Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι με τα πρώιμα έργα του

Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Ο Κρίστο κατά τη διάρκεια της ανέγερσης των 26 βαρελιών πετρελαίου (1961) στο στούντιο του φωτογράφου Jean-Dominique Lajoux στο Παρίσι. Φωτο: © 1961 Christo and Jeanne-Claude Foundation Artwork © Christo and Jeanne-Claude Foundation. Φωτο: Jean-Dominique Lajoux
0

Πολύ πριν τυλίξει το Ράιχσταγκ και την Pont-Neuf στο Παρίσι, ο Κρίστο ξεκίνησε με πειράματα στον χώρο, δημιουργώντας έργα μικρότερης κλίμακας.

Έχοντας φύγει από την κομμουνιστική Βουλγαρία για το Παρίσι και δουλεύοντας σε ένα δωμάτιο που προοριζόταν για υπηρετικό προσωπικό, ο εξαθλιωμένος πρόσφυγας άρχισε να δημιουργεί τα πρώτα του τυλιγμένα γλυπτά χρησιμοποιώντας καθημερινά αντικείμενα όπως κουτιά, μπουκάλια και –όταν βρήκε ένα μεγαλύτερο στούντιο– παλιά βαρέλια πετρελαίου.

Δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, μερικά από τα σπάνια εμφανιζόμενα έργα του, πολλά από τα οποία είναι δημιουργικοί πειραματισμοί που αργότερα θα εκφράζονταν σε πολύ μεγαλύτερα έργα –συμπεριλαμβανομένου του περιτυλίγματος της Αψίδας του Θριάμβου τον περασμένο Οκτώβριο– παρουσιάζονται σε μια νέα έκθεση στο Παρίσι.

Η έκθεση θα συμπληρώσει ένα ακόμα κομμάτι από τη δημιουργική καριέρα του παζλ που λέγεται Κρίστο, ο οποίος αποτέλεσε μια αυτόνομη καλλιτεχνική προσωπικότητα στον χώρο της τέχνης του 20ού αιώνα.

Δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, μερικά από τα σπάνια εμφανιζόμενα έργα του, πολλά από τα οποία είναι δημιουργικοί πειραματισμοί που αργότερα θα εκφράζονταν σε πολύ μεγαλύτερα έργα –συμπεριλαμβανομένου του περιτυλίγματος της Αψίδας του Θριάμβου τον περασμένο Οκτώβριο– παρουσιάζονται σε μια νέα έκθεση στο Παρίσι.

Στην έκθεση θα παρουσιαστούν 25 έργα που δημιούργησε ο Κρίστο πριν από τη συνεργασία του με τη σύζυγό του, Ζαν Κλοντ, μεταξύ 1958 και 1963.

Η Lorenza Giovanelli, διευθύντρια του Christo and Jeanne-Claude Studio με έδρα τη Νέα Υόρκη, την πόλη όπου ζούσε το ζευγάρι, δήλωσε ότι αυτή η έκθεση είναι μια ευκαιρία να δούμε μερικά από τα αντικείμενα που δημιούργησε και με τα οποία πειραματίστηκε πριν από τα εμβληματικά τυλιγμένα κομμάτια.

«Όλοι συνδέουν τον Κρίστο με το περιτύλιγμα, αλλά εδώ συνειδητοποιείς πόσο επηρεάστηκε από την ατμόσφαιρα που τον περιέβαλε στο Παρίσι όταν έφτασε από τη Βουλγαρία και είδε παντού αυτό το πρωτοποριακό καλλιτεχνικό έργο. Από αυτά τα αντικείμενα μπορούμε να δούμε το καλλιτεχνικό ταξίδι του και πώς έφτασε σε μερικά από τα σημαδιακά έργα του».

Γεννημένος στη Βουλγαρία ως Christo Vladimirov Javacheff, ο Κρίστο, όπως έγινε γνωστός, σπούδασε στη Σόφια, αλλά αυτομόλησε στη Δύση το 1957, κρυμμένος σε ένα τρένο από την Πράγα στη Βιέννη και στη συνέχεια μέσω Γενεύης στο Παρίσι, όπου γνώρισε τη Jeanne-Claude Denat de Guillebon, η οποία έγινε σύζυγος και καλλιτεχνική του σύντροφος μέχρι τον θάνατό της το 2009. Το ζευγάρι μετακόμισε στη Νέα Υόρκη το 1964, περνώντας τα τρία πρώτα χρόνια εκεί ως παράνομοι μετανάστες.

Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Ο Κρίστο στην αποθήκη του στο υπόγειο του διαμερίσματος της Jeanne-Claude στη λεωφόρο Raymond Poincaré 4. Παρίσι, 1960. Φωτο: René Bertholo. © 1960 Christo and Jeanne-Claude Foundation

«Τη στιγμή που κοιτάζεις αυτά τα πρώιμα έργα δεν μπορείς παρά να γοητευτείς που έχουν μια τόσο ισχυρή φυσική παρουσία. Και τα εκθέματα περιλαμβάνουν μια από τις ελάχιστες κατασκευές βαρελιών που υπάρχουν ακόμη, επειδή οι περισσότερες καταστράφηκαν όταν ο Κρίστο και η Ζαν Κλοντ μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη», δήλωσε η Giovanelli.

