Το αφήγημα, η ραπ και η «Παπαλάμπραινα»

Το αφήγημα, η ραπ και η «Παπαλάμπραινα» Facebook Twitter
Παρά τα προβλήματα που ασφαλώς έχει η κυβέρνηση, η εικόνα της, καλώς ή κακώς, απέχει από το να δικαιολογεί μια αντιπολιτευτική ρητορική για «χούντες», «άχρηστους» κ.λπ. Φωτο: EUROKINISSI / Σωτήρης Δημητρόπουλος
0

ΜΕΓΑΛΟ ΤΜΗΜΑ ΣΤΕΛΕΧΩΝ και υποστηρικτών του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει με πάθος ένα συγκεκριμένο αφήγημα: «Η κυβέρνηση της ΝΔ είναι αποτυχημένη και διεφθαρμένη, ο Μητσοτάκης ανίκανος, η χώρα ζει καταστάσεις που προσομοιάζουν σε χούντα και ο μόνος λόγος που δεν έχει καταρρεύσει ήδη είναι ότι τη στηρίζουν τα ΜΜΕ, που ταΐζονται με κρατικό χρήμα». Πιστεύουν δε ότι επαναλαμβάνοντάς το –ρυθμικά ή μη και σε όλους του τόνους– θα γίνει trend, ένα κύμα οργής που θα συμπαρασύρει το σημερινό «καθεστώς».

 

Εδώ και έναν χρόνο, βέβαια, η στρατηγική αυτή δεν έχει αποδώσει. Αντιθέτως, ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει σήμερα λίγο μεγαλύτερη φθορά απ’ ό,τι την πρώτη μετεκλογική περίοδο, όταν κρατούσε χαμηλότερους τόνους. Την ώρα, μάλιστα, που η ΝΔ, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, φαίνεται να διατηρεί –έστω και με κάποια σημάδια φθοράς– την εκλογική της επιρροή.

Αποτέλεσμα; Οι υποστηρικτές του αφηγήματος αυτού στρέφονται κατά πάντων: των ΜΜΕ, των εταιρειών δημοσκοπήσεων, των αξιοθρήνητων «κυρ-Παντελήδων», που δεν μπορούν να αντιληφθούν τι συμβαίνει, πόσο μάλλον να εξεγερθούν.

Η ρητορική αυτή, ωστόσο, δεν έχει αποδώσει για συγκεκριμένους λόγους. Καταρχάς, δεν συνάδει με το κλίμα της εποχής. Οι ψηφοφόροι σήμερα, ειδικά οι ψηφοφόροι χαμηλών πολιτικών ταυτίσεων, που κρίνουν τις εκλογές, δεν θέλουν να ξαναζήσουν την οργή, την ένταση και την τοξικότητα της περασμένης δεκαετίας, αλλά να προχωρήσουν μπροστά. Αυτό που αφελώς ομολόγησε γνωστό στέλεχος της αντιπολίτευσης, ότι «η κανονικότητα δεν είναι ευκαιρία για τον ΣΥΡΙΖΑ», ο κόσμος το εισπράττει και πράττει αναλόγως.

Επίσης, προσκρούει στην επικρατούσα αντίληψη. Παρά τα προβλήματα που ασφαλώς έχει η κυβέρνηση (κάποια εκ των οποίων, μάλιστα, δεν είναι απολύτως ορατά), η εικόνα της, καλώς ή κακώς, απέχει από το να δικαιολογεί μια αντιπολιτευτική ρητορική για «χούντες», «άχρηστους» κ.λπ. Ο δείκτης ατομικής και συλλογικής αισιοδοξίας είναι σήμερα υψηλότερος απ’ ό,τι επί ΣΥΡΙΖΑ. Σε όλες τις έρευνες η σύγκριση Μητσοτάκη - Τσίπρα είναι ξεκάθαρα υπέρ του νυν πρωθυπουργού. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να προκαλεί περισσότερα αρνητικά αντανακλαστικά (π.χ. στο δημοσκοπικό ερώτημα «ποιος ΔΕΝ θέλετε να κερδίσει τις επόμενες εκλογές» ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται).

Η αριστερά διαχρονικά είναι προσανατολισμένη κυρίως προς τον καταγγελτικό λόγο. Τρέφεται από τις συγκρούσεις. Ασχολείται λιγότερο με τη ρεαλιστική διαχείριση των προβλημάτων και περισσότερο με την καταγγελία τους. Όχι πάντα, φυσικά, αλλά κατά κανόνα.

Η ερμηνεία ότι η παραπάνω εικόνα οφείλεται στα ΜΜΕ είναι μυωπική. Δεν είναι της παρούσης να αναλύσουμε τις σχέσεις ΜΜΕ και κυβερνήσεων τα τελευταία τριάντα χρόνια. Ας πούμε μόνο ότι αν ίσχυε η ερμηνεία αυτή, στο δημοψήφισμα του ’15 το αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό.

