. Θέμα του είναι επίσης η πτώση του ανθρώπου, οι τύψεις του, ο αδιάκοπος αγώνας του να βγει στο φως υπό το βάρος του παρελθόντος – το αιώνιο πεπρωμένο του».

«Τι άλλο είναι ο άνθρωπος πέρα από μια μικρή ψυχή που κρατάει ορθό ένα πτώμα;» αναρωτιέται σε μια καίρια στιγμή του βιβλίου ο πρόξενος, υιοθετώντας το υπαρξιακό ερώτημα του Μάρκου Αυρήλιου από τα Εις εαυτόν.

Το μόνιμο άτυπο μότο, οι στίχοι του Μποντλέρ «μεθάτε αδιάκοπα, από κρασί, από ποίηση ή από αρετή», που μοιάζει να υπαγορεύει τη συγγραφή του αριστουργηματικού αυτού μυθιστορήματος, συνοδεύεται, επομένως, από τη βαθιά ανάγκη του συγγραφέα να καταθέσει το ύψιστο έργο για το τι σημαίνει να απομακρύνεται ο άνθρωπος από τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά του και να μετατρέπεται στον απόλυτο δραματικό ήρωα που, για να σωθεί, πρέπει να αντιμετωπίσει τη στιγμή της πτώσης του. Ο μεθυσμένος πρόξενος θαρρείς πως μας μιλάει από το εσωτερικό ενός χαμένου κόσμου, ως ένας εκπεσών άγγελος στη γη, ενδεχομένως και ως ένας σύγχρονος άνθρωπος του σήμερα που βλέπει την κατάπτωση σε κάθε σφαίρα δραστηριοποίησης του μοντέρνου κόσμου, μεταφερμένη στο σήμερα – μια παραπομπή στα πρόσφατα παγκόσμια αδιέξοδα και στις εξελίξεις στην Αμερική είναι απολύτως νόμιμη. Ο εαυτός του γίνεται έτσι το παράδειγμα για να δούμε την πραγματικότητα στη μέγιστη αποσύνθεσή της, αναζητώντας έναν άλλο μοναδικό τόπο, έναν μοναδικό Κήπο της Εδέμ που θα μπορούσε να φιλοξενήσει τους ουσιαστικούς σκοπούς του ανθρώπου.

MALCOLM LOWR Κάτω από το ηφαίστειο Μτφρ.: Κατερίνα Σχινά Εκδόσεις Μεταίχμιο Σελ.: 648
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ. Malcolm Lowry, Κάτω από το ηφαίστειο, Μτφρ.: Κατερίνα Σχινά
Εκδόσεις Μεταίχμιο, Σελ.: 648

«Τι άλλο είναι ο άνθρωπος πέρα από μια μικρή ψυχή που κρατάει ορθό ένα πτώμα;» αναρωτιέται σε μια καίρια στιγμή του βιβλίου ο πρόξενος, υιοθετώντας το υπαρξιακό ερώτημα του Μάρκου Αυρήλιου από τα Εις εαυτόν. Σε αυτήν τη μεγαλειώδη φόρμα που δεν αφήνει ανεκμετάλλευτη καμία δραματική αναφορά, αποδεικνύοντας ταυτόχρονα την υπαρξιακή υπέρβαση και κατάπτωση, υπάρχει ένας αφηγηματικός μηχανισμός που φτάνει μέχρι τον Θερβάντες –δεν είναι τυχαίο το ότι στο βιβλίο εμφανίζεται ο Σερβάντες– με τα διαρκή οράματα, τη φαντασιοπληξία και την εκτενή παρέκβαση. Είναι ένας τρόπος που αποπνέει μια μοναδική αφηγηματική ελευθερία, αυτή που λάτρεψαν αργότερα οι καταστασιακοί, οι οποίοι έσπευσαν να υιοθετήσουν το Ηφαίστειο, διαμορφώνοντας μια τεράστια ανθρώπινη τοιχογραφία σαν εκείνες του Ντιέγκο Ριβέρα, ο οποίος αναφέρεται στο βιβλίο, απολύτως ανάλογη της ευρύτητας της ύπαρξης, που αναδεικνύει τη σύνδεση μυθιστορηματικού και ιστορικού χρόνου.

