Φίλιππος Κάππα: Όταν αφαιρείς την πληροφορία από την εικόνα, προκύπτει κάτι πολιτικό

Φίλιππος Κάππα: Όταν αφαιρείς την πληροφορία από την εικόνα, προκύπτει κάτι πολιτικό Facebook Twitter
Η τηλεόραση ήταν πάντοτε ο κόσμος μου, το μέσο με το οποίο έβλεπα τον κόσμο. Το έργο μου δεν γινόταν να μην έχει σχέση με αυτή – απλώς μπορεί να μην έγινε συνειδητά.
0

Ο Φίλιππος Κάππα είναι εικαστικός και ασχολείται με το video art. Τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στο Τόκιο, έχοντας πάρει υποτροφία για διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο Τama, μία από τις κορυφαίες Σχολές Καλών Τεχνών της Ιαπωνίας.

Δημιουργεί ασπρόμαυρα βίντεο από τα οποία απουσιάζει κάθε πληροφορία. Οι εικόνες που παρουσιάζει δεν μαρτυρούν πολλά. Είναι αρκετά αινιγματικές και ατμοσφαιρικές και ο ήχος συχνά αφήνει έντονο στίγμα. Ο θεατής καλείται να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα από αυτό που βλέπει. Και τις περισσότερες φορές σοκάρεται όταν συνειδητοποιεί ότι αυτό που βλέπει δεν είναι κάτι ψεύτικο, αλλά αναφέρεται σε ένα πραγματικό γεγονός, όπως αυτό έχει αποτυπωθεί στην κάμερα. Λειτουργούν σαν γροθιά στο στομάχι.

Τον συναντώ σε ένα καφέ στα Εξάρχεια. Έχει έρθει στην Αθήνα για τις διακοπές των Χριστουγέννων. Μιλάει με ενθουσιασμό για την ευγένεια και την καθαριότητα των Ιαπώνων. «Δεν υπάρχει ούτε ένας Ιάπωνας που να κυκλοφορεί με βρόμικα παπούτσια», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Υπάρχουν τόσα μέσα πλέον και περισσότερη πληροφορία απ' όση μπορεί να καταναλώσει κανείς, αρκεί να έχει τη διάθεση. Επίσης, ζούμε σε μια εποχή στην οποία όλοι οι άνθρωποι έχουν μετατραπεί σε ρεπόρτερ. Συμβαίνει ένα γεγονός και αυτόματα βγαίνουν δέκα κινητά και το τραβάνε.

Εκτός από την Ιαπωνία, έχει εκθέσει δουλειά του σε χώρες της Ασίας, όπως η Νότια Κορέα και η Κίνα, στην Αμερική και στη Βρετανία. Πήρε μέρος στην Arte Laguna της Βενετίας και στη Μπιενάλε της Νanjing, στην Κίνα, και πρόσφατα φιλοξένησε βίντεό του η έκθεση Gyeon Creation της Σεούλ.

«Ξεκίνησα το ταξίδι ως ζωγράφος. Βρέθηκα στην Αγγλία για σπουδές και από 'κει με κέρδισαν τα νέα μέσα. Πολύ γρήγορα είδα το βίντεο ως μορφή έκφρασης, επειδή συνδυάζει τη διήγηση, την εικόνα, τον ήχο και την αφήγηση», λέει.

«Εκείνη την εποχή τα νέα μέσα δεν διδάσκονταν εδώ. Είχα φίλους που σπούδαζαν στην Καλών Τεχνών και μπαινόβγαινα. Έτσι κατάλαβα ότι θα έχανα πέντε χρόνια από τη ζωή μου, αν πήγαινα εκεί, γι' αυτό έφυγα. Ήταν το καλύτερο πράγμα που μου έχει συμβεί μέχρι στιγμής. Υπήρχαν καθηγητές με πιο ανοιχτό πνεύμα, αλλά θυμάμαι ότι τότε δεν υπήρχε ούτε ένας υπολογιστής σε ολόκληρη τη σχολή. Μπορούσαν να σε αφήσουν ελεύθερο να το ψάξεις μόνος σου, αλλά σε μέσα που χρειάζονται μια τεχνική υποστήριξη τα πράγματα ήταν πάρα πολύ δύσκολα. Η κατάσταση, βέβαια, έχει αλλάξει από τότε».

