Η ασπρόμαυρη Αμερική της Dorothea Lange
Claire Guillot
Le Monde, 18 Ιουνίου 2020
*
Οι φωτογραφίες της από τον ξεριζωμό των λευκών αγροκτημόνων αποτελούν εμβληματικές εικόνες της Μεγάλης Ύφεσης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Λιγότερο γνωστό είναι το έργο της φωτογράφου Dorothea Lange για τους μαύρους πληθυσμούς. Εργάτες γης υποδουλωμένοι στους λευκούς γαιοκτήμονες ή κάτοικοι της πόλης στην ακμάζουσα μεταπολεμική Αμερική εν μέσω φυλετικών διακρίσεων...
Οι εικόνες της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του 1930 στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εντυπωθεί στη μνήμη χάρη στην Αμερικανίδα Dorothea Lange, που πίστευε στη δύναμη της φωτογραφίας να καταγγέλνει τις αδικίες και να επηρεάζει τα πράγματα. Εικόνες που μπορέσαμε να δούμε σε μια πολύ ωραία έκθεση στο Μουσείο του Jeu de paume, στο Παρίσι, το 2018-2019, και πιο πρόσφατα στο MoMA, στη Νέα Υόρκη, στον ιστότοπο του οποίου μπορούμε και να την θαυμάσουμε. Γενικά, θυμόμαστε κυρίως από το έργο της τα πρόσωπα αυτών των οικογενειών των λευκών αγροκτημόνων που η ξηρασία, η μηχανοποίηση και οι κακές γεωργικές πρακτικές πέταξαν στον δρόμο, καθώς αναγκάστηκαν να διασχίσουν τη χώρα με υπερφορτωμένα αυτοκίνητα με την ελπίδα να βρουν δουλειά στη Δύση.
Ωστόσο, σε όλα της τα ρεπορτάζ της για την Farm Security Administration (FSA), την κυβερνητική υπηρεσία που της είχε αναθέσει να δείξει την κατάσταση των εσωτερικών μεταναστών και τις προσπάθειες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να τους βοηθήσει, η φωτογράφος πάντα προσπάθησε να δώσει μια εικόνα της ποικιλομορφίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Εξάλλου, η διάσημη Migrant Mother - η εικονική φωτογραφία της Dorothea Lange -, η γυναίκα με το σπαραχτικό βλέμμα που έγινε παγκόσμιο σύμβολο μητρικής εγκαρτέρησης, είχε στην πραγματικότητα καταγωγή από τους Τσερόκι - κάτι που η φωτογράφος αγνοούσε τη στιγμή που έβγαλε τη φωτογραφία, το 1936.
Ενώ η FSA της είχε ζητήσει να επικεντρωθεί στις δυσκολίες των λευκών αγροκτημόνων, και ειδικά να αποφύγει στις εικόνες της οποιαδήποτε νύξη για διαφυλετικές εντάσεις και διακρίσεις, η Dorothea Lange δεν δίστασε να παρεκκλίνει από τους κανόνες. Όταν πηγαίνει στο βαθύ Νότο και στη Ζώνη του Βαμβακιού [Cotton Belt], δείχνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Μαύροι, που πέρασαν από το καθεστώς του σκλάβου σε εκείνο του φτωχού ενοικιαστή γης χωρίς αυτό να έχει αλλάξει πολύ τη σκληρή καθημερινή τους ζωή. Οι εικόνες της μερικές φορές φαίνεται να έχουν τραβηχτεί σε μια άλλη εποχή: βλέπουμε τους Μαύρους να καλλιεργούν καπνό ή βαμβάκι με προτώγονα εργαλεία. [...]
Claire Guillot
Μτφ. Σ.Σ.
