Δημήτρης Δασκαλόπουλος: «Ανακάλυψα ότι δεν έκανα συλλογή, αλλά συλλογισμούς» Facebook Twitter
Φωτ.: Ναταλία Τσουκαλά

Δημήτρης Δασκαλόπουλος: «Ανακάλυψα ότι δεν έκανα συλλογή, αλλά συλλογισμούς»

0

Αν θα άξιζε να αναφερόμαστε διαχρονικά στον καλλιτεχνικό οργανισμό ΝΕΟΝ για κάτι, είναι γιατί κατάφερε να δημιουργήσει ουρές για δύο μεγάλης σημασίας εκθέσεις σύγχρονης τέχνης σε μια υποβαθμισμένη περιοχή της Αθήνας∙ πολλοί φιλότεχνοι επισκέπτονταν για πρώτη φορά τη συγκεκριμένη περιοχή και αρκετοί περίοικοι, οι οποίοι ουδεμία σχέση είχαν με το αντικείμενο, επίσης κάθισαν στην ουρά για να δουν ένα είδος τέχνης με το οποίο δεν είχαν ξαναέρθει σε επαφή. Αυτό ακριβώς συνέβη με τις δύο μνημειώδεις εκθέσεις που οργανώθηκαν τα δύο τελευταία καλοκαίρια, «Portals» (2021) και «Dream On» (2022), στο Δημόσιο Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν. Συνολικά, και παρ’ όλους τους περιορισμούς λόγω Covid, η επισκεψιμότητα έφτασε περίπου τους εκατό χιλιάδες θεατές.

Ο καλλιτεχνικός οργανισμός ΝΕΟΝ, πνευματικό παιδί του συλλέκτη Δημήτρη Δασκαλόπουλου, έχει στο ενεργητικό του ουκ ολίγες εκθέσεις δημόσιας θέασης, κυρίως σε συνεργασία με εκπροσώπους, διεθνείς και Έλληνες, της σύγχρονης τέχνης, πάντα με δωρεάν είσοδο για το κοινό, είτε σε χώρους συχνά παραμελημένους ή παροπλισμένους, όπως ήταν το Ωδείο Αθηνών και μια παλιά οικία στην Καπλανών, είτε δημιουργώντας υποδομές, όπως το Αστεροσκοπείο και το Μουσείο Μυκόνου, είτε στήνοντας μια ολόκληρη σκηνογραφία στο νησί της Δήλου. Στην περίπτωση του Δημόσιου Καπνεργοστασίου χρειάστηκε πρώτα να γίνει ολική ανάπλαση του εσωτερικού του υπέροχου οικοδομήματος, κόστους 1,2 εκατομμυρίων, ώστε να μπορέσει να στεγάσει τις δύο σπουδαίες εκθέσεις ‒ στη συνέχεια παραδόθηκε στη Βουλή και στο ελληνικό Δημόσιο. Ο Δασκαλόπουλος ήταν εκείνος που διέθεσε το τεράστιο αυτό ποσό, όπως κάνει πάντα με όλες τις δραστηριότητες του οργανισμού.

Δεν μου ταιριάζει ο χαρακτηρισμός “συλλέκτης”. Είμαι λάτρης της τέχνης, έτσι την παρακολούθησα, την έψαξα, την έμαθα και κάποια στιγμή άρχισα να συλλέγω. Κι όταν έχεις αυτό το μικρόβιο μέσα σου συλλέγεις διάφορα πράγματα που θέλεις να έχεις γύρω σου.

Φέτος, προχώρησε σε μία ακόμα, σημαντικότερη κίνηση με αφορμή την έκθεση «Dream On» που συμπεριλάμβανε δεκαοκτώ εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας από τη συλλογή του με εμβληματικά έργα όπως το «Tomato Head (Burgundy)» του Paul McCarthy ή το «Exhuming Gluttony: A lover’s requiem» της Wangechi Mutu: δώρισε 350 έργα της συλλογής του σε τέσσερα σπουδαία μουσεία: ΕΜΣΤ, Tate, Γκούγκενχαϊμ της Νέας Υόρκης και Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγο. Απ’ ό,τι φαίνεται, αυτός ήταν ο στόχος ανέκαθεν γι’ αυτόν το σημαντικό συλλέκτη, του οποίου η σχέση με την τέχνη μετράει πολλά χρόνια και εμφορείται από αφοσίωση, διορατικότητα και βαθιά σύνδεση.