Γιατί δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Μάλκολμ Λόουρι και το «Κάτω από το ηφαίστειο» Facebook Twitter
Κρατώντας τo χειρόγραφο του Under the Volcano στο Dollarton, κοντά στο Βανκούβερ, B.C., κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1946.

Χαρακτηριστικό είναι ότι το κύριο μέρος της αφήγησης καταλαμβάνει δώδεκα ώρες μίας μόνο μέρας, ενώ το μυθιστόρημα αποτελείται συνολικά από δώδεκα κεφάλαια που καλύπτουν δώδεκα μήνες. Αναδεικνύεται με αυτόν τον τρόπο ο αριθμός δώδεκα που έχει τεράστια σημασία για την εβραϊκή Καμπάλα, την οποία είχε διδαχτεί ο συγγραφέας από νωρίς και επανέρχεται σε διαφορετικές στιγμές της αφήγησης. Κάθε φράση, άλλωστε, είναι ένας ερμητικός συνδυασμός που μένει να αποκωδικοποιηθεί, κάθε βήμα του πρόξενου απηχεί την πτώση του ανθρώπου από τον κήπο της χάριτος, που μοιάζει όλο και πιο αναστρέψιμη. Πρόκειται ουσιαστικά για διαφορετικές εικόνες της ίδιας Βαβυλώνας τυλιγμένης στα παραισθησιακά πέπλα του ποτού και στη βαριά ατμόσφαιρα του ηφαιστείου. Όλα αυτά αναδεικνύουν ένα υπερφυσικό σύστοιχο, βγαλμένο από τη φιλοσοφία των στωικών, τον κόσμο του Οράτιου και του Σαίξπηρ, απηχώντας τις αρχές του έπους και της τραγωδίας, τις οποίες βοηθούν πολύ να κατανοήσουμε οι άκρως κατατοπιστικές υποσημειώσεις της μεταφράστριας Κατερίνας Σχινά που μας χαρίζει μια απόδοση στα ελληνικά ισάξια του κειμένου (τα εύσημα και στις εκδόσεις Μεταίχμιο για την απόφαση να κυκλοφορήσουν μια νέα μετάφραση).

Γιατί δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Μάλκολμ Λόουρι και το «Κάτω από το ηφαίστειο» Facebook Twitter
H Jacqueline Bisset, o Anthony Andrews και ο Albert Finney στην κινηματογραφική μεταφορά του «Κάτω από το ηφαίστειο» (1984) από τον Τζον Χιούστον.

Ο Λόουρι είχε, άλλωστε, καταδείξει με το παράδειγμά του ότι μπορούσε να γευτεί παραισθητικές στιγμές και πυρακτωμένα οράματα εξίσου αυθεντικά με εκείνα των μεγάλων ρομαντικών, όπως ο αγαπημένος του Σέλεϊ, στον οποίο παραπέμπει συχνά, αλλά και ο Μέλβιλ, στον οποίο έχει κάθε λόγο να κάνει συχνές αναφορές. Ο ίδιος είχε ζήσει για χρόνια στις θάλασσες, μπαρκάροντας με φορτηγό πλοίο για Ιαπωνία, Κίνα και Νορβηγία, σε μια προσπάθεια να αφήσει πίσω του τις σκληρές αναμνήσεις των εφηβικών του χρόνων. Και αυτές δεν ήταν λίγες: εκτός από το άκρως συντηρητικό περιβάλλον όπου μεγάλωσε, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Κέμπριτζ, όπου απέκτησε κλασική παιδεία, βίωσε το μεγάλο τραύμα της αυτοκτονίας του συγκατοίκου του Πολ Φάιτ ο οποίος τον είχε ερωτευθεί παράφορα. Στη μνήμη του γράφει ένα ανέκδοτο διήγημα, που κάηκε σε πυρκαγιά, αλλά και το Σκοτεινά, όπως ο τάφος που ο φίλος μου κείται (είχε κυκλοφορήσει στα ελληνικά από εκδόσεις Αστάρτη), το οποίο λειτουργεί ως συμπληρωματικό ανάγνωσμα του Ηφαιστείου.

