Αφού ενοχλεί τόσο ο όρος «γυναικοκτονία», ας δούμε λίγο το σύγχρονο φεμινιστικό λεξικό

Αφού ενοχλεί τόσο ο όρος «γυναικοκτονία», ας δούμε λίγο το σύγχρονο φεμινιστικό λεξικό Facebook Twitter
Σε κάθε περίπτωση, ο φεμινισμός, σε μια κοινωνία που εξελίσσεται, πλάθει το δικό του λεξικό.
0

ΠΟΛΛΟΙ ΕΝΟΧΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ τον όρο γυναικοκτονία. Θεωρούν πλεονασμό τη χρήση του και υπερβολή. Πολλοί περισσότεροι ανατριχιάζουν στη χρήση της λέξης φεμινισμός, θεωρώντας ότι περιγράφει μανιασμένες γυναικότητες, ενώ περισσότερο πρόκειται για εξηγητικό εργαλείο και κίνημα που σε όλα του τα «κύματα» και σε όλες του τις εκφάνσεις, ακόμη και τις πιο ακραίες, επιχειρεί να προστατεύσει τη γυναικεία φύση και τα δικαιώματά της.

Σε κάθε περίπτωση, ο φεμινισμός, σε μια κοινωνία που εξελίσσεται, πλάθει το δικό του λεξικό και οι όροι που προκύπτουν είναι απολύτως αναγκαίοι για να κατανοηθεί ο τρόπος που η πατριαρχία εξουσιάζει, υποτιμά, βασανίζει, δολοφονεί –κυριολεκτικά και μεταφορικά– τις γυναίκες σήμερα.

Κι αν όλοι γνωρίζουμε πλέον τόσο την ετυμολογία όσο και το νόημα των λέξεων «πατριαρχία», «μισογυνισμός», «σεξισμός», οι όροι που χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο στο εξωτερικό και –με ανακούφιση– μπαίνουν στη ζωή και τη δημόσια κουβέντα και στη χώρα μας πλέον, ψάχνουν πολύ βαθύτερα το πρόβλημα, σε μια απόπειρα να δημιουργηθεί το έδαφος, από το οποίο θα ξεριζωθούν κάποτε –ελπίζουμε στο εγγύς μέλλον– οι σάπιες ρίζες της πατριαρχίας.

Ο φεμινισμός, σε μια κοινωνία που εξελίσσεται, πλάθει το δικό του λεξικό και οι όροι που προκύπτουν είναι απολύτως αναγκαίοι για να κατανοηθεί ο τρόπος που η πατριαρχία εξουσιάζει, υποτιμά, βασανίζει, δολοφονεί –κυριολεκτικά και μεταφορικά- τις γυναίκες σήμερα.

Ας δούμε κάποιους από αυτούς:

Εχθρικός σεξισμός (hostile sexism): Η ακραία, επιθετική μορφή σεξισμού που προσβάλλει και ταπεινώνει ανοιχτά και απερίφραστα τις γυναίκες.

«Καλοπροαίρετος» σεξισμός (benevolent sexism): Το είδος του όχι προφανούς σεξισμού, που αρχικά μοιάζει περισσότερο με φιλοφρόνηση προς τις γυναίκες, αλλά παρ’ όλα αυτά πηγάζει από τα σύνδρομα ανωτερότητας των ανδρών. Ο λόγος για τη «σχολή» που υπαγορεύει ότι οι γυναίκες αξίζουν την προστασία και την αγάπη των ανδρών, επειδή είναι μητέρες και τροφοί της οικογένειας, για παράδειγμα, ή επειδή αποτελούν το «αδύναμο φύλο».

Εσωτερικευμένος σεξισμός (internalized sexism): Συγγενής του όρου «εσωτερικευμένος μισογυνισμός». Πρόκειται για τον σεξισμό που αναπτύσσουν γυναίκες μεγαλωμένες σε αυστηρά ανδροκρατούμενο πατριαρχικό περιβάλλον ή σε περιβάλλον εμποτισμένο με τα πρότυπα της πατριαρχίας. Ο σεξισμός γίνεται κομμάτι της κοσμοθεωρίας και της προσωπικής αντίληψης των γυναικών και σταδιακά εκδηλώνεται με εκφάνσεις δυσφορίας, αντιπάθειας ή ακόμη και μίσους προς τις άλλες γυναίκες (εσωτερικευμένος μισογυνισμός).

