Η ανάγνωση του «Μαγικού Βουνού» του Τόμας Μαν μοιάζει σήμερα πιο επιβεβλημένη από ποτέ

100 χρόνια «Μαγικό Βουνό» - και η σημασία του σήμερα Facebook Twitter
Tο Μαγικό Βουνό, το μνημειώδες έργο που άφησε ο Τόμας Μαν είναι το βιβλίο της ευρωπαϊκής μνήμης.
0

Εκατό χρόνια πέρασαν από τότε που πρωτοεκδόθηκε ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, το οποίο επαναπροσδιόρισε την εικόνα που έχουμε για την Ευρώπη και την ανθρώπινη φύση. Ειδικά στην παρούσα συγκυρία, με την ταυτόχρονη άνοδο της ακροδεξιάς, την οποία διέβλεπε αντίστοιχα τότε, με τον πλέον οδυνηρό τρόπο, ο κορυφαίος νομπελίστας, η ανάγνωση του πολύπτυχου αυτού έργου μοιάζει πιο επιβεβλημένη από ποτέ. Η συγκυρία σφραγίζεται με την ειδική επετειακή έκδοση του «Μαγικού Βουνού» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Θόδωρου Παρασκευόπουλου με χαρακτικό του Μιχάλη Αρφαρά και συνοδευτικά κείμενα από τον ίδιο τον Τόμας Μαν και την A.S. Byatt.

 

Πρόλογος στο Μαγικό Βουνό

Περισσότερο από ένα βιβλίο μαθητείας –Bildungsroman–, όπως έχει επανειλημμένως ειπωθεί για το μνημειώδες έργο που άφησε ο Τόμας Μαν σε έναν κόσμο που χάνεται, το Μαγικό Βουνό είναι το βιβλίο της ευρωπαϊκής μνήμης. Αυτής που γέννησε τα γράμματα και τον ουμανισμό, ενέπνευσε στις ψυχές τα πνευματικά ιδεώδη, αλλά βούλιαξε πολύ γρήγορα στα αδιέξοδα που η ίδια δημιούργησε στο εσωτερικό της. Κάτι όμως από τον φευγαλέο υπόκωφο θόρυβο από τις αρχαίες φωνές και τις ποιητικές διάρκειες που έφτασαν στα έγκατα της ευρωπαϊκής Ιστορίας αντηχεί στο Μαγικό Βουνό. Από εκεί ψηλά, στα χιονισμένα βουνά της Ελβετίας, όπου τοποθετείται ο χώρος δράση –το σανατόριο Μπέργκοφ–, ο κορυφαίος Γερμανός λογοτέχνης έβαλε τον ήρωά του να αγναντεύει όλες τις ευρωπαϊκές αξίες, τα αρχετυπικά φαινόμενα που γέννησαν τον μυστικισμό και τον Διαφωτισμό και διαμόρφωσαν έναν αδιαφιλονίκητο ανθρωπισμό, στον οποίο ο Τόμας Μαν επανέρχεται διαρκώς, ξαναχτίζοντας, σαν άλλος Νίτσε, τις εγγενείς του αξίες. Μέσα από τις συνεχείς διενέξεις των δύο εκφραστών του σύγχρονου ευρωπαϊκού πνεύματος, οι οποίοι αντιπαρατίθενται δυναμικά στο βιβλίο –τον οπαδό του κλασικισμού Σετεμπρίνι και τον θιασώτη του μεσαιωνικού μυστικιστικού ρεύματος Νάφτα–, κατάφερε άλλωστε και ο ήρωάς του να αφουγκραστεί τις ιαχές των αξιών που διαμόρφωσαν την ίδια τη ζωή του.

