H Ελληνίδα επιστήμονας Ασημίνα Αρβανιτάκη μιλάει για τη ζωή της και αποκαλύπτει τις αλήθειες της φύσης

H Ελληνίδα επιστήμονας Ασημίνα Αρβανιτάκη μιλάει για τη ζωή της και αποκαλύπτει τις αλήθειες της φύσης Facebook Twitter
Η Ασημίνα Αρβανιτάκη είναι σήμερα μία από τις κορυφαίες επιστήμονες στον κλάδο της Θεωρητικής Φυσικής παγκοσμίως και συγκαταλέγεται ανάμεσα στους καλύτερους ακαδημαϊκούς του Καναδά.
4

Η διαδρομή της σπουδαίας Ελληνίδας φυσικού Ασημίνας Αρβανιτάκη περιλαμβάνει πολυάριθμες προκλήσεις, ιδέες, προβληματισμούς, δυνατότητες, ανακαλύψεις, ερωτήματα, παρατηρήσεις, λύσεις και απαντήσεις. Ξεκίνησε από ένα μικρό χωριό της Μεσσηνίας και, αφού διένυσε πολλά χιλιόμετρα, μεταφορικά και κυριολεκτικά, κατάφερε να διακριθεί στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.


Σπούδασε φυσικός στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια πήγε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Stanford των ΗΠΑ, όπου και ολοκλήρωσε το διδακτορικό της το 2008. Ως θεωρητικός της Φυσικής των Στοιχειωδών Σωματιδίων έχει αναγνωριστεί για την πρωτοποριακή διεπιστημονική της έρευνα, η οποία γεφυρώνει τη θεωρία με το πείραμα στη Σωματιδιακή Φυσική μέσα από μικρής κλίμακας πειράματα. Σήμερα είναι μία από τις κορυφαίες επιστήμονες στον κλάδο της Θεωρητικής Φυσικής παγκοσμίως και συγκαταλέγεται ανάμεσα στους καλύτερους ακαδημαϊκούς του Καναδά.


Παράλληλα, είναι η πρώτη Ελληνίδα που κατέχει την ερευνητική έδρα «Αρίσταρχος» στο Institute Perimeter στον Καναδά, το οποίο ιδρύθηκε το 1999 και χαρακτηρίζεται ως το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο Θεωρητικής Φυσικής στον κόσμο. Η κ. Αρβανιτάκη έχει τιμηθεί, επίσης, με το διεθνές βραβείο «New Horizons in Physics».

Δυστυχώς, η παραμονή στην Ελλάδα θα εμπόδιζε την καριέρα μου. Δεν υπάρχουν πόροι για να προχωρήσεις τη βασική σου έρευνα σε υψηλότερα επίπεδα. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άτομα ικανά να πραγματοποιήσουν μια τέτοια έρευνα.

Η αναζήτηση της γνώσης τη γοήτευε από πολύ μικρή ηλικία. Στο σχολείο ενός χωριού της Πελοποννήσου γεννήθηκαν οι πρώτες απορίες, ενώ τα αγαπημένα της μαθήματα ήταν η Φυσική και τα Μαθηματικά. Σταδιακά, ο χαοτικός κόσμος του σύμπαντος προσέλκυσε το ενδιαφέρον της που μεταφράστηκε σε μια βαθύτερη επιθυμία να καταλάβει ποιοι είμαστε και γιατί βρισκόμαστε εδώ. Όπως τονίζει στη συζήτησή μας: «Με το οπτικό μας πεδίο αντιλαμβανόμαστε μόνο το 5% του σύμπαντος». Η Ασημίνα Αρβανιτάκη καλείται, λοιπόν, να διερευνήσει έναν κόσμο πολύπλοκο, μυστηριώδη, εξελισσόμενο, με άγνωστα πεδία και σκοτεινή ύλη.


Λίγο πριν ανέβει στη σκηνή του ΚΠΙΣΝ ως ομιλήτρια του 8ου συνεδρίου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στο πλαίσιο του Summer Nostos Festival (24 και 25 Ιουνίου 2019), μίλησε στη LiFO για τα συστατικά μιας λαμπρής πορείας, την Ελλάδα, τη Φυσική, την επιστήμη, τους νέους, τη δύναμη της σκέψης και το σύμπαν.

