Κάθε καλοκαίρι, χιλιάδες πολίτες στην Αττική που ζουν κοντά σε δάση βρίσκονται αντιμέτωποι με την ίδια πραγματικότητα: την πιθανότητα μιας καταστροφικής πυρκαγιάς. Μέσα από μαρτυρίες πολιτών που ζουν σε περιοχές στις οποίες η πρόκληση πυρκαγιάς, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο, η LiFO αναδεικνύει την αγωνία του μόνιμου κινδύνου, την ανασφάλεια αλλά και την απογοήτευση από τη λειτουργία της διοίκησης, που έχει μετακυλήσει ένα μεγάλο μερίδιο της ευθύνης για την πρόληψη στους πολίτες.
Ακόμη και όσοι έχουν την πρόθεση να συμμορφωθούν σε αυτό το μερίδιο ατομικής ευθύνης, αδυνατούν, καθώς πολλές από τις παρεμβάσεις είναι πρακτικά ανεφάρμοστες και εξαιρετικά κοστοβόρες. Και δεν μιλάμε βέβαια για την υπεύθυνη διαχείριση των σκουπιδιών, τον καθαρισμό από τα ξερά χόρτα και την απομάκρυνση άλλων εύφλεκτων υλικών από τα οικόπεδα και τις κατοικίες τους.
Ανάμεσα στις πολύπλοκες, κοστοβόρες και για πολλούς αντιπεριβαλλοντικές απαιτήσεις της νέας νομοθεσίας και σε ό,τι μπορεί τελικά να εφαρμοστεί στην πράξη, παρεμβαίνει η σκληρή πραγματικότητα του καλοκαιριού και η πυρκαγιά που μπορεί να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή. Ο Σταύρος Τσογκανής είναι κάτοικος Διώνης Πικερμίου και εδώ και πολλά χρόνια εθελοντής πυροφύλακας. Μιλά για την προσωπική του επιλογή να ζήσει εκτός πόλης και μεταφέρει με αμεσότητα την εμπειρία του:
«Πολλά πράγματα θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν, αλλά σε μια άλλη χώρα, όχι στη δική μας. Παντού υπάρχει ένα σαθρό υπόβαθρο. Κατά τύχη εμείς ζούμε και επιβιώνουμε εδώ πέρα».
«Mεγάλωσα μέχρι τα 15 μου στην επαρχία. Στη συνέχεια ήρθα στην Αθήνα, όπου έζησα σε πυκνοκατοικημένες συνοικίες: Παγκράτι, Ν. Σμύρνη, Κεραμεικό. Πάντα, όμως, είχα το όνειρο να ζήσω –όπως παιδί– στην εξοχή, όσο μακριά γινόταν από τα τσιμέντα. Κυνηγώντας το όνειρο, έφτασα στα 46 χρόνια μου στη Διώνη του Πικερμίου, έναν οικισμό στις υπώρειες της νοτιοανατολικής Πεντέλης με δάση πέριξ αυτού αλλά και μικρά έως μεγάλα αλσύλλια εντός του οικιστικού ιστού. Κατάφερα και ανέθρεψα τα παιδιά μου έτσι όπως ήθελα: να παίζουν ελεύθερα στα χώματα, στα χωράφια, στα δάση, στα ποτάμια».