Η συμφιλίωση ανάμεσα στις δύο αυτές θέσεις επέρχεται τελικά εσωτερικά για τον Κάστορπ ύστερα από διαρκείς συγκρούσεις, αποδεικνύοντας πως καμία ιδέα δεν διυλίζεται καλύτερα απ’ ό,τι μέσα στον ανθρώπινο λόγο και πόνο. Οδεύοντας προς τον θάνατο, οσμίζεται από μόνος του τις αντιθέσεις των δύο πόλων, ωριμάζει, συναντά την εσωτερική ελευθερία και γίνεται ένα με το ενσαρκωμένο πνεύμα. Στο τέλος φαίνεται να γνωρίζει πως τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται, καθώς το καθετί ενέχει εν μέρει το αντίθετό του ή καταλήγει στο αντίθετο. Άλλωστε, η ύπαρξη σπινθηροβολεί πραγματικά μόνο όταν οι πλευρές φωτίζονται στον πάνω και στον κάτω κόσμο, όταν η σάρκα ακτινοβολεί πνευματικότητα: «Ο άνθρωπος είναι κύριος των αντιθέσεων, υπάρχουν μέσω αυτού και επομένως αυτός είναι ευγενέστερος από αυτές. Ευγενέστερος από τον θάνατο, πολύ ευγενής για τον θάνατο – αυτή είναι η ελευθερία του μυαλού του. Ευγενέστερος από τη ζωή, πολύ ευγενής για τη ζωή – αυτή είναι η ελευθερία στην καρδιά του. Να που έφτιαξα ρίμα, ένα ονειρικό ποίημα για τον άνθρωπο. Θα το θυμάμαι αυτό. Θέλω να είμαι καλός», δηλώνει ο ίδιος σε μια στιγμή συγκλονιστικής επιφοίτησης.

Για την αφηγηματική του εδραίωση ο συγγραφέας του δεν αρκέστηκε μόνο στα λογοτεχνικά εργαλεία αλλά επιστράτευσε την ειρωνεία, το χιούμορ, ακόμα και τη ρητορική –υπάρχουν σελίδες ολόκληρες γραμμένες ως παιχνίδι στα γαλλικά!– την ποίηση, την αρχαία μυθολογία, κυριολεκτικά τα πάντα.

Για όλους αυτούς τους λόγους το Μαγικό Βουνό, που ο Αλέξανδρος Νεχαμάς στην Τέχνη του Βίου (εκδόσεις Νεφέλη) έβαλε μεθοδολογικά δίπλα στους διαλόγους του Πλάτωνα, βρίσκοντας πολλά κοινά στη διερευνητική τους μέθοδο, θεωρείται παραπάνω από κλασικό: είναι οντολογικά απαραίτητο. Όχι μόνο για τις περίτεχνες περιγραφές του που αποκαλύπτουν τη μυθοπλαστική δαψίλεια του συγγραφέα αλλά και για την αυταξία των αιώνιων ερωτημάτων που σήμερα ακούγονται περισσότερο ηχηρά από ποτέ.

Τhomas Μann Το Μαγικό Βουνό Μτφρ.: Θόδωρος Παρασκευόπουλος Εκδόσεις Μεταίχμιο Σελ.: 966
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ. Τhomas Μann, Το Μαγικό Βουνό, Μτφρ.: Θόδωρος Παρασκευόπουλος, Εκδόσεις Μεταίχμιο, Σελ.: 966

Βλέποντας τη λαίλαπα του ναζισμού να ενσκήπτει όχι μόνο στη χώρα του αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο Τόμας Μαν έφτιαξε ένα αφηγηματικό κόσμημα 1.000 σελίδων περίπου χρησιμοποιώντας τα πιο πολύτιμα πετράδια της ευρωπαϊκής σκέψης: τη φιλοσοφία, τη θεωρία, την αισθητική, τη μουσική. Ουσιαστικά χωρίς να ασπαστεί τη φαινομενικά ριζοσπαστική σκέψη των μοντέρνων τότε τάσεων και ρευμάτων –με εξαίρεση ίσως τον μπερξονισμό, που διαποτίζει τα πρώτα πέντε κεφάλαια του βιβλίου–, ο συγγραφέας διείδε ήδη από το 1924, οπότε και εκδόθηκε το βιβλίο, την κατάπτωση των ευρωπαϊκών αξιών και είχε το θάρρος να συγκρουστεί με το ευκλεές κονκλάβιο των γραμμάτων στη χώρα του – και όχι μόνο.