Μαύρος μισογυνισμός (Misogynoir): Το είδος του μισογυνισμού που εκδηλώνεται προς τις μαύρες γυναίκες.

Ας πάμε λίγο πιο βαθιά, στους όρους που... αμετάφραστοι μπήκαν στη ζωή μας και εκνευρίζουν πολλούς (επειδή δεν έχει βρεθεί μια αντίστοιχη ελληνική λέξη για την περίπτωσή τους), αλλά που έχουν εξηγήσει περίφημα πολλές από τις καταστάσεις που βιώναμε και αδυνατούσαμε να τις ταξινομήσουμε.

Έτσι, όλοι γνωρίζουμε πια για το gaslighting, το mansplaining και το manspreading, το fat-shaming, το victim blaming, αλλά ας έχουμε υπ’ όψιν και τα εξής:

Bropropriating: Ο όρος χρησιμοποιείται για τις περιπτώσεις λογοκλοπής / ιδεοκλοπής από μία γυναίκα και εν συνεχεία οικειοποίησης της ιδέας από έναν άντρα ή επικοινωνίας της με τρόπο που να θεωρεί το κοινωνικό σύνολο ότι πρόκειται για ιδέα γεννημένη από τις ανάγκες των καιρών.

Manterrupting: Ο όρος περιγράφει τον «διακοψία», αλλά σε συζητήσεις που διεξάγονται με γυναίκες συνομιλήτριες, κυρίως. Έχουμε ζήσει άπειρες τέτοιες καταστάσεις σε τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά πάνελ, αλλά και πολιτικές αναμετρήσεις, όπου ο άντρας συνομιλητής θα διακόψει βιαίως τη γυναίκα συνομιλήτριά του για να πάρει τον λόγο, καθώς, κατά την άποψή του, έχει κάτι απείρως πιο σημαντικό να συνεισφέρει στον (δημόσιο) διάλογο. Αν συμβαίνει αυτό δημοσίως, είναι κάτι περισσότερο από προφανές για το τι γίνεται στην ιδιωτική σφαίρα και κυρίως αν σχέσεις οικειότητας ή συγγένειας υπάρχουν μεταξύ των συνομιλητών.

Woke: Ο όρος διχάζει, ειδικά στην Αμερική του BlackLivesMatter. Περιγράφει τους εξαιρετικά ευαίσθητους με την πολιτική ορθότητα, ειδικά σε ζητήματα ρατσισμού, που, όμως δεν έχουν κανένα πρόβλημα να δολοφονήσουν χαρακτήρες και να «ακυρώσουν» προσωπικότητες, με τις οποίες απλώς διαφωνούν...

Όσο για το αν ενοχλεί η χρήση των παραπάνω –και άλλων τόσων– αγγλικών όρων σε ελληνικά κείμενα, αυτό έχει κάτι να πει για την ελληνική λεξικογραφία και το αίσθημα ευθύνης και ετοιμότητας των γλωσσολόγων να εργαστούν πάνω στην απόδοση - μετάφραση όρων που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες, όρων που τους χρειάζονται για να αναφέρουν / καταγγείλουν / περιγράψουν ένα φαινόμενο, προκειμένου τελικά να το αντιμετωπίσουν.

Ελπίζουμε κάποια στιγμή και στη δική τους βοήθεια σ’ αυτό το πεδίο.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

14 νέες λέξεις που καθορίζουν όσα ζούμε τώρα

Ελλάδα / 14 νέες λέξεις που καθορίζουν όσα ζούμε τώρα

Σε μία εποχή όπου ο κόσμος αλλάζει πιο γρήγορα από ποτέ, έχουμε ανάγκη ένα νέο λεξιλόγιο για να κατανοήσουμε αυτά που συμβαίνουν. Αυτές οι δεκατέσσερις λέξεις και φράσεις θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να σκεφτόμαστε διαφορετικά.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γαϊδούρια : Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;/ Ιπποειδή: Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;

Ρεπορτάζ / Γαϊδούρια: Ζώα εργασίας ή θύματα κακοποίησης;

Είναι τα ιπποειδή στην Ελλάδα εργάτες χωρίς δικαιώματα; Ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσής τους, ποια μέριμνα υπάρχει για τη φροντίδα τους και γιατί η νομοθετική προστασία τους βρίσκεται σε μια γκρίζα ζώνη; Μιλούν στη LiFO εκπρόσωποι φιλοζωικών οργανώσεων και τοπικοί φορείς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