Ζώντας με τον φόβο
Από τα πρώτα χρόνια όμως, όπως λέει, «φάνηκαν οι δυσκολίες της ζωής στο όνειρο αυτό, κυρίως εξαιτίας των μεγάλων πυρκαγιών. Το 2005 μια πυρκαγιά έπληξε γειτονικές, όμορες περιοχές, όπως η Καλλιτεχνούπολη, και ξεκίνησε ο φόβος. Επέστρεφα, τότε, από ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη και στα σύνορα έμαθα για τη φωτιά. Πήρα το αεροπλάνο από Αλεξανδρούπολη και γύρισα εσπευσμένα στην περιοχή μου, αφήνοντας την οικογένεια να επιστρέψει με το πούλμαν, μήπως και χρειαστεί να κάνω κάτι στο σπίτι. Το 2007 είχαμε τις πυρκαγιές στην Πελοπόννησο και στην Πάρνηθα. Τότε συνειδητοποιήσαμε αρκετοί κάτοικοι το ευάλωτο…
Δεν είχαμε ξαναζήσει την απειλή μιας ολοκληρωτικής καταστροφής. Σε δύο χρόνια, το 2009, η μεγάλη πυρκαγιά από τα βόρεια της Πεντέλης, αρκετά μακριά, έφτασε δρασκελώντας το βουνό και σε εμάς. Τότε εκκενώθηκε το σπίτι για πρώτη φορά. Η μεγάλη πυρκαγιά, στην τρίτη μέρα εκδήλωσής της πλέον, έφτασε στις παρυφές του οικισμού μας και μόνο χάρη στα ριψοκίνδυνα περάσματα ιταλικών Canadair δεν μπήκε μέσα στον οικισμό. Από τότε ο φόβος είναι μόνιμος, κάθε καλοκαίρι. Η εγρήγορση είναι συνεχής και ανάλογες οι προετοιμασίες. Να μην υπάρχει καύσιμη ύλη (χόρτα, ξερόκλαδα) στον περιβάλλοντα χώρο των κατοικιών και φυσικά να υπάρχει ένα σακίδιο έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση εκκένωσης. Αρκετές φορές φτάσαμε στο σημείο να φορτώσουμε σκυλιά και γατιά στο αυτοκίνητο και να φύγουμε, όπως στην καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι το 2018. Τότε, από καθαρή εύνοια της τύχης, η φωτιά στράφηκε στα ανατολικά με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα.
Το 2022 η φωτιά ξέσπασε βορειοανατολικά του γειτονικού οικισμού που λέγεται Ντράφι. Οι πρώτες εστίες της ήταν στις πλαγιές μιας μεγάλης ρεματιάς και σε λίγες ώρες διατάχθηκε και πάλι η εκκένωση του οικισμού, μέχρι το μεσημέρι της επόμενης μέρας που η κατάσταση έγινε εφικτό να τεθεί υπό έλεγχο. Στην εκκένωση συμμετείχε σχεδόν το σύνολο του οικισμού, πλην εξαιρέσεων, δηλαδή κάποιων κατοίκων που αποφάσισαν ότι δεν θα εγκαταλείψουν τις εστίες τους, αποφασισμένοι να το παλέψουν όπως μπορούσαν. Το ίδιο συνέβη και πέρσι, τον Αύγουστο του 2024: ακριβώς το ίδιο σκηνικό, με τη φωτιά να έρχεται και πάλι από τα βόρεια, έχοντας υπερκεράσει τον ορεινό όγκο της Πεντέλης».
Μετά το Μάτι ήρθε ο μεγάλος φόβος
Ο Σταύρος Τσογκανής ζει στην περιοχή με την οικογένειά του τα τελευταία 24 χρόνια. Τον ρωτάμε αν είχε πάντα την ίδια αγωνία, αν βρισκόταν πάντα σε εγρήγορση, ή αν τα τελευταία χρόνια ο φόβος και η ανασφάλεια είναι μεγαλύτερα. Στην αρχή, όπως λέει, «υπήρχε μια ανεμελιά, άγνοια κινδύνου μάλλον. Όπως προανέφερα, πήραμε την πρώτη πικρή γεύση του κινδύνου το 2005, η οποία κορυφώθηκε το 2009 και στη συνέχεια παγιώθηκε. Με την πυρκαγιά στο Μάτι, βλέποντας την πλήρη ανικανότητα των υπευθύνων, ήρθε ο μεγάλος φόβος. Τι εννοώ; Απλώς το γεγονός ότι τα στελέχη της Πυροσβεστικής το πρωί της τραγικής μέρας είχαν δει τη φωτιά να περνάει με ταχύτητα την τεράστια σε πλάτος Εθνική Οδό Αθηνών - Κορίνθου, στα Γεράνεια και στην Κινέτα. Και το ίδιο απόγευμα πίστεψαν ότι η πολύ μικρότερη σε πλάτος Λεωφόρος Μαραθώνος θα συγκρατούσε, ως αντιπυρική ζώνη, τη φωτιά. Και δεν έδωσαν εκκένωση στο Μάτι. Και χάσαμε πάνω από 103 ανθρώπους, χώρια οι εγκαυματίες, που ακόμη κουβαλούν και θα κουβαλούν και στο μέλλον τους εφιάλτες τους.