— Πού βρίσκεις το υλικό για τα βίντεο;

Δεν κινηματογραφώ τίποτα. Οι εικόνες που χρησιμοποιώ προέρχονται από την παγκόσμια ειδησεογραφία. Δεν υπάρχει τίποτα από ταινίες ή σίριαλ. Είναι γεγονότα που έχουν συμβεί στην πραγματικότητα. Υπάρχουν τόσα μέσα πλέον και περισσότερη πληροφορία απ' όση μπορεί να καταναλώσει κανείς, αρκεί να έχει τη διάθεση. Επίσης, ζούμε σε μια εποχή στην οποία όλοι οι άνθρωποι έχουν μετατραπεί σε ρεπόρτερ. Συμβαίνει ένα γεγονός και αυτόματα βγαίνουν δέκα κινητά και το τραβάνε. Πλέον είναι πολύ δύσκολο να συμβεί κάτι χωρίς να έχει καταγραφεί.

— Γιατί σβήνεις τις πληροφορίες από τις εικόνες;

Μπορεί να ζούμε σε μια εποχή εικόνων, αλλά όλες οι εικόνες συνοδεύονται από πληροφορίες. Όταν αλλάζει αυτό το στοιχείο της πληροφορίας, προκύπτει κάτι διαφορετικό. Με ενδιαφέρει αυτή η αφαίρεση και το τι προκύπτει μετά. Μερικές από τις εικόνες γίνονται πιο μετέωρες, πιο ουδέτερες, πιο αυτόνομες. Η ίδια η εικόνα δεν αλλάζει ποτέ βέβαια. Πάντα κάποιος σκοτώνει κάποιον, αλλά ανάλογα με τις πληροφορίες που έχεις, αλλάζει και ο τρόπος που τη διαβάζεις τις περισσότερες φορές. Επίσης, με ενδιαφέρει να αντιπαραθέτω μια εικόνα σε κάποια άλλη και δεν είναι πάντα δυνατόν να αφαιρείς όλες τις πληροφορίες από μια εικόνα.

— Επίσης, συναντάει κανείς πολύ έντονα το στοιχείο της βίας. Γιατί αυτό;

Δεν αφορά τόσο τη βία η θεματική μου. Βλέπω ό,τι βλέπουμε όλοι μας. Δεν κάνω έργα μέσα από προσωπικά βιώματα ή προσωπικές εμπειρίες. Είμαι ένας δέκτης, όπως όλοι. Λειτουργώ σαν περίεργο πρίσμα αυτού του κόσμου που φιλτράρει, κόβει και ξαναπροβάλλει κάτι διαφορετικό. Δυστυχώς, ζούμε σε έναν κόσμο βίας και αγριότητας. Δεν είναι αυτοσκοπός το θέμα της βίας. Στην ουσία είναι πολιτικά βίντεο. Όταν αφαιρεθούν κάποιες πληροφορίες, βλέπεις ότι το ίδιο πράγμα συμβαίνει πάντα. Υπάρχει μια επανάληψη. Ακόμη και το γεγονός ότι τα έργα μου είναι μαυρόασπρα οφείλεται στο ότι το χρώμα στην εικόνα, κυρίως στην τηλεοπτική, δείχνει τον χρόνο. Με το που ανοίξεις την τηλεόραση και δεις μια ταινία, από την ποιότητα που έχει το χρώμα της καταλαβαίνεις ποια δεκαετία έχει γυριστεί. Όταν αφαιρείται το χρώμα, η εικόνα αποκτά την ποιότητα του «μη χρόνου», του «κενού» χρόνου. Θέλω να φύγει ακόμα και αυτή η πληροφορία. Μέσα στα έργα μου υπάρχουν εικόνες τραβηγμένες τη δεκαετία του '70 π.χ. και δίπλα μια άλλη εικόνα τραβηγμένη χτες. Με το που γίνονται μαυρόασπρα αυτά τα δύο εξομοιώνονται και ξαφνικά ο χρόνος αποκτάει μια πιο ουδέτερη ιδιότητα.

— Τι σε εμπνέει;

Βλέπω κάτι και μου δημιουργεί την ανάγκη να φτιάξω κάτι άλλο. Δεν πιστεύω στην έμπνευση. Θεωρώ ότι είναι ερασιτεχνική διαδικασία. Δεν πιστεύω στον καλλιτέχνη που κοιτάει στο ταβάνι και περιμένει να του έρθει έμπνευση. Ζω και κινούμαι μέσα σε μια κοινωνία. Δέχομαι και βλέπω τις εικόνες που βλέπουμε όλοι μας και λειτουργώ ανάποδα. Η εικόνα με οδηγεί στο έργο ώστε να κάνω κάτι. Πιστεύω ότι άμα μου κλείσεις την κάνουλα της πληροφορίας ή το Ίντερνετ, την τηλεόραση, τα πάντα, δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι. Ίσως επειδή ανήκω σε μια γενιά που μεγάλωσε με την τηλεόραση και έπιασα το Ίντερνετ στα χρόνια της ενηλικίωσης, από την εφηβεία και μετά. Η τηλεόραση ήταν πάντοτε ο κόσμος μου, το μέσο με το οποίο έβλεπα τον κόσμο. Το έργο μου δεν γινόταν να μην έχει σχέση με αυτή – απλώς μπορεί να μην έγινε συνειδητά. Κάποτε, κάποιος ζωγράφος, όταν έβλεπε κάτι στη φύση, το ζωγράφιζε. Εγώ βλέπω τηλεόραση. Δεν ζωγραφίζω αυτό που βλέπω στην τηλεόραση, το σχολιάζω με τους δικούς της κώδικες.