Γιατί δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Μάλκολμ Λόουρι και το «Κάτω από το ηφαίστειο» Facebook Twitter
Ο Λόουρι με την επίσης συγγραφέα Τζαν Γκάμπριαλ. Η σχέση τους ήταν θυελλώδης.
Γιατί δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Μάλκολμ Λόουρι και το «Κάτω από το ηφαίστειο» Facebook Twitter
Το 1940 παντρεύεται τη συγγραφέα και πρώην αστέρα του βωβού κινηματογράφου Μάρτζερι Μπόνερ

Όπως όλοι οι συγγραφείς της εποχής, κάποια στιγμή ο Λόουρι μεταβαίνει στο Παρίσι, όπου παραμένει μέχρι το 1934, συναναστρεφόμενος διάφορους λογοτέχνες και ποιητές και αναπτύσσοντας ερωτική σχέση με τη συγγραφέα Τζαν Γκάμπριαλ. Η σχέση οδηγήθηκε σε γάμο και σύντομα σε χωρισμό, με διαρκείς φάσεις μάταιης επανασύνδεσης, με πιο χαρακτηριστική εκείνη στην Κουαουναγουάκ του Μεξικού, ακριβώς όπως αυτή που περιγράφει στο βιβλίο. Το 1940 παντρεύεται τη συγγραφέα και πρώην αστέρα του βωβού κινηματογράφου Μάρτζερι Μπόνερ, ενώ η επιστροφή του στο άκρως πλέον Μεξικό σημαδεύει για πάντα τη συγγραφή του Κάτω από το ηφαίστειο. Η βούλησή του να πολεμήσει στον Β’ Παγκόσμιο και η ακόλουθη απόρριψη διαπερνά επίσης τις σελίδες του βιβλίου – δεν είναι τυχαίες οι εξονυχιστικές αναφορές στον ισπανικό εμφύλιο αλλά και κατά του φασισμού. Η απόγνωσή του από την επικράτηση των Ναζί στην Ευρώπη τον έκανε να αποσυρθεί από τα εγκόσμια και να ζήσει μαζί με τη Μάρτζερι σε μια καλύβα, σε παραλία βόρεια του Βανκούβερ, όπου δούλεψε το κορυφαίο αυτό έργο, το Ηφαίστειο, το οποίο εκδόθηκε το 1947· τότε δεν έγινε κατανοητό, όπως αποδεικνύει η μακροσκελής επιστολή που έστειλε στον εκδότη του. Η κατάθλιψη που ακολούθησε και τα προβλήματα του αλκοολισμού προκάλεσαν διάφορα προβλήματα στον γάμο του, μάλιστα η σύζυγός του έδωσε αντιφατικές εξηγήσεις αναφορικά με τον θάνατό του, ο οποίος επισήμως αποδόθηκε σε δηλητηρίαση από βαρβιτουρικά και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Ο Λόουρι πέθανε στις 26 Ιουνίου του 1957, σε ένα απομακρυσμένο χωριό της Αγγλίας του Σάσεξ, όπου διέμενε με τη γυναίκα του.

Γιατί δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Μάλκολμ Λόουρι και το «Κάτω από το ηφαίστειο» Facebook Twitter
Ο Λόουρι είχε καταδείξει ότι μπορούσε να γευτεί παραισθητικές στιγμές και πυρακτωμένα οράματα εξίσου αυθεντικά με εκείνα των μεγάλων ρομαντικών

