ΑΠΟ ΤΙΣ 16 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ και κάθε Δευτέρα η Σοφία Χιλλ και ο Κωνσταντίνος Χατζής ξαναδιαβάζουν στο Faust τραγούδια από το ελληνικό και ξένο ρεπερτόριο σαν μια «θεατρική» παρτιτούρα, τραγούδια που αγγίζουν θεμελιώδη ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης: ζωή - θάνατος, έρωτας - απώλεια, αγάπη - πόλεμος.
Πρόκειται για μια παράσταση που φτιάχτηκε αποκλειστικά και μόνο με τραγούδια, από δυο πρόσωπα που προέρχονται μεν από τον χώρο του θεάτρου, δεν τα ενδιέφερε όμως να ακολουθήσουν τον δρόμο μιας θεατρικής ερμηνείας πάνω στα τραγούδια, αλλά να χρησιμοποιήσουν αυτή την ιδιότητά τους ώστε να φτιάξουν μια θεατρική μουσική ιστορία.
«Τα τραγούδια που διαλέξαμε θα μπορούσαν να είναι και άλλα, ή κάποια που πιθανώς δεν τα σκεφτήκαμε, που μας διέφυγαν. Θα μπορούσαν ακόμα και να αλλάζουν κάθε βραδιά, δεν έχει και τόση σημασία, γιατί αποφασίσαμε να τραγουδήσουμε την κατάσταση, να τα αντιμετωπίσουμε δηλαδή περισσότερο ως καταστάσεις. Με αυτή την έννοια, περισσότερη σημασία έχει ο ήχος και κατόπιν η μελωδία. Γι’ αυτό και οι τόνοι που έχουμε επιλέξει σε πολλά τραγούδια δεν είναι τόνοι που απαραίτητα βολεύουν τη φωνή μου αλλά τόνοι που εξυπηρετούν την κατάσταση. Αυτή είναι ίσως και η μεγαλύτερη δυσκολία για μένα, το ότι δηλαδή σχεδόν όλα τα τραγούδια δεν είναι αυτό που λέμε “από τον τόνο μου”», λέει στη LiFO η Σοφία Χιλλ.
«Η “αναδίπλωση της νέας εποχής”, στίχος που ανήκει στον Νίκο Γκάτσο, μας δημιούργησε ένα ποιητικό πλαίσιο για να μπορέσουμε να μιλήσουμε για πράγματα που μας αφορούσαν πολύ βαθιά. Για την εποχή που φεύγει και γι’ αυτήν που έρχεται».
Έχουν επιλέξει τραγούδια Ελλήνων και ξένων συνθετών, αναζητώντας το νοηματικό νήμα που τα συνδέει, κυρίως μέσω του λόγου, των στίχων τους, ώστε να αφηγηθούν μια ιστορία. Το αποτέλεσμα που έχει προκύψει είναι ένα θεατρικό, μουσικό μονόπρακτο με διαφορετικά είδη τραγουδιών −Ζαμπέτα, Sting, Coen, Mercedes Sosa, μπαρόκ, έως και Amy Winehouse−, που δημιουργούν μια ενιαία ιστορία.
«Η πρώτη μας συνάντηση με τη Σοφία έγινε το 2020 με τη θεατρική μουσική παράσταση “Κλυταιμνήστρα, μουσική δωματίου για ένα μουσικό όργανο” στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Ύστερα, συνεχίσαμε πάλι με μια μουσική θεατρική παράσταση με τίτλο “Εκάβη Strings” σε μουσική σύνθεση της Σοφίας Χιλλ στη Ρωμαϊκή Αγορά των Δελφών, στο πλαίσιο του “Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός”∙ κατόπιν ανεβάσαμε στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στο πρόγραμμα Λυρικός Νότος, τις “Ευτυχισμένες Μέρες” του Σάμιουελ Μπέκετ σε δική μου μουσική σύνθεση. Όλα τα παραπάνω τα αναφέρω γιατί στον πυρήνα των παραστάσεών μας υπήρχε πάντα η μουσική. Ήταν λοιπόν για μας φυσικό επόμενο να κάνουμε μια παράσταση αποκλειστικά με τραγούδια, κάτι που το συζητάγαμε τα τελευταία δύο χρόνια. Είχαμε την ανάγκη να φτιάξουμε μια παράσταση που θα περιέχει μόνο τραγούδια. Μια αφήγηση τραγουδιών, λοιπόν», λέει ο Κωνσταντίνος Χατζής.
«Στα διαλείμματα των προβών πολλές φορές τραγουδούσαμε διάφορα τραγούδια, που μας έκανε κέφι εκείνη τη στιγμή να τα πούμε. Απλά τραγούδια που αγαπάμε. Είπαμε λοιπόν να κάνουμε μια παράσταση με τραγούδια που θα άρεσε σε μας να ακούσουμε», εξηγεί η Σοφία.
Τα τραγούδια της «Αναδίπλωσης της Νέας Εποχής» μιλούν γι’ αυτό που έχει αρχίσει να χάνεται, να φεύγει, να απομακρύνεται, σε μια εποχή που στέκει αμήχανα και μελαγχολικά κρυμμένη μέσα μας και παρατηρεί το τέλος των μύθων, ένα απομεινάρι των ανθρώπων που έχουν ανάγκη να ονειρευτούν, να απελευθερωθούν, να διαφύγουν.
