Αρχαιοελληνική τραγωδία: Ο Λέοναρντ Κοέν και η κατάρα της Ύδρας

Αρχαιοελληνική τραγωδία: Ο Λέοναρντ Κοέν και η κατάρα της Ύδρας Facebook Twitter
Ο Λέοναρντ Κοέν στο σπίτι του στην Ύδρα.
0

Εξήντα χρόνια συμπληρώνονται αυτόν τον μήνα από τη μέρα που πάτησε για πρώτη φορά το πόδι του στην Ύδρα ο 25χρονος Λέοναρντ Κοέν. Λίγο καιρό πριν, είχε φύγει από το Μόντρεαλ, στο πρώτο του ταξίδι εκτός Βορείου Αμερικής, με μια υποτροφία του Συμβουλίου Τεχνών του Καναδά, για να βρεθεί στο Λονδίνο, όπου ήλπιζε να ολοκληρώσει την πρώτη νουβέλα του.

Ο Απρίλης του 1960 ήταν ασυνήθιστα κρύος και βροχερός, ακόμα και για την βρετανική πρωτεύουσα. Ένα τέτοιο βράδυ βρέθηκε σε ένα πάρτι όπου αφού συστήθηκε στην Μπάρμπαρα Ρότσιλντ της γνωστής δυναστείας, πληροφορήθηκε τον επικείμενο γάμο της με τον Έλληνα ζωγράφο Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, ιδιοκτήτη ενός επιβλητικού σπιτιού 40 δωματίων στο νησάκι της Ύδρας, όπου είχαν φιλοξενηθεί κατά καιρούς επιφανείς συγγραφείς και καλλιτέχνες, ανάμεσά τους ο Λόρενς Ντάρελ, ο Χένρι Μίλερ και ο Πάτρικ Λι Φέρμορ.

Ο Κοέν δεν έχασε καθόλου χρόνο. Δυστυχώς όμως, η συμβουλή να χρησιμοποιήσει το όνομα Ρότσιλντ όταν θα έφτανε στο σπίτι του Γκίκα στο νησί, απεδείχθη εσφαλμένη. Η οικονόμος του σπιτιού, πιστή στην προηγούμενη σύζυγο του ζωγράφου, τον έδιωξε λέγοντάς του: «Δεν χρειαζόμαστε κι άλλους Εβραίους εδώ». Αργότερα ο Κοέν θα έλεγε ότι εκείνη την ώρα καταράστηκε το σπίτι, το οποίο κάηκε ολοσχερώς την επόμενη χρονιά.

Φαίνεται ότι ο Λέοναρντ Κοέν είχε πιο οξυμένο το ένστικτο της αυτοπροστασίας και αυτοσυντήρησης από τους περισσότερους «αποίκους» της Ύδρας τότε, ίσως επειδή ένιωθε ήδη εύθραυστη την ψυχική του υγεία πριν πάει να ζήσει στο νησί, καθώς είχε δει λίγο παλιότερα την μητέρα του να νοσηλεύεται με βαριά κατάθλιψη.

Είχε την τύχη πάντως να τον περιμαζέψουν αμέσως ο βασιλιάς και η βασίλισσα της αποικίας μποέμ εμιγκρέδων του νησιού, ο Τζορτζ Τζόνστον και η Τσάρμιαν Κλιφτ, ζεύγος επιφανών δημοσιογράφων/ συγγραφέων από την Αυστραλία, οι οποίοι τον προσκάλεσαν να μείνει μαζί τους μέχρι να βρει δικό του σπίτι. «Ήταν για μένα αστείρευτη πηγή έμπνευσης», θα δήλωνε μετά από χρόνια ο Κοέν για τον Τζόνστον και την σύζυγό του, που είχαν ήδη συμπληρώσει μια παραγωγική δεκαετία στην Ύδρα, έχοντας εκδώσει και οι δύο μαζί 14 βιβλία στο διάστημα αυτό (εκεί γράφτηκε και το βιβλίο του Τζόνστον, "My Brother Jack", ένα κλασικό έργο της σύγχρονης αγγλόφωνης λογοτεχνίας, που εκδόθηκε το 1964). «Έπιναν πιο πολύ από άλλους ανθρώπους, έγραφαν πιο πολύ, αρρώσταιναν πιο πολύ, έβριζαν πιο πολύ, βοηθούσαν τον άλλους πιο πολύ...».

