Η ιστορία του ανθρώπου ως αέναη αφήγηση πολέμου, ως σπαρακτικό πορτρέτο του κόσμου μας με όχημα τα χορικά του Αγαμέμνονα και τους μονολόγους της Κλυταιμνήστρας. Μοναδική ερμηνεύτρια στο κέντρο της σκηνής η Σοφία Χιλλ σε διάλογο με το νέο μουσικό έργο του Γιώργου Κουμεντάκη. Μινιμαλιστική προσέγγιση, δραματικός λόγος, οι ήχοι του γιαϊλί ταμπούρ, που παίζει ο Ευγένιος Βούλγαρης, και του πιάνου, που παίζει ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Χατζής, παντρεύονται με τις καθηλωτικές φωτογραφίες του πολυβραβευμένου ακτιβιστή φωτογράφου Σεμπαστιάο Σαλγκάδο. Στις πρόβες συναντήσαμε τη Σοφία Χιλλ, που μας μίλησε για τον ρόλο της Κλυταιμνήστρας που υποδύεται στην παράσταση.
— Θα ήθελα να σας ρωτήσω ποια ήταν η εικόνα που είχατε για την Κλυταιμνήστρα πριν αρχίσετε να μελετάτε ξανά αυτό το μυθικό και φορτωμένο με πολλές ερμηνείες πρόσωπο.
Πάντα είχα μια αγάπη για την Κλυταιμνήστρα, όπως και για όλα τα παρεξηγημένα πρόσωπα της τραγωδίας και των κλασικών έργων. Αισθάνομαι πως ζητούν να δικαιωθούν, επειδή βρίσκονται στην κόψη, μεταξύ της θέωσης και της καταστροφής.
Είναι αυτό το ρημαδιασμένο εγώ που υπάρχει και εμμονικά στο τέλος της παράστασης. Το εγώ, η δίψα για εξουσία, υπεροχή, επικράτηση. Αυτή η τάση στον άνθρωπο, αυτή η κατάρα που όταν δεν καταφέρνει να την ελέγξει, να την κατευνάσει, να την αντικαταστήσει με την αγάπη γυρίζει εναντίον του και γίνεται καταστροφή.
— Ως εργαλείο χρησιμοποιήσατε και το λεύκωμα, τη φωτογραφική εργασία του Σαλγκάδο για την Αφρική. Τι περιγράφει με τις εικόνες του και πώς συνδέσατε αυτές τις παλιές ιστορίες με τις σύγχρονες;
Πράγματι χρησιμοποιήσαμε φωτογραφίες όχι μόνο από την Αφρική αλλά και από άλλα λευκώματα αυτού του σπουδαίου φωτογράφου και ακτιβιστή Σεμπαστιάο Σαλγκάδο. Η επαφή με το υλικό του, όχι μόνο το φωτογραφικό αλλά και με τα κείμενά του, έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της παράστασης. Το έργο του είναι μια μελέτη πάνω στον άνθρωπο, τον πόλεμο, την καταστροφή, τα κακά της εξουσίας και τις επιπτώσεις τους στον σύγχρονο άνθρωπο και τη φύση.
Είναι ένα έργο βαθιά ποιητικό και ουμανιστικό. Από διαίσθηση αρχικά συνειδητοποιήσαμε πως η επαφή μας με τον Σεμπαστιάο Σαλγκάδο μας έφερνε με έναν τρόπο πιο κοντά στον Αισχύλο. Η ποίηση, η ομορφιά και η αγάπη για τη ζωή και τον άνθρωπο μέσα από τη φρίκη και την καταστροφή του πολέμου είναι χαρακτηριστικό και των δύο. Ενδεικτική είναι μια φράση του Αισχύλου: «Και όταν λαμπρό φανερωνόταν το φως του ήλιου, ν’ ανθίζει βλέπαμε το πέλαγο του Αιγαίου, πνιγμένους Αχαιούς και καραβιών ερείπια».
— Ποια είναι η Κλυταιμνήστρα που γνωρίσατε μελετώντας εκ νέου το υλικό που έχουμε από τον Αισχύλο και σε συνδυασμό με τον Σαλγκάδο, τι πρόσωπο προκύπτει και σε ποιο διάλογο μπαίνει με το σήμερα;
Είναι αυτό το ρημαδιασμένο εγώ που υπάρχει και εμμονικά στο τέλος της παράστασης. Το εγώ, η δίψα για εξουσία, υπεροχή, επικράτηση. Αυτή η τάση στον άνθρωπο, αυτή η κατάρα που όταν δεν καταφέρνει να την ελέγξει, να την κατευνάσει, να την αντικαταστήσει με την αγάπη γυρίζει εναντίον του και γίνεται καταστροφή.