Οι λόγοι που η ΝΔ αντέχει ακόμα είναι άλλοι, πιο ουσιαστικοί. Ενδεικτικά: ένα μεγάλο τμήμα πολιτών (π.χ. συνταξιούχοι ή δημόσιοι υπάλληλοι) δεν έχει υποστεί απώλειες εισοδημάτων. Αρκετοί εργαζόμενοι και επαγγελματίες έχουν δει μια μικρή αύξηση εισοδημάτων από τη μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Επιδόματα όχι μόνο δεν έχουν κοπεί, όπως φοβόντουσαν κάποιοι πριν από τις εκλογές, αλλά έχουν δοθεί πολλά επιπλέον, λόγω πανδημίας.

Τα μέτρα στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων αντιμετωπίζονται θετικά από τους δικαιούχους. Ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας τρέφουν προσδοκίες από την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και θέλουν σταθερότητα. Ως προς τη διαχείριση της πανδημίας, η γενική αίσθηση είναι ότι, παρά τα όποια λάθη, η χώρα συνολικά στάθηκε αξιοπρεπώς, το ΕΣΥ ανταποκρίθηκε και σε πολλούς δείκτες τα πάμε καλύτερα από άλλες, ισχυρότερες χώρες. Ενώ σε ζητήματα όπως η κρίση στον Έβρο, η επίσκεψη Δένδια στην Τουρκία κ.ά., η στάση της κυβέρνησης συγκέντρωσε υψηλή αποδοχή.

Σε αυτά προσθέστε κάποια στρατηγικά δεδομένα, όπως η παραδοσιακή πολιτική συνοχή της κεντροδεξιάς και τα «τραύματα» του 2015, που δημιούργησαν ψυχικό ρήγμα μεταξύ ενός τμήματος κεντρογενών/προοδευτικών ψηφοφόρων και του ΣΥΡΙΖΑ και δεν έχουν επουλωθεί. Και κυρίως το ότι παντού καταγράφεται πως ο Μητσοτάκης εκφράζει καλύτερα από τον Τσίπρα το αίτημα για επιστροφή στην «κανονικότητα» (όπως την αντιλαμβάνεται ο καθένας), σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, που μοιάζει να ποντάρει σε μια πολυεπίπεδη κρίση που θα τροφοδοτήσει κοινωνικές εντάσεις και μια νέα ριζοσπαστικοποίηση. Ενδεχομένως, μάλιστα, να το εκπέμπει, όχι ηθελημένα αλλά επειδή συχνά επισκιάζεται από έξαλλες φωνές στελεχών ή υποστηρικτών του.

Πριν από λίγες μέρες συζητούσα με έναν γνωστό αριστερό δημοσιογράφο και εξαιρετικό αναλυτή. Έκανε μια εύστοχη επισήμανση: «Στην αριστερά υποτιμάμε την αξία του θετικού λόγου». Είχε δίκιο. Η αριστερά διαχρονικά είναι προσανατολισμένη κυρίως προς τον καταγγελτικό λόγο. Τρέφεται από τις συγκρούσεις. Ασχολείται λιγότερο με τη ρεαλιστική διαχείριση των προβλημάτων και περισσότερο με την καταγγελία τους. Όχι πάντα, φυσικά, αλλά κατά κανόνα.

Αυτό, ως δομικό στοιχείο του χώρου, συχνά επηρεάζει την αναλυτική σκέψη των στελεχών της, που παραβλέπουν τα προφανή, ότι ένα κόμμα εξουσίας δεν μπορεί να έχει μονίμως καταγγελτικό λόγο, ενίοτε στα όρια του παροξυσμού. Δεν μπορεί να είναι σε διάδραση μόνο με έναν πυρήνα φανατικών ή ριζοσπαστικοποιημένων. Ούτε φυσικά να είναι σε ένα συνεχές δημαγωγικό κρεσέντο. Αυτά σε κάνουν φορέα τοξικότητας, όχι προσδοκιών. Και δεν σε πάνε μακριά, ειδικά στη σημερινή συγκυρία.

Όλα τα παραπάνω δεν γράφτηκαν για να προεξοφλήσουν τις εξελίξεις. Λείπουν ακόμα πολλά στοιχεία από την εξίσωση των επόμενων εκλογών. Γράφτηκαν για να ερμηνεύσουν τι συμβαίνει σήμερα και να υπενθυμίσουν το προφανές: ένα πολιτικό αφήγημα, για να είναι πειστικό, πρέπει να πατάει πάνω σε υπαρκτά δεδομένα. Να εκφράζει κυρίως εκείνους που θα κρίνουν τις εκλογές, όχι έναν πυρήνα πωρωμένων. Δεν είναι θέμα ύφους αφηγήματος, τουλάχιστον όχι μόνο, είναι θέμα ουσίας. Αλλιώς δεν θα γίνει trend, είτε ακούγεται στον ρυθμό της ραπ είτε σε αυτόν της «Παπαλάμπραινας»...