Αρχαιοελληνική τραγωδία: Ο Λέοναρντ Κοέν και η κατάρα της Ύδρας Facebook Twitter
O Λέοναρντ Κοέν με τη μούσα του Μαριάν Ιλέν σε μια ταβέρνα του νησιού. Φωτο: «Leonard Cohen-Η Βιογραφία»

Ο Τζορτζ Τζόνστον ήταν αυτός που ενθάρρυνε τον νεαρό Κοέν να επιμελείται και να κάνει περικοπές στα γραπτά του ξανά και ξανά αλλά και να παρουσιάσει τα τραγούδια του ενώπιον κοινού. Στην αρχική συντροφιά προστέθηκε σύντομα και ο φωτορεπόρτερ Τζέιμς Μπερκ που ζούσε τότε στην Αθήνα και βρέθηκε στο νησί για να καλύψει με την Leica του την αποικία εμιγκρέδων της Ύδρας. Εκείνη την χρονιά τράβηξε 1.573 φωτογραφίες στο νησί για λογαριασμό του περιοδικού LIFE.

Αν επιθυμούσαμε να βγάλουμε συμπεράσματα από την γλώσσα του σώματος όπως παρουσιάζεται σε κάποιες από αυτές τις φωτογραφίες, θα ήταν δύσκολο να απορρίψουμε την φήμη ότι η Τσάρμιαν και ο Λέοναρντ είχαν αποκτήσει ερωτικό δεσμό. Στην θεωρία αυτή συνηγορεί και το γεγονός ότι ο Τζορτζ Τζόνστον είχε καταστεί σεξουαλικά ανίκανος εξαιτίας της ισχυρής δόσης φαρμάκων που έπαιρνε για την θεραπεία της φυματίωσης.

Ό,τι και να συνέβη ακριβώς, το βέβαιο είναι ότι η σεξουαλική ζήλεια του Τζορτζ, μαζί με τον χρόνια αλκοολισμό, ήταν η καταστροφή του ζεύγους, ασχέτως αν και ο ίδιος είχε συνάψει ερωτική σχέση με την γραμματέα του την εποχή που ήταν διευθυντής του πρακτορείου Associated Newspapers στο Λονδίνο, πριν αποφασίσουν με την γυναίκα του να εγκατασταθούν στην Ύδρα και να αφοσιωθούν στο γράψιμο.

Αρχαιοελληνική τραγωδία: Ο Λέοναρντ Κοέν και η κατάρα της Ύδρας Facebook Twitter
Τζορτζ Τζόνστον - Τσάρμιαν Κλιφτ

Η τραγωδία του Τζορτζ και της Τσάρμιαν δεν έληξε όταν εκείνη έδωσε τέλος στην ζωή της το 1969, την παραμονή της κυκλοφορίας του βιβλίου του "Clean Straw for Nothing", στο οποίο την κατηγορούσε εμμέσως πλην σαφώς ότι η απιστία της ήταν αυτή που ευθυνόταν για την φθορά της υγείας του. Ο ίδιος πέθανε την επόμενη χρονιά.

Το ζεύγος είχε εγκαταλείψει την Ύδρα από το 1965 και με την επιστροφή της στο Σίδνεϊ, η Τσάρμιαν εξελίχθηκε γρήγορα σε διάσημη προσωπικότητα του ριζοσπαστικού και φεμινιστικού κινήματος, με την κυριακάτικη στήλη της στην εφημερίδα Sydney Morning Herald να διαβάζεται σε ολόκληρο τον αγγλόφωνο κόσμο, ενώ συγχρόνως έγραφε θεατρικά έργα και εμφανιζόταν τακτικά στην τηλεόραση. Όταν το 1967 η Ελλάδα έπεσε στα χέρια της χούντας των συνταγματαρχών, η καμπάνια της ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς ήταν τόσο ένθερμη που απαγορεύτηκε από την τότε ελληνική κυβέρνηση σε οποιοδήποτε μέλος της οικογένειάς της να επιστρέψει στη χώρα.