H Ελληνίδα επιστήμονας Ασημίνα Αρβανιτάκη μιλάει για τη ζωή της και αποκαλύπτει τις αλήθειες της φύσης Facebook Twitter
Οι γνώσεις που έλαβα από τη δημόσια εκπαίδευσή μου ήταν ανεκτίμητης αξίας. Νομίζω ότι κάθε παιδί στην Ελλάδα, είτε πλούσιο είτε φτωχό, έχει τη δυνατότητα πρόσβασης στο ίδιο επίπεδο σπουδών ‒ αυτό εξισορροπεί λίγο την προσπάθεια.

— Σε τι περιβάλλον μεγαλώσατε; Τι είναι αυτό που διατηρείτε στη μνήμη σας από τα παιδικά σας χρόνια;

Μεγάλωσα στην αγροτική Μεσσηνία ως μέλος μιας αγαπημένης πενταμελούς οικογένειας. Οι γονείς μου ήταν καθηγητές, ο πατέρας μου μαθηματικός και η μητέρα μου φιλόλογος. Έτσι, είχα πρόσβαση σε όλα τα είδη εξαιρετικών βιβλίων, και μάλιστα από τάξεις που ήταν πιο προχωρημένες από τη δική μου. Έχω πολλές όμορφες αναμνήσεις από την παιδική μου ηλικία.


Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού θυμάμαι ότι μας άρεσε, σ' εμένα, την αδερφή και τον αδελφό μου, να κατασκευάζουμε δρομάκια, ποταμούς και βουνά στον κήπο που βρισκόταν στην αυλή μας. Υπήρχε, επίσης, μια παλιά βελανιδιά απ' όπου ο πατέρας μου είχε κρεμάσει αυτοσχέδιες κούνιες. Ήταν κάτι που αγαπούσαμε πολύ. Αισθάνομαι τόσο τυχερή για την παιδική ηλικία που είχα.

— Από την Κόκλα Μεσσηνίας στο Οντάριο του Καναδά. Ποια είναι τα συστατικά μιας επιτυχημένης πορείας;

Σκληρή δουλειά και, φυσικά, τύχη. Κανείς δεν παίρνει αυτό που θέλει αν, σε κάποιον βαθμό, δεν βρεθεί στο σωστό μέρος την κατάλληλη στιγμή. Για μένα, καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε η υποστήριξη ανθρώπων όπως ο Φωκίων Χατζηιωάννου, προπτυχιακός μου σύμβουλος, και ο Σάββας Δημόπουλος, σύμβουλος του διδακτορικού μου.


Θα ήθελα, επίσης, να πω ότι, μεγαλώνοντας από μειονεκτική θέση, ήταν ευλογία να έχω ένα πτυχίο προερχόμενο από ένα δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Οι γνώσεις που έλαβα από τη δημόσια εκπαίδευσή μου ήταν ανεκτίμητης αξίας. Νομίζω ότι κάθε παιδί στην Ελλάδα, είτε πλούσιο είτε φτωχό, έχει τη δυνατότητα πρόσβασης στο ίδιο επίπεδο σπουδών ‒ αυτό εξισορροπεί λίγο την προσπάθεια. Ευελπιστώ, πάντως, ότι το ελληνικό κράτος θα δώσει μεγαλύτερη προσοχή στην εκπαίδευση, επειδή είναι ο μόνος τρόπος για να υποστηριχτεί το ταλέντο και, τελικά, να επιτευχθεί η ανάπτυξη της χώρας.


— Η αναζήτηση της γνώσης είναι προσωπική υπόθεση;

Για μένα, αυτή είναι η ζωή μου, να αποκαλύπτω τις αλήθειες της φύσης. Πιστεύω, επίσης, ότι αυτός ο στόχος πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα για κάθε προηγμένη κοινωνία. Αναλογιστείτε ότι οι πρόγονοί μας το είχαν αντιληφθεί. Η προσπάθεια να κατανοήσουμε τον κόσμο, είτε μέσω της επιστήμης είτε μέσω της τέχνης, είναι αυτό που μας διαφοροποιεί από τα ζώα. Τα πράγματα που είναι λιγότερο σημαντικά για την επιβίωσή μας είναι αυτά που μας κάνουν ανθρώπινους.


— Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στην επιστήμη της Φυσικής;

Στη Φυσική η αλήθεια δεν είναι θέμα άποψης. Αποκαλύπτεται με τη δοκιμασία μαθηματικών συγκεκριμένων υποθέσεων (θεωριών) απέναντι στο πείραμα.