Η ανικανότητα των υπευθύνων ήρθε και έδεσε με την ασυνεννοησία μεταξύ τους. Η αστυνομία να μην ξέρει τι να κάνει και τι ακριβώς γίνεται στο Μάτι και στην ευρύτερη περιοχή. Το Λιμενικό το βράδυ εκείνο επέτρεπε στα πλοία να αποβιβάζουν επιβάτες από τα νησιά στη Ραφήνα, με αποτέλεσμα το ήδη ευρισκόμενο σε τεράστια συμφόρηση οδικό δίκτυο να φρακάρει ακόμη περισσότερο, με τη φωτιά ήδη να έχει φτάσει μέσα στην πόλη. Επομένως, ναι, η αγωνία είναι πάντα η ίδια, αλλά δυστυχώς παγιωμένη στα ύψη!».
Τον ρωτάμε αν άλλαξε κάτι τα τελευταία 7-8 χρόνια σε ό,τι αφορά τις παθογένειες που αναφέρθηκαν παραπάνω: «Ας δούμε την περσινή πυρκαγιά στην περιοχή μας, διότι η Πάρνηθα ρημάχτηκε από το 2021 και μετά, λόγω διαδοχικών πυρκαγιών. Ο πρωθυπουργός της χώρας καυχήθηκε πριν από λίγους μήνες ότι πέρσι, το 2024, είχαμε λιγότερες πυρκαγιές από κάθε άλλη φορά. Όμως λησμόνησε την πυρκαγιά της Πεντέλης που ήταν μεγάλη, πέρασε όλο το βουνό και χτύπησε την κατοικημένη περιοχή, έφτασε μέσα στον οικιστικό ιστό της Πεντέλης και των Βριλησσίων. Άλλαξε κάτι;», διερωτάται.
Βαθιά αγωνία για την ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού
Ο Βασίλης Γκόβαρης είναι οικονομολόγος και ζει στο Ντράφι από το 2010. Παραδέχεται ότι η αγωνία και ο φόβος των ανθρώπων που έχουν επιλέξει να ζουν κοντά σε δασικές περιοχές κορυφώθηκε τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής αλλά και της μόνιμης ανησυχίας που υπάρχει για την ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού, τόσο σε κεντρικό όσο και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο: «Είναι αλήθεια ότι η κλιματική αλλαγή έχει κάνει τις συνθήκες περισσότερο ευνοϊκές για την πρόκληση πυρκαγιών. Την ίδια στιγμή, όμως, υπάρχει η αδυναμία του κρατικού μηχανισμού, ο οποίος είναι κατά κοινή ομολογία ανεπαρκής, να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις των νέων αυτών συνθηκών».
Υπάρχουν ευθύνες, όπως λέει, στην κεντρική διοίκηση, «γιατί δεν διαθέτει έναν αξιόμαχο μηχανισμό αποτροπής της φωτιάς. Δεν αξιοποιούνται τα drones και άλλα τεχνολογικά εργαλεία και η Πυροσβεστική, παρ’ όλες τις φιλότιμες προσπάθειες, δεν είναι επαρκώς στελεχωμένη και δεν διαθέτει τα απαραίτητα μηχανικά μέσα για να αντιμετωπίσει πλέον αυτόν τον αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης πυρκαγιών».
Ένα ζήτημα σημαντικό, το οποίο, όπως μας εξηγεί, «έχει βαλτώσει από την κεντρική διοίκηση, είναι η υπογειοποίηση των καλωδίων του ρεύματος, ένα κρίσιμο μέτρο πρόληψης πυρκαγιών, ιδιαίτερα σε περιοχές υψηλού κινδύνου. Στην περιοχή μας δεν έχει προχωρήσει ακόμη, όπως έχει συμβεί στην Πεντέλη».
