Η μικρή φόρμα στο προσκήνιο. Από τον Κωστή Παπαγιώργη

Η μικρή φόρμα στο προσκήνιο. Από τον Κωστή Παπαγιώργη Facebook Twitter
0

Κωστής ΠαπαγιώργηςΚαρρέ-καρρέ και άλλα διηγήματα (2012-1980) του Κώστα Καλφόπουλου

Εκδόσεις Άγρα, Σελ.: 168, Τιμή: €10,00

Η επταετία της χούντας, πέρα από τα μύρια όσα επισώρευσε στην άπλαστη κοινωνία μας, έπλασε και ένα αόρατο ιδεολογικό πανεπιστήμιο όπου πολλοί νέοι (αριστεροί και δημοκράτες) διαμόρφωσαν μια νέα συνείδηση και κατάφεραν να αποκτήσουν κάποια απόσταση τόσο από τη χώρα όσο και από τον εαυτό τους. Η φυγή των νεαρών φοιτητών στις ευρωπαϊκές χώρες (κυρίως Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία και Σουηδία) έπλασε μια κάποια επαναστατική συνείδηση, η οποία είχε πολλαπλούς αναβαθμούς, σκοτεινιασμένα μυαλά και συμπεράσματα σαν κι αυτό: «Ο Μάρκος δεν ήτανε χαφιές κι αυτά που λένε οι κολιγιαννικοί είναι μαλακίες, ότι ήτανε Α2 στον στρατό κι ότι κάρφωνε κόσμο απ' τη σχολή του, κι αν ήταν "Λαμπράκης", που έλεγε, κι ήξερε και τον Πέτρουλα και τους άλλους, πως έκανε στο Πεντάγωνο, και τέτοια...». Η πένα του Καλφόπουλου, επειδή ακριβώς δεν παραδίδεται στο πλασματικό, αναφέρεται σε πρόσωπα και πράγματα που τον βασάνισαν και τον ανάγκασαν να κάνει τον γύρo της συνείδησής του άπειρες φορές.

Του χιονιού της Τασίας Βενέτη

Εκδόσεις Tο Ροδακιό, Σελ.: 122, Τιμή: €12,78

«Ήμουν στη βρύση κι έπλενα – έλεγε η μεγάλη η γιαγιά. Κι εκεί, στο πουρνάρι, φανερώθηκε -- μέρα μεσημέρι! Όμορφη, να της πάρεις το κεφάλι! Φόραγε ένα φουστάνι άσπρο, μακρύ, και στέκονταν! Δεν πάταγε στη γη, στέκονταν! Κι όντας χαμογέλασε, βγήκε απ' το στόμα της ένα φως λαμπρό που θαμπώθηκε ο τόπος όλος! "Ε, καλά... Κι εμείς τώρα γιατί δεν "βλέπουμε"; αμφισβητούσε η εγγονή της.

Πού ξέρω; Για, ήταν αθώος ο κόσμος τότες, κι "έβγαιναν"...».

Η Βενέτη εκφράζεται με το βουνίσιο ιδίωμα της βόρειας Ελλάδας, που επειδή είναι παλαιό, παμπάλαιο, με ορισμένες τελετουργικές κινήσεις κατορθώνει να σκηνοθετήσει ατμόσφαιρα χωρίς καμιά εξεζητημένη κίνηση. «Από την Αλβανία τους αμπάριασαν στα πλοία. Τίποτα δεν είδαν μέχρι που –ούτε ήξεραν που έφτασαν– στη Ρωσία. Κι εκεί, πάλι, τους τσουβάλιασαν στα τρένα. Μερόνυχτα ως την Τασκένδη. Στον μήνα τούς έδωσαν ρούχα και δουλειά σε ένα εργοστάσιο που έφτιαχνε πολεμικά αεροπλάνα.

