6 κλασικά βιβλία που μόλις κυκλοφόρησαν

Μιγκέλ ντε Θερβάντες

Δον Κιχότε Ντε Λα Μάντσα Μέρος ΙΙ

Μτφρ. : Μελίνα Παναγιωτίδου

Εκδόσεις της Εστίας

Δεν είναι μόνο ο Κούντερα που επισήμανε ότι η ιστορία της δυτικής λογοτεχνίας ξεκινάει με τον παράδοξο αυτό ιδαλγό που άλλαξε, με τρόπο μοναδικό, τα όρια της διήγησης και της ιστορίας, της φαντασίας και της πραγματικότητας. Το ιλαροτραγικό σύμπαν του ήρωα του Θερβάντες συνόψισε όλα τα ετερόκλητα είδη, μετατοπίζοντας, μόλις τον 17ο αιώνα, το κέντρο βάρους από τα μεγαλόπνοα έργα στην καθαυτό μαεστρία του συγγραφέα.

Όπως και να 'χει, ο Δον Κιχότης ή Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα, όπως γράφει η μεταφράστρια του έργου Μελίνα Παναγιωτίδου, η οποία ανέλαβε να αποδώσει και τον δεύτερο τόμο στα ελληνικά, είναι αυτός που ουσιαστικά θεμελίωσε το μοντέρνο μυθιστόρημα. Όπως σημειώνει η ίδια χαρακτηριστικά αντί επιμέτρου: «Το έργο του 1605 εκκινεί με έναν συνετό ιδαλγό που μεταμορφώνεται σε παλαβό περιπλανώμενο ιππότη. Στο έργο του 1615, όσο θα κλείνει ο κύκλος, ο Δ.Κ. θα επανέρχεται στον εαυτό του, στην πρωτινή μορφή του: όμως όσο οι ψευδαισθήσεις θα διαλύονται και τα πιστεύω του θα καταρρέουν, όσο άλλες, γνήσιες περιπέτειες θα εκτοπίζουν τις φαντασιώδεις, παράγωγες των ιπποτικών βιβλίων, δικές του, τόσο θα πλησιάζει το τέλος του: θα ανακτήσει τη διαύγειά του, αλλά θα χάσει τη φαντασία του: και για την ευγένειά του μια τέτοια απώλεια ισοδυναμεί με εκούσιο θάνατο».

Hsueh-Chin Tsao

Το όνειρο της κόκκινης κάμαρας

Μτφρ.: Έλλη Λαμπρίδη

Gutenberg/Editio Minor

Ένα από τα τέσσερα κεντρικότερα βιβλία της κινεζικής λογοτεχνίας, γνωστό και ως Η ιστορία της Πέτρας. Βγαλμένο από τη ζωή του συγγραφέα Τσάο Χσούε Τσιν, το βιβλίο περιγράφει τη ζωή μιας πλούσιας και πολυάριθμης οικογένειας που σταδιακά έχασε την αίγλη της, όπως συνέβη και με την οικογένεια του συγγραφέα, ο οποίος, ως εκ τούτου, δίνει ιδιαίτερο βάρος στην καταγωγή και στη σημασία της προέλευσης που τότε διαδραμάτιζε ιδιαίτερα κρίσιμο ρόλο στην κινεζική κοινωνία.

Από τη στιγμή που πρωτοεκδόθηκε, δηλαδή στα τέλη του 18ου αιώνα, η Ιστορία της Πέτρας απέκτησε τεράστια αίγλη, προκαλώντας χιλιάδες ερμηνείες και μελέτες και διαμορφώνοντας έναν ολόκληρο κλάδο που λέγεται Redology. Ακόμα και σήμερα δεν έχει πάψει να απασχολεί, έχει γίνει μάλιστα σίριαλ στην τηλεόραση της Κίνας που σημειώνει ρεκόρ θεαματικότητας. Απόδειξη ότι οι πολυάριθμες ιστορίες που ξεπροβάλλουν σαν κινεζικό άνθος στο εσωτερικό της στολίζουν ακόμα τις προφορικές αφηγήσεις της αχανούς χώρας με τον άπειρο λογοτεχνικό πλούτο.

Τη μετάφραση του έργου υπογράφει η αείμνηστη φιλόσοφος, μαθήτρια του Βιτγκενστάιν και σπουδαία συγγραφέας Έλλη Λαμπρίδη, ενώ τον πρόλογο γράφει ο Ντέιβιντ Χοκς (και μεταφράζει ο Πολύκαρπος Πολυκάρπου), όπου εξηγεί αναλυτικά τη σπουδαιότητα του «ιδιοφυούς», όπως το αποκαλεί, αυτού πονήματος, το οποίο θεωρείται μνημείο στον χώρο των γραμμάτων εν γένει.

