Η περίπτωση Βίλεμ ντε Κούνινγκ― Με αφορμή μια νέα μεγάλη έκθεση Facebook Twitter
Willem de Kooning, Composition, 1955. Solomon R. Guggenheim Museum, New York © 2012 The Willem de Kooning Foundation/Artists Rights Society (ARS), New York

Βίλεμ ντε Κούνινγκ: «Κάθε τόσο ένας ζωγράφος πρέπει να καταστρέφει τη ζωγραφική»

0

ΚΟ Βίλεμ ντε Κούνινγκ συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο πρωτότυπους και επιδραστικούς καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. Ο Ντε Κούνινγκ υπήρξε ηγετική μορφή του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Το στυλ του επηρέασε έντονα την τέχνη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. «Ποτέ δεν ενδιαφέρθηκα για το πώς να φτιάξω έναν καλό πίνακα», έλεγε.

Αν ο Τζάκσον Πόλοκ ήταν το δημόσιο πρόσωπο της πρωτοπορίας της Νέας Υόρκης, ο Βίλεμ ντε Κούνινγκ θα μπορούσε να περιγραφεί ως καλλιτέχνης των καλλιτεχνών καθώς πολλοί από τους συνομήλικους ομότεχνούς του τον θεωρούσαν ηγέτη τους.

Γεννήθηκε στο Ρότερνταμ στις 24 Απριλίου τoυ 1904 και μεγάλωσε σε φτωχή οικογένεια. Παράτησε το σχολείο το 1916. Μέχρι το 1924 παρακολούθησε βραδινά μαθήματα στο Ρότερνταμ στην Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen (Ακαδημία Καλών Τεχνών και Εφαρμοσμένων Επιστημών), που σήμερα ονομάζεται Ακαδημία Willem de Kooning.

Το 1926 ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες ως λαθρεπιβάτης στο «Shelley», ένα βρετανικό φορτηγό με προορισμό την Αργεντινή, και στις 15 Αυγούστου έφτασε στο Newport News της Βιρτζίνια. Σκόπευε να γίνει εικονογράφος περιοδικών. «Οι Αμερικανοί εικονογράφοι ήταν οι πιο εμπνευσμένοι καλλιτέχνες για μένα», έλεγε το 1969.

Τα μεγάλα πινέλα και τα ρευστά χρώματα που ήταν τα εργαλεία του επαγγέλματος όταν έβαφε σπίτια ο Ντε Κούνινγκ θα συνέχιζε να τα χρησιμοποιεί σε όλη την καλλιτεχνική του καριέρα. Τα διπλά θεμέλια της τεχνικής του –σχέδιο και δεξιοτεχνία– αποτελούν τη βάση όλων των έργων του, ακόμη και της πιο αφηρημένης ζωγραφικής του.

Άρχισε να βάφει σπίτια, να κάνει ξυλουργική και εμπορικές δουλειές για να ζήσει και το 1927 μετακόμισε στο Μανχάταν, όπου είχε ένα στούντιο στη West Forty-fourth Street

Άρχισε να ζωγραφίζει στον ελεύθερο χρόνο του και το 1928 εντάχθηκε στην «αποικία τέχνης» του Woodstock της Νέας Υόρκης. Γνώρισε επίσης μερικούς από τους μοντερνιστές καλλιτέχνες που δραστηριοποιούνταν στο Μανχάταν. Ανάμεσά τους ήταν ο Αμερικανός Στιούαρτ Ντέιβις, ο Αρμένιος Αρσίλ Γκόρκι και ο Ρώσος Τζον Γκράχαμ, που τους αποκαλούσε «Τρεις Σωματοφύλακες». «Ο Ντε Κούνινγκ ουσιαστικά λάτρευε τον Γκόρκι», έγραφε ο Μάλκομ Γκριν και αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα ο Αμερικανοαρμένιος καλλιτέχνης θεωρείται, μαζί με τον Ρόθκο, τον Τζάκσον Πόλοκ και τον Ντε Κούνινγκ, ένας από τους πιο σημαντικούς Αμερικανούς ζωγράφους του 20ού αιώνα και άσκησε θεμελιώδη επιρροή στον αφηρημένο εξπρεσιονισμό. 

Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Ο Βίλεμ ντε Κούνινγκ με τη μητέρα του Cornelia Nobel στο Μπρούκλιν, 1935.
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Στο στούντιό του στη Νέα Υόρκη το 1937.
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
O Βίλεμ ντε Κούνινγκ το 1926 στα σκαλιά του Stevens Institute of Technology.

Ζώντας στο Νιου Τζέρζι την εποχή της τζαζ, επηρεάστηκε από το μουσικό αυτό κίνημα που παρέσυρε τα πάντα. Η Νέα Υόρκη τον έφερε επίσης σε επαφή με το έργο του Ανρί Ματίς, ενώ συνεργάστηκε με τον Φερνάντ Λεζέ. Το 1929, η Μεγάλη Ύφεση έφερε την εποχή της τζαζ σε ένα καταστροφικό τέλος. Ο Ντε Κούνινγκ εντάχθηκε στην Ένωση Καλλιτεχνών το 1934 και ένα σκίτσο του συμπεριλήφθηκε στο «New Horizons in American Art» στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, στην πρώτη του ομαδική έκθεση. 

Τα μεγάλα πινέλα και τα ρευστά χρώματα που ήταν τα εργαλεία του επαγγέλματος όταν έβαφε σπίτια ο Ντε Κούνινγκ θα συνέχιζε να τα χρησιμοποιεί σε όλη την καλλιτεχνική του καριέρα. Τα διπλά θεμέλια της τεχνικής του –σχέδιο και δεξιοτεχνία– αποτελούν τη βάση όλων των έργων του, ακόμη και της πιο αφηρημένης ζωγραφικής του. Του ανατέθηκε ένα τμήμα της τοιχογραφίας «Medicine for the Hall of Pharmacy» στην Παγκόσμια Έκθεση του 1939 στη Νέα Υόρκη, η οποία τράβηξε την προσοχή των κριτικών καθώς οι εικόνες ήταν τόσο νέες και διαφορετικές από τον αμερικανικό ρεαλισμό.

Εκείνη την εποχή, το έργο του Ντε Κούνινγκ επηρεάστηκε έντονα από τις υπερρεαλιστικές εικόνες του Αρσίλ Γκόρκι, ενώ επηρεάστηκε και από τον Πικάσο. Αυτό άλλαξε μόνο όταν ο Ντε Κούνινγκ γνώρισε τον νεότερο ζωγράφο Φραντζ Κλάιν, ο οποίος επίσης δούλευε με το παραστατικό στυλ του αμερικανικού ρεαλισμού και με μονόχρωμες εικόνες. Ο Κλάιν, που πέθανε νέος, ήταν ένας από τους πιο στενούς φίλους του και η επιρροή του είναι εμφανής στις καλλιγραφικές μαύρες εικόνες του ντε Κούνινγκ αυτής της περιόδου. 

Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
De Kooning, Ganesvoort Street, 1949. © 2012 The Willem de Kooning Foundation/Artists Rights Society (ARS), New York

Στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και στις αρχές της δεκαετίας του '50, ο Ντε Κούνινγκ μαζί με άλλους σύγχρονους καλλιτέχνες, όπως ο Πόλοκ, αγωνίστηκε για να απελευθερωθεί από τα καλλιτεχνικά κινήματα της εποχής, όπως ο κυβισμός ή ο σουρεαλισμός. Αυτό το κίνημα ονομάστηκε αργότερα αφηρημένος εξπρεσιονισμός ή Σχολή της Νέας Υόρκης.