TOMATO HEAD Facebook Twitter
Paul McCarthy Tomato Head (Burgundy), 1994 Fiberglass, urethane plastic, rubber, metal, and clothing 213.3 x 139.7 x 111.7 cm Installation view Tomato Heads, Rosamund Felsen Gallery, Santa Monica, California Courtesy the artist and Hauser & Wirth, London and Zurich Φωτο: ©Douglas M. Parker Studio

Ο Δημήτρης Παλαιοκρασσάς, που είχε την επιμέλεια της «Dream On» και υπήρξε σταθερός σύμβουλος του Δασκαλόπουλου από το 1993, θυμάται σχετικά με τη συνεργασία τους: «Μέσα σε μια πενταετία ήταν ξεκάθαρο τι τον ενδιέφερε στην τέχνη. Περιστρεφόταν γύρω από τα αιώνια προβλήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, τον έρωτα και τον θάνατο. Όσον αφορά τη συλλογή πάντα λέγαμε ότι τον ενδιαφέρει το σώμα και ο τρόπος που το πραγματεύεται η τέχνη ως πηγή ανθρώπινης δημιουργικότητας και πεδίο ιδεολογικής, ψυχολογικής και κοινωνικής πάλης».

Επιμένει, δε, ότι για τον Δασκαλόπουλο «ποτέ δεν ήταν κριτήριο απόκτησης έργων η υποτιθέμενη οικονομική υπεραξία που μπορούσε να αντλήσει, ούτε και η επιβεβαίωση του ενστίκτου του συλλέκτη ότι σήμερα αγοράζω έναν ανερχόμενο που θα μείνει αύριο στην Ιστορία. Αγόραζε εκείνο που πίστευε ότι έχει αξία για εκείνον. Όσον αφορά τη δωρεά, ήδη από τη δεκαετία του ’90 είχε αυτή την προοπτική στο μυαλό του, καθώς, πολύ απλά, πιστεύει ότι είναι προσωρινός θεματοφύλακας της δύναμης των ιδεών που ενσαρκώνονται στα έργα από τους καλλιτέχνες. Υπό αυτή την έννοια η δύναμη των ιδεών δεν ανήκει σε κανένα, μόνο στον καλλιτέχνη, που την έφτιαξε, και στο κοινό, που βλέπει αυτά τα έργα».

Η περίπτωση Δασκαλόπουλου είναι ιδιαίτερη για τα ελληνικά δεδομένα. Επικοινωνώντας μαζί του, μου είπε: «Καταρχάς, δεν μου ταιριάζει ο χαρακτηρισμός “συλλέκτης”. Είμαι λάτρης της τέχνης, έτσι την παρακολούθησα, την έψαξα, την έμαθα και κάποια στιγμή άρχισα να συλλέγω. Κι όταν έχεις αυτό το μικρόβιο μέσα σου συλλέγεις διάφορα πράγματα που θέλεις να έχεις γύρω σου. Κάποια στιγμή αποφάσισα ότι με ενδιαφέρει πολύ η σύγχρονη τέχνη. Μπήκα βαθιά σε αυτόν τον χώρο και ανακάλυψα ότι δεν έκανα συλλογή αλλά συλλογισμούς. Έκανα ένα δικό μου καλλιτεχνικό έργο, μάζευα πράγματα που μιλούσαν μεταξύ τους για να εκφράσουν τη δική μου αντίληψη για τον κόσμο μέσα από τη δουλειά των καλλιτεχνών».

