Ντέιβιντ Κρόσμπι ή η διαρκής ζωή της δεκαετίας του '60

David Crosby ή η διαρκής ζωή της δεκαετίας του ΄60 Facebook Twitter
O Κρόσμπι, η επιτομή του μουσικού των «σίξτις», κατάφερε να φτάσει στην ηλικία όπου πεθαίνουν και οι πιο συνετοί και οι πλέον προφυλαγμένοι. Φωτ.: Getty Images/Ideal Image
0

ΕΝΑ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΠΡΑΓΜΑ συμβαίνει εδώ και χρόνια. Από τη δεκαετία του '80 και αδιάπτωτα μέχρι τις μέρες μας, η δεκαετία του '60, τα «σίξτις», έγιναν το συλλογικό αρχείο από το οποίο αντλούν αναμνήσεις και νεότεροι, ακόμα κι αυτοί που ήταν αγέννητοι ή μωρά εκείνη τη δεκαετία.

Πολιτιστικά και συμβολικά, τα σίξτις έγιναν η καθοριστική στιγμή ενός νεανικού ονείρου από το οποίο δυσκολεύεται κανείς να ξυπνήσει. Ανάμνηση από δεύτερο χέρι, ιδεολογική αμυχή που δεν κλείνει και φυσικά ένα σάουντρακ, μια ροή τραγουδιών που επανέρχεται, αναβιώνει, μεταδίδεται στις επόμενες δεκαετίες σαν κάτι ανάλαφρο και μελαγχολικό ή σαν ψυχεδελικό σύννεφο.

Ο Ντέιβιντ Κρόσμπι που πέθανε τώρα ήταν η επιτομή του μουσικού των «σίξτις». Αν και η καταγωγή του πάει πίσω σε μια από τις παλαιές αριστοκρατικές οικογένειες Ολλανδών εποίκων της ανατολικής ακτής, ο ίδιος έπλασε τον εαυτό του με όλα τα υλικά της ιδεολογίας της γενιάς του. Ελευθεριακό πνεύμα, ηδονισμός, μεγάλες δόσεις αυτοκαταστροφής που του ρήμαξαν το συκώτι και την καρδιά από νωρίς, και ήταν θαύμα που άντεξε ακόμα για πολλές δεκαετίες.

Ο Ντέιβιντ Κρόσμπι κατάφερε να είναι δημιουργικός και πολύ πέρα από το σκοτεινό κέλυφος μιας ροκ «ιδεολογίας». Ο ηδονισμός δεν έγινε σε αυτόν κυνική αναισθητοποίηση μέσα στον πλούτο και στη χλιδή, ούτε κουρασμένη περιφορά των επιτυχιών της νεότητας και μετά ανέμπνευστο καθισιό.

Αν μπορεί όμως να θεωρηθεί το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα της πολιτιστικής άνοιξης του '60 (που, με άλλους όρους, εμφανίστηκε και σ’ εμάς), δεν είναι για το sex, drugs and rock’n’roll. Ο Ντέιβιντ Κρόσμπι κατάφερε να είναι δημιουργικός και πολύ πέρα από το σκοτεινό κέλυφος μιας ροκ «ιδεολογίας». Ο ηδονισμός δεν έγινε σε αυτόν κυνική αναισθητοποίηση μέσα στον πλούτο και στη χλιδή, ούτε κουρασμένη περιφορά των επιτυχιών της νεότητας και μετά ανέμπνευστο καθισιό.

Όπως και ο Τζεφ Μπεκ που ήταν μια άλλη εκδοχή της ίδιας ακαταπόνητης ορμής, ο Ντέιβιντ Κρόσμπι επικοινώνησε ουσιαστικά με νεότερους μουσικούς, καλλιέργησε τη φωνή του, συνέχισε να βγάζει αξιοσημείωτους δίσκους.

Τι είναι αυτό που συγκινεί στον Κρόσμπι; Νομίζω πως εκτός από τη μουσική του –που μεγάλο κομμάτι της περνάει από τη συλλογική περιπέτεια με τον Γκράχαμ Νας, τον Στίβεν Στιλ και τον Νιλ Γιανγκ– είναι η αίσθηση μιας αμερικανικής αθωότητας που έφερνε πάντα μαζί του. Η ιδέα πως σε αυτό το πρόσωπο μπορούσε ακόμα να ενσαρκώνεται μια διαφορετική αμερικανική ψυχή, ένα πνεύμα ευθύτητας και απροσποίητης εμπιστοσύνης στην ομορφιά των πραγμάτων, μια ευφρόσυνη χίπικη αφέλεια – που δεν γινόταν όμως ούτε πολιτικά αδιάφορη ούτε κοινωνικά σνομπ και φευγάτη.

Γι’ αυτό και η παρουσία του Κρόσμπι στα γηρατειά του γίνεται όλο και πιο αρμονικά μελωδική, ενίοτε κάπως «ζαχαρωμένη» και εντούτοις πάντα ικανή να πλουτίζει αυτόν που την ανακαλύπτει, να εκπλήσσει ακόμα και δίχως να επιφυλάσσει εκπλήξεις.

Από μια άποψη η δεύτερη και τρίτη ζωή που απέκτησαν τα σίξτις στο μέλλον μεταφέρει από αυτή την εποχή κάποιες μελωδικές φράσεις, λίγες χρωματικές κλίμακες. Το μοβ και το πορτοκαλί. Τον ήπιο και σκεπτόμενο ηδονισμό. Την αντιαυταρχική ευαισθησία, δίχως όμως τις σκληρές και θανατηφόρες ουτοπίες. Και φυσικά μαζί με τη μια ή άλλη προσωπική ιστορία, μεταφέρει και το πνεύμα μιας κοινωνικής διαμαρτυρίας, τον ιδεαλισμό της ηθικής εναντίωσης σε πολιτικές αγυρτείες, αδικίες ή συλλογικά εγκλήματα.

David Crosby ή η διαρκής ζωή της δεκαετίας του ΄60 Facebook Twitter
O Ντέιβιντ Κρόσμπι φωτογραφημένος με τον πατέρα του.

Όλα αυτά ήταν μέσα στον Ντέιβιντ Κρόσμπι και στη μουσική του. Περνώντας από έναν τρόπο ζωής που, κανονικά, έπρεπε να τον σκοτώσει πριν γεράσει, ο Κρόσμπι κατάφερε να φτάσει στην ηλικία όπου πεθαίνουν και οι πιο συνετοί και οι πλέον προφυλαγμένοι.

Δεν έφτασε όμως μέχρι εδώ απογυμνωμένος ή σκιά του παλαιού, ένδοξου Εγώ, σαν εμποράκος ενός καλιφορνέζικου ονείρου που μπορεί να το πουλάει κανείς ες αεί στους ψυχρούς καιρούς. Δούλεψε πολύ όλα αυτά τα χρόνια πάνω στο παρελθόν χωρίς να περιφρονήσει το παρόν και τις δυνατότητές του. Και κάποια στιγμή έκρινε αυστηρά τις στραβές ραφές εκείνης της ζωής δίχως όμως να λυσσάξει εναντίον της νεότητάς του σαν στριμμένος νεοσυντηρητικός.

Αυτό που γράφτηκε από καλλιτέχνες σαν τον Ντέιβιντ Κρόσμπι ήταν πιο σύνθετο από μια μουσική, ένα ύφος, μια χορογραφία της ψυχής του λευκού boomer. Ήταν η συνάντηση μιας αισθητικής περιπέτειας με μια εμπειρία ελευθερίας – αντιφατική, γεμάτη ακρότητες και παρόλα αυτά συγκινητική στα κατορθωμένα επιτεύγματά της.

Ίσως αυτό να είναι και το μυστικό της διάρκειας του πνεύματος εκείνης της καταγωγικής δεκαετίας: η ικανότητα κάποιων ήχων, κάποιων προσώπων και σκηνών να ταξιδεύουν στο χρόνο και να παρακινούν για δημιουργία. Με άλλα λόγια η ευτυχής συνάντηση της μελαγχολίας και της χαράς προτού ακόμα αυτά τα δυο συναισθήματα χωριστούν για να γίνουν καταθλιπτική άρνηση ή μια «υποχρεωτική» και, κατά βάθος, τσακισμένη ευθυμία.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