Μεταξύ του 1948 και του 1953, ο Ντε Κούνινγκ έγινε πιο γνωστός για τις καλλιτεχνικές του τεχνικές, αλλά προσπάθησε να μην επαναλαμβάνεται. Δούλεψε με ευρεία γκάμα στυλ και καθιερώθηκε τελικά ως σύνδεσμος μεταξύ της ζωγραφικής της Σχολής της Νέας Υόρκης και του ευρωπαϊκού μοντερνισμού. Αυτή ήταν μόνο η πρώτη πράξη σε μια αξιοσημείωτη καλλιτεχνική καριέρα. Ενώ πολλοί από τους συγχρόνους του ανέπτυξαν ένα χαρακτηριστικό στυλ, το διερευνητικό πνεύμα του Ντε Κούνινγκ δεν επέτρεπε τέτοιους περιορισμούς. Καταπολεμώντας την προσήλωση σε κάθε ορθοδοξία, συνέχισε να εξερευνά νέες μεθόδους. «Πρέπει να αλλάξεις για να παραμείνεις ο ίδιος», έλεγε συχνά. 

Η σωματική εργασία και οι αμέτρητες αναθεωρήσεις ήταν σταθερές στο έργο του, το οποίο κυμαινόταν από την αφαίρεση έως την εικονογράφηση, συχνά συγχωνεύοντας και τα δύο. «Δεν τα δούλεψα με την ιδέα της τελειότητας, αλλά για να δω πόσο μακριά μπορεί να φτάσει κανείς…» έλεγε για τα έργα του. Η γυναικεία φιγούρα ήταν ένα ιδιαίτερα γόνιμο θέμα για τον καλλιτέχνη. Οι πίνακές του με γυναίκες ήταν από τα πιο αμφιλεγόμενα έργα του κατά τη διάρκεια της ζωής του και συνεχίζουν να συζητούνται σήμερα.

Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
De Kooning, Pink Angels, περ. 1945. © 2012 The Willem de Kooning Foundation/Artists Rights Society (ARS), New York
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
De Kooning, Woman I, 1950–1952. © The Willem de Kooning Foundation

Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 άρχισε να εκδηλώνει ενδιαφέρον για πιο αφηρημένες, λιγότερο αναπαραστατικές εικόνες. Μετακόμισε το 1962 σε ένα μικρό σπίτι στο East Hampton, έφτιαξε ένα στούντιο και έζησε εκεί μέχρι το τέλος της ζωής του. Τα τελευταία χρόνια είχε αρχίσει να χάνει τη μνήμη του και έπασχε από Αλτσχάιμερ για αρκετό καιρό. Αυτή η αποκάλυψη έχει προκαλέσει σημαντική συζήτηση μεταξύ μελετητών και κριτικών σχετικά με το πόσο υπεύθυνος ήταν για τη δημιουργία του όψιμου έργου του. Πέθανε το 1997 σε ηλικία 92 ετών. 

Ένας σκανδαλώδης γάμος 

Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Ο Ντε Κούνινγκ με τη σύζυγό του, Ιλέιν Φριντ, το 1953. Φωτ.: Tony Vaccaro

Ο Ντε Κούνινγκ γνώρισε τη σύζυγό του, Ιλέιν Φριντ, στο Αμερικανικό Σχολείο Καλλιτεχνών στη Νέα Υόρκη. Ήταν 14 χρόνια μικρότερή του. Έτσι επρόκειτο να ξεκινήσει μια διά βίου συνεργασία επηρεασμένη από τον αλκοολισμό, την έλλειψη χρημάτων, τους έρωτες, τους καβγάδες και τους χωρισμούς. 

Οι Ντε Κούνινγκ είχαν αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί ανοιχτή σχέση. Από τον γάμο τους το 1943 μέχρι τον θάνατο της Ιλέιν από καρκίνο του πνεύμονα το 1989, και οι δύο ήταν γνωστοί για τη σεξουαλική τους δραστηριότητα με αρκετούς συντρόφους.