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

CHECK Άδειασε ο Αλ Σίσι την ελληνική κυβέρνηση για τη Μονή Σινά ή μήπως όχι; 

Ρεπορτάζ / Άδειασε ο Αλ Σίσι την ελληνική κυβέρνηση για τη Μονή Σινά ή μήπως όχι; 

Η κυβέρνηση, υποστηρίζει ο Αλ Σίσι, είχε αποδεχθεί την κυριότητα της Μονής του Σινά επί των 71 ακινήτων της, αλλά η αιγυπτιακή προεδρία στις ανακοινώσεις της αναγνωρίζει μόνο το θρησκευτικό και όχι το ιδιοκτησιακό καθεστώς της.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οι Φρουροί του Κηφισού: Mια γειτονιά υπερασπίζεται έναν φυσικό παράδεισο

Περιβάλλον / Οι Φρουροί του Κηφισού: Mια γειτονιά υπερασπίζεται ένα φυσικό παράδεισο

Το τελευταίο φυσικό τμήμα του Κηφισού ρέει ακόμη ελεύθερο, δημιουργώντας μέσα στον αστικό ιστό έναν κρυφό παράδεισο, τον οποίο κάποιοι άνθρωποι αγωνίζονται να κρατήσουν ζωντανό.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βραβεία Ιδρύματος Μπότση: Πώς βραβεύεις κάποιον που έβγαλε fake news;

Οπτική Γωνία / Βραβεία Ιδρύματος Μπότση: Πώς βραβεύεις κάποιον που έβγαλε fake news;

Παρότι δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιες βραβεύσεις του ιδρύματος Μπότση αμφισβητούνται, μετά τις φετινές απονομές, ακούστηκε από αρκετά χείλη ότι «το κακό παράγινε». Δίκαιες ή «προϊόν φθόνου» οι ενστάσεις; 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
CHECK ΜΑΡΙΑ ΕΠΕΞ Ιμπραϊμ Τραορέ: Είναι άραγε ο φιλόδοξος πρόεδρος της Μπουρκίνα Φάσο ο «Αφρικανός Τσε Γκεβάρα του 21ου αιώνα» ή ένας ακόμα δικτατορίσκος με πολύ προσεγμένη δημόσια εικόνα;

Οπτική Γωνία / Ιμπραΐμ Τραορέ: O «Τσε Γκεβάρα της Αφρικής» ή ένας ακόμα δικτατορίσκος;

Για κάποιους είναι η «φωνή των κολασμένων» της Μαύρης Ηπείρου και η ενσάρκωση του αντιαποικιοκρατικού ιδεώδους. Για άλλους, πάλι, ένας ακόμα τυχοδιώκτης στρατιωτικός που έγινε «λαϊκός ήρωας» με τη συνδρομή της AI.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Κουράστηκα να τη φροντίζω, λυτρώθηκε»: Ποιος δικαιούται να δολοφονεί από οίκτο; 

Οπτική Γωνία / «Κουράστηκα να τη φροντίζω, λυτρώθηκε από τα βάσανά της»: Ποιος δικαιούται να δολοφονεί από οίκτο; 

Το πότε και υπό ποιες συνθήκες κατανοούμε και συμπάσχουμε με έναν δολοφόνο αποκαλύπτει πολλά για τις αξίες και τις προτεραιότητές μας. 
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
ΔΟΥΝΕΙΚΑ

Ρεπορτάζ / Σκάνδαλο παιδεραστίας στα Δουνέικα: Το αποκρουστικό πρόσωπο της «αγίας» ελληνικής κοινωνίας

Η υπόθεση παιδεραστίας στα Δουνέικα, ένα χωριό 900 κατοίκων κοντά στην Αμαλιάδα, τη δεκαετία του ’80, φέρνει στο φως όχι μόνο τα φρικιαστικά εγκλήματα «ευυπόληπτων πολιτών», αλλά και τη συνωμοσία της σιωπής και την υποκρισία που επικρατεί σε κλειστές κοινωνίες.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΦΛΙΟΣ
σιούτη

Οπτική Γωνία / ΟΠΕΚΕΠΕ, μεταναστευτικό και Τέμπη ζορίζουν ξανά την κυβέρνηση

Το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων και η πιθανή επιστροφή προσφύγων από τη Γερμανία στην Ελλάδα έρχονται να προστεθούν στα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Κοκέτα / Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Ένας σιωπηλός ιός, μια πανδημία για την οποία δεν μιλά κανείς: μανάδες, κρύψτε τα παιδιά σας από τη μάχη του creative direction. Η Δανάη Ιωάννου σε μια επιτόπια έρευνα για το επάγγελμα που σαρώνει γύρω μας τους ανθρώπους σαν κρυφή πανδημία.
ΔΑΝΑΗ ΙΩΑΝΝΟΥ