Όσο για τις αυτοδιοικητικές αρχές, και εκεί τα προβλήματα σε επίπεδο πρόληψης και ετοιμότητας εν όψει της αντιπυρικής περιόδου δεν είναι λίγα, σύμφωνα με τα όσα μας περιγράφει: «Η Περιφέρεια δεν καθαρίζει τα ρέματα από την καύσιμη ύλη, ενώ ο δήμος δεν προχωράει σε χορτοκοπτικές εργασίες εγκαίρως», λέει. Η υποχρέωση των ιδιοκτητών που αφορά τον καθαρισμό των αδόμητων οικοπέδων τους ανέδειξε, όπως ισχυρίζεται, την ανεπάρκεια του δήμου να διαχειριστεί όλα αυτά τα υπολείμματα που προέκυψαν από τις χορτοκοπτικές εργασίες: «Την περσινή χρονιά οι στοίβες από τα κλαδέματα και τους καθαρισμούς των οικοπέδων απομακρύνθηκαν από τις υπηρεσίες του δήμου Ραφήνας-Πικερμίου το φθινόπωρο».
Ο Βασίλης Γκόβαρης είναι πρόεδρος του Συλλόγου «Δίκτυο Κατοίκων Ντράφι». Στις αρχές Μαΐου, ο σύλλογος που εκπροσωπεί, μαζί με άλλους τρεις συλλόγους, έστειλε για το ζήτημα επιστολή στη Γενική Γραμματεία του Πρωθυπουργού, στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης, στην Περιφέρεια, στην Πυροσβεστική και στον δήμο και ανέδειξε τις παραλείψεις. Οι τοπικοί σύλλογοι ισχυρίζονται ότι μέχρι πριν από 20 ημέρες, οπότε εστάλη η επιστολή, δεν είχε προχωρήσει η εφαρμογή μιας σειράς μέτρων, σε μια περιοχή η οποία πλήττεται από διαδοχικές πυρκαγιές επί δύο δεκαετίες.
Στα αντιπυρικά μέτρα αυτά, μεταξύ άλλων, αναφέρουν τις αποψιλώσεις και το κλάδεμα δέντρων και θάμνων στους χώρους ευθύνης του δήμου, τη μέριμνα για τη λήψη ειδικών μέτρων για τον καθαρισμό των διάσπαρτων ρεμάτων, τον καθαρισμό από τον δήμο των ιδιωτικών αδόμητων οικοπέδων τα οποία δεν φρόντισαν να καθαρίσουν οι ιδιοκτήτες τους, μια υποχρέωση του δήμου που απορρέει από τον νόμο. Επίσης αναφέρουν ότι δεν είχε προχωρήσει η αποκομιδή των υπολειμμάτων από τους καθαρισμούς κήπων και οικοπέδων αλλά και η μέριμνα για την επαρκή ενίσχυση αντιπυρικών ζωνών και προληπτικών μέτρων περιμετρικά των οικισμών.
Για όλη αυτή την προετοιμασία, που άλλοτε γίνεται, άλλοτε αργεί, άλλοτε δεν ολοκληρώνεται ποτέ, υπάρχει «άγχος και πίεση κάθε καλοκαίρι», θα προσθέσει ο Σταύρος Τσογκανής: «Διότι γνωρίζουμε καλά πόσο ευαίσθητη είναι η περιοχή μας, εξαιτίας της βλάστησης και του ανάγλυφου του εδάφους. Βαθιές ρεματιές δασωμένες στις παρυφές του οικισμού, βαθιές ρεματιές, επίσης δασωμένες, εντός του οικισμού».