«Η “αναδίπλωση της νέας εποχής”, στίχος που ανήκει στον Νίκο Γκάτσο, μας δημιούργησε ένα ποιητικό πλαίσιο για να μπορέσουμε να μιλήσουμε για πράγματα που μας αφορούσαν πολύ βαθιά. Για την εποχή που φεύγει και γι’ αυτήν που έρχεται. Για την εποχή που έχει αρχίσει να χάνεται, να απομακρύνεται, να γλιστρά από τη μνήμη μας, μια εποχή που στέκεται θλιμμένη, μελαγχολική, που δεν μας μιλάει πια, που κρύβεται σε μια ερημική περιοχή του εσωτερικού μας εαυτού. Η αναδίπλωση της νέας εποχής είναι το τέλος του μύθου, απομεινάρι της πνευματικής και ψυχικής κατάστασης ενός ελεύθερου ανθρώπου με ανάγκες ονείρων, με την αγωνία της απελευθέρωσης, με διάθεση μιας ανυψωτικής φυγής προς καθετί ανοιχτό, προς καθετί που τον οδηγεί στην ελευθερία.
Και η νέα εποχή; Σκοτεινή, αβέβαιη και ύποπτη. Στα τραγούδια της “Αναδίπλωσης της νέας εποχής”, που καλύπτουν ένα ευρύ χρονικό φάσμα, ανακαλύψαμε και μια άλλη αλήθεια. Την αφοπλιστική δύναμη του λόγου, των στίχων δηλαδή. Και αυτό είναι που διαφοροποιεί, για παράδειγμα, την ορχηστρική μουσική από το τραγούδι. Στο τραγούδι ο λόγος έχει πιο μεγάλη θέση. Γι’ αυτό και επιλέξαμε να γίνει η παράσταση με φωνή και πιάνο. Λόγος απλός, άμεσος, ακόμα και αν σε μερικά τραγούδια αγγίζει μια ποιητική διάσταση, κατορθώνει να φτάσει ακριβώς στο κέντρο της ψυχής, της επικοινωνίας.
Άνθρωποι που εκφράζονται και μιλούν απλά. Απλοί άνθρωποι που με τη βοήθεια του θάρρους τους και της συνείδησής τους μπορούσαν να αποκρούσουν ό,τι τους έπνιγε, ό,τι τους καταπίεζε, από την εσωτερική τους ζωή −από εκεί δηλαδή που ξεκινούν πάντα οι επαναστάσεις−, τραγουδώντας τη χαρά τους, τον καημό τους, τον έρωτα, τον ουρανό και τα άστρα. Είτε αυτοί ήταν οι δημιουργοί είτε οι ακροατές», λέει ο Κωνσταντίνος Χατζής.
Για τη Σοφία Χιλλ «η “αναδίπλωση της νέας εποχής” είναι το κάθε τώρα. Το κάθε σήμερα, που κουβαλάει ένα χτες και εγκυμονεί ένα αύριο. Όπως το κύμα που κινείται μπροστά, ενώ σκάει πάντα στην κορυφή και αναδιπλώνεται και ταξιδεύει στον χρόνο. Τα τραγούδια μιλούν κατευθείαν στην ψυχή. Η κάθε εποχή, το κάθε τώρα χωράει τα δικά του τραγούδια. Η εποχή που διανύουμε είναι ιδιαιτέρως σκοτεινή και ταραγμένη. Υπήρχαν πάντα ταραγμένες εποχές στην ιστορία και πάντα ο άνθρωπος φτιάχνει μουσική για να παλέψει με το ακατανόητο, να κατανοήσει το ανοίκειο, να διαχειριστεί αυτό που τον υπερβαίνει. Ο θάνατος, ο έρωτας, η καταστροφή, η απώλεια, η ήττα, η νίκη, η άνοιξη, οι εποχές που αλλάζουν ερήμην του. Η φύση».
Το πρόγραμμά τους συγκροτήθηκε πάνω σε αυτά τα υλικά που κινητοποιούν τους ανθρώπους ή τους κρατούν ζωντανούς, στη μνήμη και τις ρίζες μας, στον έρωτα και τα βλέμματα, σε ανθρώπους που αναζητούν την αλήθεια. Σε αυτούς που αντιστέκονται κρατώντας τα πολύτιμα κομμάτια μέσα τους, τα πολύτιμα υλικά της ανθρωπιάς.
«Συνδυάσαμε διάφορα μουσικά ρεύματα. Από μπαρόκ μέχρι ζεϊμπέκικα. Δεν θα ήθελα να αναφερθώ σε συγκεκριμένα τραγούδια, γιατί έτσι μπορεί να αδικήσω άλλα. Αλλά ένα τραγούδι που αγαπάω πολύ αυτές τις μέρες είναι το “Λίγα Γαρούφαλα” σε μουσική του Μάνου Λοΐζου και στίχους του Ναζίμ Χικμέτ», λέει ο Κωνσταντίνος, με τη Σοφία να συμπληρώνει ότι «το ρεπερτόριό μας περιλαμβάνει κομμάτια από τον 16ο αιώνα μέχρι και το σήμερα, Ελλήνων και άλλων συνθετών, παλαιότερων αλλά και σύγχρονων. Υπάρχει, ας πούμε, μέχρι κι ένα τραγούδι που δεν έχει καν ηχογραφηθεί ακόμα και είναι του αδελφού μου, Δημήτρη Χιλλ».
Ποια είναι τελικά η νέα εποχή, αυτή η άγνωστη, η ύποπτη και ανοίκεια, που δεν μας εμπεριέχει; Μπορεί να μη τη γνωρίζουμε, αλλά έχουμε τα τραγούδια. Μέσα από αυτά ας ζήσουμε έστω για μια στιγμή εκείνες τις λίγες, τις μοναδικές στιγμές που ζει ένας άνθρωπος. Στιγμές που ο άνθρωπος είναι σκέτα άνθρωπος, χωρίς τη βία του χρόνου, χωρίς την αγωνία του χώρου, χωρίς τη φθορά του εαυτού του.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την μουσική παράσταση «Στην Αναδίπλωση της Νέας Εποχής» εδώ.