— Σε έχει συγκλονίσει κάποια συγκεκριμένη εικόνα τα τελευταία χρόνια;

Μου έχει κάνει εντύπωση η απάθεια του θεατή απέναντι στην εικόνα. Βέβαια, αυτό είναι μια αντίδραση στην εικόνα και το θεωρώ κάτι προβληματικό. Για παράδειγμα, επί έξι χρόνια βλέπεις στη Συρία να επαναλαμβάνονται καθημερινά οι ίδιες εικόνες και ενώ όσα συμβαίνουν εκεί είναι φρικτά, επειδή γίνονται πολύ καιρό, τα δέχεσαι χωρίς να αντιδράς ιδιαίτερα. Έχουμε αρχίσει να παθαίνουμε ανοσία στις εικόνες επειδή πολλαπλασιάζονται. Κάποτε η περιβόητη εικόνα με το γυμνό κορίτσι στη Χιροσίμα που τρέχει μπορούσε να παγώσει τον χρόνο, επειδή ερχόταν με το σταγονόμετρο. Λίγοι είχαν πρόσβαση σε φωτογραφικές μηχανές ή κάμερες. Οπότε πιστεύω ότι η εικόνα χάνει μέρος από τη δύναμή της σήμερα, επειδή δεχόμαστε εκατομμύρια εικόνες καθημερινά. Αυτό συμβαίνει με οτιδήποτε σε βομβαρδίζει.

— Πρέπει η τέχνη να καταπιάνεται με πιο πολιτικά θέματα;

Θεωρώ ότι η τέχνη είναι ένα παιδί της εποχής της. Τα πάντα χρειάζονται. Νομίζω ότι δεν πρέπει να υπάρχουν νόμοι και ότι θα ήταν βαρετό κάτι τέτοιο. Αν είσαι αποκομμένος από αυτό που συμβαίνει γύρω σου, ζεις σε μια μικρή φούσκα. Δεν θα μπορούσα να ζωγραφίζω λουλούδια, δεν είναι ο κόσμος που βλέπω γύρω μου. Βέβαια, μισώ τη στρατευμένη τέχνη και με ενοχλούν πάρα πολύ τα έργα τέχνης και οι καλλιτέχνες που προπαγανδίζουν ή κουνάνε το δάχτυλο γενικότερα. Αυτό είναι ένα φορτίο που κουβαλάει η τέχνη και στην Ελλάδα, κάτι που γινόταν ειδικά τις προηγούμενες δεκαετίες, σε περιόδους που η τέχνη αναγκάστηκε να στρατευτεί. Θεωρώ ότι ένας καλλιτέχνης πρέπει να αντανακλά τον κόσμο στον οποίο ζει, όχι απαραίτητα πολιτικά, κοινωνικά περισσότερο. Όλα τα σημαντικά έργα που έχουν γίνει στην ιστορία της ανθρωπότητας ήταν αντανάκλαση της εποχής στην οποία ζούσαν οι καλλιτέχνες. Όταν υπάρχει αναβίωση παρωχημένων αξιών στην τέχνη, υπάρχει πάντα ένα στοιχείο εκτός τόπου και χρόνου.