Τόμας Γουλφ

Περί χρόνου και ποταμού

Μτφρ.: Γιάννης Λειβαδάς

Εκδόσεις Εξάντας

Πολλοί Αμερικανοί συγγραφείς είχαν τη φιλοδοξία να γράψουν το Μεγάλο Αμερικανικό Μυθιστόρημα, ελάχιστοι όμως το κατάφεραν, ανάμεσά τους ο Τόμας Γουλφ, ο οποίος στη σύντομη περίοδο της ζωής του έγραψε μεγάλα σε μέγεθος και ουσία μυθιστορήματα. Το Περί χρόνου και ποταμού είναι από τα επικά αυτά αφηγήματα που πρέπει να διαβάσει κανείς για να καταλάβει την ταυτότητα, τις συνήθειες, τη βαθιά πνευματική αγωνία των ανθρώπων του αμερικανικού Νότου. Κυρίως, όμως, για να δει τι βασάνιζε πραγματικά τον πάντοτε ανήσυχο και περιπλανώμενο Γουλφ, ο οποίος, σαν τον ήρωά του, δεν έπαψε να αναζητά την ουσία της γραφής και της ψυχής του, αλλάζοντας τόπους και περιβάλλοντα.

Έτσι και ο Γιουτζίν Γκαντ, ουσιαστικά το alter ego του συγγραφέα, αφήνει πίσω του τα νοτισμένα από την υγρασία τοπία του αμερικανικού Νότου για να σπουδάσει στο Χάρβαρντ, να γνωρίσει από κοντά τα μεγαλεία της Νέας Υόρκης και να δημιουργήσει νέες φιλίες και σχέσεις. Ωστόσο, αυτή η περιπλάνηση δεν θα σήμαινε τίποτα αν δεν συνοδευόταν από ουσιαστικά υπαρξιακά ερωτήματα, μια βαθιά εσωτερική αναζήτηση και την κατάκτηση ενός άλλου κόσμου, πιο ανοιχτού και αφιερωμένου στις υψηλές ιδέες και την τέχνη – αυτόν τον κόσμο τον οποίο αναζητούσε ο Γουλφ διαρκώς ως αντίστιξη στην πιο οδυνηρή πραγματικότητα.

Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον

Οι εύθυμοι άντρες

Μτφρ.: Μιχάλης Μακρόπουλος, Αναστασία Δεληγιάννη

Εκδόσεις Ποικίλη Στοά

Ο Tusitala, ο παραμυθάς στη γλώσσα των ιθαγενών, δεν ήταν τυχαία ένας κατάλευκος, αξιοσέβαστος νέος από τη μακρινή Σκωτία, ο οποίος έμελλε να κάνει το αγγλοσαξονικό μυθιστόρημα ακόμα πιο πλούσιο –κάτι ήξεραν οι κάτοικοι των νησιών Σαμόα και άλλων εξωτικών περιοχών, όπου είχε περιπλανηθεί ο Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον κατά τη διάρκεια της σύντομης σχετικά ζωής του, που τον τιμούσαν σχεδόν σαν θεό.

Από το Νησί των Θησαυρών, που τον ανέδειξε ως ιδανικό αφηγητή, μέχρι τα πιο απαιτητικά, αντιπροσωπευτικά της τεράστιας ικανότητάς του να βλέπει ταυτόχρονα το καλό και το κακό –όντας ένα πλήθος αντιφάσεων ο ίδιος–, μυθιστορήματά του, είναι τεράστιο το εύρος του αφηγηματικού του πλούτου, σαν να ξεχείλιζαν τα βιβλία του από φαντασία.

Αντιπροσωπευτικό δείγμα είναι οι αριστουργηματικοί Εύθυμοι Άντρες, με πρώτον απ' όλους τον πρωταγωνιστή Τσαρλς Ντάρναγουεϊ, ο οποίος ταξιδεύει προς το φανταστικό νησί Άρος, στη δυτική ακτή της Σκωτίας, για να συναντήσει τον αλκοολικό θείο του και να αναζητήσουν μαζί τον πολυπόθητο θησαυρό σε μια ιστορία που σε εισάγει με τον ιδανικότερο τρόπο στον συναρπαστικό κόσμο του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον.