H Ελληνίδα επιστήμονας Ασημίνα Αρβανιτάκη μιλάει για τη ζωή της και αποκαλύπτει τις αλήθειες της φύσης Facebook Twitter
Η πρώτη φωτογραφία ενός από τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος, της μαύρης τρύπας.


— Επίσης, τι έχετε μάθει ως άνθρωπος μέσα από την ενασχόλησή σας με τη θεωρητική Φυσική;

Από πού να ξεκινήσω; Υποθέτω ότι το πιο σημαντικό πράγμα για μένα είναι ότι συναντήθηκα με εκπληκτικούς ανθρώπους απ' όλο τον κόσμο. Κι έχω καταλάβει πως είμαστε όλοι ίδιοι, ανεξάρτητα από το πού προερχόμαστε. Γελάμε, φωνάζουμε, νιώθουμε με τον ίδιο τρόπο, ίσως να εκφραζόμαστε λίγο διαφορετικά.


— Είμαστε αστρόσκονη; Μπορεί να υπάρξει ζωή στον Άρη σε λίγα χρόνια;

Το υδρογόνο στα μόριά μας σχηματίστηκε όταν το σύμπαν ήταν μόλις ένα δευτερόλεπτο παλιότερο. Τώρα μετρά σχεδόν 14 δισεκατομμύρια έτη. Έτσι, κατά κάποιον τρόπο, είμαστε όλοι άστρα. Επιπρόσθετα, η ζωή στον Άρη μπορεί να είναι ήδη εκεί. Αν αυτό θα το ανακαλύψουμε ή όχι τα επόμενα χρόνια, δεν το γνωρίζω. Επίσης, δεν ξέρω πόσο σύνθετη θα είναι, στην περίπτωση που τελικά την ανακαλύψουμε. Κρίνοντας από τη Γη, όπου το μεγαλύτερο μέρος της βιομάζας βρίσκεται σε βακτήρια, δεν θα περίμενα μικρά πράσινα ανθρωπάκια. Και πάλι, είμαι φυσικός, όχι βιολόγος – άραγε, τι ξέρω;


— Πόσο είναι το ποσοστό του σύμπαντος που παραμένει άγνωστο στον κόσμο; Και τι πρέπει να γνωρίζουμε για τη σκοτεινή ύλη;

Το 95% του σύμπαντος είναι κατασκευασμένο από πράγματα που «είδαμε» μόνο μέσω της δύναμης της βαρύτητας: 25% σκοτεινή ύλη και 70% σκοτεινή ενέργεια. Επηρεάζουν την κίνηση των αστεριών στους γαλαξίες καθώς και τους γαλαξίες στο σύμπαν. Είναι ένα είδος ύλης που έχουμε δει μέσα από τη βαρυτική της επίδραση στην κίνηση των ουράνιων σωμάτων. Τα αποκαλούμε σκοτεινά επειδή δεν αλληλεπιδρούν με το φως, όχι επειδή είναι «σατανικά» με κάποιον τρόπο.


Η σκοτεινή ύλη είναι πραγματικά υπεύθυνη για τη συγκράτηση του γαλαξία μας. Η σκοτεινή ύλη αλληλεπιδρά με τη συνηθισμένη ύλη όπως εμείς τόσο λίγο που εκατομμύρια σωματίδια σκοτεινής ύλης θα μπορούσαν να περάσουν από εμάς ανά πάσα στιγμή αλλά δεν θα το γνωρίζαμε.


— Πρόσφατα είδαμε την πρώτη φωτογραφία ενός από τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος, της μαύρης τρύπας. Τι σηματοδοτεί αυτό για την εξέλιξη;

Εάν με τον όρο «εξέλιξη» εννοείτε την έννοια της ανθρώπινης γνώσης για το σύμπαν, αυτή η ανακάλυψη σημαίνει πολλά. Αυτό είναι ένα μεγάλο επίτευγμα και είναι αποτέλεσμα δεκαετιών σκληρής δουλειάς πολλών ανθρώπων, με τη συνεργασία του Τηλεσκοπίου Horizon Event. Ουσιαστικά, έστρεψαν πανίσχυρα ραδιοτηλεσκόπια ώστε να δημιουργήσουν έναν τεράστιο φωτογραφικό φακό στο μέγεθος του πλανήτη Γη.

