Η μικρή φόρμα στο προσκήνιο. Από τον Κωστή Παπαγιώργη

Η μικρή φόρμα στο προσκήνιο. Από τον Κωστή Παπαγιώργη Facebook Twitter
0

Κωστής ΠαπαγιώργηςΚαρρέ-καρρέ και άλλα διηγήματα (2012-1980) του Κώστα Καλφόπουλου

Εκδόσεις Άγρα, Σελ.: 168, Τιμή: €10,00

Η επταετία της χούντας, πέρα από τα μύρια όσα επισώρευσε στην άπλαστη κοινωνία μας, έπλασε και ένα αόρατο ιδεολογικό πανεπιστήμιο όπου πολλοί νέοι (αριστεροί και δημοκράτες) διαμόρφωσαν μια νέα συνείδηση και κατάφεραν να αποκτήσουν κάποια απόσταση τόσο από τη χώρα όσο και από τον εαυτό τους. Η φυγή των νεαρών φοιτητών στις ευρωπαϊκές χώρες (κυρίως Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία και Σουηδία) έπλασε μια κάποια επαναστατική συνείδηση, η οποία είχε πολλαπλούς αναβαθμούς, σκοτεινιασμένα μυαλά και συμπεράσματα σαν κι αυτό: «Ο Μάρκος δεν ήτανε χαφιές κι αυτά που λένε οι κολιγιαννικοί είναι μαλακίες, ότι ήτανε Α2 στον στρατό κι ότι κάρφωνε κόσμο απ' τη σχολή του, κι αν ήταν "Λαμπράκης", που έλεγε, κι ήξερε και τον Πέτρουλα και τους άλλους, πως έκανε στο Πεντάγωνο, και τέτοια...». Η πένα του Καλφόπουλου, επειδή ακριβώς δεν παραδίδεται στο πλασματικό, αναφέρεται σε πρόσωπα και πράγματα που τον βασάνισαν και τον ανάγκασαν να κάνει τον γύρo της συνείδησής του άπειρες φορές.

Του χιονιού της Τασίας Βενέτη

Εκδόσεις Tο Ροδακιό, Σελ.: 122, Τιμή: €12,78

«Ήμουν στη βρύση κι έπλενα – έλεγε η μεγάλη η γιαγιά. Κι εκεί, στο πουρνάρι, φανερώθηκε -- μέρα μεσημέρι! Όμορφη, να της πάρεις το κεφάλι! Φόραγε ένα φουστάνι άσπρο, μακρύ, και στέκονταν! Δεν πάταγε στη γη, στέκονταν! Κι όντας χαμογέλασε, βγήκε απ' το στόμα της ένα φως λαμπρό που θαμπώθηκε ο τόπος όλος! "Ε, καλά... Κι εμείς τώρα γιατί δεν "βλέπουμε"; αμφισβητούσε η εγγονή της.

Πού ξέρω; Για, ήταν αθώος ο κόσμος τότες, κι "έβγαιναν"...».

Η Βενέτη εκφράζεται με το βουνίσιο ιδίωμα της βόρειας Ελλάδας, που επειδή είναι παλαιό, παμπάλαιο, με ορισμένες τελετουργικές κινήσεις κατορθώνει να σκηνοθετήσει ατμόσφαιρα χωρίς καμιά εξεζητημένη κίνηση. «Από την Αλβανία τους αμπάριασαν στα πλοία. Τίποτα δεν είδαν μέχρι που –ούτε ήξεραν που έφτασαν– στη Ρωσία. Κι εκεί, πάλι, τους τσουβάλιασαν στα τρένα. Μερόνυχτα ως την Τασκένδη. Στον μήνα τούς έδωσαν ρούχα και δουλειά σε ένα εργοστάσιο που έφτιαχνε πολεμικά αεροπλάνα.

Να φανταστείς ότι το εργοστάσιο έφτιαχνε ένα αεροπλάνο την ημέρα, ολόκληρο – απ' την αρχή ως τον πάτο. Ένα αεροπλάνο την ημέρα! Και τόσα χρόνια ένα αεροπλάνο δεν φτιάχτηκε να τους γυρίσει πίσω. Λες και δεν τους περίμενε κανείς!...».