Avoiding the Inevitable Facebook Twitter
Avoiding the Inevitable, 1994, © Damien Hirst and Science Ltd. All rights reserved, DACS 2022. Installation View Dream On, 2022 | Βουλή των Ελλήνων + NEON στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο. Φωτ.: © Ναταλία Τσουκαλά. Ευγενική Παραχώρηση NEON

Αυτό που ομολογεί, και είναι άξιο θαυμασμού, είναι ότι δεν είναι ένας ακόμα συλλέκτης που παίζει με τη χρηματιστηριακή αξία των έργων τέχνης αλλά ενδιαφέρεται για κάτι βαθύτερο, οικουμενικό, σημαντικό για τη σύγχρονη σκέψη. «Ποτέ δεν θεώρησα τα έργα ιδιοκτησία μου, διότι είναι έργα ενός καλλιτέχνη. Ένα έργο εκπέμπει μηνύματα και συναισθήματα, συναλλάσσεται με ανθρώπους που το βλέπουν, άρα αποκτάει κι εκεί άλλη δυναμική. Είναι μια οντότητα ξεχωριστή από εμένα, δεν μου ανήκει όπως ένα αυτοκίνητο λ.χ. Θεωρούσα πάντα τον εαυτό μου τοποπαρατηρητή των έργων και το να καταλήξουν εκεί όπου το ευρύ κοινό έχει πρόσβαση ήταν μια απόλυτα φυσική εξέλιξη».

753
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Καθώς η τέχνη τις τελευταίες δεκαετίες επιστρατεύει πια κάθε πιθανό και απίθανο μέσο, πέρα από καμβά και μπρούντζο, συνολικά μετακινείται σαφώς προς κατευθύνσεις που την κάνουν να διαφοροποιείται από αυτό που ο περισσότερος κόσμος αναγνώριζε. Όπως μου λέει και ο κ. Δασκαλόπουλος, «χρειάστηκαν περί τα εβδομήντα χρόνια μετά τον Ντυσάμπ για να πάρει μπρος». Ρωτώντας τον κ. Παλαιοκρασσά αν υπήρξαν φορές που «ανακάλυψαν» κάποιον καλλιτέχνη νωρίς, μου απαντάει ότι αυτό έγινε αρκετές φορές: «Μιλάω για άλλες εποχές, που η πληροφόρηση δεν ήταν αστραπιαία, όπως σήμερα, μέσω του ίντερνετ. Πλεονέκτημα είχε αυτός που ήταν μέσα σε δίκτυα πληροφόρησης». Επιμένει ωστόσο ότι ο προσανατολισμός της συλλογής βασίζεται στην προσωπική κοσμοθεωρία του Δασκαλόπουλου και ότι οι αποφάσεις ήταν πάντα δικές του. «Τα πρώτα χρόνια αγοράζαμε ένα έργο από κάθε καλλιτέχνη. Στην πορεία αρχίσαμε να επανερχόμαστε σε κάποιους, όπως οι Robert Gober, Chris Ofili, David Hammons, Martin Kippenberger, Paul Chan. Από Έλληνες, θα έλεγα κυρίως τον Κανιάρη. Όταν άρχισε να αγοράζει large scale installations μαθεύτηκε στη διεθνή αγορά, γιατί δεν τις αγόραζε κανένας. Αλλά, όπως έχω πει ξανά, στην εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας είναι που ο καλλιτέχνης θα πραγματοποιήσει το όνειρό του, καθώς δεν έχει τον περιορισμό των διαστάσεων του στούντιο και απελευθερώνεται. Κάνει οτιδήποτε θέλει με την πιο ακραία μορφή, ικανοποιώντας τη φαντασία του στο έπακρο. Και επειδή συμβαίνει αυτό, έχει καταπληκτικά αποτελέσματα».

Vlassis Caniaris Facebook Twitter
Vlassis Caniaris, The Big Swing, 1974 Mixed media 330 x 410 x 150 cm Installation view Flying over the Abyss, ΝΕΟΝ, Athens Conservatoire Courtesy the artist. Φωτο: ©Nikos Markou