Με αυτά τα κομμάτια, που παρουσιάζονται στην έκθεση, διαφαίνεται το ενδιαφέρον του Κρίστο για την υφή και το κυλινδρικό σχήμα και ο τρόπος με τον οποίο μετεξελίχθηκε η δουλειά του.

Το τελευταίο έργο του Κρίστο που σχεδιάστηκε πριν από τον θάνατό του, τον Μάιο του 2020 σε ηλικία 84 ετών, το «Mastaba», μια κατασκευή ύψους 150 μέτρων και μήκους 300 μέτρων, κατασκευασμένη από 410.000 πολύχρωμα ατσάλινα βαρέλια, αναμένεται να τοποθετηθεί στην έρημο Liwa στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, περίπου 100 μίλια νότια του Άμπου Ντάμπι.

Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Κρίστο και Ζαν Κλοντ, "Τοίχος από βαρέλια πετρελαίου-Το Σιδηρούν Παραπέτασμα", Rue Visconti, Παρίσι, 1961-62. Φωτο: Jean-Dominique Lajoux. © 1962 Christo and Jeanne-Claude Foundation
Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Τα τυλιγμένα βαρέλια πετρελαίου του Κρίστο, 1958-1959. Φωτο: Christo: © 1959 Christo and Jeanne-Claude Foundation
Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Κρίστο, "Πακέτο", 1958. Property of the Estate of Christo V. Javacheff. Φωτο: Eeva-Inkeri. © 1958 Christo and Jeanne-Claude Foundation
Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Ο Κρίστο στο στούντιό του στη rue de Saint-Sénoch 14, 1961. Φωτο: Jean-Jacques Lévèque © 1961 Christo and Jeanne-Claude Foundation
Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Κρίστο, "Ράφια", 1958. Property of the Estate of Christo V. Javacheff Φωτο: Eeva-Inkeri. © 1958 Christo and Jeanne-Claude Foundation
Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Κρίστο, "Κρατήρας", 1959. Property of the Estate of Christo V. Javacheff Φωτο: Wolfgang Volz. © 1959 Christo and Jeanne-Claude Foundation
Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Κρίστο, "Πακέτο σε τραπέζι", 1961. © Christo and Jeanne-Claude Foundation Φωτο: Thomas Lannes, Courtesy Gagosian
Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Κρίστο, "Δύο τυλιγμένες καρέκλες", 1961. © Christo and Jeanne-Claude Foundation. Φωτο: Thomas Lannes, Courtesy Gagosian
Ο Κρίστο πριν από τον Κρίστο: Μια έκθεση στο Παρίσι αποκαλύπτει τα παλαιότερα έργα του καλλιτέχνη Facebook Twitter
Ο Κρίστο κατά τη διάρκεια της ανέγερσης των 26 βαρελιών πετρελαίου (1961) στο στούντιο του φωτογράφου Jean-Dominique Lajoux στο Παρίσι. Φωτο: © 1961 Christo and Jeanne-Claude Foundation Artwork © Christo and Jeanne-Claude Foundation. Φωτο: Jean-Dominique Lajoux

Η έκθεση «Christo: Early Works 1958-1963» θα διαρκέσει από τις 10 Ιουνίου έως τις 8 Οκτωβρίου στην Gagosian στο Παρίσι.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

L'Arc de Triomphe, Wrapped

Εικαστικά / Η «πακεταρισμένη» Αψίδα του Θριάμβου: Πώς υλοποιήθηκε το μνημειώδες έργο του Κρίστο

Η Χριστίνα Μπουφέα, η μοναδική Ελληνίδα που συμμετείχε ενεργά στο πρότζεκτ «Arc de Triomphe, Wrapped» των Κρίστο και Ζαν-Κλοντ, περιγράφει όλη τη διαδικασία του «πακεταρίσματος» του παρισινού τοπόσημου.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΠΟΥΦΕΑ*
Το επόμενο μεταθανάτιο έργο του Κρίστο θα είναι ο μεγαλύτερος μασταμπάς του κόσμου

Πολιτισμός / Το επόμενο μεταθανάτιο έργο του Κρίστο θα είναι ο μεγαλύτερος μασταμπάς του κόσμου

Ο μασταμπάς θα έχει 150 μέτρα ύψος - 12 μέτρα ψηλότερο από τη Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας στην Αίγυπτο, 160 χιλιόμετρα νότια του Αμπού Ντάμπι, σε μια περιοχή με τους ψηλότερους αμμόλοφους στον κόσμο.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Εικαστικά / Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων και έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, στο νέο πρόγραμμα του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