Τόσο η ίδια όσο και τα παιδιά του ζεύγους, θεωρούσαν τον εαυτό τους Έλληνες και μιλούσαν μεταξύ τους ελληνικά, επιλέγοντας να ζήσουν στην ελληνική συνοικία του Σίδνεϊ. Η κόρη της η Σέιν μάλιστα δούλευε για την ελληνοαυστραλέζικη εφημερίδα Hellenic Herald. Το πλήγμα για την κοπέλα ήταν βαρύ όταν πέντε χρόνια μετά την αυτοκτονία της μητέρας της, οι γονείς του ελληνικής καταγωγής συντρόφου της, της δήλωσαν ότι δεν επιθυμούσαν ο γιος τους να παντρευτεί μια μη Ελληνίδα. Λίγο αργότερα, επέστρεψε σπίτι της και έδωσε κι εκείνη τέλος στη ζωή της. Ήταν 25 χρονών.

Αρχαιοελληνική τραγωδία: Ο Λέοναρντ Κοέν και η κατάρα της Ύδρας Facebook Twitter
Η Τσάρμιαν Κλιφτ με τον μεγαλύτερο γιο της, Μάρτιν, στην Ύδρα το 1957.

Τραγική κατάληξη έμελλε να έχει και ο μεγαλύτερος γιος του ζεύγους, ο Μάρτιν, ο οποίος πέθανε από το ποτό στα 42 του. Μικρός στην Ύδρα, έδινε την εντύπωση ενός εξαιρετικά ευαίσθητου και έξυπνου αγοριού, τόσο που όταν τον γνώρισε στο νησί η συγγραφέας (και σύζυγος του Κίνγκσλεϊ Έιμις) Ελίζαμπεθ Τζέιν Χάουαρντ τον έκανε ήρωα της νουβέλας της με φόντο την Ύδρα, "The Sea Change". Πολλά χρόνια αργότερα, ο Μάρτιν, ο οποίος εξελίχθηκε και ο ίδιος σε πολύ αξιόλογο ποιητή και μυθιστοριογράφο, θα έλεγε για την ζωή των γονιών του στο νησί: «Ο τρόπος που ζούσαν ίσως απεδείχθη καταστροφικός για μένα στην πορεία, αλλά τότε δεν έμοιαζε έτσι... Έγραφαν από τα χαράματα μέχρι το μεσημέρι και μετά κατέβαιναν στο λιμάνι και μεθούσαν μέχρι το βράδυ. Αυτό το πρόγραμμα ακολούθησα κι εγώ από τότε...».

Το 1960 ήταν επίσης η χρονιά που είχε ξεκινήσει για την μποέμικη παροικία του νησιού με την γέννηση του γιου του κοσμοπολίτη συγγραφέα Άξελ Γένσεν (του «Τζακ Κέρουακ της Νορβηγίας») και της συμπατριώτισσάς του Μαριάν Ιλέν, που έμελλε σύντομα να γίνει «μούσα» και σύντροφος του Κοέν σε ένα ειδύλλιο που θα γινόταν θρυλικό. Ο Γένσεν πάντως ήταν ήδη ερωτευμένος με την Αμερικανίδα ζωγράφο και σκηνοθέτρια Πατρίτσια Άμλιν.

Αργότερα στη ζωή του, ο Γένσεν θα υπέφερε από συχνά ψυχωτικά επεισόδια, εξαιτίας και της χρήσης LSD, ουσία που κυκλοφορούσε και στην Ύδρα πριν από τα μέσα της δεκαετίας του '60. Σ' εκείνον αναφέρεται το ποίημα του Κοέν "Tonight I burned the house I loved" («Απόψε έβαλα φωτιά στο σπίτι που αγαπούσα») που γράφτηκε όταν ο Γένσεν εγκατέλειψε την Μαριάν και το μικρό γιο τους, ενώ αργότερα και ο ίδιος θα τους εγκατέλειπε με τη σειρά του και θα έγραφε σε ένα άλλο ποίημα με τίτλο "Days of Kindness" («Μέρες καλοσύνης») την προσωπική του ελεγεία-προσευχή για «την Μαριάν και το παιδί».