Κατήγγειλε όπου μπορούσε τους Γερμανούς διανοουμένους που ασπάζονταν τις θεωρίες του Χίτλερ και φρόντισε να αφιερώσει το Νόμπελ (1929) στις υψηλές ιδέες για τις οποίες πάλεψε μέχρι το τέλος της ζωής του. Με τη διάσωση αυτών των ιδεών και αξιών –όχι όμως του ιδεαλισμού– ήταν άμεσα συνδεδεμένος και ο συντηρητισμός του, που αποκάλυπτε τη φενάκη της υποτιθέμενης ευρωπαϊκής προόδου: «Κάθε απόπειρα να καταστρωθεί το σχέδιο μιας ολοκληρωμένης από τεχνικής και ηθικής απόψεως διάταξης της κοινωνίας οδηγεί στη γελοιότητα και στην παράνοια», έγραφε στους εξαιρετικούς Στοχασμούς ενός απολιτικού (Ίνδικτος), γνωρίζοντας πως «όση πρόοδος και αν έγινε στην επιστήμη και στις τεχνικές γνώσεις, και μάλιστα αυτή κυρίως που σημειώθηκε στην ανθρωπιά, δεν έκανε ουδέποτε τον άνθρωπο πιο ευτυχισμένο, πιο ικανοποιημένο, παρά τον έκανε όλο και πιο ανικανοποίητο».

Αυτό ακριβώς το αίτημα της μεταστοιχείωσης του ανθρωπισμού σε ένα ουσιώδες κοίταγμα στην ψυχή του ανθρώπου και όχι σε μια αποθέωση των επιστημών προβάλλεται ως αδιαφιλονίκητη θέση και στο Μαγικό Βουνό. Για την αφηγηματική του εδραίωση ο συγγραφέας του δεν αρκέστηκε μόνο στα λογοτεχνικά εργαλεία αλλά επιστράτευσε την ειρωνεία, το χιούμορ, ακόμα και τη ρητορική –υπάρχουν σελίδες ολόκληρες γραμμένες ως παιχνίδι στα γαλλικά!– την ποίηση, την αρχαία μυθολογία, κυριολεκτικά τα πάντα. Στην ουσία, πάντως, η τεχνική του είναι αυτή ενός συνθέτη μουσικής συμφωνίας, με τα λάιτ μοτίφ να επανέρχονται αριστοτεχνικά στην κεντρική αφήγηση –είτε ως το τσιγάρο και η μπίρα που απολαμβάνει σχεδόν τελετουργικά ο Κάστορπ, είτε ως συμβολικό όνειρο, όπως αυτό με το μολύβι–, ενώ οι τίτλοι στα επιμέρους κεφάλαια λειτουργούν ως ειρωνικό αντιστάθμισμα φιλοσοφικών αντιπαραθέσεων και λόγων.

100 χρόνια «Μαγικό Βουνό» - και η σημασία του σήμερα Facebook Twitter
Βλέποντας τη λαίλαπα του ναζισμού να ενσκήπτει όχι μόνο στη χώρα του αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο Τόμας Μαν έφτιαξε ένα αφηγηματικό κόσμημα 1.000 σελίδων περίπου χρησιμοποιώντας τα πιο πολύτιμα πετράδια της ευρωπαϊκής σκέψης: τη φιλοσοφία, τη θεωρία, την αισθητική, τη μουσική. Ο Τόμας Μαν το 1946. Φωτ.: Yousuf Karsh

