Οι γεωμέτρες και η πολιτική σύγκρουση

Οι γεωμέτρες και η πολιτική σύγκρουση Facebook Twitter
Επιμένοντας σε μια γεωμετρική σύλληψη της σταθερότητας, αυτή η σκέψη περιστρέφεται γύρω από τη διαχείριση της ανασφάλειας. Φωτ.: Άρης Οικονόμου/ SOOC
0

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΟΣΑ ειπώθηκαν για την εκλογή στο ΠΑΣΟΚ, σκέφτομαι πόσο έντονα συντηρείται στον δημόσιο λόγο μια πολύ συγκεκριμένη ιδέα για το πολιτικό μας σύστημα και τη δημοκρατία. Αναφέρομαι στον τετριμμένο γεωμετρικό συλλογισμό που συναντούμε διαρκώς σε σχόλια και συζητήσεις. Ακούμε: χρειαζόμαστε δύο πόλους εξουσίας που να έχουν σχετική ισορροπία μεταξύ τους.

Ο ένας πόλος θα είναι πιο συντηρητικός (όχι δεξιός) και ο άλλος πιο προοδευτικός (όχι αριστερός). Θα λειτουργούν κανονικά, συσπειρώνοντας τον κεντρικό κορμό της χώρας όλα εκείνα τα συμφέροντα και τις προσδοκίες που συνθέτουν τον «μέσο όρο». Μιλάμε, δηλαδή, για ένα bloc centrale, ένα κεντρικό μπλοκ, αποτελούμενο όμως από δύο σκέλη, ικανά να στεγάζουν διαφορετικές ευαισθησίες και καταβολές παρά διαφορετικούς πολιτικούς στόχους.

Το σχήμα εμφανίζεται εδώ και καιρό ως επίκληση της χαμένης ισορροπίας. Όπως έχει ειπωθεί συχνά, δεν είναι καλό για μια χώρα να μην έχει μια σοβαρή κυβέρνηση και μια αρκούντως κόσμια αξιωματική αντιπολίτευση. Ποιο είναι όμως το πρόβλημα με το συγκεκριμένο σχήμα και όσους το υποστηρίζουν όλο και πιο φανατικά;

Η γεωπολιτική αποδιοργάνωση του κόσμου μας ενισχύει τον πειρασμό της αναδίπλωσης και της αυτοσυντήρησης. Οι φρικτές εικόνες των πολεμικών καταστροφών ολόγυρα «δικαιώνουν» τους υποστηρικτές μιας δημοκρατίας που φροντίζει τα προνόμιά της και δεν ενδιαφέρεται για μετατοπίσεις ούτε για αληθινό αναστοχασμό.

Ότι κατά βάση ευνοεί τον έναν πόλο εις βάρος του άλλου. Ενισχύει, εμμέσως, το συντηρητικό μπλοκ και, για να το πω αλλιώς, την πλευρά όσων είναι σε γενικές γραμμές ικανοποιημένοι με την υπάρχουσα κατάσταση. Για έναν κυρίως λόγο: επιμένοντας σε μια γεωμετρική σύλληψη της σταθερότητας, αυτή η σκέψη περιστρέφεται γύρω από τη διαχείριση της ανασφάλειας. Προωθεί αναπόφευκτα μια εικόνα πολιτικής που βασίζεται περισσότερο στον φόβο για τα δεινά τα οποία ενδέχεται να πέσουν στο κεφάλι μας και όχι στην ελπίδα για το τι καλύτερο θα μπορούσε να υπάρξει στη θέση του ισχύοντος.

Διαχέει μια ατμόσφαιρα εθνικών συμφορών που δεν έχουν τον ρόλο συνετών προειδοποιήσεων (πάντα πολύτιμων) αλλά διασπείρουν αποτρεπτικά και κινδυνολογικά σινιάλα. Λόγου χάρη, μην παρεμβαίνετε στις τράπεζες γιατί θα πληγούν οι «καλές αξιολογήσεις τους», μην εφαρμόζετε τους αυστηρούς πολεοδομικούς κανονισμούς γιατί έτσι υπονομεύουμε την ανάπτυξή μας κ.λπ.  

Παγιώνεται εν τέλει μια πολιτική κουλτούρα μειωμένων προσδοκιών. Αυτή η κουλτούρα μεγεθύνεται από διεθνή γεγονότα και τάσεις της συγκυρίας που παράγουν διαρκώς τρόμο. Η γεωπολιτική αποδιοργάνωση του κόσμου μας ενισχύει τον πειρασμό της αναδίπλωσης και της αυτοσυντήρησης. Οι φρικτές εικόνες των πολεμικών καταστροφών ολόγυρα «δικαιώνουν» τους υποστηρικτές μιας δημοκρατίας που φροντίζει τα προνόμιά της και δεν ενδιαφέρεται για μετατοπίσεις ούτε για αληθινό αναστοχασμό. Ας προσθέσουμε στο μείγμα τη μεγάλη ισχύ της νοσταλγίας για μια βιωμένη ή κατά φαντασίαν μεσοαστική ευφορία, τις πτώσεις και την εν γένει ρευστοποίηση στην αριστερά αλλά και την αίσθηση ματαίωσης από πρόσωπα και λέξεις που κούρασαν ή αποδείχτηκαν λίγα.

Για έναν κόσμο –πολίτες με ποικίλη προέλευση– αυτό που μετράει πια είναι μια κάποια πολιτική κομψότητα και ευπρέπεια ή παραμετρικά μέτρα βελτίωσης της καθημερινότητας· κυρίως όμως η αποφυγή των «περιπετειών». Οι μνήμες από τη δεκαετία του 2010 και το φάντασμα του ΣΥΡΙΖΑ λειτουργούν τελικά ως φρένα της πολιτικής σκέψης και λογοκρισία των προσδοκιών.

Η διαχείριση της ανασφάλειας γίνεται εχθρός του ουσιαστικού πολιτικού αναστοχασμού. Εμποδίζει τις γόνιμες αναθεωρήσεις και την επανεξέταση των πεπραγμένων. Νομίζω ότι αυτός ο «ψυχικός» συντηρητικός τόνος μεταφράζεται σε ένα είδος βαθιάς κεντροδεξιάς επιθυμίας: επιθυμία να κλειστούν όλα τα ερωτήματα και οι αγωνίες της πολιτικής και κοινωνικής μας κατάστασης σε ένα πρότυπο εγκεκριμένο από τις ανησυχίες των ευπορότερων μερίδων.

Δηλαδή οτιδήποτε ενοχλεί αισθητικά ή πολιτικά αυτές τις μερίδες θεωρείται εκ προοιμίου ανίκανο να σταθεί με πολιτική σοβαρότητα και επάρκεια απέναντι στα προβλήματα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειαζόμαστε δυσπιστία απέναντι στην ασάφεια, στον υπερφίαλο πολιτικό λυρισμό ή στους fake ριζοσπαστισμούς. Είναι ένα από τα μαθήματα των προηγούμενων χρόνων μαζί με την αίσθηση ότι το ήθος των προσώπων έχει επίσης σημασία στην πολιτική (δεν είναι όλα πολιτικές «θέσεις» ή σχέδια, πρέπει να πείθουν στοιχειωδώς και τα πρόσωπα). Αν όμως καθηλωθούμε στην ανασφαλή απώθηση και την άρνηση κάθε καινούργιας πρότασης, αρνούμαστε την ίδια την επινοητικότητα και το πάθος της δημοκρατική μας ζωής. Άλλο πράγμα είναι ωστόσο ο σκεπτικισμός που διατηρεί το κριτικό πνεύμα της αμφιβολίας και άλλο το να υπερασπίζεται κανείς τα προνόμια και τη βολή του οχυρωμένος πίσω από τη μάσκα της σταθερότητας και της κεκτημένης του ωριμότητας.

Το αντίθετο άλλωστε της γεωμετρικής, συντηρητικής και φοβικής πολιτικής δεν είναι ο τυχοδιωκτισμός και η ρηχότητα. Είναι η διαμόρφωση λόγων και πράξεων που μετατοπίζουν πραγματικά την εξουσία και τις αποφάσεις της, μειώνουν τα προνόμια και τις αυθαίρετες κυριαρχίες και ανοίγουν χώρο εκπροσώπησης για τους φτωχότερους, τους νέους και αυτούς που δεν διαθέτουν κληρονομημένα assets. Χρειαζόμαστε περισσότερο μια δημοκρατία εναλλακτικών τρόπων παρά ένα σύστημα εξισορρόπησης των συμφερόντων και των φιλοδοξιών του πολιτικού μας προσωπικού.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