Στην πολυσυζητημένη βιογραφία τους από τη Λι Χολ, «Elaine and Bill, Portrait of a Marriage: The Lives of Willem and Elaine De Kooning», η συγγραφέας αναφέρει ότι η κρεβατοκάμαρά τους ήταν «υπερπλήρης», ενώ οι κατακτήσεις της Ιλέιν ήταν τόσο θρυλικές όσο και η αντοχή της στο ποτό και το χάρισμά της για εμπνευσμένη φλυαρία. Λέγεται από όλους όσοι την ήξεραν ότι υπήρξε μια θρυλική καλλονή και μοιραία γυναίκα, που δεν είχε κανένα πρόβλημα να στριμώξει όποιον της άρεσε. Αλλά η κυρία Ντε Κούνινγκ κοιμόταν κυρίως με άντρες που θα προωθούσαν την καριέρα του συζύγου της. Κριτικούς τέχνης, συντάκτες με επιρροή, γκαλερίστες, και κάποιος λέει στο βιβλίο ανωνύμως ότι ο σύζυγός της στέφθηκε βασιλιάς του αφηρημένου εξπρεσιονισμού επειδή εκείνη κοιμήθηκε με τους σωστούς ανθρώπους, ενώ αν είχε κοιμηθεί με άλλους ή «είχε μείνει πιστή στον Βίλεμ», ολόκληρη η ιστορία της αμερικανικής τέχνης θα ήταν διαφορετική. 

Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Untitled (Rome), 1959, ink on paper, 40 x 30 inches (101,6 x 76,2 cm) The Renee & Chaim Gross Foundation, New York / © 2024 The Willem de Kooning Foundation, SIAE

Τον Ντε Κούνινγκ τον θεωρούσαν μια ιδιοφυΐα που άξιζε όλους τους επαίνους που άφηναν σαν δώρα στα πόδια του οι ισχυροί influencers της εποχής. Η Τζόαν Γουόρντ, ερωμένη του ντε Κούνινγκ και μητέρα του μονάκριβου παιδιού του, μιας κόρης, όταν κυκλοφόρησε η βιογραφία είπε στους «New York Times» ότι το βιβλίο «κηλιδώνει τον Ντε Kούνινγκ και τη ζωγραφική του και δίνει μια πρόστυχη και ταπεινωτική εικόνα της Ιλέιν».

Η Λι Χολ, που ήταν πρόεδρος της Σχολής Design του Ρόουντ Άιλαντ τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, έλεγε ότι πολλές από τις πληροφορίες της είχαν προέλθει από την ίδια την Ιλέιν, η οποία ήταν στενή της φίλη, ενώ η ίδια γνώριζε τον κόσμο της τέχνης της Νέας Υόρκης. «Μην υποτιμάτε ποτέ την πολιτική ζέση του κόσμου της τέχνης», είπε στην «Washington Post» όταν δέχθηκε επίθεση για το βιβλίο της για τους Ντε Κούνινγκ. «Είναι μια πολύ σφιχτή ομάδα και προσπαθούν να διατηρήσουν έναν μύθο».

Η Χολ υποστηρίζει ότι η τέχνη του μάρκετινγκ είναι πιο σημαντική από την ίδια την τέχνη. Έδωσε τη δυνατότητα στους αφηρημένους πίνακες του Ντε Κούνινγκ να πουληθούν για δεκάδες εκατομμύρια δολάρια στην αγορά. Ένα πρόσφατο και σημαντικό παράδειγμα είναι το «Interchange», ο πίνακάς του από το 1955, τον οποίο ο οίκος Christie's πούλησε το 2016 σε τιμή-ρεκόρ 304 εκατομμυρίων δολαρίων. Δανεισμένος στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο, ήταν ο πιο ακριβός πίνακας που πουλήθηκε ποτέ σε δημοπρασία, μέχρι που το «Salvator Mundi» του Λεονάρντο ντα Βίντσι πουλήθηκε για 450 εκατομμύρια δολάρια, ρίχνοντάς τον στη δεύτερη θέση.

