Από την άσκηση επιρροής στην επιθετική εξαγορά

Από την άσκηση επιρροής στην επιθετική εξαγορά Facebook Twitter
Δεν έχουμε πλέον μια κρίση πολιτικής ταυτότητας όσο μια ακραία επιθετική κίνηση εναντίον κάθε πολιτισμικής και πολιτικής ταυτότητας που είχε συνδεθεί με την αριστερή παράταξη. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

H ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ δεν παύει να επιφυλάσσει εκπλήξεις. Ανατρέχοντας σαράντα χρόνια πίσω, συμπεριφορές και πρότυπα που αναδύθηκαν από την κουλτούρα της κατανάλωσης άρχισαν να ασκούν πίεση στη συμβατική πολιτική σκηνή, στα κόμματα και στα μέλη τους. Έχουμε κάνει κατάχρηση του όρου lifestyle μιλώντας γι’ αυτή την κοινωνική κουλτούρα της εποχής.

Προφανώς υπήρξε κάτι περισσότερο από κάποια περιοδικά, εκδοτικές ιστορίες και αστέρες/διασημότητες του τοπικού αφρού: κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’80 η συγχώνευση παγκόσμιων trends και εθνικών ιδεολογικών μοτίβων διεκδίκησε τον καθορισμό της κυρίαρχης αισθητικής της ευμάρειας. Η αναρρίχηση μιας νέας μεσαίας τάξης και η αφελής προσχώρηση πολλών λαϊκών νέων στο άρμα της σχετικής φαντασίωσης (η οποία από οικονομική άποψη δεν ήταν αυταπάτη) χρωμάτισε σε μεγάλο βαθμό την ύστερη Μεταπολίτευση.

Αυτό που εξελίσσεται διεθνώς λίγο-πολύ από τις αρχές του 2000 είναι ότι στυλ ζωής που αναδύονται έξω ή σε πολύ μεγάλη απόσταση από τον πολιτικό χώρο αποκτούν σαγηνευτική ισχύ για όλη τη δημόσια σφαίρα και τμήματα του λαού.

Ένας υβριδικός «μεταμοντερνισμός» αποτέλεσε την άλλη όψη της ακμάζουσας, τότε, ρητορικής για τον εκσυγχρονισμό και τον εξευρωπαϊσμό. Το περιβόητο «ξεβλάχεμα» ήταν ουσιαστικά η ωμή και λαϊκότροπη εκδοχή της επίσημης έκκλησης για εξευρωπαϊσμό της χώρας. Τότε πρωτοσμιλεύτηκε ένα κλίμα και κυρίως φυτεύτηκαν κάποια καινούργια λεξιλόγια στον δημόσιο χώρο. Αυτή, παρ’ όλα αυτά, η μεγάλη παράτα του lifestyle δεν επιδίωξε να αποτελέσει κανονικό μέρος του συστήματος διακυβέρνησης.

Η νέα αγορά συμβόλων και στυλ αρκέστηκε να περιπαίζει την πολιτική τάξη, κολακεύοντας συγχρόνως κάποιους από τους ισχυρούς της εποχής. Το «lifestyle» δεν διεκδίκησε κομματικά ηνία, απλώς να έχει ελεύθερο πεδίο για επιρροή και εξουσία πάνω στις συμπεριφορές και στα ήθη.

Αυτό που εξελίσσεται διεθνώς λίγο-πολύ από τις αρχές του 2000 είναι ότι στυλ ζωής που αναδύονται έξω ή σε πολύ μεγάλη απόσταση από τον πολιτικό χώρο αποκτούν σαγηνευτική ισχύ για όλη τη δημόσια σφαίρα και τμήματα του λαού. Πρόσωπα άσχετα με τα κόμματα και με διαδρομές πολιτικού και κοινωνικού ακτιβισμού διεκδικούν το να «μπουν στην πολιτική». Αυτό ήταν ο Τραμπ και ο τραμπισμός και πιο πριν το ίδιο περίπου έκανε ο Μπερλουσκόνι με την ιταλική δεξιά.

