Κλασική λογοτεχνία σε νέες προσεγμένες εκδόσεις

Όσο παράξενο κι αν φαίνεται, οι κλασικές σειρές κορυφαίων εκδοτικών οίκων ξεχωρίζουν ως το πιο μοντέρνο και αδιάσειστο κομμάτι της βιβλιοπαραγωγής: εμβληματικοί τίτλοι που έχουν γράψει ιστορία έρχονται στο προσκήνιο όχι ως κάτι άτεγκτο και απρόσιτο αλλά ως κάτι προσφιλές σε όλο το φάσμα των αναγνωστών.

Για παράδειγμα, η σειρά χαρτόδετων κλασικών των εκδόσεων Μίνωας, που φέρνουν εύλογα στον νου την αντίστοιχη του Penguin, με τα όμορφα εξώφυλλα και τους εμβληματικούς τίτλους αριθμεί ήδη αρκετούς τίτλους και έχει δώσει το στίγμα της στα ελληνικά γράμματα.

Από τους πρόσφατους τίτλους ξεχωρίζει η Δίκη του Φραντς Κάφκα σε μετάφραση Γιώτας Λαγουδάκου, που, σημειωτέον, περιλαμβάνει τα ανολοκλήρωτα αλλά και λογοκριμένα κεφάλαια από το αρχικό χειρόγραφο του συγγραφέα, όπως και η Μεταμόρφωση και άλλες ιστορίες που κυκλοφορεί από την ίδια σειρά σε απόδοση Απόστολου Στραγαλινού.

Εμβληματικό, επίσης, βιβλίο είναι το Βορράς και Νότος της Ελίζαμπεθ Γκάσκελ, το οποίο μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά από τη Βασιλική Κοκκίνου, ενώ άπειροι είναι οι τίτλοι που συνιστούν την ταυτότητα της σειράς.

Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουμε τον Λύκο της Στέπας στην ιστορική μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα, το Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπο του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ σε μετάφραση Γεωργίας Δεληγιάννη-Αναστασιάδη καθώς και το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι σε απόδοση Βασιλικής Κοκκίνου.

Πολλά έχουν γραφτεί για την Orbis Literae, την εμβληματική σειρά των εκδόσεων Gutenberg, συνώνυμη πλέον των σπουδαίων μυθιστορημάτων, τα περισσότερα από τα οποία αποτέλεσαν μέρος του μεγάλου κανόνα του Μπλουμ.

Η Orbis συνιστά την κεντρική πρόταση των εκδόσεων που, μεταξύ άλλων, πρόσφεραν μεγάλα βιβλία όπως το Μόμπι Ντικ στην αξεπέραστη μετάφραση του Α.Κ. Χριστοδούλου ή το επικό τετράτομο έργο Ο Ιωσήφ και οι αδελφοί αυτού του Τόμας Μαν σε μετάφραση Λευτέρη Αναγνώστου.

Ποιος να ξεχάσει, επίσης, το Γουάιτ Τζάκετ του ίδιου σε απόδοση της αείμνηστης Έφης Καλλιφατίδη, η οποία επίσης υπέγραψε και τη μετάφραση του Μαστρο-Ντον Τζεζουάλντο του Τζιοβάνι Βέργκα αλλά και τον δίτομο Ζοφερό Οίκο του Κάρολου Ντίκενς σε μετάφραση Κλαίρης Παπαμιχαήλ;

Τελευταία κυκλοφορία, τα Όνειρα της κόκκινης κάμαρας του Τσάο Χσούε-τσίν, το αριστούργημα της κλασικής λογοτεχνίας που αποδόθηκε στα ελληνικά από τη φιλόσοφο Έλλη Λαμπρίδη. Το όραμα του Δημήτρη Αρμάου, ο οποίος προΐστατο της σειράς, ανέλαβε να συνεχίσει μετά τον πρόωρο θάνατό του η φιλόλογος και επιμελήτρια Ζωή Μπέλλα.

Αξιέπαινη και η σειρά κλασικών των εκδόσεων Μεταίχμιο με τον τίτλο «Μεγάλες Αφηγήσεις» και υπεύθυνο τον Δημήτρη Στεφανάκη, ο οποίος μετέφρασε το Μοναστήρι της Πάρμας του Σταντάλ που κυκλοφορεί από την ίδια σειρά.