Το παιδί πήρε το μικρό όνομα του πατέρα του (Άξελ) και όταν έκλεισε τα επτά, στάλθηκε οικότροφος σε αγγλικό σχολείο. Στα 15 του, και ενώ ήδη παρουσίαζε έντονα στοιχεία σύγχυσης και αστάθειας, ξαναβρέθηκε με τον πατέρα του ο οποίος τον πήρε μαζί του στην Ινδία και έκαναν μαζί LSD. Εξήντα χρονών σήμερα, ο Άξελ ο νεότερος έχει περάσει το μεγαλύτερο κομμάτι της ενήλικης ζωής του σε ψυχιατρικά ιδρύματα της Νορβηγίας.

Φαίνεται ότι ο Λέοναρντ Κοέν είχε πιο οξυμένο το ένστικτο της αυτοπροστασίας και αυτοσυντήρησης από τους περισσότερους «αποίκους» της Ύδρας τότε, ίσως επειδή ένιωθε ήδη εύθραυστη την ψυχική του υγεία πριν πάει να ζήσει στο νησί, καθώς είχε δει λίγο παλιότερα την μητέρα του να νοσηλεύεται με βαριά κατάθλιψη. Ήξερε ότι μόνο η αφοσίωση στην δουλειά θα τον κρατούσε ψυχικά υγιή και στα χρόνια που έμενε μόνιμα στο νησί έγραψε δύο νουβέλες, ποιητικές συλλογές και κάποια από τα πιο διάσημα τραγούδια του.

Αρχαιοελληνική τραγωδία: Ο Λέοναρντ Κοέν και η κατάρα της Ύδρας Facebook Twitter
Η εξώπορτα του σπιτιού του Κοέν στην Ύδρα λίγες μέρες μετά τον θάνατό του τον Νοέμβριο του 2016.

Μετά την Ύδρα, δεν σταμάτησε να αναζητεί ιδανικές αποικίες και κοινότητες. Φλέρταρε με την Σαϊεντολογία και το Ζεν, έμεινε για έξι χρόνια σε βουδιστικό μοναστήρι στην Καλιφόρνια, για ένα χρόνο στο Μουμπάι, στο τέλος όμως έμοιαζε να κατασταλάζει, γράφοντας: «Θρησκεία, δάσκαλοι, γυναίκες, ναρκωτικά, περιπλάνηση, φήμη, λεφτά... Τίποτα από αυτά δεν μου χαρίζει το high και την ανακούφιση από τα βάσανα, όσο το να μαυρίζω τις λευκές σελίδες, όσο το γράψιμο». Και θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτήν την προσήλωση την κατέκτησε πλάι στον Τζορτζ και στην Τσάρμιαν εκείνη την πρώτη, χρυσή περίοδο στην Ύδρα. Συχνά αποδίδεται στον Κοέν, αλλά μάλλον ήταν ένας άλλος ποιητής, επίσης παρών στο νησί το μακρύ καλοκαίρι του 1960, ο Κένεθ Κοχ, εκείνος που είχε πει: «Αν έχεις ζήσει κάποτε στην Ύδρα, δεν μπορείς μετά να ζήσεις πουθενά αλλού, ούτε καν στην Ύδρα».

Με στοιχεία από τον Guardian

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το φάντασμα της ελευθερίας και η «χρυσή» μποεμία στην Ύδρα του '60

Στήλες / Το φάντασμα της ελευθερίας και η «χρυσή» μποεμία στην Ύδρα του '60

Παρακολουθώντας στο μικρό θερινό σινεμά της Ύδρας μια «κλειστή» προβολή του νέου ντοκιμαντέρ για τον δεσμό του Λέοναρντ Κοέν και της Μαριάν Ιλέν στο νησί τη δεκαετία του '60, συντροφιά με μια χούφτα από υπερήλικες επιζήσαντες εμιγκρέδες εκείνης της εποχής.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Moving On: Το νέο βίντεο κλιπ από το μεταθανάτιο άλμπουμ του Λέοναρντ Κοέν έχει γυριστεί στην Ύδρα

Αποκλειστικό / Moving On: Το νέο βίντεο κλιπ από το μεταθανάτιο άλμπουμ του Λέοναρντ Κοέν έχει γυριστεί στην Ύδρα

Σε παγκόσμια πρεμιέρα -αποκλειστικά στο Lifo.gr σε συνεργασία με το Nowness- η οπτική ελεγεία που φέρει την υπογραφή της, βραβευμένης με Turner-Prize καλλιτέχνιδας, Laure Prouvost

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