Συνδέοντας, λοιπόν, ένα παγκόσμιο δίκτυο συγχρονισμένων τηλεσκοπίων, πραγματοποιήθηκε ένα τεράστιο και ιστορικό επιστημονικό επίτευγμα. Πραγματικά, αυτό είναι ένα από τα μνημειώδη επιτεύγματα της ανθρώπινης εφευρετικότητας, διότι με τη γνώση αυτή μπορούμε να επιτύχουμε εκπληκτικά πράγματα και είναι σίγουρο ότι θα λάβουμε αρκετές απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα. Είναι, επίσης, εξαιρετικό το ότι μπορούμε να ανακαλύψουμε νέα στοιχεία για το σύμπαν από την πλεονεκτική μας θέση, έναν μικρό βράχο που ορμάει στο Διάστημα.

H Ελληνίδα επιστήμονας Ασημίνα Αρβανιτάκη μιλάει για τη ζωή της και αποκαλύπτει τις αλήθειες της φύσης Facebook Twitter
Η Γη είναι μόνο ένα κομμάτι βράχου από πολλούς άλλους παρόμοιους σαν αυτόν. Υπάρχει ζωή στη Γη, αλλά αν η ζωή εξαφανιστεί αύριο, το σύμπαν θα συνεχίσει να υπάρχει ουσιαστικά ανενόχλητο.


— Πιστεύετε ότι ο άνθρωπος θα μετατραπεί σε ένα υβρίδιο βιοτεχνολογίας;

Πιστεύω μόνο σε πράγματα που μπορώ να αποδείξω. Δεν είμαι ειδική σε αυτόν τον τομέα. Δεν σας κρύβω, πάντως, ότι θα ήθελα να ακούσω μια απάντηση βιολόγου σε αυτή την ερώτηση.


— Μπορεί η αθανασία να είναι το επόμενο επιστημονικό στοίχημα;

Εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο το ορίζετε. Ελπίζω ότι η αθανασία κάποια στιγμή θα καταστεί εφικτή.


— Αν είχατε μείνει στην Ελλάδα θεωρείτε ότι θα είχατε την ίδια επιτυχημένη πορεία; Πώς σχολιάζετε το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα;

Δυστυχώς, η παραμονή στην Ελλάδα θα εμπόδιζε την καριέρα μου. Δεν υπάρχουν πόροι για να προχωρήσεις τη βασική σου έρευνα σε υψηλότερα επίπεδα. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άτομα ικανά να πραγματοποιήσουν μια τέτοια έρευνα. Προς το παρόν, ωστόσο, οι λαμπροί Έλληνες είναι συχνά υποχρεωμένοι να αναζητούν σταδιοδρομία αλλού. Όπως σας είπα και πριν, είμαι ευγνώμων για το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Η εκπαίδευση είναι ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουν τα άτομα που βρίσκονται σε κοινωνικά μειονεκτική θέση. Άλλωστε, δεν θα ήμουν εδώ αν δεν ήταν αυτό.


Ταυτόχρονα, πιστεύω ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα είναι υποτιμημένο, όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες του κόσμου. Όμως, η εκπαίδευση είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα, όπως η υγειονομική περίθαλψη.

— Τι θα συμβουλεύατε τους νέους που θα μας διαβάσουν;

Εργαστείτε σκληρά, ακολουθήστε τα όνειρά σας και μη φοβάστε να αποτύχετε. Τουλάχιστον, θα ξέρετε ότι δοκιμάσατε. Στις νέες γυναίκες θα έλεγα να μη αφήνουν τους άλλους να καθορίζουν τι μπορούν ή τι δεν μπορούν να κάνουν. Θα πρέπει να αισθάνεστε ότι είστε ικανές να πραγματοποιήσετε οτιδήποτε επιθυμεί η καρδιά σας.


— Η δύναμη της σκέψης πού μπορεί να οδηγήσει;

Αυτή είναι μια μεγάλη ερώτηση και μπορώ να σας απαντήσω μόνο μέσω της προσέγγισης της Φυσικής. Οι εγκέφαλοί μας είναι ισχυρά εργαλεία, μας έφεραν εκεί όπου βρισκόμαστε σήμερα με πάρα πολλούς τρόπους. Αλλά πρέπει, επίσης, να γνωρίζουμε ότι μπορούμε να προχωρήσουμε πέρα από αυτή την προκατάληψη, ακριβώς όπως οι άνθρωποι που σκέφτηκαν ότι η Γη δεν είναι επίπεδη. Επομένως, η παρατήρηση και ο πειραματισμός είναι ταυτόχρονα πολύ σημαντικά εργαλεία για τον προσδιορισμό της αλήθειας.


— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή;

Να απολαμβάνεις την κάθε στιγμή.


— Πείτε μου μια προσωπική σκέψη που κάνετε όταν παρατηρείτε τα άστρα.

Πρώτον, μπορούμε να δούμε μόνο το μακρινό παρελθόν τους. Για μερικά από τα αντικείμενα που είναι στον ουρανό το φως μπορεί να χρειαστεί δισεκατομμύρια χρόνια να φτάσει στη Γη. Οπότε, αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι μια εικόνα από μια εποχή που ίσως δεν υπήρχε καν ζωή στη Γη. Επιπλέον, οι συνθήκες που επικρατούν σε αυτά τα αστέρια δεν μοιάζουν σε τίποτα με αυτές της Γης. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί ποτέ να ξέρει τι αισθάνεται όταν είναι κοντά σε μια μαύρη τρύπα, για παράδειγμα, ή στην επιφάνεια ενός αστέρα νετρονίων, διότι απλώς θα είχε συνθλιβεί.


Τέλος, είμαστε κοσμογονικά ασήμαντοι. Η Γη είναι μόνο ένα κομμάτι βράχου από πολλούς άλλους παρόμοιους σαν αυτόν. Υπάρχει ζωή στη Γη, αλλά αν η ζωή εξαφανιστεί αύριο, το σύμπαν θα συνεχίσει να υπάρχει ουσιαστικά ανενόχλητο. Δεν νομίζω ότι συνειδητοποιούμε πόσο αδικαιολόγητα πολύ σκεφτόμαστε τον εαυτό μας, από τη στιγμή που το σύμπαν μάς κάνει να νιώθουμε ταπεινοί.


Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, 24-25/06/2019.

Η είσοδος είναι ελεύθερη στο κοινό με προεγγραφή εδώ.

 

Τech & Science
4

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Eurostat για προσδόκιμο ζωής: Οι γυναίκες ζουν κατά πεντέμισι χρόνια περισότερο από τους άνδρες

Τech & Science / Eurostat για προσδόκιμο ζωής: Οι γυναίκες ζουν πεντέμισι χρόνια περισότερο από τους άνδρες

Οι περιοχές της Ελλάδας με το υψηλότερο προσδόκιμο ζωής - Σε ποιες περιοχές ζουν οι μακροβιότεροι Ευρωπαίοι και πού στην Ευρώπη καταγράφεται το χαμηλότερο προσδόκιμο
NEWSROOM