— Τι αφηγείται η Κλυταιμνήστρα για τον πόλεμο και την επανάληψη της ανθρώπινης ιστορίας;
Φαίνεται σαν να μη μαθαίνουμε τίποτα. Είναι αυτό το εγώ που λέγαμε πριν. Το «εγώ» και ο «άλλος», ο «διαφορετικός». Πάντα χωριζόμαστε σε στρατόπεδα, ομάδες, κόμματα, φυλές, χρώμα, Ανατολή, Δύση. Είναι σαν αυτή η συσσωρευμένη ενέργεια της μη αγάπης, αυτό το κουβάρι μίσους, θυμού και φόβου να πρέπει πάντα να εκτονωθεί. Και δυστυχώς, ειδικά στην εποχή μας, με όλη αυτή την υπερπληροφόρηση πια από τις οθόνες, με εικόνες και υλικό που δεν έχουν καμία σχέση με την ποίηση που λέγαμε πριν και την αγάπη για την ομορφιά, τη ζωή και την ειρήνη μεγαλώνουν ο φόβος, το άγχος. Και έρχεται το χειρότερο, η εξοικείωση.
— Μιλήστε μου για τη συνεργασία σας με τον Γιώργο Κουμεντάκη και τον Κωνσταντίνο Χατζή. Πώς συνομιλείτε μέσα από το έργο;
Χαίρομαι πολύ γι’ αυτήν τη συνεργασία με τον Γιώργο Κουμεντάκη και τον Κωνσταντίνο Χατζή. Ο Γιώργος Κουμεντάκης είναι ένας σπουδαίος και πολύ γενναιόδωρος καλλιτέχνης. Μας έδωσε το υλικό του και την ελευθερία ακόμα και να επέμβουμε σε αυτό. Οι συστάσεις του ήταν καίριες και χωρίς εγωισμό, γι’ αυτό και απολύτως χρήσιμες. Ο Κωνσταντίνος Χατζής είναι ένας σκηνοθέτης που δεν θέλει να επιβάλλεται στη συνεργασία του με τον ηθοποιό. Δουλεύει κάνοντας διάλογο. Θέλω να πω ότι ήταν μια πολύ ωραία συνεργασία, που μου έδωσε χαρά και μια ελευθερία. Ήμασταν μια πολύ ωραία παρέα και μεταξύ μας δεν υπήρχε άγχος, ασυμφωνία ή δυσαρμονία ούτε μία στιγμή. Υπήρχε εμπιστοσύνη και αποδοχή. Προσωπικά, θεωρώ ότι το άγχος είναι ένα πολύ άχρηστο συναίσθημα, ειδικά στη δουλειά μας. Αυτό είναι κάτι που προσπαθώ να περάσω και στους μαθητές μου στο Ωδείο Αθηνών. Μια καθαρή ενέργεια είναι πολύ πιο πάνω από την ερμηνεία. Κάνει καλό και στον ηθοποιό και στον θεατή.
Πληροφορίες:
Σκηνοθεσία - Διασκευή: Κωνσταντίνος Χατζής
Μουσική: Γιώργος Κουμεντάκης
Κοστούμι: Λουκία
Σκηνική εγκατάσταση: Σοφία Χιλλ, Κωνσταντίνος Χατζής
Έρευνα: Στέλλα Παπακωνσταντίνου
Δραματουργική επεξεργασία: Αντιγόνη Καράλη
Ερμηνεύει η Σοφία Χιλλ
Μουσικοί: Ευγένιος Βούλγαρης (γιαϊλί ταμπούρ), Κωνσταντίνος Χατζής «πιάνο)
Το Τραγούδι της Έντα Γκάμπλερ (The Song of HeddaGabler) σε μουσική Γιώργου Κουμεντάκη έγραψαν ο συνθέτης και ο Γιάννης Χουβαρδάς.
Η ταυτότητα της παράστασης
«Κλυταιμνήστρα , μουσική δωματίου για ένα όργανο» των Κωνσταντίνου Χατζή, Γιώργου Κουμεντάκη, Σοφίας Χιλλ
Mια παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών
Γερμανική Ευαγγελική Εκκλησία Αθηνών (Σίνα 66)
Παραστάσεις: 5, 12 Απριλίου
Έναρξη 20:00
Διάρκεια 60 χωρίς διάλειμμα
Πληροφορίες- Κρατήσεις 6975715097, 6938756084 (15:00-19:00)
σχόλια