Ωστόσο, πολλοί αρμοί της πολιτικής θα αντέξουν διότι κάποια κόμματα, παρά τις κρίσεις και τις τάσεις συρρίκνωσης, συντηρούν παραδόσεις, έχουν ακόμα ιστορίες να αφηγηθούν και κυρίως δεν έχουν εξαερωθεί οργανωτικά. Το παρατηρούμε και στα δικά μας: κάποιες παρατάξεις διαθέτουν, όπως φαίνεται, ένα εισιτήριο διαρκείας στη δημόσια ζωή ακόμα και αν τις βρίσκουν διασπάσεις, εκλογικές βυθίσεις και ηγετικές αμφισβητήσεις.

Σε όλη την Ευρώπη (με διαφορές βέβαια από τόπο σε τόπο), ανεξάρτητα από την αμφισβήτησή τους από τους νέους παίκτες της ριζοσπαστικής δεξιάς και το τρομαχτικό παγόβουνο της πολιτικής απάθειας και την ψυχική απόσχιση των νεότερων ηλικιών, τα κόμματα συνεχίζουν, κουτσά-στραβά, να εκπροσωπούν την κλασική πολιτική πραγματικότητα.

Έχουν, φυσικά, την αγωνία της μειωμένης επιρροής και αισθάνονται την αποδοκιμασία των πολιτών και τη βαθιά περιφρόνηση των μεγάλων κέντρων εξουσίας που είναι οι επιχειρήσεις, οι οίκοι αξιολόγησης και η αρένα των social media όπου, ανά πάσα στιγμή, καίγονται ή δοξάζονται τα πολιτικά πρόσωπα.

Επιστρέφοντας, λοιπόν, στη δική μας μικρή κλίμακα, αυτό που παίζεται στον ΣΥΡΙΖΑ δεν αφορά απλώς την αντιπαράθεση ενός προσώπου και των οπαδών του με κάποια πολιτικά στελέχη και τα οφίτσιά τους. Αν το δούμε σε συνάφεια με όσα γράφουμε παραπάνω, η «πρόταση» Κασσελάκη είναι ουσιαστικά η έφοδος ενός μοντέλου της αγοράς στο κέντρο ενός πολιτικού οργανισμού.

Ο πολιτικός-ινφλουένσερ καλεί πλέον το κοινό του να κατασκευάσουν ένα άλλο «πράγμα» στη θέση του υπάρχοντος. Μιμείται με αυτά τα γραφεία real estate που αγοράζουν ένα κάπως φθαρμένο κτίριο για να το μετατρέψουν σε boutique hotel. Ό,τι σε άλλες περιπτώσεις αποτελεί μια κοινότητα φανατικών οπαδών αποφασίζει να προσκολληθεί στο είδωλό του για να ανατινάξουν μαζί… το γενικό επιτελείο!

Οι μυημένοι στις περιπέτειες της αριστεράς του 20ού αιώνα ξέρουν ότι αυτό το κάλεσμα για επανάσταση της «βάσης» κατά των «γραφειοκρατικών επιτελείων» έχει άλλες ρίζες και μίσχους. Πολλά ριζοσπαστικά ρεύματα ορκίζονταν στην εξουσία του λαού και στην άμεση δημοκρατία εναντίον των κομματικών ελίτ και των «προνομίων» τους. Μια αντιγραφειοκρατική πολιτική επανάσταση δονούσε τις εκκλήσεις του Λέοντα Τρότσκι και όσων κατήγγελλαν τα σταλινικά κομμουνιστικά κόμματα ή ακόμα και τον ίδιον τον Λένιν και τον λενινισμό.

Ζούμε, λοιπόν, μια απόλυτη φάρσα, συναντώντας αυτές τις συνθηματολογίες της αμεσοδημοκρατίας και της «συνέλευσης βάσης» απέναντι στον Σωκράτη Φάμελλο ή στην Όλγα Γεροβασίλη. Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν σταλινικό κόμμα ούτε ο Στέφανος Κασσελάκης ο αντιγραφειοκράτης ηγέτης που θα οργανώσει την κατάληψη των κάστρων της «νομενκλατούρας». Το μόνο που μπορεί να πει κανείς είναι ότι όταν πρόσωπα διεκδικούν την προσωπική τους λάμψη στη show biz, στις επιχειρήσεις και στην πολιτική (πηδώντας εύκολα από το ένα στο άλλο), η πολιτική βυθίζεται περισσότερο στην ανυποληψία και την ασημαντότητα.  