Το μεγαλόπνοο έργο του, που εκλαμβάνεται πλέον ως μια προφητεία για την αποσύνθεση του επερχόμενου κόσμου και της πλανητικής κατάπτωσης, αναγνωρίστηκε μετά θάνατον και καταλαμβάνει πλέον περίοπτη θέση στη λίστα με τα καλύτερα βιβλία στην ιστορία της λογοτεχνίας. Διαβάζεται, πάντως, και ως το προσωπικό ημερολόγιο ενός ανθρώπου που, όπως το alter ego του, ο Τζέφρι Φέρμιν, ομολογεί: «Μου αρέσει να περιφέρω τη θλίψη μου στη σκιά παλιών μοναστηριών, την ενοχή μου σε περιστύλια, κάτω από ταπισερί, στην ευσπλαχνία κάθε απόκοσμης cantina, όπου μελαγχολικοί αλήτες και κουτσοί ζητιάνοι πίνουν καθώς χαράζει μια αυγή που την παγωμένη, αχνοκίτρινη, κρινένια ομορφιά της ξαναβρίσκεις τον θάνατο. (..). Όχι, τα μυστικά μου είναι του τάφου και πρέπει να μείνουν μυστικά. Κι έτσι σκέφτομαι μερικές φορές τον εαυτό μου σαν έναν μεγάλο εξερευνητή που ανακάλυψε κάποια μαγική χώρα απ’ όπου δεν θα μπορέσει ποτέ να επιστρέψει για να χαρίσει τη γνώση του στον κόσμο: το όνομά όμως αυτής της χώρας είναι Κόλαση». Τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο από αυτό.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO. 

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Βιβλίο / Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Σε όλα τα έργα του πρωταγωνιστούν οι γυναίκες και μια υπόγεια Αθήνα, ενώ ο ίδιος δεν κρίνει τους ήρωές του παρά το αφήνει σε εμάς: Μια κουβέντα με τον χαμηλόφωνο συγγραφέα του «Άχρηστου Δημήτρη» και της «Πλατείας Κλαυθμώνος».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Ποτέ πια δεν θα είμαι ο γιος της»

Βιβλίο / Ένα βιβλίο - στοχασμός για τα γηρατειά που παραγκωνίζονται κοινωνικά

Ο Γάλλος κοινωνιολόγος Ντιντιέ Εριμπόν γράφει για την εισαγωγή της μητέρας του σε γηροκομείο, για τη ζωή και τον θάνατο μιας γυναίκας του λαού που δεν άφησε διαθήκη - γιατί δεν υπήρχε τίποτα ν’ αφήσει.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Κατερίνα Σχινά: «Η μετάφραση δεν είναι το φτωχό, εφήμερο αντίγραφο του πρωτοτύπου»

Portraits 2023 / Κατερίνα Σχινά: «Η μετάφραση δεν είναι το φτωχό, εφήμερο αντίγραφο του πρωτοτύπου»

Παραγωγικότατη και φέτος, η κορυφαία «εργάτρια της γλώσσας» είναι ταγμένη στο επίπονο έργο της μετάφρασης, δουλεύοντας πάνω σε μερικές από τις κορυφαίες κυκλοφορίες της πρόσφατης εκδοτικής κίνησης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πέτρος Τατσόπουλος: «Η οργή σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται γιατί είναι απελευθερωτική»

Πέτρος Τατσόπουλος / «Δεν τα έχω με τους πιστούς αλλά με τους απατεώνες ρασοφόρους»

Μια χειμαρρώδης συνέντευξη με τον γνωστό συγγραφέα, δημοσιογράφο, παρουσιαστή και πρώην βουλευτή Πέτρο Τατσόπουλο, με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο «Το παιδί του διαβόλου - Μια αληθινή ιστορία», όπου εστιάζει στη μεγάλη δύναμη της Εκκλησίας στην Ελλάδα, στη διαπλοκή της με την πολιτεία και στις σκοταδιστικές απόψεις που κατά κανόνα πρεσβεύει καθώς και στην ιδιαίτερα επικερδή «μπίζνα» που έχει στηθεί γύρω από ιερά λείψανα, ιερά κειμήλια, «άγιους» γέροντες και «θαύματα» για κάθε χρήση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LIFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