Σε ό,τι αφορά την πρόληψη, «απαιτείται ο συνεχής καθαρισμός των αλσυλλίων εντός του οικισμού, ο καθαρισμός των ρεμάτων από ξερή καύσιμη ύλη η οποία υπάρχει εν απολύτω αφθονία, η συστηματική διαχείριση (διαχείριση, όχι καταστροφή) των δασικών εκτάσεων, η δημιουργία αντιπυρικών ζωνών πέριξ του οικισμού, η φροντίδα από τον ΔΕΔΔΗΕ ώστε οι πυλώνες μεταφοράς ρεύματος να μην προκαλούν πυρκαγιές – συνήθης αιτία πολλών μικρών ή μεγάλων πυρκαγιών. Άγχος αν για όλα τα παραπάνω ο δήμος συνεργάστηκε με την Περιφέρεια Ανατολικής Αττικής, αν το Δασαρχείο ήταν συνεννοήσιμο και ούτω καθεξής», λέει.
Σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς και «την αποφυγή εκατόμβης θυμάτων, ευχή μας είναι να μην ξανασυμβεί η τραγική ασυνεννοησία μεταξύ των υπευθύνων οργάνων, δηλαδή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, της αστυνομίας και του Λιμενικού, που παρατηρήθηκε στην τραγικών συνεπειών πυρκαγιά στο Μάτι το 2018. Αυτά είναι τα θέματα που βιώνουμε με αγωνία κάθε καλοκαίρι», προσθέτει.
Ένας ανεφάρμοστος Κανονισμός Πυροπροστασίας Ακινήτων
Ο Μιχάλης Τρακάκης κατοικεί στη νότια Διώνη και είναι ταμίας του τοπικού συνδέσμου «Ωκεανίς». Είναι απόστρατος του Πολεμικού Ναυτικού και πριν από 20 χρόνια έφυγε από του Παπάγου αποζητώντας μεγαλύτερη ηρεμία, αφού, όπως λέει, η λειτουργία του μετρό αναστάτωσε την περιοχή και «αποφασίσαμε να πάμε πιο ανοιχτά, να είμαστε στην εξοχή». Υποστηρίζει ότι η αγωνία της φωτιάς, η οποία μπορούσε να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή, «υπήρχε πάντα. Οι άνθρωποι που ζουν περισσότερα χρόνια από μένα στην περιοχή έχουν όλοι να απαριθμήσουν μια σειρά συμβάντων. Σου λένε “καήκαμε τότε, τότε και τότε...”».
Για τον Μιχάλη Τρακάκη, όπως και για τους άλλους συνομιλητές μας, ο μεγάλος γρίφος και η υποχρέωση των πολιτών που θυμίζει «Mission Impossible» είναι ο Κανονισμός Πυροπροστασίας Ακινήτων, που θεσμοθετήθηκε πέρσι και αφορά ακίνητα που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων: «Η αλήθεια είναι ότι, παρόλο που έχω ασχοληθεί αρκετά μ’ αυτόν τον Κανονισμό, ξεκάθαρη εικόνα για το τι ισχύει και τι δεν ισχύει δεν έχω». Πιστεύει ότι «είναι πολύ δύσκολο να συμμορφωθούν τα σπίτια μας και επίσης πολύ κοστοβόρο. Καταρχάς, η πλειοψηφία των οικοπέδων εδώ είναι μισό στρέμμα. Αν κάποιος τηρήσει τις διατάξεις των αποστάσεων που δίνει ο Κανονισμός Πυροπροστασίας, πρακτικά για την περιοχή μας αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να έχουμε δέντρα μέσα στο οικόπεδο. Κοντολογίς, πρέπει να κόψουμε όλα τα δέντρα». Μια ακόμη παραδοξότητα αυτού του Κανονισμού είναι το ράβε-ξήλωνε στο οποίο πρέπει να επιδοθούν οι ιδιοκτήτες και το οποίο θα χρειαστεί να χρυσοπληρώσουν.