Είναι μια τραγωδία το ότι αυτό συμβαίνει τώρα σε ένα κόμμα που μίλησε και μιλάει ακόμα στο όνομα της αριστεράς. Το ατύχημα δεν συνέβη τον τελευταίο χρόνο, τώρα πια το παραδέχονται όλοι, ακόμα και όσοι έχουν εγκλωβιστεί στο ψυχόδραμα. Ένας ολόκληρος πολιτικός χώρος φαίνεται να έχει παγιδευτεί σε μια πορεία αυτοκαταστροφής. Έχοντας ξορκίσει χίλιες φορές τον ιό του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, ο ΣΥΡΙΖΑ γίνεται εργαστήριο για τη δοκιμή ενός πλουτολαϊκισμού που υπόσχεται στους πελάτες το καινούργιο όπως ένας content creator ο οποίος ενδιαφέρεται να λανσάρει τα προϊόντα του.

Δεν έχουμε πλέον μια κρίση πολιτικής ταυτότητας (αυτή υπήρξε ήδη στον προηγούμενο ΣΥΡΙΖΑ) όσο μια ακραία επιθετική κίνηση εναντίον κάθε πολιτισμικής και πολιτικής ταυτότητας που είχε συνδεθεί με την αριστερή παράταξη. Αυτό πιστεύω θα έπρεπε να ενδιαφέρει ακόμα και όσους χαίρονται με τα «παθήματα των συριζαίων», πιστεύοντας μάλλον πως μια κοινωνία δίχως αντιπολίτευση και κυρίως μια δημοκρατία δίχως κοινωνικούς ανταγωνισμούς είναι η καλύτερη λύση.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μπερλουσκόνι ή για τα πυκνά σκοτάδια μιας εποχής

Οπτική Γωνία / Μπερλουσκόνι ή για τα πυκνά σκοτάδια μιας εποχής

Το αρσενικό «παλιάς κοπής» και ο θαυμαστής του Βλαδίμηρου Πούτιν σμιλεύουν στην προσωπικότητα του Μπερλουσκόνι κάτι χοντροκομμένο και συγχρόνως ανάλαφρο αλλά με έναν σκοτεινό πυρήνα.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
50 χρόνια Μεταπολίτευση: Τι άλλαξε στην ελληνική κοινωνία

LiFO politics / 50 χρόνια Μεταπολίτευση: Τι άλλαξε στην ελληνική κοινωνία

Ο συγγραφέας Βασίλης Λιόσης μιλά στη Βασιλική Σιούτη για τα χαρακτηριστικά της Μεταπολίτευσης, το διεθνές περιβάλλον μέσα στο οποίο συντελέστηκε, αλλά και για το φαινόμενο του Αυριανισμού.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τα drones μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Οπτική Γωνία / Από τα drones μέχρι το AI: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Πώς η στρατιωτική άνοδος της Κίνας και η στρατηγική σύμπλευση με τη Ρωσία διαμορφώνουν τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προκλήσεις για την ασφάλεια; Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αντιδράσεις στην Πάρο για την τουριστική επένδυση στις Κολυμπήθρες ή Συλλογή υπογραφών κατά της στρατηγικής επένδυσης στην Πάρο

Ρεπορτάζ / Στις Κολυμπήθρες της Πάρου θα χτιστεί ένα τεράστιο ξενοδοχείο. Γιατί;

Η τοπική κοινωνία αντιδρά στην κατασκευή μεγάλου τουριστικού συγκροτήματος, προειδοποιώντας για αλλοίωση του τοπίου και επιβάρυνση των ήδη πιεσμένων υποδομών του νησιού.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν πιο διχασμένες από ποτέ; Και πού οφείλεται η άνοδος της πολιτικής βίας; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Βασιλική Σιούτη / Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη έχει τη χειρότερη άποψη για τα πολιτικά κόμματα της χώρας, αλλά αυτό δεν μοιάζει να πτοεί κανέναν, παρά τον υπαρκτό κίνδυνο απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