Λίγη σημασία όμως έχει να δικαιωθεί κάποιο στυλιστικό ή νοητικό σχήμα έναντι του άλλου, καθώς όλα φαίνονται να έχουν συμβάλει δυναμικά στην ανάπτυξη του σύγχρονου ευρωπαϊκού πνεύματος. Όχι τυχαία οι χαρακτήρες στο μυθιστόρημα εκφράζουν μια εννοιολογική, κατά βάση, θέση: ο δρ. Κροκόφσκι, που είναι από τους πρώτους που εμφανίζονται, είναι ένας λακανικός –με τα σύγχρονα δεδομένα– χαρακτήρας που διαβλέπει στις ψυχικές ασθένειες την καταπιεσμένη δύναμη του έρωτα και χαρακτηρίζει το Μαγικό Βουνό ως το «όρος της Αφροδίτης» (από τη βαγκνερική όπερα Τανχόιζερ). Η Κλάβντια Σοσά είναι συνώνυμη με τη λαγνεία και τον πόθο, μια σύγχρονη Κίρκη, μια εξωτική Ανατολίτισσα από τις απέραντες ρωσικές στέπες, ενώ ακόμα και ο Πέπεκορν, ο οποίος εμφανίζεται αργά στο μυθιστόρημα, είναι ο διονυσιακός ήρωας που παρασέρνει στο διάβα του τους ανυποψίαστους ρέκτες του πάθους. Ωστόσο, οι περισσότεροι φέρουν αλήθειες που είναι αντίθετες στην εννοιολογική τους προφάνεια και υπερισχύουν σε τέτοιον βαθμό ώστε ανατρέπουν τα δεδομένα του χαρακτήρα. Όλοι δείχνουν να παραδίδονται στο αντίθετο από αυτό που ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ως το βασικό τους χαρακτηριστικό – και αυτή είναι άλλωστε η μαγεία του ίδιου του πνεύματος.

«Το πνεύμα ήταν αυτό που διέκρινε τον άνθρωπο, αυτό το σε υψηλό βαθμό αποκομμένο από τη φύση πλάσμα, αυτό το πλάσμα που αισθανόταν το αντίθετό της από κάθε άλλη μορφή οργανικής ζωής. Επομένως, η αξιοπρέπεια και η ευγένεια του ανθρώπου βασίζονταν στο πνεύμα, στην ασθένεια· ήταν, με μια λέξη, τόσο περισσότερο άνθρωπος όσο πιο άρρωστος ήταν, και το πνεύμα της αρρώστιας ήταν πιο ανθρώπινο από το πνεύμα της υγείας. Περίεργο, είπε, που κάποιος ο οποίος παρίστανε τον φιλάνθρωπο έκλεινε τα μάτια μπρος σε αυτές τις θεμελιώδεις αλήθειες του ανθρωπισμού», δηλώνεται με αριστουργηματική σαφήνεια στην πιο αντιπροσωπευτική ίσως παράγραφο του Μαγικού Βουνού. Επομένως, η πραγματική ουσία του ανθρωπισμού αποκαλύπτει τη βαθύτερη ουσία του πάσχοντος ανθρώπου και οι σκοτεινές διάρκειες θεμελιώνουν τις πιο φωτεινές ουσίες. Ακόμα και η αντεστραμμένη υπόθεση του βιβλίου αποκαλύπτει ένα σανατόριο γεμάτο με ασθενείς οι οποίοι θα αποκαλύψουν το ουσιαστικό πνεύμα που έχει χαθεί κάτω από υποτιθέμενα «υγιείς» και «εύρωστες» δοκησίσοφες αντιλήψεις.

Όλα ξεκινούν όταν ο νεαρός μηχανικός από το Αμβούργο Χανς Κάστορπ επισκέπτεται τον ξάδελφό του Γιοάχιμ στο σανατόριο. Μια απλή αδιαθεσία τον κάνει να αποφασίσει να μείνει για τρεις βδομάδες, οι οποίες τελικά μετατρέπονται σε επτά ολόκληρα χρόνια διαμονής, με τον ίδιο να καθίσταται βαριά ασθενής εξωτερικά (και πνευματικά ολοκληρωμένος πολίτης). Το «βασανοπαίδι της ζωής», όπως συχνά τον αποκαλούν, μετατρέπεται σταδιακά σε ώριμο άνδρα, κατακτώντας την τελική συμφιλίωση όλων όσα συγκρούονταν μέσα του σε πνευματικό, σωματικό και συμβολικό επίπεδο, από την ερωτική του ταυτότητα, που συνένωσε το ομοφυλοφιλικό –όπως εκφραζόταν από τα ερωτικά του όνειρα προς τον συμμαθητή του Χίπε– με το ετεροφυλοφιλικό κομμάτι –που μετατοπίστηκε στον έρωτά του προς τη Σοσά–, μέχρι τις δοξασίες που αρχικά εμπνέονταν από τα δεδομένα των διαφωτιστικών, διαλογικών θέσεων και έφτασαν να εναρμονίζονται με τις μυστικιστικές μουσικές της σιωπής.

