Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες;

Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, «Καλάθι με άγριες φράουλες», 1761.
0

Τον Σεπτέμβριο του 2021 βγήκε σε δημοπρασία ένα έργο του Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, του αποκαλούμενου και «Γάλλου Βερμέερ». Στο έργο απεικονίζεται μια γυναίκα να σκύβει για να γεμίσει ένα κανάτι νερό από μια οικιακή «δεξαμενή», ένα μεγάλο δοχείο, ενώ στο βάθος μια άλλη γυναίκα σκουπίζει το πάτωμα.

Αυτή είναι μια από τις πιο δημοφιλείς συνθέσεις του Σαρντέν, που θεωρείται ο μεγάλος ζωγράφος της μεσαίας τάξης και απεικόνισε μοναδικά σκηνές του καθημερινού βίου και νεκρές φύσεις. O πίνακας ανήκε σε ιδιώτες για 200 χρόνια και η εκτίμηση της αξίας του ήταν πέντε εκατομμύρια δολάρια. Πουλήθηκε για έξι εκατομμύρια, τιμή-ρεκόρ για έργο του Σαρντέν, κάνοντας χαρούμενη την οικογένεια του συλλέκτη Φρανσουά Μαρσίγ, στην οποία ανήκε.

Το όνομα του Σαρντέν ήρθε ξανά στην επικαιρότητα όταν στον οίκο δημοπρασιών Artcurial στο Παρίσι δημοπρατήθηκε το έργο του «Καλάθι με άγριες φράουλες», μια ήσυχη και ανεπιτήδευτη νεκρή φύση. Ο πίνακας πουλήθηκε σε άγνωστο αρχικά αγοραστή που εκ των υστέρων αποκαλύφθηκε ότι ήταν το Μουσείο Τέχνης Kimbell στο Τέξας.

Το έργο, που ζωγραφίστηκε το 1761, είναι το μοναδικό του Σαρντέν με θέμα τις φράουλες. Ανακαλύφθηκε εκ νέου έναν αιώνα αργότερα και στη συνέχεια επανεμφανίστηκε σε αναδρομικές εκθέσεις του 20ού αιώνα στο Παρίσι. Η περιγραφή του οίκου Artcurial το χαρακτηρίζει «μια από τις πιο διάσημες και εμβληματικές εικόνες του γαλλικού 18ου αιώνα».

Οι σκηνές των έργων του, που σήμερα θεωρούνται μοναδικές, απεικονίζουν υπηρέτριες σε κουζίνες, ταπεινές δραστηριότητες, απλές και καθημερινές, που λειτουργούν ως ντοκιμαντέρ για την καταγραφή της της γαλλικής κοινωνίας, οι οποίες μέχρι τότε δεν θεωρούνταν θέματα άξια να ζωγραφιστούν.

Και ενώ η αγορά είχε ολοκληρωθεί, το Λούβρο ζήτησε να χαρακτηριστεί το έργο τέχνης «εθνικός θησαυρός» και να παγώσει η εξαγωγή του για 30 μήνες, όπως προβλέπει η γαλλική νομοθεσία, μέχρι να μπορέσει να συγκεντρώσει από χορηγίες το ποσό των 22 εκατομμυρίων που έδωσε το αμερικανικό μουσείο. 

Το γιατί το Λούβρο δεν μπήκε στη δημοπρασία είναι σαφές: δεν υπήρχαν τα χρήματα για να «χτυπήσει» το έργο, αλλά, όπως δήλωσε η Laurence des Cars, πρόεδρος και διευθύντρια του Λούβρου: «Είναι απόλυτη προτεραιότητά μας να το εντάξουμε στην εθνική συλλογή».

Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, «Τα σύμβολα της τέχνης», 1766, Μιννεάπολις, Institute of Art.

Στην ιστοσελίδα του Λούβρου εμφανίζονται 53 έργα του Σαρντέν, 41 πίνακες και δώδεκα χαρακτικά. «Καταλαβαίνω απόλυτα γιατί το Λούβρο εμποδίζει την πώληση, αλλά αν ένα μουσείο έχει 41 πίνακες του Σαρντέν, χρειάζεται πραγματικά 42; Αυτό θα ήταν μια μεγάλη διαφήμιση για τη γαλλική τέχνη του 18ου αιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες», λέει ο έμπορος τέχνης  Άνταμ Γουίλιαμς που πρόσθεσε ότι ο αγοραστής του έργου, για τον οποίο πλειοδοτούσε, προσφέρθηκε να δανείσει τον πίνακα στη Γαλλία για μελλοντικές εκθέσεις.