Να φανταστείς ότι το εργοστάσιο έφτιαχνε ένα αεροπλάνο την ημέρα, ολόκληρο – απ' την αρχή ως τον πάτο. Ένα αεροπλάνο την ημέρα! Και τόσα χρόνια ένα αεροπλάνο δεν φτιάχτηκε να τους γυρίσει πίσω. Λες και δεν τους περίμενε κανείς!...».

Τα Χριστούγεννα ενός άτυχου μπάτσου και άλλα διηγήματα του Ανδρέα Μήτσου

Εκδόσεις Καστανιώτη, Σελ.: 96, Τιμή: €3,69

Όσο μικρό κι αν είναι το διήγημα, όσο κι αν επιθυμεί παντί τρόπω να κρυφτεί ο συγγραφέας πίσω από τα λεγόμενά του, τελικά ο αφηγητής δεν παύει να πετάει τη μεταμφίεση σε κάποια στιγμή του διηγήματος, σάμπως τελικά να τον συνέλαβαν ή σαν να τον έπιασαν στα πράσα. Ο Μήτσου κρατάει από την Αμφιλοχία και όσα μολογάει είναι βιώματα και καταστάσεις που τα έζησε από πρώτο χέρι. Ο αναγνώστης θα πρέπει να γνωρίζει ότι ο συγγραφέας φόρεσε κάποτε χωροφυλακίστικη στολή, άρα ότι τα Χριστούγεννα του άτυχου μπάτσου κρύβουν κάτι παραπάνω από 'κείνα που φανερώνουν. «Ήμουνα "καπετάνιος" στη Μάνδρα της Αττικής –από εκεί ξεκινήσαμε– ενωματάρχης δηλαδή της πάλαι ποτέ ένδοξης Χωροφυλακής και διοικητής του αστυνομικού σταθμού, ο σταθμάρχης, ετών είκοσι ενός, με ψιλό μουστακάκι στο χείλι και πρόσωπο κοριτσίστικο, και έπρεπε να πείσω για την ενηλικίωση και τον ανδρισμό μου. Όπλο δεν είχα πιάσει στα χέρια μου, παρά μόνο στο "πεδίο βολής" και σε μια και αποκλειστική περίσταση. Στις επόμενες εκπαιδευτικές βολές φρόντισα να απουσιάζω με αναρρωτική άδεια».

Εξαφανίσεις της Ελεάννας Βλαστού

Eκδόσεις Πόλις, Σελ.: 75, Τιμή: €10,00

Η αρχάρια σχέση με τη ζωή και με τον εαυτό μας, τα δευτερεύοντα αισθήματα που ελλείψει ωρίμανσης πρωταγωνιστούν και δεν επιτρέπουν να πλάσουμε κάτι καταδικό μας, ένα είδος  χαρισματικής σχέσης με τη ζωή παρά το γεγονός ότι αυτή η σχέση είναι άγουρη και νοθευμένη, αποτελούν κατά κάποιο τρόπο μια νοθευμένη ατμόσφαιρα την οποία παραταύτα η νεαρή πένα θα πρέπει να την υπερβεί για να προσανατολιστεί στον οικείο της χώρο.

Ασφαλώς δεν έχει ιδιαίτερη σημασία ότι τα έξι διηγήματα του τομιδίου οφείλονται σε γυναίκα. Στα πρώτα λογοτεχνικά διαγωνίσματα τα κορίτσια φαίνεται πως τα καταφέρνουν αισθητά καλύτερα από τα αγόρια. Ωριμάζουν, άραγε, πιο γρήγορα; Μιλούν μια διάλεκτο που είναι πιο κοντά στη ζωή; Το μόνο που δεν επιτρέπεται να κάνουν είναι να απογοητευθούν για τα πρωτόλεια γραπτά τους.

Η Βλαστού, παρότι δεν είναι κοριτσάκι, αρέσκεται σε σύνθετες καταστάσεις που παριστούν τους δύσκολους κόμπους της ζωής (θάνατο, χωρισμό, προδομένο έρωτα, νεότητα, σύνθετες καταστάσεις), όπερ σημαίνει ότι η ίδια έχει αναθέσει στον εαυτό της ένα δύσκολο εγχείρημα, που ακόμα κι αν δεν πιστεύει ότι θα τα βγάλει πέρα, ήδη έχει κάνει ένα σοβαρό πρώτο βήμα.