Ο Κανονισμός αυτός, όπως μας εξηγεί ο Μ. Τρακάκης, επιβάλλει την επένδυση των κατοικιών με άκαυστα υλικά: «Την ίδια στιγμή, όμως, παρά πολλές κατοικίες επιδοτήθηκαν μέσω των προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης για τοποθέτηση εξωτερικών θερμοπροσόψεων, οι οποίες δεν είναι πυρίμαχες. Όσοι επιδοτήθηκαν και τις έβαλαν, τώρα θα πρέπει να τις βγάλουν!». Ο συνομιλητής μας δεν βγάζει από το κάδρο τις ευθύνες των πολιτών όσον αφορά την πρόληψη: «Προσωπικά, συνεχίζω να κάνω αυτά που έκανα εδώ και 20 χρόνια. Με δικά μου έξοδα και δικές μου ενέργειες καθαρίζω τα διπλανά οικόπεδα, που ήταν άδεια και παραμένουν άδεια. Η διαφορά είναι ότι τώρα οι άνθρωποι, φοβούμενοι τα πρόστιμα, έρχονται και τα καθαρίζουν μόνοι τους. Φροντίζω να έχω πάντα μια δεξαμενή γεμάτη με νερό. Έχω αντικαταστήσει επίσης τη μάντρα που είχα γύρω από το σπίτι μου, στην οποία η περίφραξη ήταν με φυτά που είχαν ρετσίνι, με θάμνους, οι οποίοι υποτίθεται ότι παρέχουν μια σχετική ασφάλεια. Αυτά κάνω και δεν βλέπω το όφελος να κάνω κι άλλα πράγματα, καθώς δεν έχω την οικονομική δυνατότητα να προχωρήσω όλες αυτές τις αλλαγές που προβλέπει ο κανονισμός», λέει.
Ένα γυμνό τοπίο
«Εάν εφαρμοστούν όλα όσα προβλέπει ο κανονισμός αυτός, θα έχουμε ένα γυμνό τοπίο, τιμωρώντας τα δέντρα παντός είδους, αφού θα πρέπει σε ακτίνα 5 μέτρων από κάθε σπίτι να μην υπάρχει ουσιαστικά καμιά βλάστηση και σε ακτίνα από τα 5 έως τα 10 μέτρα αραιά δέντρα», θα συμπληρώσει ο Σ. Τσογκανής.
Και προσθέτει: «Επιπλέον, με τις τεχνικές εκθέσεις θα υποχρεωθούν πολλοί ιδιοκτήτες να αντικαταστήσουν κουφώματα, πέργκολες και στέγες που κρίνονται ως “μη πυράντοχες” με έξοδα που εκτοξεύονται. Υπάρχουν και υποχρεώσεις των δήμων, φυσικά, στον Κανονισμό. Ρητά αναφέρεται ότι οι δήμοι πρέπει να μεριμνήσουν, στην περίπτωση οικισμών που περικλείονται από δασική η δασώδη έκταση, για την έγκαιρη εκπόνηση Εντύπου Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και Τεχνικής Έκθεσης και για τη διαμόρφωση των διαβαθμισμένων περιμετρικών ζωνών προστασίας πέριξ των ορίων των οικισμών κλπ., κλπ. Καθορίζει ο Κανονισμός την υποχρέωση εκ μέρους των δήμων της δημιουργίας μιας αστείας αντιπυρικής ζώνης πλάτους 10 μέτρων, λες και θα σταματήσει αυτή η ζώνη τον όλεθρο».
Όσο για τις υποχρεώσεις καθαρισμού των αδόμητων ιδιοκτησιών εκ μέρους των ιδιοκτητών, εκεί η κατάσταση οδηγείται αλλού: «Στην πλήρη εκχέρσωση των αδόμητων ιδιοκτησιών με εκσκαφείς και σε βάθος πάνω από 10 εκατοστά. Που σημαίνει τεράστια βλάβη στη χλωρίδα και στην πανίδα. Πλέον των παραπάνω, κανείς δεν σκέφτεται ότι σε περίπτωση θεομηνίας το ανασκαμμένο οικόπεδο, που στις περισσότερες των περιπτώσεων έχει κάποια κλίση, μικρή ή μεγάλη, δεν θα μπορέσει να συγκρατήσει τα νερά μιας καταρρακτώδους βροχής, με ανυπολόγιστες συνέπειες».
«Ο Κανονισμός αυτός τέθηκε πολύ άκομψα και ζητούσε μέσα σε ελάχιστο χρόνο πράγματα τα οποία ήταν αδύνατον να γίνουν. Με ασφυκτικές προθεσμίες, σε ένα εξωφρενικά μικρό διάστημα», θα συμπληρώσει ο Βασίλης Γκόβαρης. Και προσθέτει: «Θεσμοθετήθηκε για να μεταβιβαστούν ευθύνες στον πολίτη, με πάρα πολύ μεγάλο κόστος, χωρίς να αναλογιστεί κανείς από αυτούς που το νομοθέτησαν αν μπορεί ο πολίτης να το επωμιστεί. Για να είναι κάποιος συμβατός με τις προβλέψεις του Κανονισμού, αν μπορεί να είναι, το κόστος είναι πολύ υψηλό, ενώ αξίζει να επισημανθεί ότι είναι ένας Κανονισμός που είναι σε βάρος όποιου πρασίνου έχει μείνει. Να το ξεπαστρέψουμε για να μην έχει τίποτα να κάψει».
Πρόκειται για μέτρα «που βγήκαν το 2024 από ανθρώπους που δεν έχουν καμία επαφή με την πραγματικότητα», θα συμπληρώσει ο Σ. Τσογκανής. «Πέρσι, το 2024, είχαμε ποικίλες όσες αντιδράσεις από πλευράς της ΚΕΔΕ, της ΠΟΜΙΔΑ, του Τεχνικού Επιμελητηρίου, της ΕΜΔΥΔΑΣ (Ένωση Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών), του Συνηγόρου του Πολίτη, που έχουν γίνει γνωστές στον Τύπο και χαρακτήρισαν αντισυνταγματικό και ανεφάρμοστο τον Κανονισμό. Ο τότε υπουργός Σκυλακάκης υποσχέθηκε στο τέλος του 2024, παραδεχόμενος τη βιασύνη και την προχειρότητα, ότι θα άλλαζε ο Κανονισμός στους πρώτους μήνες του 2025. Ο ίδιος ο υπουργός άλλαξε αλλά όχι και ο Κανονισμός, ο οποίος υφίσταται ακόμη, δεν έχει καταργηθεί ή αντικατασταθεί. Έχω όμως την αίσθηση ότι βρίσκεται “εν αδρανεία” ή εφαρμόζεται χαλαρά».
Για τον Σ. Τσογκανή, με τον «Κανονισμό αυτό η πολιτεία μετακυλίει τις ευθύνες της στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και εκείνη με τη σειρά της στους δημότες». Κάτι που, όπως εξηγεί, επισήμανε και ο Συνήγορος του Πολίτη: «Το κράτος δεν είναι συνταγματικά αποδεκτό –άρθρα 24 και 17 του Συντάγματος– να μετακυλίει σε μεγάλο βαθμό τις ευθύνες της προστασίας της περιουσίας και του περιβάλλοντος από τις πυρκαγιές στους ιδιώτες, με υπέρμετρα, μάλιστα, επαχθείς οικονομικά όρους γι’ αυτούς».
Αυτούς τους ανθρώπους που ζουν με το άγχος της επόμενης φωτιάς τούς ρωτάμε αν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να κάνει το κράτος και δεν το κάνει. Η απάντηση είναι αφοπλιστική: «Πολλά πράγματα θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν, αλλά σε μια άλλη χώρα, όχι στη δική μας. Παντού υπάρχει ένα σαθρό υπόβαθρο. Κατά τύχη εμείς ζούμε και επιβιώνουμε εδώ πέρα», λέει ο κ. Τρακάκης. Θυμάται ότι «μοιράστηκαν επί Πέτσα χρήματα στους δήμους για καθαρισμούς. Ο τότε δήμαρχος, αντί να καθαρίσει και να φτιάξει ζώνες πυρασφάλειας, πήγε και καθάρισε μια περιοχή γύρω από ένα αθλητικό κέντρο που έχουμε για να το κάνει πάρκινγκ. Δεν βγάζεις άκρη».