Ένας πραγματικός ανθρωπισμός δεν μπορεί να μένει στις επιφανειακές θέσεις και εντοπίζεται μακριά από την κλισέ εκδοχή του και τη φαινομενική ευταξία. Αυτό που δεν λέγεται έχει ανάλογο βάρος με τον λόγο και η ασθένεια είναι πιο ισχυρή από την πολυδιαφημισμένη υγεία (μην ξεχνάμε ότι στην εικόνα του υγιούς στήριξε ο Χίτλερ όλη τη ρητορική του). Στο σημείο αυτό ο Μαν γίνεται Νίτσε, επαναλαμβάνοντας πως «η γνώση είναι αρρώστια» με κάθε τρόπο. Και κάπως έτσι θα ολοκληρωθεί και το δύσκολο ταξίδι του Κάστορπ προς την εσωτερική ωριμότητα και ελευθερία. Όπως γράφει και ο Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος στην Έσχατη Στράτευση (Ύψιλον): «Έτσι, περνώντας από τις Σειρήνες, επαναλαμβάνει ο Κάστορπ τη “ζαβολιά” του ομηρικού ήρωα: τείνει το αυτί του στο κατάρτι του άπληστα στην “απαγορευμένη” μουσική, έχοντας όμως δεθεί στο κατάρτι που θα τον φέρει πάλι στην ανθρώπινη συμβίωση – ένα μίνιμουμ ζωτικής υποκρισίας ή μια θεμιτή “πανουργία” του ανθρώπου στην πάλη του με τους θεούς και τους δαίμονες».

Σημασία έχει άλλωστε το ταξίδι: παρ’ όλη την κάθοδο στον Άδη, καθώς το Μαγικό Βουνό είναι μια σύγχρονη συμβολική νέκυια, το βιβλίο είναι το πιο αισιόδοξο κείμενο που έχει γραφτεί ποτέ για τη δύναμη των ανθρώπων στην καρδιά της πιο βασανισμένης και πολύπαθης ηπείρου. Ας το κρατήσουμε. Και ας είναι αυτό το μυστικό μας μέχρι τέλους.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO. 

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Θάνατος στη Βενετία»: Το έργο του Τόμας Μαν που αγαπήθηκε όσο κανένα

Ηχητικά Άρθρα / «Θάνατος στη Βενετία»: Το έργο του Τόμας Μαν που αγαπήθηκε όσο κανένα

Ο Γιάννης Κωνσταντινίδης γράφει έναν σύντροφο ανάγνωσης για μία από τις δημοφιλέστερες νουβέλες που γράφτηκαν ποτέ στη γερμανική γλώσσα, και της οποίας η ερασιθάνατη λάμψη παραμένει ανεξίτηλη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
«Θάνατος στη Βενετία» του Τόμας Μαν: Από τον πόθο για μια οπτασία μέχρι τις θανατηφόρες φράουλες

Λέσχη Ανάγνωσης / «Θάνατος στη Βενετία» του Τόμας Μαν: Από τον πόθο για μια οπτασία μέχρι τις θανατηφόρες φράουλες

Ο Γιάννης Κωνσταντινίδης γράφει έναν σύντροφο ανάγνωσης για μία από τις δημοφιλέστερες νουβέλες που γράφτηκαν ποτέ στη γερμανική γλώσσα, και της οποίας η ερασιθάνατη λάμψη παραμένει ανεξίτηλη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Βιβλίο / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