Το αμερικανικό μουσείο αποφάσισε να αγοράσει τον πίνακα όταν στάλθηκε από μια ιδιωτική συλλογή στην γκαλερί Adam Williams Fine Art της Νέας Υόρκης στο Upper East Side. Οι άνθρωποι του μουσείου γνώριζαν ότι μπορεί να μην ήταν σε θέση να λάβουν άδεια εξαγωγής, αλλά αποφάσισαν ότι ο πίνακας άξιζε το ρίσκο και την αναμονή και ότι δεν θα έπρεπε να είναι κρυμμένος σε μια ιδιωτική συλλογή αλλά να γίνει διαθέσιμος στο κοινό.

Ο Προυστ στο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» αναφέρει τον Σαρντέν όταν περιγράφει έναν μελαγχολικό νεαρό άνδρα που κάθεται στο τραπέζι του πρωινού και αναζητά την ιδέα της ομορφιάς που απεικονίζουν τα μεγάλα αριστουργήματα του Λούβρου σε φανταχτερά παλάτια και πλούσιους πρίγκιπες. Ο συγγραφέας λέει στον νεαρό να τον ακολουθήσει σε ένα άλλο τμήμα του Λούβρου όπου βρίσκονται οι εικόνες του Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν. Εκεί θα έβλεπε την ομορφιά στη νεκρή φύση, στο σπίτι και στις καθημερινές δραστηριότητες όπως το ξεφλούδισμα των γογγυλιών.

Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, «Επιστρέφοντας από την Αγορά», περ. 1738-39), Λούβρο.
Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, «Προσευχή πριν το δείπνο», 1744, Αγία Πετρούπολη, Ερμιτάζ.

Ο Σαρντέν γεννήθηκε στο Παρίσι, ήταν γιος επιπλοποιού και σπάνια εγκατέλειψε την πόλη του. Έζησε στην Αριστερή Όχθη κοντά στο Saint-Sulpice μέχρι το 1757, όταν ο Λουδοβίκος XV του παραχώρησε στούντιο και διαμερίσματα στο Λούβρο. Πολύ νωρίς πούλησε τον πρώτο του πίνακα και το 1728 έγινε δεκτός στη Βασιλική Ακαδημία Ζωγραφικής και Γλυπτικής. Ζούσε μια μετρημένη ζωή αναλαμβάνοντας παραγγελίες και έκανε αποκαταστάσεις τοιχογραφιών όπως αυτή στην Galerie François I στο Fontainebleau το 1731. Τα έργα του εκτίθεντο συχνά και ήταν δημοφιλής λόγω των αναπαραγωγών των χαρακτικών και ζωγραφικών του έργων από καλλιτέχνες της εποχής.

Μέχρι το 1770 ο Σαρντέν ήταν ο «Πρώτος βασιλικός ζωγράφος» και η σύνταξή του ήταν η υψηλότερη στην Ακαδημία. Η τελευταία γνωστή ελαιογραφία του καλλιτέχνη χρονολογήθηκε το 1776. Πέθανε στο Παρίσι στις 6 Δεκεμβρίου, σε ηλικία 80 ετών.

Το έργο του είχε ελάχιστα κοινά με τους ροκοκό πίνακες που κυριάρχησαν στη γαλλική τέχνη τον 18ο αιώνα. Σε μια εποχή που τα ιστορικά θέματα θεωρούνταν υψηλή τέχνη και «μεγάλη ζωγραφική», τα θέματα που επέλεγε ο Σαρντέν χαρακτηρίζονταν δευτερεύουσας κατηγορίας. Προτιμούσε απλές αλλά όμορφες νεκρές φύσεις και χειρίστηκε με ευαισθησία εσωτερικούς χώρους και οικιακά αντικείμενα, ενώ είχε την εκπληκτική ικανότητα να απεικονίζει την αθωότητα των παιδιών.

Σε μεγάλο βαθμό αυτοδίδακτος, ο Σαρντέν επηρεάστηκε πολύ από τον ρεαλισμό και τη θεματολογία των δασκάλων του Low Country του 17ου αιώνα. Αν και απεικόνισε την άνοδο της αστικής τάξης, υπήρξε προστατευόμενος της γαλλικής αριστοκρατίας και του Λουδοβίκου XV.

Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, «Σαπουνόφουσκες», (περ.1733-1734), National Gallery of Art.

Οι σκηνές των έργων του, που σήμερα θεωρούνται μοναδικές, απεικονίζουν υπηρέτριες σε κουζίνες, ταπεινές δραστηριότητες, απλές και καθημερινές, που λειτουργούν ως ντοκιμαντέρ για την καταγραφή της γαλλικής κοινωνίας, οι οποίες μέχρι τότε δεν θεωρούνταν θέματα άξια να ζωγραφιστούν. Τα έργα του είναι αξιοσημείωτα για τη δομή και την εικονογραφική τους αρμονία. Ο Σαρντέν είχε πει κάποτε για τη ζωγραφική: «Ποιος είπε ότι ζωγραφίζει κανείς με χρώματα; Χρησιμοποιεί χρώματα, αλλά ζωγραφίζει με την αίσθηση».

Η επίδρασή του στους επόμενους ζωγράφους είναι εντυπωσιακή. Επηρέασε τον Μανέ και τον Σεζάν, ο Ματίς θαύμαζε το έργο του, μάλιστα έκανε τέσσερα αντίγραφα έργων του στο Λούβρο, όσο ήταν φοιτητής. Οι νεκρές φύσεις του Σουτίν είχαν τον Σαρντέν για έμπνευση, όπως και οι πίνακες του Μπρακ, και αργότερα του Τζόρτζιο Μοράντι. Το 1999 ο Λούσιαν Φρόιντ ζωγράφισε και χάραξε αρκετά αντίγραφα του έργου «The Young Schoolmistress» που βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου.

Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, «Καλάθι με δαμάσκηνα», 1765, Chrysler Museum of Art.
Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, «The Attentive Nurse», 1747, National Gallery of Art.
Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, «Ο συντάκτης», 1737, Λούβρο.
Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, «La Brioche» (1763), oil on canvas, 47 x 56 cm., Louvre.
Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, «Καλάθι με ροδάκινα, καρύδια, μαχαίρι και ποτήρι κρασί», 1768, Λούβρο.
Θα καταφέρει το Λούβρο να βρει 22 εκατομμύρια ευρώ για ένα καλάθι άγριες φράουλες; Facebook Twitter
Ζαν-Σιμεόν Σαρντέν, Αυτοπροσωπογραφία, 1771, Λούβρο.
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αποκαλύφθηκε ένα σπάνιο τοπίο του Ρέμπραντ

Πολιτισμός / Αποκαλύφθηκε ένα σπάνιο τοπίο του Ρέμπραντ, από τα ελάχιστα που ζωγράφισε στη διάρκεια της ζωής του

Όσον αφορά την αξία του έργου, φυσικά εκτινάχθηκε σε περισσότερα από δέκα εκατομμύρια ευρώ. Ο Ρέμπραντ ζωγράφισε σχετικά λίγα τοπία. Μέχρι τώρα, πιστευόταν ότι υπήρχαν μόνο επτά.
THE LIFO TEAM
Τα προβατάκια που θα χαρίσουν στο μουσείο Ορσέ την πιο σημαντική του επέκταση

Εικαστικά / Τα προβατάκια που θα χαρίσουν στο μουσείο Ορσέ την πιο σημαντική του επέκταση

Τα διάσημα πρόβατα του Φρανσουά Ξαβιέ Λαλάν και τα διάσημα ζώα της Κλοντ Λαλάν θα χρηματοδοτήσουν το παράρτημα του μουσείου για την αρχειοθέτηση και την έρευνα της τέχνης του 19ου αιώνα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρολάν Πετί και Ζιζί Ζανμέρ: Η συλλογή τους στο σφυρί (κι ένας Φασιανός)

Εικαστικά / Ρολάν Πετί και Ζιζί Ζανμέρ: Η συλλογή τους στο σφυρί (κι ένας Φασιανός)

Τα έργα της συλλογής του διάσημου ζευγαριού του χορού αντικατοπτρίζουν τα χρόνια της διεθνούς καριέρας τους από το Παρίσι και το Λονδίνο έως το Μπρόντγουεϊ και το Χόλιγουντ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