σχόλια

3 σχόλια
Θα ηθελα να δωσω λιγα βιβλια στο ζητημα :“Mapping the heavens” ( c 2016 ) της Priyamvada Natarajan“Heart of Darkness” ( c 2013 ) των Ostriker - Mittonτο καινουργιο “Our Universe”, της Jo DunkleyΕνδιαφερον εχει ο χιλιοσελιδος τομος του αντισυμβατικου Roger Penrose, “The Road to Reality” απο το 2004 και το πιο προσφατο ”Our Mathematical Universe” του Max Tegmark απ το 2104.Τελος να αναφερω οτι το 2021 θα εκτοξευθει κατα πασα πιθανοτητα το καινουργιο διαστημικο τηλεσκοπιο, το Τζε’ι΄’μς Γουεμπ, το οποιο θα αντικαταστησει το Χαμπλ. Θα εχει εκατο φορες πιο ισχυρο φακο απο του τελευταιου ( ηδη εχει κοστισει $7 δις η κατασκευη του ), με σκοπο να ριξει περισσοτερο φως - μεταξυ αλλων ζητηματων - στο bing bang και την καταγωγη του συμπαντος.
Αξιοθαύμαστη και αξιέπαινη η συμπατριώτισσά μας για την επιστημονική της πορεία.Σαν πολίτις όμως, η σημαντική τοποθέτησή της είναι η ακόλουθη :"Η εκπαίδευση είναι ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουν τα άτομα που βρίσκονται σε κοινωνικά μειονεκτική θέση. Άλλωστε, δεν θα ήμουν εδώ αν δεν ήταν αυτό. Ταυτόχρονα, πιστεύω ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα είναι υποτιμημένο, όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες του κόσμου. Όμως, η εκπαίδευση είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα, όπως η υγειονομική περίθαλψη."Σχολίασα πριν λίγο καιρό, ότι η "κρατική-κατευθυνόμενη" Παιδεία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει μέρος του στρατηγικού σχεδιασμού για την κατεύθυνση της Ελλάδας.Και επίσης πρέπει η Παιδεία να συνδεθεί άμεσα με το ΑΕΠ.Όπως ακριβώς έχει γίνει στη Φινλανδία, όπου μια εξαιρετικά πτωχή χώρα, κατόρθωσε μέσω της στοχευμένης Παιδείας, να έχει ένα υψηλότατο κατά κεφαλήν εισόδημα για τους πολίτες της σε παγκόσμιο επίπεδο.Η αρχαία Ελλάδα είναι μια χώρα που προσέφερε στην ανθρωπότητα έργα της Επιστήμης και της Τέχνης, που η διεθνής κοινότητα ακόμη υποκλίνεται μπροστά τους.Η σύγχρονη Ελλάδα - με τεράστια και αποκλειστική ευθύνη των πολιτικών που την κυβέρνησαν μεταπελευθερωτικά -, κρατάει τον μέσο πολίτη της μακριά από την πνευματική "επανασύνδεσή" του με το παρελθόν του.Που το θυμάται μόνον όταν - από κόμπλεξ ελλείψει της πνευματικής υπεροχής σήμερα -, εκφράζεται χυδαία για τους υπόλοιπους "πιθήκους". Οπότε, γίνεται και γελοίος.Και συντηρείται ο φαύλος κύκλος, ενώ οι πλατείες ΔΕΝ είναι γεμάτες από αγανακτισμένους για αυτή την κατάσταση... Η τελική απόφαση είναι των ίδιων των πολιτών, να δώσουν το μήνυμα στους πολιτικούς να αλλάξει αυτή η κατάσταση που μόνα θύματα έχει τους ίδιους.
Αγαπητε ΕΛΠΟ - ως συνηθως συμφωνω με ολα οσα λες, αλλα η πνευματικη αναβαθμιση ενος λαου περναει απο το διαβασμα. Ο ελληνας ΔΕ διαβαζει, περαν του αναγκαιου υλικου που χρειαζεται για να διακριθει στο προβληματικο εκπαιδευτικο συστημα της χωρας. Το συχωρεμενο Εκεβι, το ΕΚΚΕ, αλλοι οργανισμοι και εφημεριδες και περιοδικα, εδω και δεκαετιες, αναφερουν το ιδιο πραγμα. Σε προσφατη προσωπικη ερευνα, οι μισες λεσχες αναγνωσης στη χωρα εχουν κλεισει. Οι πανεπιστημιακοι μας κανουν πως δε βλεπουν. Το επιπεδο των βιβλιοθηκων μας τα τελευταια 40 χρονια, το γνωριζεις ειμαι σιγουρος. Το Νιαρχος ειναι μια πολυ προσφατη και σημαντικη εξαιρεση, αλλα τι γινεται στις υπολοιπες ; Το διαβασμα που προσφερει κωδικες επικοινωνιας σε κοινα σημεια αναφορας δεν αποτελεσε ποτε κομματι της ελληνικης κοινωνιας. Πως να διαλογιστουμε απο κοινου για μια αλφα προοδο. Το πολυ να συμφωνησουμε να αντιγραψουμε ενα ξενο μοντελο, και εαν, γιατι οπως ξερεις μικροσυμφεροντα παντα σαμποταρουν τετοιες προαπαθειες ( πχ τα φροντιστηρια, κοκ ). Η εκπαιδευση ειναι ενα πολυ μικρο κομματι αυτου που ονομαζουμε γενικη μορφωση 'η πολιτικοκοινωνικη παιδεια. Για την εκπαιδευση αποφασιζει η εκαστοτε πολιτικη ταξη αναλογα με τις αναγκες ενος κρατους. Για την γενικη μορφωση και την γνωση της επικοινωνιας, που ειναι η βαση καθε πολιτισμου, οι πολιτες και μονο αυτες. Εκει ειχαμε και εχουμε τεραστιο προβλημα...
Mπράβο στην επιστήμονα!Ενδιαφέρουσα συνεντευξη!Ο επίλογος εξαιρετικός."Τέλος, είμαστε κοσμογονικά ασήμαντοι."Με το ζήτημα της αθανασίας έχω ένα θεματάκι.Νομίζω υπερεκτιμούμε κατά πολύ, αυτό το διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ γέννησης και θανάτου,και γι'αυτό επιθυμούμε να το παρατείνουμε..τέλος πάντων μεγάλη κουβέντα..