Η περίπτωση Βίλεμ ντε Κούνινγκ― Με αφορμή μια νέα μεγάλη έκθεση Facebook Twitter
Willem de Kooning, 1981. Φωτ.: Timothy Greenfield-Sanders “Art World” Collection. The Museum of Modern Art Archives, New York

Και oι δυο καλλιτέχνες, Βίλεμ και Ιλέιν ντε Κούνινγκ, πάλεψαν με τον αλκοολισμό, ο οποίος τελικά οδήγησε στον χωρισμό τους το 1957. Παρά τις εξάρσεις του αλκοολισμού, και οι δύο συνέχισαν να ζωγραφίζουν. Αν και χώρισαν για σχεδόν είκοσι χρόνια, τελικά επανενώθηκαν το 1976.

Ο Βίλεμ Ντε Κούνινγκ και η Ιταλία

Όταν ο Βίλεμ ντε Κούνινγκ επισκέφθηκε την Ιταλία το 1959, ήταν η πρώτη φορά που έφυγε από τις ΗΠΑ από τότε που έφτασε στη Βιρτζίνια ως 22χρονος λαθρεπιβάτης το 1926. Πάτησε το πόδι του στη Ρώμη ως ένας «μεγάλος Αμερικανός ζωγράφος», του οποίου η παγκόσμια φήμη και επιρροή βρισκόταν τότε στο απόγειό της. 

Ο Ντε Κούνινγκ βρισκόταν στις δόξες του μετά από μια sold-out έκθεση που είχε αποσπάσει τις καλύτερες κριτικές νωρίτερα εκείνη τη χρονιά στην γκαλερί Sidney Janis στη Νέα Υόρκη. Στην έκθεση, που είχε τίτλο «Abstract Parkway Landscapes», παρουσιάστηκαν τα αφηρημένα τοπία του – υπέροχα έργα με τολμηρά χρώματα, που ήταν εμπνευσμένα από τα ταξίδια με το αυτοκίνητό του από το Μανχάταν στο Λονγκ Άιλαντ. 

Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Willem de Kooning, Interchange, 1955. © The Willem de Kooning Foundation

Δέκα χρόνια αργότερα, ο Ντε Κούνινγκ επισκέφθηκε ξανά την Ιταλία και η παραμονή του εκεί χαρακτηρίστηκε από ένα ολοκληρωμένο πείραμα με τη γλυπτική. Είχε φτάσει στη Ρώμη χωρίς σχέδιο και έμεινε για μερικούς μήνες. Κατά την άφιξή του, ο Άφρο Μπασαλντέλα, ένας Ιταλός καλλιτέχνης που γνώριζε στη Νέα Υόρκη, «του έδωσε το στούντιό του, ένα μικρό ρετιρέ στη via Margutta». Υπήρχε λίγο φως και λίγος χώρος – ένας σημαντικός παράγοντας για το έργο που έκανε εκεί ο Ντε Κούνινγκ.

Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
De Kooning, Suburb in Havanna, 1958. © The Willem de Kooning Foundation

Αρχικά προσκεκλημένος στο Φεστιβάλ Spoleto στην Ούμπρια, έμεινε εκεί, αλλά ταξίδευε τακτικά στη Ρώμη, όπου είχε άλλη μια τυχαία συνάντηση, αυτήν τη φορά με τον Χερτζ Εμάνουελ, έναν γλύπτη που είχε γνωρίσει τη δεκαετία του 1930 στις ΗΠΑ. Ο Εμάνουελ είχε ένα στούντιο στη Ρώμη με εγκαταστάσεις για χάλκινα γλυπτά, έτσι ο Ντε Κούνινγκ ξεκίνησε τις πρώτες του δοκιμές στον πηλό. Τα ανθρωπόμορφα σχήματα που έπλασε αντικατοπτρίζουν τον τρόπο που αναπαριστούσε το ανθρώπινο σώμα όταν ζωγράφιζε. Ο Ντε Κούνινγκ, έχοντας δει πρωτοποριακό θέατρο στο Σπολέτο, προσπαθούσε να σπάσει το φράγμα μεταξύ τέχνης και ζωής και το σώμα ήταν το κύριο όργανο για να συμβεί αυτό. Στη Ρώμη έφτιαξε μια σειρά έργων που ονομάζονται «Romes», αυστηρές ασπρόμαυρες φόρμες που συνδέονται με «το καλλιτεχνικό κέφι» των Ιταλών καλλιτεχνών που πιθανώς γνώρισε και ίσως επισκέφτηκε στα στούντιό τους. Το zeitgeist στα τέλη της δεκαετίας του 1950 ήταν η αντιπαράθεση του μαύρου και του λευκού. 

Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Untitled #12, 1969, bronze, 7 ½ x 9 ¼ x 5 ¾ inches (19,1 x 23,5 x 14,6 cm) Raymond and Patsy Nasher Collection, Nasher Sculpture Center, Dallas / © 2024 The Willem de Kooning Foundation, SIAE
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Willem De Kooning, Villa Borghese, 1960. © 2023 The Willem de Kooning Foundation/Artists Rights Society (ARS), New York
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Willem de Kooning, Excavation, 1950. © The Willem de Kooning Foundation
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Ο Βίλεμ ντε Κούνινγκ φωτογραφίζεται στο στούντιό του το 1950 με μια πρώιμη εκδοχή του Excavation.
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
De Kooning, Seated Woman, περ. 1940. © 2012 The Willem de Kooning Foundation/Artists Rights Society (ARS), New York
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
De Kooning, The Queen of Hearts. περ. 1943 - 1946. © The Willem de Kooning Foundation
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Ο Βίλεμ ντε Κούνινγκ στο στούντιό του στο East Hampton, το 1971. Φωτ.:Dan Budnik . ©2024 The Estate of Dan Budnik. All Rights Reserved / Artwork © 2024 The Willem de Kooning Foundation, SIAE
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Pirate (Untitled II), 1981. Museum of Modern Art, New York. Sidney and Harriet Janis Collection Fund, 1982 / © 2024 The Willem de Kooning Foundation, SIAE
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
De Kooning, Figures in a Landscape, drawing, 1974. © The Willem de Kooning Foundation
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
Willem de Kooning, Screams of Children Come from Seagulls (Untitled XX), 1975. Museo Glenstone Potomac, Maryland
Βίλεμ ντε Κούνινγκ: Η ηγετική φιγούρα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στη Βενετία  Facebook Twitter
De Kooning, Woman VI, 1956. © The Willem de Kooning Foundation

Με πληροφορίες από Whitney Museum of American Art, Gallerie dell’Accademia, «Elaine and Bill, Portrait of a Marriage: The Lives of Willem and Elaine De Kooning», THE WILLEM DE KOONING FOUNDATION

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ρόι Λιχτενστάιν: Ο πρωτοπόρος της pop art που έβαλε τον Mίκι Μάους στα μουσεία

Σαν σήμερα / Ρόι Λιχτενστάιν: Ήταν όντως ο «χειρότερος καλλιτέχνης» της εποχής του;

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο πρωτοπόρος καλλιτέχνης της pop art που με το γενναίο έργο του ειρωνεύτηκε το κλασικό, έβαλε τον Mίκι Μάους σε μουσεία και γκαλερί και άλλαξε οριστικά τους κανόνες της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Εικαστικά / Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Ο πίνακας με τίτλο «Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πάμε;» θα ήταν η τελευταία του διαθήκη, ένα έργο που θα έλυνε επιτέλους, όπως ο ίδιος έλεγε, το «παράδοξο μεταξύ του κόσμου των συναισθημάτων και του κόσμου του μυαλού».
THE LIFO TEAM
Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Εικαστικά / Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων και έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, στο νέο πρόγραμμα του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