Τι ώθησε τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο να αφοσιωθεί στην τέχνη, ενώ απολάμβανε μεγάλες επιτυχίες στην επιχειρηματική του δραστηριότητα στον χώρο των τροφίμων; Εξηγεί ο ίδιος: «Δεν είχε να κάνει τόσο πολύ με την τέχνη. Άρχισα να συλλέγω ενώ ήμουν πολύ ενεργός και πολύ αφοσιωμένος στην επιχειρηματική μου δράση σε ένα περιβάλλον ανταγωνιστικό, πολύ δύσκολο και απαιτητικό. Έτσι, η έννοια της καινοτομίας, της πρωτοπορίας, ήταν αναγκαία και για τη δουλειά μου. Οπότε ίσως δούλεψαν μαζί, το ένα βοήθησε το άλλο. Όταν το αντικείμενό σου είναι το καταναλωτικό προϊόν, το μυαλό σου είναι στον κόσμο, τι διαφορετικό θα του δώσεις, πώς θα του προκαλέσεις το ενδιαφέρον ώστε να αγοράσει το δικό σου. Αυτή η ανάγκη που ταυτόχρονα εφάρμοζα στη δουλειά μου ήταν και ο χώρος δράσης και σκέψης μου και στην τέχνη. Τα θεωρώ δύο παράλληλες καριέρες. Όπως αφοσιώθηκα στη δουλειά μου, στην επιχείρηση, στα προϊόντα και στους καταναλωτές μας, έτσι αφοσιώθηκα και στον χώρο της τέχνης. Υπάρχει ένα σκεπτικό που λέει “θέλω να είμαι ζωντανός σήμερα, θέλω να επηρεάζω το αύριο”».

Οι μεγάλες καινοτομίες στην τέχνη την εποχή στην οποία αναφέρεται συνέβαιναν στις ΗΠΑ, όπου υπήρχε μεγάλη δραστηριότητα και το σύστημα την αναδείκνυε. Μετά το 2000 η Tate έφερε την αναγέννηση του Λονδίνου, το οποίο πήρε τα σκήπτρα για την επόμενη δεκαετία διεθνώς. Ο Δασκαλόπουλος ακολούθησε τις εξελίξεις. «Είχα μια συνοχή στη σκέψη μου και ένιωθα ότι έφτιαχνα μια θεματολογία με τη συλλογή. Ότι προσπαθούσα κάτι να πω, άρα προσέθετα λόγια και παραγράφους, σελίδες σε αυτό το δημιούργημα. Επειδή δεν ήμουν καλλιτέχνης, το έφτιαχνα με τη δουλειά των άλλων. Νομίζω ότι το πέτυχα γιατί τα μουσεία που παίρνουν τη συλλογή δείχνουν έντονο σεβασμό και στα έργα και στο σύνολό της. Πάντα κοιτούσα τη δουλειά του καλλιτέχνη και τι εκπέμπει ως μήνυμα και ως συναίσθημα. Μετά κοιτούσα αυτόν που το υπέγραφε. Δεν έκανα ποτέ καμία διάκριση ούτε σε εθνικότητες ούτε σε φύλο». Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που σήμερα ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος θεωρείται από τους σημαντικότερους συλλέκτες τέχνης διεθνώς.

Αν και η δουλειά των καλλιτεχνών στην Ελλάδα έχει πολύ ενδιαφέρον, επειδή ζουν σε μια χώρα περιφερειακή, δεν έχουν διεθνή αναγνώριση. Κάποιων τα έργα έχουν τη μεγάλη τύχη να ανήκουν στη συλλογή κι έτσι, μέσω αυτής, θα μπουν στα μεγάλα μουσεία. Μου λέει: «Μέσα στη δωρεά υπάρχουν έργα παλαιότερων και νεότερων καλλιτεχνών που πηγαίνουν στα διεθνή μουσεία, τα οποία τα υποδέχονται με χαρά, και με έκπληξη πολλές φορές, όσον αφορά το είδος της δημιουργικότητας που υπάρχει στην Ελλάδα».

Glenn Ligon Facebook Twitter
Glenn Ligon (γενν. 1960, Μπρονξ, Νέα Υόρκη, Η.Π.Α.) Waiting for the Barbarians, 2021 (λεπτομέρεια) Nέον Διαστάσεις μεταβλητές Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και η Thomas Dane Gallery Ανάθεση νέου έργου από τον NEON Installation View Portals | Πύλη, Βουλή των Ελλήνων + NEON στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, Φωτ.: © Ναταλία Τσουκαλά Ευγενική Παραχώρηση NEON