Είχε προηγηθεί το Μαγικό Βουνό του Τόμας Μαν σε μετάφραση Θόδωρου Παρασκευόπουλου αλλά και το Δωμάτιο με θέα του Ε.Μ. Φόρστερ σε μετάφραση Ιωάννας Καρατζαφέρη και πρόλογο της Κατερίνας Σχινά.

Εξαίρεση δεν μπορούσε να αποτελέσει η ολική επαναφορά του Εραστή της Μαργκερίτ Ντιράς σε μετάφραση Έφης Κορομηλά και πρόλογο Χριστίνας Ντουνιά. Τελευταία κυκλοφορία, το απολαυστικό Βαμμένο Πέπλο του Σόμερσετ Μομ, μεταφρασμένο από την Τρισεύγενη Παπαϊωάννου και με πρόλογο του Σταύρου Ζουμπουλάκη.

Μια νέα λογοτεχνική σειρά από τις εκδόσεις Πατάκη και υπεύθυνη την Ελένη Κεχαγιόγλου έρχεται να κάνει διαφορά, η Sub Rosa, που σκοπό έχει να ξανασυστήσει στο ελληνικό κοινό έργα σπουδαίων συγγραφέων του 19ου και του 20ού αιώνα, τα οποία είτε δεν έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα στα ελληνικά είτε είχαν μεταφραστεί στο παρελθόν και ήταν για καιρό εξαντλημένα.

Πρώτη πανηγυρική εμφάνιση της σειράς έγινε με δύο αξεπέραστους τίτλους που είχαν όμορφα, λιτά εξώφυλλα: τους Αρταμάνοφ του Μαξίμ Γκόρκι σε μετάφραση Άρη Αλεξάνδρου ‒άγνωστη στο ευρύ κοινό‒ και επίμετρο του Γιώργου Τσακνιά και τον Αμερικανό Κόμη του Μαρκ Τουέιν σε μετάφραση Μαργαρίτας Ζαχαριάδου, με επίμετρο της Ελένης Κεχαγιόγλου.

Τέλος, εξαιρετικά ευχάριστη έκπληξη αποτελεί η σειρά των «Κλασικών» των εκδόσεων Ψυχογιός με όμορφα εξώφυλλα και άκρως μοντέρνα εμφάνιση, απόδειξη πως τα αριστουργήματα της λογοτεχνίας μπορεί να είναι άκρως ελκυστικά, αφού δεν είναι μουσειακό είδος αλλά μια «ζωντανή, ρέουσα ύλη, πνευματική βιταμίνη, ελιξίριο ζωής», όπως εύστοχα επισημαίνει ο διευθυντής της σειράς Ηλίας Μαγκλίνης.

Τα «Κλασικά» μάς συστήνονται με πέντε τίτλους διαφορετικής κατεύθυνσης και λογικής: τον Φρανκενστάιν της Μέρι Σέλεϊ με νέα μετάφραση από την Κατερίνα Σχινά και επίμετρο από την Τζόις Κάρολ Όουτς, το Διηγήματα και Νουβέλες του μετρ της μικρής φόρμας Άντον Τσέχοφ, που αποδίδει στα ελληνικά η Αλεξάνδρα Ιωαννίδου ‒η έκδοση συνοδεύεται από το διάσημο δοκίμιο του Τόμας Μαν για τον κορυφαίο Ρώσο διηγηματογράφο‒, τον Πόλεμο των δυο κόσμων του Χ.Τζ. Ουέλς, που αποδίδει στα ελληνικά η Μαργαρίτα Ζαχαριάδου και συνοδεύεται, εκτός από τη δική της εισαγωγή, από επίμετρο του σερ Άρθουρ Τ. Κλαρκ, αλλά και την Ηδονή του Γκαμπριέλε Ντ' Ανούντσιο με εισαγωγικό κείμενο του διευθυντή της σειράς Ηλία Μαγκλίνη, προλογικό σημείωμα της μεταφράστριας Δήμητρας Δότση και αποσπάσματα ενός δοκιμίου πάνω στο έργο του Ντ' Ανούντσιο από τον κορυφαίο κλασικό συγγραφέα Χένρι Τζέιμς.

Τέλος, η πρώτη παρουσίαση της σειράς στο αναγνωστικό κοινό ολοκληρώνεται με το περίφημο Στρίψιμο της βίδας του Χένρι Τζέιμς, με προλογικό σημείωμα της μεταφράστριας Τόνιας Κοβαλένκο κι ένα δοκίμιο του σημαντικού σύγχρονου Ιρλανδού συγγραφέα και μελετητή του Τζέιμς, Κολμ Τομπίν.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO