LIVE!

Για το νέο μυθιστόρημα του Μάνου Ελευθερίου «Φαρμακείον Εκστρατείας»

Για το νέο μυθιστόρημα του Μάνου Ελευθερίου «Φαρμακείον Εκστρατείας» Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LiFO
0

Όνειρο και πραγματικότητα. Εκεί όπου η πραγματικότητα χωλαίνει, έρχεται το όνειρο αρωγός και λυτρωτής. Άλλοτε πάλι, όταν το όνειρο είναι κακό, άσχημο, σκληρό, λαχταρούμε διακαώς η πραγματικότητα να μας βγάλει απ' αυτό, να μας φέρει ξανά στο επιθυμητό θάλπος, κι ας έχουμε να αντιμετωπίσουμε έτσι αντιξοότητες και ζόρια. Ο Ηλ, ο ήρωας του θαυμάσιου και θαυμαστού μυθιστορήματος Φαρμακείον Εκστρατείας (εκδ. Μεταίχμιο) που μας δωρίζει γενναιόψυχα ο ποιητής Μάνος Ελευθερίου (Ερμούπολη Σύρου, 12/03/1938), κινείται διαρκώς ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα για να συναντήσει όσους αγάπησε, για να θυμηθεί όσα λησμονούμε μες στη φούρια της καθημερινότητας, για να μιλήσει για εκείνα που ορίζουν και λαμπρύνουν την Τέχνη, για εκείνα που ορίζει και λαμπρύνει η Τέχνη. Αλλά και για να αποκαλύψει πράγματα που κρατούσε φυλαγμένα στο σεντούκι με τα τιμαλφή που είναι η ψυχή κάθε ακραία, και πολύτιμα, ευαίσθητου ανθρώπου. Τα μάτια των άλλων διαπερνούν, μέσα στο όνειρό του, τον παλλόμενο από ευαισθησία Ηλ κι εκείνος αρχίζει να φανερώνει πρόσωπα και πράγματα, σκέψεις και καταστάσεις, μνήμες και ιστορίες. Αυτό το κράμα ηδονής και οδύνης, που είναι όλων μας η ζωή, αρχίζει να ξετυλίγεται και να οδοιπορεί στη μεθόριο ονείρου και πραγματικότητας. «Η οικογένειά του κοιτάζει τον Ηλ εξεταστικά», γράφει ο Ελευθερίου, «και τα μάτια τους, χωρίς να το θέλουν, ανοίγουν τρύπες στο σώμα του. Κάθε τρύπα κι ένα μυστικό, λένε. Τι μυστικά; Η δική του ζωή είναι διάφανη και λάμπει. Δεν έχει να κρύψει τίποτα κι από κανέναν. Τα μόνα μυστικά που κρύβει είναι οι ήρωες των βιβλίων του».

2.

Πάθη και πόθοι. Ένας φύλακας-κηπουρός θ' αρχίσει να μιλάει στο όνειρο που Ηλ, που τον ονειρεύεται ο Μάνος Ελευθερίου, και θα του μιλήσει για αλλόκοτες κηδείες που είναι γιορτές του απονενοημένου έρωτος, θα του μιλήσει για φέρετρα που είναι θήκες αντικειμένων, τα οποία συμβολίζουν μια μοιραία έλξη δίχως ανταπόκριση. Πρόκειται για φαινομενικά ασήμαντα πραγματάκια, για ένα κουτάκι σπίρτα, για ένα άδειο πακέτο τσιγάρων, για μια απόδειξη αγοράς μιας λεμονάδας ή ενός κονιάκ, παρατημένη στο σταχτοδοχείο ενός καφενείου. Ας θυμηθούμε εδώ την περιλάλητη «Στήλη» του Γερμανού ζωγράφου και ντανταϊστή Kurt Schwitters, μια πολυεπίπεδη ξύλινη κατασκευή που αναπτυσσόταν με τα χρόνια και μέσα της ο δημιουργός της έκρυβε μικροαντικείμενα φίλων του, ένα καθρεφτάκι, μια γόπα, το απομεινάρι από ένα μολύβι. Ο κηπουρός-φύλακας θυμίζει στον Ηλ ότι ο θάνατος ελλοχεύει παντού και πάντα, αλλά και ότι η ζωή είναι ένα γλέντι. Θυμίζει τον ήχο του θανάτου, έναν ήχο που είναι αδυσώπητος και φριχτός μέσα στη βουβαμάρα των ζωντανών. «Ο χειρότερος ήχος που ακούγεται στον κόσμο δεν είναι μήτε από κανόνι μήτε του σεισμού. Είναι ο ήχος απ' τα ελάχιστα χώματα και τα χαλίκια που ρίχνουν οι συγγενείς κι οι φίλοι πάνω στο φέρετρο του αγαπημένου προσώπου καθώς το κατεβάζουν στον τάφο». Ο κηπουρός-φύλακας, αμέσως μετά, μιλάει για τους χρυσούς κήπους της θάλασσας, για τους ήχους και τη μουσική της σιωπής των υδάτων, θυμίζοντας τον Νίκο Καρούζο όταν έγραφε: «Αφηγήθηκα βάσανα σαν κήπους να αφηγήθηκα». Ο κηπουρός-φύλακας μιλάει στον Ηλ για τα ανθρώπινα πάθη, για τις φιλοδοξίες και τους φθόνους, για τις ματαιοδοξίες και τα μίση, για τραγικούς τραβεστί και τραγωδούς τρανσέξουαλ, για κακόμοιρα κορίτσια που πια κανείς δεν τα θυμάται και κανείς ποτέ δεν εκθείασε, για κοπέλες που εργάστηκαν σε κομμωτήρια και εμπορικά καταστήματα μια ζωή για να χαθούν στης λήθης τη λίμνη.

3.

Ένα σκοτάδι που δεν λέγεται. Ο Ηλ θα στοχαστεί, στο γέρμα της ζωής, για το νόημα του εφήμερου, για τη δόξα που είναι κάθε δευτερόλεπτο, για την περιπέτεια της συγγραφής, για το μεγαλείο της δημιουργικότητας, έστω κι αν όλα ναυαγούν στο Μέγα Τίποτα. Θα απαθανατίσει τις «κόκκινες σκιές των λησμονημένων», γιατί καθήκον του δημιουργού είναι να παλεύει με τη λησμοσύνη, να δίνει φωνή στους αφανείς, να σαμποτάρει τη δουλειά και την επέλαση της φθοράς. Επιμένει, έστω με ένα τόσο ταπεινό κεράκι, όπως είναι ένα ποίημα, ένα τραγούδι, ένα θεατρικό έργο, ένα μυθιστόρημα, να ρίχνει φως στο σκότος. «Υπάρχει στους ανθρώπους ένα σκοτάδι που δεν λέγεται» γράφει στη σελίδα 89 ο Ελευθερίου. Και επανέρχεται στη σελίδα 170: «Πράγματι, υπάρχει μέσα μας ένα σκοτάδι που δεν λέγεται». Και η γραφή, από τα φαντάσματα των ονείρων, περνάει, ανεπαισθήτως, στους πραγματικά πραγματικούς ανθρώπους, στη συγκλονιστική τραγουδίστρια Μαρία Δημητριάδη, στην ποιήτρια Αγγελική Ελευθερίου, στον ποιητή Κωστή Παλαμά, στον «άνθρωπο με το γαρίφαλο», τον Νίκο Μπελογιάννη, στον επαναστάτη Λέοντα Τρότσκι, στον αγωνιστή Μπόμπι Σαντς και σ' εκείνον τον φοιτητή που στάθηκε όρθιος και σταμάτησε τα άρματα μάχης στην πλατεία Τιεν Αν Μεν. Και ο Ηλ γίνεται, στη σελίδα 202, Εμμανουήλ και ακούμε τότε καθαρά τη μελωδική φωνή του Μάνου. Ναι, του Μάνου Ελευθερίου.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Βιβλίο
0

LIVE!

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LIFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Σαν σήμερα  / Πολ Όστερ: «Οι χαμένες ευκαιρίες αποτελούν μέρος της ζωής στον ίδιο βαθμό με τις κερδισμένες»

Σαν σήμερα 30 Απριλίου, το 2024 πεθαίνει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και μετρ της σύμπτωσης, που κατάφερε να συνδυάσει την προοπτική των άπειρων φανταστικών κόσμων με το ατελείωτο κυνήγι των ευκαιριών και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