Ωστόσο, η συνεισφορά του Δασκαλόπουλου μέσω του ΝΕΟΝ αγγίζει πολύ περισσότερο κόσμο. Οι δύο πρόσφατες εκθέσεις απέδειξαν ότι είναι δυνατό όλοι να ενδιαφέρονται για τη σύγχρονη τέχνη, κι ας μην είναι μυημένοι σ’ αυτήν. Εξηγεί: «Αυτό ήρθε ως αποτέλεσμα της συνειδητοποίησης του πόσο απαραίτητη και χρήσιμη είναι για οποιονδήποτε άνθρωπο η σύγχρονη τέχνη. Όταν ανακατεύτηκα με τη σύγχρονη τέχνη ήξερα ότι θα μου έκανε πολύ καλό στον τρόπο σκέψης μου. Βλέποντας τους ανθρώπους που πηγαίνουν σε έναν χώρο τέχνης να συγκινούνται, ακόμα και αν δεν καταλαβαίνουν γιατί, ακόμα και αν ενοχλούνται, είπα, συνδυάζοντας τις δύο αντιδράσεις, ότι θα κάνω ό,τι μπορώ για να το δώσω αυτό στο κοινό στην Ελλάδα ώστε να εκτεθεί στις προκλήσεις της σύγχρονης τέχνης. Ενώ θα μπορούσα να κάνω ένα μουσείο μόνος μου, καθώς η συλλογή είχε αρκετό βάθος και ενδιαφέρον, πιστεύω ότι ο πολιτισμός είναι ένα δημόσιο αγαθό που απαιτεί συνεχή φροντίδα και αρκετά χρήματα από το κράτος. Ήταν θέμα χρόνου να αποκτήσουμε μουσείο σύγχρονης τέχνης, και ήθελα να κάνει τη δουλειά του, που είναι να συστήνει τον κόσμο στη σύγχρονη τέχνη. Πράγματι, αυτό έγινε και με μεγάλη χαρά έδωσα ένα μεγάλο κομμάτι της δωρεάς από τη συλλογή στο δικό μας εθνικό μουσείο».

Σε παλιότερες εποχές άνθρωποι σαν τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο χαρακτηρίζονταν ευεργέτες. Όμως και σε αυτό διαφοροποιείται, το απορρίπτει και εξηγεί: «Ποτέ δεν θέλησα να αποδεχτώ αυτόν τον χαρακτηρισμό για τον εαυτό μου, νομίζω ότι τα κίνητρά μου είναι ξεκάθαρα. Ουσιαστικά πρόκοψα και απέκτησα τη δυνατότητα που έχω πουλώντας καταναλωτικά προϊόντα σε μητέρες και παιδιά που σήμερα είναι ενήλικες. Θεωρώ ότι με την προτίμησή τους στα προϊόντα μας με βοήθησαν να αποκτήσω όσα απέκτησα κι έτσι νιώθω υποχρέωση και ευγνωμοσύνη. Έτσι με χαρά επιστρέφω κάτι στην κοινωνία που με ευνόησε».

To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Εικαστικά
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Στο ΕΜΣΤ και σε τρία μεγάλα διεθνή μουσεία η συλλογή του Δημήτρη Δασκαλόπουλου

Εικαστικά / Στο ΕΜΣΤ και σε τρία ακόμα μεγάλα διεθνή μουσεία η συλλογή του Δημήτρη Δασκαλόπουλου

Περισσότερα από 350 έργα από 142 καλλιτέχνες δωρίζονται σε τέσσερα μεγάλα δημόσια ιδρύματα σε Αθήνα, Σικάγο, Νέα Υόρκη και Ηνωμένο Βασίλειο, όπως ανακοινώθηκε σήμερα σε εκδήλωση στο Καπνεργοστάσιο της Λένορμαν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Dream On: Μια έκθεση με 18 εμβληματικές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας από τον ΝΕΟΝ στο πρώην καπνεργοστάσιο

Πολιτισμός / Dream On: Μια έκθεση με 18 εμβληματικές εγκαταστάσεις από τον οργανισμό ΝΕΟΝ στο πρώην Καπνεργοστάσιο

Με αυτή την έκθεση οι μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις αποχαιρετούν τη συλλογή Δασκαλόπουλου και παίρνουν τον δρόμο τους σε τεσσερα μουσεία, τρεις χώρες και δυο ηπείρους για να επανασυστηθούν στο κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