Τα Χριστούγεννα ενός άτυχου μπάτσου και άλλα διηγήματα του Ανδρέα Μήτσου

Εκδόσεις Καστανιώτη, Σελ.: 96, Τιμή: €3,69

Όσο μικρό κι αν είναι το διήγημα, όσο κι αν επιθυμεί παντί τρόπω να κρυφτεί ο συγγραφέας πίσω από τα λεγόμενά του, τελικά ο αφηγητής δεν παύει να πετάει τη μεταμφίεση σε κάποια στιγμή του διηγήματος, σάμπως τελικά να τον συνέλαβαν ή σαν να τον έπιασαν στα πράσα. Ο Μήτσου κρατάει από την Αμφιλοχία και όσα μολογάει είναι βιώματα και καταστάσεις που τα έζησε από πρώτο χέρι. Ο αναγνώστης θα πρέπει να γνωρίζει ότι ο συγγραφέας φόρεσε κάποτε χωροφυλακίστικη στολή, άρα ότι τα Χριστούγεννα του άτυχου μπάτσου κρύβουν κάτι παραπάνω από 'κείνα που φανερώνουν. «Ήμουνα "καπετάνιος" στη Μάνδρα της Αττικής –από εκεί ξεκινήσαμε– ενωματάρχης δηλαδή της πάλαι ποτέ ένδοξης Χωροφυλακής και διοικητής του αστυνομικού σταθμού, ο σταθμάρχης, ετών είκοσι ενός, με ψιλό μουστακάκι στο χείλι και πρόσωπο κοριτσίστικο, και έπρεπε να πείσω για την ενηλικίωση και τον ανδρισμό μου. Όπλο δεν είχα πιάσει στα χέρια μου, παρά μόνο στο "πεδίο βολής" και σε μια και αποκλειστική περίσταση. Στις επόμενες εκπαιδευτικές βολές φρόντισα να απουσιάζω με αναρρωτική άδεια».

Εξαφανίσεις της Ελεάννας Βλαστού

Eκδόσεις Πόλις, Σελ.: 75, Τιμή: €10,00

Η αρχάρια σχέση με τη ζωή και με τον εαυτό μας, τα δευτερεύοντα αισθήματα που ελλείψει ωρίμανσης πρωταγωνιστούν και δεν επιτρέπουν να πλάσουμε κάτι καταδικό μας, ένα είδος  χαρισματικής σχέσης με τη ζωή παρά το γεγονός ότι αυτή η σχέση είναι άγουρη και νοθευμένη, αποτελούν κατά κάποιο τρόπο μια νοθευμένη ατμόσφαιρα την οποία παραταύτα η νεαρή πένα θα πρέπει να την υπερβεί για να προσανατολιστεί στον οικείο της χώρο.

Ασφαλώς δεν έχει ιδιαίτερη σημασία ότι τα έξι διηγήματα του τομιδίου οφείλονται σε γυναίκα. Στα πρώτα λογοτεχνικά διαγωνίσματα τα κορίτσια φαίνεται πως τα καταφέρνουν αισθητά καλύτερα από τα αγόρια. Ωριμάζουν, άραγε, πιο γρήγορα; Μιλούν μια διάλεκτο που είναι πιο κοντά στη ζωή; Το μόνο που δεν επιτρέπεται να κάνουν είναι να απογοητευθούν για τα πρωτόλεια γραπτά τους.

Η Βλαστού, παρότι δεν είναι κοριτσάκι, αρέσκεται σε σύνθετες καταστάσεις που παριστούν τους δύσκολους κόμπους της ζωής (θάνατο, χωρισμό, προδομένο έρωτα, νεότητα, σύνθετες καταστάσεις), όπερ σημαίνει ότι η ίδια έχει αναθέσει στον εαυτό της ένα δύσκολο εγχείρημα, που ακόμα κι αν δεν πιστεύει ότι θα τα βγάλει πέρα, ήδη έχει κάνει ένα σοβαρό πρώτο βήμα.

Η αθανασία των σκύλων του Κώστα Μαυρουδή

Eκδόσεις Πόλις, σελ.: 213, τιμη: €14,00

Είναι γνωστό ότι θέλοντας κανείς να μιλήσει για τις ψυχότροπες αφοσιώσεις των ζώων, ο σκύλος είναι το μοιραίο τετράποδο που δεν πρόλαβε να γίνει άνθρωπος ή, πιο σωστά, απέφυγε αυτήν τη μεταμόρφωση. Ο Μαυρουδής, όπως ξέρουμε, διακρίνεται για έναν αισθητισμό που, όταν βρίσκει το θέμα του, επιτυγχάνει πρόζες που σκαλώνουν στη μνήμη, θυμίζοντας κάτι σαν αισθητικό πραξικόπημα. Η ανθολογία του συγγραφέα αφιερώνεται στους σκύλους και όχι «στον» σκύλο. Η διαφορά έχει νόημα διότι ο ένας σκύλος μοιάζει με ατελή άνθρωπο, ενώ οι πολλοί σκύλοι –ό,τι κι αν αντιπροσωπεύουν– ανήκουν, θέλοντας και μη, στο είδος τους.

Κατά συνέπεια, στα 69 μικρά αφηγήματα του τόμου παρακολουθούμε μια περιπτωσιολογία σαν και τον σκύλο που βλέπουμε δεμένο στον τροχό ενός κάρου στη Βιριδιάνα. «Τι απέγινε μετά το '90 ο στρατός των χιλιάδων ανατολικογερμανικών σκύλων που φρουρούσαν το Τείχος του Βερολίνου; Απάντηση: σε αντίθεση με τους Βερολινέζους που λίγο πολύ το ξέχασαν, οι σκύλοι βάδιζαν με βεβαιότητα σε μιαν αθέατη ευθεία, σαν να αναγνώριζαν ή να νοσταλγούσαν κάτι...». Από κείμενο σε κείμενο ο αναγνώστης –πέρα από τον αισθητισμό– συμφιλιώνεται με ένα σκυλίσιο σύμπαν που μοιάζει, θα έλεγε κανείς, με κείνο του ανθρώπου. Γράφει ο Μαυρουδής: «Ήταν δυνατόν ο σκύλος, την ώρα που πλησίαζε ένα σκουπιδοτενεκέ, να ζούσε κάτι ανάλογο με την ονειροπόληση ενός άνδρα που μυρίζει στον γυναικείο λαιμό ένα γαλλικό άρωμα; Ο άνθρωπος ανοίγει την εφημερίδα να πληροφορηθεί. Ο σκύλος μυρίζει δέντρα, φανοστάτες, πυροσβεστικούς κρουνούς, για να μάθει τα κατορθώματα του δικού του πληθυσμού». Προφανώς ο Μαυρουδής δεν έχει καμιά αγάπη για τα αγριόσκυλα που μπορούν να ξεσκίσουν έναν άνθρωπο. Το αίσθημά του περιγράφει τον σκύλο που δεν μιλάει αλλά έχει τρόπο να υποβάλει κάποια συμπάθεια, αν όχι κατιτίς ανώτερο.

Ο Μαυρουδής, τελικά, θέλει να προσδώσει στο σκυλί, εκτός από δαιμόνιο, ένα είδος ευφυΐας και ηθικής που δεν υπάρχει σε κανένα κιτάπι. Ο Ίβο του είπε λεπτομέρειες για το Μπουλ Τεριέ: «Διασταύρωση από Μπουλντόγκ και Τεριέ. Δυνατά ζώα, τόσο αφοσιωμένα στα παιδιά που, αν αντιδικήσει το αφεντικό μαζί τους, εκείνα παίρνουν το μέρος του παιδιού».

Βιβλίο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή χωρίς αυτόν

Βιβλίο / Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή χωρίς αυτόν

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Βασιλεύς των Βασιλέων», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του ο Ρεζά Παχλαβί, εστιάζει στις διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ που «αποδέχτηκαν πρόθυμα τις φαντασιώσεις του, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη χώρα του».
THE LIFO TEAM
Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Βιβλίο / Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Σταρ Ελλάς στα νιάτα της, διακρίθηκε ως ηθοποιός, θιασάρχης, ραδιοφωνική παραγωγός, δοκιμάστηκε επίσης στη συγγραφή έχοντας κυκλοφορήσει μέχρι τώρα επτά βιβλία μαζί με το πρόσφατο «Η τρίτη άνοιξη» (εκδ. Επίμετρο), που έδωσε και το έναυσμα γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Οι Αθηναίοι / O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Ο 81χρονος δημοσιογράφος και συγγραφέας που για δεκαετίες διηύθηνε τις πολιτιστικές σελίδες της Ελευθεροτυπίας, αφηγείται τη συναρπαστική καριέρα του στη LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Βιβλίο / Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Η σπουδαία μεταφράστρια, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς της στον Μαρσέλ Προυστ, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του και εκφράζει τον θυμό της για την πανταχού παρούσα απάτη της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς» εξερευνά τη συναρπαστική ζωή ενός ακούραστου κομπιναδόρου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό του.
THE LIFO TEAM
Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Βιβλίο / Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Πότε ακριβώς χάθηκε ο πόλεμος για τον Άξονα; Ποια ήταν η πιο σημαντική μάχη του πολέμου; Πόσο «συμμέτοχος» ήταν ο Γερμανικός λαός στο ολοκαύτωμα; Σ’ αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μια νέα ογκώδης έκδοση με τίτλο «Η συνολική ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου».
THE LIFO TEAM
Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Βιβλίο / Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Είναι νωρίς να πούμε πως αυτά τα ηχητικά λογοτεχνικά αρχεία μπορούν να αντικαταστήσουν το βιβλίο. Είναι όμως μια υπέροχη λύση για όσους θέλουν να διαβάσουν αλλά δεν έχουν χρόνο ή έχουν μπλοκάρει με το κανονικό διάβασμα.
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ
«Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

Βιβλίο / «Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

«Κάποιες το λάτρεψαν, άλλες το σιχάθηκαν»: Το βιβλίο της Miranda July για την ερωτική περιπλάνηση μιας γυναίκας στη μέση ηλικία που χαρακτηρίστηκε ως «το πρώτο μεγάλο μυθιστόρημα για την περιεμμηνόπαυση», είναι η λογοτεχνική επιτυχία της χρονιάς.
THE LIFO TEAM
Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Βιβλίο / Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Τα πολυσυζητημένα ημερολόγια της Χάισμιθ αποκαλύπτουν κρυφές σκέψεις της συγγραφέως του «Ταλαντούχου κύριου Ρίπλεϊ», τους άγνωστους έρωτες και την εξάρτησή της από τη γραφή και το αλκοόλ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