Η αθανασία των σκύλων του Κώστα Μαυρουδή

Eκδόσεις Πόλις, σελ.: 213, τιμη: €14,00

Είναι γνωστό ότι θέλοντας κανείς να μιλήσει για τις ψυχότροπες αφοσιώσεις των ζώων, ο σκύλος είναι το μοιραίο τετράποδο που δεν πρόλαβε να γίνει άνθρωπος ή, πιο σωστά, απέφυγε αυτήν τη μεταμόρφωση. Ο Μαυρουδής, όπως ξέρουμε, διακρίνεται για έναν αισθητισμό που, όταν βρίσκει το θέμα του, επιτυγχάνει πρόζες που σκαλώνουν στη μνήμη, θυμίζοντας κάτι σαν αισθητικό πραξικόπημα. Η ανθολογία του συγγραφέα αφιερώνεται στους σκύλους και όχι «στον» σκύλο. Η διαφορά έχει νόημα διότι ο ένας σκύλος μοιάζει με ατελή άνθρωπο, ενώ οι πολλοί σκύλοι –ό,τι κι αν αντιπροσωπεύουν– ανήκουν, θέλοντας και μη, στο είδος τους.

Κατά συνέπεια, στα 69 μικρά αφηγήματα του τόμου παρακολουθούμε μια περιπτωσιολογία σαν και τον σκύλο που βλέπουμε δεμένο στον τροχό ενός κάρου στη Βιριδιάνα. «Τι απέγινε μετά το '90 ο στρατός των χιλιάδων ανατολικογερμανικών σκύλων που φρουρούσαν το Τείχος του Βερολίνου; Απάντηση: σε αντίθεση με τους Βερολινέζους που λίγο πολύ το ξέχασαν, οι σκύλοι βάδιζαν με βεβαιότητα σε μιαν αθέατη ευθεία, σαν να αναγνώριζαν ή να νοσταλγούσαν κάτι...». Από κείμενο σε κείμενο ο αναγνώστης –πέρα από τον αισθητισμό– συμφιλιώνεται με ένα σκυλίσιο σύμπαν που μοιάζει, θα έλεγε κανείς, με κείνο του ανθρώπου. Γράφει ο Μαυρουδής: «Ήταν δυνατόν ο σκύλος, την ώρα που πλησίαζε ένα σκουπιδοτενεκέ, να ζούσε κάτι ανάλογο με την ονειροπόληση ενός άνδρα που μυρίζει στον γυναικείο λαιμό ένα γαλλικό άρωμα; Ο άνθρωπος ανοίγει την εφημερίδα να πληροφορηθεί. Ο σκύλος μυρίζει δέντρα, φανοστάτες, πυροσβεστικούς κρουνούς, για να μάθει τα κατορθώματα του δικού του πληθυσμού». Προφανώς ο Μαυρουδής δεν έχει καμιά αγάπη για τα αγριόσκυλα που μπορούν να ξεσκίσουν έναν άνθρωπο. Το αίσθημά του περιγράφει τον σκύλο που δεν μιλάει αλλά έχει τρόπο να υποβάλει κάποια συμπάθεια, αν όχι κατιτίς ανώτερο.

Ο Μαυρουδής, τελικά, θέλει να προσδώσει στο σκυλί, εκτός από δαιμόνιο, ένα είδος ευφυΐας και ηθικής που δεν υπάρχει σε κανένα κιτάπι. Ο Ίβο του είπε λεπτομέρειες για το Μπουλ Τεριέ: «Διασταύρωση από Μπουλντόγκ και Τεριέ. Δυνατά ζώα, τόσο αφοσιωμένα στα παιδιά που, αν αντιδικήσει το αφεντικό μαζί τους, εκείνα παίρνουν το μέρος του παιδιού».

Βιβλίο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM