Κανείς δεν «χάνει τη μάχη με τον καρκίνο»

Κανείς δεν «χάνει τη μάχη με τον καρκίνο»/ Χάνοντας «τη μάχη με τον καρκίνο» Facebook Twitter
Το πώς διαχειρίζεται κανείς την αρρώστια του δεν είναι θέμα αξιοπρέπειας.
0

ΟΤΑΝ Η ΦΩΦΗ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ αρρώστησε ξανά, η επίσημη ανακοίνωση μιλούσε για «υποτροπή της βασικής της νόσου». Ο καρκίνος ήταν για άλλη μια φορά η αρρώστια που δεν αναφέρθηκε ούτε ονομαστικά, μόνο υπονοήθηκε, σαν κάποια φρικτή καταδίκη. Παλιά μιλούσαν για την «παλιοαρρώστια». Συλλογικά το κακό ξορκίζεται, μακριά από εμάς, κρύβουμε τη λέξη πίσω από σκόρπιες φράσεις. 

Κι όμως, όσο λιγότερο μιλάμε για κάτι ή, ακόμα χειρότερα, μιλάμε με ψιθύρους και μισόλογα, τόσο αυτό διογκώνεται, αποκτώντας τρομακτικές διαστάσεις ‒ ο ασθενής είναι καταδικασμένος, καταραμένος, η δυστυχία του σχεδόν κολλητική, δεν πρέπει καν να πει ότι πάσχει από καρκίνο μην και τον λυπηθούν οι γύρω ή τον θεωρήσουν ξεγραμμένο, λες και ζούμε σε κάποιο άθλιο χωριουδάκι εκατό χρόνια πριν, στο «γούπατο του πολύκαρπου κάμπου».

Απολίθωμα αυτού του σκοτεινού επαρχιώτικου φόβου είναι και η περίφημη «επάρατη νόσος». Νόμιζα ότι ήταν κοινός τόπος το ότι δεν χρησιμοποιούμε πια αυτή την έκφραση. Έκανα λάθος. Υπάρχουν ακόμα δημοσιογράφοι και δελτία ειδήσεων που τη χρησιμοποιούν, όχι γιατί πιστεύουν πως οι καρκινοπαθείς είναι καταραμένοι αλλά κυρίως γιατί δεν ξέρουν τι σημαίνει ο όρος.

Το Αssociated Press έγραψε ότι η Φώφη Γεννηματά πέθανε μετά από μακροχρόνια αρρώστια, κάποια ελληνικά μέσα μετέφρασαν το «μακροχρόνια» ως «επάρατη», έτσι γέμισε ο ελληνικός Τύπος για άλλη μία φορά με αναφορές στην επάρατη νόσο.

Την επόμενη φορά που θα μιλήσουμε για μάχη, πόλεμο και αγώνα ας θυμηθούμε πως δεν νιώθουν όλοι οι ασθενείς ήρωες, πως ίσως όλο αυτό να είναι ένα βάρος που δεν χρειάζονται και, τέλος, το πιο σημαντικό, πως αυτό το αφήγημα λέει πολύ περισσότερα για τον δικό μας φόβο για την αρρώστια παρά για τον άνθρωπο που νοσεί ή πεθαίνει.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην εποχή της χαρούμενης θετικότητας, βέβαια, είναι η δημοφιλής αντίληψη ότι ο καρκίνος είναι ένας πόλεμος, μια μάχη που πρέπει να κερδηθεί και οι άρρωστοι είναι οι γενναίοι αγωνιστές που παλεύουν καθημερινά, γενναίες φιγούρες που εμψυχώνουν εμάς, τους υγιείς. Όχι, η Φώφη Γεννηματά δεν «έχασε τη μάχη με τον καρκίνο». Δεν είναι απαραίτητα μάχη η αρρώστια, είναι μια καθημερινότητα που παλεύεται μέρα με τη μέρα, όπως τη νιώθει ο καθένας.

Η Φώφη Γεννηματά δήλωσε ότι δεν φοβόταν και ότι ήθελε «να θυμούνται αυτά που έχει κάνει». Πολλοί είπαν και έγραψαν ότι «έφυγε με αξιοπρέπεια». Είναι δύσκολο να γράφεις ή να μιλάς για έναν θάνατο, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για μια νέα γυναίκα που είχε πολλά ακόμα να δώσει και άφησε πίσω της τρία παιδιά. Δεν μπορεί όμως κανείς παρά να αναρωτηθεί: θα ήταν λιγότερο αξιοπρεπής αν έκλαιγε δημοσίως ή αν έλεγε ότι φοβάται; Το πώς διαχειρίζεται κανείς την αρρώστια του δεν είναι θέμα αξιοπρέπειας.

Πριν από δύο χρόνια έγινε μια μεγάλη αμερικανο-καναδική μελέτη (από το Queen’s University στον Καναδά και το University of Southern Califormia στις ΗΠΑ) που ερευνούσε τις επιπτώσεις που έχει η πολεμική γλώσσα στην αντίληψη του κοινού για τον καρκίνο. Ο αντίκτυπος ήταν αρνητικός, η γλώσσα των μαχών και των πολέμων όχι μόνο φόβιζε το κοινό αλλά τους άφηνε με ένα αίσθημα απαισιόδοξης μοιρολατρίας πως «αν αρρωστήσω, αρρώστησα».

«“Έχασε τον γενναίο αγώνα της”: Αν κάποιος ξεστομίσει αυτά τα λόγια μετά τον θάνατό μου, όπου κι αν βρίσκομαι, θα τον βρίσω» έγραψε στην «Guardian» η Κέιτ Γκρέιντζερ, μια Αγγλίδα ακτιβίστρια και νοσοκόμα το 2015, μερικούς μήνες πριν πεθάνει. Είχε διαγνωστεί με καρκίνο σε τελικό στάδιο από το 2012.

«Θα ήθελα να με θυμούνται για τον θετικό αντίκτυπο που είχα σε αυτόν τον κόσμο, για τις ωραίες στιγμές και για τις σχέσεις μου με τους άλλους, όχι ως κάποια που έχασε τη μάχη. Όταν πεθάνω, θα έχω αψηφήσει την πρόγνωση για τον τύπο του καρκίνου μου και θα έχω πετύχει πολλά στη ζωή μου. Δεν θέλω να νιώθω αποτυχία για κάτι που δεν ελέγχω. Αρνούμαι να πιστέψω ότι ο θάνατός μου θα είναι επειδή δεν πάλεψα αρκετά σκληρά», είχε προσθέσει.

Την επόμενη φορά που θα μιλήσουμε για μάχη, πόλεμο και αγώνα ας θυμηθούμε πως δεν νιώθουν όλοι οι ασθενείς ήρωες, πως ίσως όλο αυτό να είναι ένα βάρος που δεν χρειάζονται και, τέλος, το πιο σημαντικό, πως αυτό το αφήγημα λέει πολύ περισσότερα για τον δικό μας φόβο για την αρρώστια παρά για τον άνθρωπο που νοσεί ή πεθαίνει.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Antinero: Καταγγελία-μαμούθ για το μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης

Ρεπορτάζ / Antinero: Πώς το «μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης» έγινε πεδίο καταγγελιών

Με εκατομμύρια ευρώ να έχουν ήδη διατεθεί, το πρόγραμμα Antinero μπαίνει στο στόχαστρο: 213 φορείς και πολίτες υπέβαλαν αναφορά στην Ε.Ε., αμφισβητώντας τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητά του.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