Μαξίμ Γκόρκι

Οι Αρταμάνωφ 

Μτφρ.: Άρης Αλεξάνδρου

Εκδόσεις Πατάκη

Το πραγματικό όνομα του Μαξίμ Γκόρκι, Ρώσου συγγραφέα και ιδρυτή του σοσιαλιστικού λογοτεχνικού ρεαλισμού, ήταν Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πέτσκοφ. Το ψευδώνυμο «Γκόρκι» το επέλεξε επειδή ως ενεργό πολιτικό στέλεχος αντιτάχθηκε στο τσαρικό καθεστώς και πέρασε πολύ καιρό στις φυλακές και στην εξορία.

Το διάστημα από το 1921 έως το 1928, που βρισκόταν στην Ιταλία, σε διακριτική απόσταση από το σοβιετικό καθεστώς, έγραψε ένα από τα αριστουργήματά του, το μυθιστόρημα Οι Αρταμάνωφ, την ιστορία μιας οικογένειας βιομηχάνων-εμπόρων, της οποίας η ανάπτυξη και η κατάπτωση διαγράφονται σε μια εποχή πολέμων και ιστορικών μεταβολών στη Ρωσία.

Ο Γκόρκι παρακολουθεί την παρακμή της ρωσικής μεσαίας τάξης από το 1863 κι έπειτα, η οποία σταδιακά οδήγησε στην επανάσταση των μπολσελβίκων το 1917. Μια οικογενειακή σάγκα που παρακολουθεί τρεις γενιές της οικογένειας των Αρταμάνωφ, από την απελευθέρωση των δουλοπάροικων και την οικονομική ακμή έως την απόλυτη και γενικότερη παρακμή της το 1918, με την επικράτηση των μπολσελβίκων.

Η συγκεκριμένη μετάφραση του βιβλίου στα ελληνικά από τον σπουδαίο Άρη Αλεξάνδρου, που είχε συμπεριληφθεί το 1950 σε μια μεγάλη ανθολογία παγκόσμιας λογοτεχνίας, είναι ένα έργο-σταθμός για την ιστορία της μετάφρασης στην Ελλάδα και η ιστορία προς την επανάσταση διά χειρός ενός δεξιοτέχνη του κοινωνικού ρεαλισμού.

Κάρολος Δαρβίνος

Η φυσική επιλογή

Μτφρ.: Νίκος Αποστολόπουλος

Εκδόσεις Πατάκη

Η Φυσική Επιλογή είναι η διαδικασία εξέλιξης των ειδών, μέσω της οποίας οι οργανισμοί που είναι καλύτερα προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον αφήνουν περισσότερους απογόνους από εκείνους που είναι λιγότερο προσαρμοσμένοι. Η θεωρία της φυσικής επιλογής διατυπώθηκε επίσημα το 1858 από τον Κάρολο Δαρβίνο. Στηρίζεται στην παρατήρηση πως ορισμένες διαφορές μεταξύ των ατόμων ενός πληθυσμού είναι κληρονομήσιμες.

Η θεωρία του Δαρβίνου πρόσφερε μια απλή, αλλά πειστική εξήγηση για την ποικιλία των ειδών στη Γη. Επειδή οι διάφορες περιοχές έχουν διαφορετικές συνθήκες και διαφορετικές ευκαιρίες επιβίωσης, διαφορετικοί οργανισμοί επιλέγονται με φυσικό τρόπο ως οι πιο προσαρμοσμένοι στο συγκεκριμένο περιβάλλον. Από μια τόσο απλή αρχή εξελίχθηκαν και εξελίσσονται ατελείωτες μορφές τόσο όμορφες και τόσο θαυμαστές.

Κανείς δεν έχει συμβάλει περισσότερο στη διαμόρφωση της εικόνας μας για το τι είναι ο άνθρωπος από τον Κάρολο Δαρβίνο, του οποίου η θεωρία της εξέλιξης ανέτρεψε τον βικτοριανό κόσμο, έφερε επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας, όρισε εκ νέου την έννοια της ζωής στη Γη, διαφώτισε, προκάλεσε και εξόργισε.

Η Καταγωγή των ειδών, το θεμελιακό κείμενο της εξελικτικής θεωρίας, αποσπάσματα του οποίου συνιστούν το ανά χείρας βιβλίο, ξεσήκωσε τόσο ενθουσιασμό και τόσες διαμάχες όσο ελάχιστα βιβλία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η νέα αυτή έκδοση είναι εμπλουτισμένη με την εικονογράφηση της Noemi Villamuza, μιας εικαστικού από τη Βαρκελώνη που σχεδιάζει με χρωματιστά μολύβια με έναν δικό της, προσωπικό τρόπο.