— Τι βλέπεις να γίνεται στα εικαστικά γενικά;

Η τέχνη είναι η τελευταία μεγάλη φούσκα και δεν μιλάω για την Ελλάδα. Τα εικαστικά στην Ελλάδα ήταν μια υπόθεση περιθωρίου. Δεν ήταν ποτέ μια τέχνη λαϊκή, όπως η μουσική ή η λογοτεχνία. Στον πλανήτη διακινούνται ακόμα εκατομμύρια στον τομέα της τέχνης. Υπάρχουν ορισμένοι καλλιτέχνες που βγάζουν πιο πολλά λεφτά απ' ό,τι έβγαλαν ποτέ οι μεγαλύτεροι καλλιτέχνες στην Ιστορία της Τέχνης. Κάποτε έπρεπε να περάσουν 50 χρόνια από τον θάνατο κάποιου για να βγει έργο του σε δημοπρασία. Ανοίγουν πελώρια μουσεία σύγχρονης τέχνης σε όλο τον κόσμο. Η τέχνη πλέον παρακολουθείται από ανθρώπους οι οποίοι δεν αγοράζουν, απλώς πηγαίνουν σε εκθέσεις. Στην Ελλάδα, τη δεκαετία του '70 ή του '80 πήγαινες σε μια έκθεση ζωγραφικής και έβλεπες τον ζωγράφο, τη μητέρα του, τη θεία και την αδερφή του. Σήμερα πας και είναι σαν πάρτι, ακόμη και αν πρόκειται για κάτι περίεργο, δύσκολο κ.λπ. Ίσως επειδή η πληροφορία είναι πιο εύκολη, ίσως γιατί το Ίντερνετ μας βοηθάει να επικοινωνούμε μεταξύ μας, ίσως γιατί οι τέχνες αλληλοσυμπληρώνονται. Αυτό δεν σχετίζεται πάντα με τα χρήματα, αλλά έχω την αίσθηση ότι η ίδια η τέχνη έχει ανοιχτεί περισσότερο τις τελευταίες δεκαετίες.

— Μπορείς, όμως, πλέον να ζήσεις από την τέχνη;

Αν πούμε ότι κάποιος καλλιτέχνης βγάζει λεφτά, τότε μιλάμε για πολλά. Οι περισσότεροι, όμως, δεν ζουν από την τέχνη, ούτε ζούσαν ποτέ. Σίγουρα έχουν πολλαπλασιαστεί οι καλλιτέχνες, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν χρήματα πάντως – όχι στην Ελλάδα, προς Θεού. Δεν πιστεύω πως ένας καλλιτέχνης που κινείται στην Ελλάδα μπορεί να ζήσει από αυτό που κάνει. Δυο-τρεις καλλιτέχνες ίσως, ακόμη και τις παλιότερες εποχές – οι περισσότεροι, πάντως, έκαναν άλλες δουλειές.

— Θα επέστρεφες στην Ελλάδα;

Δεν ξέρω, και δεν είναι η οικονομική κρίση το πρόβλημα μου στην Ελλάδα. Είναι ελαττωματική η σχέση μου με τη σύγχρονη Ελλάδα, τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό και την κοινωνία. Αυτό θα το έλεγα ακόμη κι αν ζούσαμε την εποχή του οικονομικού θαύματος, το 2004. Ακόμη κι εκείνη την εποχή ένιωθα ότι είχα μια περίεργη σχέση με τη χώρα, αλλά ποτέ δεν ξέρεις, όλα αλλάζουν. Γενικότερα, βλέπω έναν εκφυλισμό εδώ. Δεν είναι μόνο το οικονομικό κομμάτι. Παρατηρώ πράγματα τα οποία είναι περίεργα και δεν μπορώ να τα εξηγήσω τις περισσότερες φορές, π.χ. κάηκαν τρία τρόλεϊ προχθές στην Πατησίων. Έκαψαν, δηλαδή, τα «καπιταλιστικά» τρόλεϊ με τα οποία οι «καπιταλιστές» πάνε στη δουλειά τους. Όταν καίγεται μια τράπεζα ή ένα ΑΤΜ, δεν συμφωνώ, αλλά καταλαβαίνω τη σκέψη πίσω από την επίθεση. Βλέπεις φαινόμενα τα οποία είναι «κάπως». Βλέπω σε όλη την κοινωνία κάποια ανησυχητικά σημάδια.

http://philipposkappa.com

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Λεονάρντο, Μικελάντζελο, Ραφαήλ: Αριστουργήματα και καλλιτεχνικές μονομαχίες 

Εικαστικά / Λεονάρντο, Μικελάντζελο, Ραφαήλ: Αριστουργήματα και καλλιτεχνικές μονομαχίες 

Μια έκθεση στη Royal Academy of Arts του Λονδίνου φέρνει στο προσκήνιο μετά από έξι αιώνες τη θρυλική καλλιτεχνική «μονομαχία» μεταξύ Ντα Βίντσι και Μικελάντζελο με δυο έργα που δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Φωτογραφία / Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Πορτρέτα διάσημων και σκηνές δρόμου περιλαμβάνονται στην έκθεση «Irving Penn: Centennial» που διοργανώνεται από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και παρουσιάζεται στην Ισπανία
LIFO NEWSROOM
Tependris vs Tependris

Εικαστικά / Tependris vs Tependris

Μια αναδρομική έκθεση με πίνακες και γλυπτά, εικονογραφήσεις και ηχογραφήσεις, έργα του Κωνσταντίνου Κακανιά από το 1996 μέχρι σήμερα, με θεματικές που εκτείνονται από τα βαθιά παιδικά τραύματα μέχρι το χιούμορ που χαρακτηρίζει τον πολυδιάστατο καλλιτέχνη.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΠΕΤΗΣ
Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Εικαστικά / Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Η National Portrait Gallery του Λονδίνου φιλοξενεί μια από τις κορυφαίες εικαστικές εκθέσεις της χρονιάς παγκοσμίως, μια ρετροσπεκτίβα στο έργο του Βρετανού καλλιτέχνη που άλλαξε την προσωπογραφία, δημιουργώντας μια ανεπανάληπτη ζωγραφική της φιγούρας με σπαραγμό, απελπισία και ευαισθησία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Ο Τζάκσον Πόλοκ και η επιρροή που είχαν στο έργο του ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες

Πολιτισμός / Ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες στα πρώιμα έργα του Τζάκσον Πόλοκ

Μια μοναδική έκθεση στο Παρίσι παρουσιάζει πίνακές του από τα χρόνια που τον επηρέαζαν οι σουρεαλιστές και ο Καρλ Γιουνγκ, πριν ακόμα γίνει γνωστός για τα αφηρημένα έργα του με την τεχνική «dripping», το 1947.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Εικαστικά / Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Η μοναδική οπτική του Λουκά Σαμαρά παρουσιάζεται στο μουσείο Dia Beacon της Νέας Υόρκης, στην πρώτη μεταθανάτια έκθεσή του και τελευταία στην οποία συνεργάστηκε ο ίδιος ο καλλιτέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Εικαστικά / Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Tο Μουσείο Μπενάκη, με αφορμή την επέτειο 30 χρόνων από τον θάνατό του σπουδαίου Έλληνα καλλιτέχνη, διοργανώνει μια έκθεση αφιερωμένη στο ταξίδι του από τη Δύση στην Ανατολή το 1958. Ένα ταξίδι κυριολεκτικό και μεταφορικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια νέα γκαλερί τέχνης άνοιξε στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Ομόνοια

Εικαστικά / Μια νέα γκαλερί τέχνης άνοιξε στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Ομόνοια

Η Χριστίνα Ανδρουλιδάκη μετέφερε τη γκαλερί CAN από το Κολωνάκι στην Ομόνοια και μιλά για τη γοητεία του κέντρου και για την αρμονική συνύπαρξη με τις προκλήσεις της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Στην Tate Modern και Tate Britain, στα έργα της δωρεάς Δ. Δασκαλόπουλου

Εικαστικά / «Η τέχνη έχει νόημα μόνο όταν βρίσκεται σε συνδιαλλαγή»: Η Tate υποδέχεται τα έργα της δωρεάς Δασκαλόπουλου

Έργα των Louise Bourgeois, Βλάση Κανιάρη, Martin Kippenberger, Damien Hirst και πολλών ακόμα μεγάλων ονομάτων της σύγχρονης τέχνης περιλαμβάνονται στη δωρεά του Δημήτρη Δασκαλόπουλου και φιλοξενούνται πλέον σε νέες εκθέσεις στην Tate Modern και στην Tate Britain.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι δουλειά έχει ένα ρομπότ στην οδό Κριεζώτου;

Εικαστικά / Τι δουλειά έχει ένα ρομπότ στην οδό Κριεζώτου;

Η γκαλερί Ζουμπουλάκη εγκαινιάζει τη φθινοπωρινή της βιτρίνα με ένα ρομπότ εντυπωσιακών διαστάσεων, φιλοδοξώντας να ανοίξει μια νέα συζήτηση για το αποτύπωμα της τεχνητής νοημοσύνης σε πεδία δημιουργίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Anna Boghiguian: Μια ακάματη ταξιδεύτρια επιστρέφει με νέα έκθεση στην Ελλάδα

Εικαστικά / Το εκπληκτικό ταξίδι της Anna Boghiguian καταλήγει στην Αθήνα ― μια συνέντευξη

Με αφορμή τη νέα της έκθεση στον Πειραιά, η σπουδαία καλλιτέχνις, που παρουσιάζει παράλληλα μια εκπληκτική εγκατάσταση στην Tate Modern, μας μίλησε για τις εμπειρίες μιας ζωής και για όσα τη συνδέουν με τον Καβάφη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