Το παράνομο εμπόριο καυσίμων στο Μεξικό: Πώς τα καρτέλ κυριαρχούν με βία και διαφθορά

Το παράνομο εμπόριο καυσίμων στο Μεξικό: Πώς τα καρτέλ κυριαρχούν με βία και διαφθορά Facebook Twitter
φωτ.: Χ
0

Στο Μεξικό, το λαθρεμπόριο καυσίμων – γνωστό και ως huachicol – έχει εξελιχθεί σε μία από τις πιο προσοδοφόρες και βίαιες παράνομες δραστηριότητες των καρτέλ. Από την παραδοσιακή πρακτική της υποκλοπής καυσίμων από τους αγωγούς της κρατικής εταιρείας Pemex, το εμπόριο έχει μετατοπιστεί σε πιο εκλεπτυσμένες μεθόδους: λαθραίες εισαγωγές βενζίνης και ντίζελ από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω φορτηγών, τραίνων και δεξαμενόπλοιων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, μεταξύ 16% και 27% της ετήσιας κατανάλωσης καυσίμων στο Μεξικό προέρχεται από παράνομες πηγές – ποσοστό που αντιστοιχεί σε έως και 290.000 βαρέλια ημερησίως, με πιθανή λιανική αξία 21 δισεκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο. Οι εγκληματικές οργανώσεις, με εξέχουσες αυτές του Καρτέλ Jalisco New Generation (CJNG) και του Καρτέλ του Κόλπου, διαχειρίζονται ένα τεράστιο δίκτυο λαθρεμπορίου, εκμεταλλευόμενες τις αδυναμίες της φορολογικής πολιτικής του Μεξικού και δωροδοκώντας ή εκβιάζοντας δημόσιους λειτουργούς.

Η νέα μέθοδος εστιάζει σε μεταφορές καυσίμων μέσω θαλάσσης. Αν και οι εισαγωγές πετρελαιοειδών απαιτούν ειδικές άδειες και φορολογούνται βαριά, ορισμένοι εισαγωγείς δηλώνουν ότι μεταφέρουν «λιπαντικά» προϊόντα που απαλλάσσονται από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης. Έτσι, πλοία από τις ΗΠΑ – όπως το Challenge Procyon – φτάνουν σε μεξικανικά λιμάνια δηλώνοντας φορτία με πρόσθετα λιπαντικών, ενώ στην πραγματικότητα μεταφέρουν ντίζελ.

Η εκφόρτωση γίνεται απευθείας σε φορτηγά-βυτιοφόρα μέσω εύκαμπτων σωλήνων σε απομονωμένες προβλήτες χωρίς τις κατάλληλες υποδομές. Δορυφορικές εικόνες και μαρτυρίες επιβεβαιώνουν τουλάχιστον 42 τέτοιες μεταφορτώσεις σε λιμάνια όπως το Tampico και το Altamira από το 2023 έως σήμερα.

Η εμπλοκή κρατικών αξιωματούχων είναι κομβική. Στο λιμάνι του Tampico, έγγραφα δείχνουν πως ο οικονομικός διευθυντής Francisco Martínez είχε οικονομικές σχέσεις με εταιρείες που εμφανίζονται ως εισαγωγείς καυσίμων, ενώ το επίσημο εισόδημά του δεν δικαιολογεί τα περιουσιακά του στοιχεία. Αποπέμφθηκε μετά από δημοσίευμα ΜΚΟ, χωρίς να δώσει εξηγήσεις.

Παράλληλα, η εταιρεία μεταφορών Mefra Fletes, με στόλο 600 φορτηγών και ανεπαρκές δημόσιο προφίλ, έχει εντοπιστεί σε φωτογραφίες από εφόδους και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης να μεταφέρει παράνομα καύσιμα. Η εταιρεία συνδέεται έμμεσα με στελέχη του CJNG.

Οι huachicoleros – όπως αποκαλούνται οι λαθρέμποροι καυσίμων – συχνά προστατεύονται από τα καρτέλ και αντιμετωπίζονται σχεδόν σαν λαϊκοί ήρωες σε ορισμένες κοινότητες, με ακόμα και «άγιους» όπως ο El Santo Niño Huachicol. Πίσω από τη μυθολογία, όμως, κρύβεται η ωμή βία. Η τραγωδία του 2019 στο Tlahuelilpan, όταν έκρηξη αγωγού σκότωσε 137 άτομα, είναι ενδεικτική του κόστους.

Το 2024, η αλυσίδα Oxxo έκλεισε προσωρινά όλα τα καταστήματά της στο Nuevo Laredo, λόγω απειλών από καρτέλ για να προμηθεύεται μόνο «μαύρο» καύσιμο. Στη Matamoros, ο πρόεδρος του τοπικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Julio César Almanza, δολοφονήθηκε μετά από δημόσιες τοποθετήσεις κατά του λαθρεμπορίου. Το 2023, ένας πρόεδρος ένωσης πρατηρίων δολοφονήθηκε στο Nuevo Laredo.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν θέσει στο στόχαστρο τους διακινητές καυσίμων, επιβάλλοντας κυρώσεις σε δεκάδες πρόσωπα και εταιρείες που χρηματοδοτούν το CJNG μέσω λαθραίων καυσίμων. Σε μια σπάνια περίπτωση «αντίστροφου huachicol», ορισμένα από τα καύσιμα αυτά φαίνεται να εξάγονται πλέον προς τις ΗΠΑ.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν, εν όψει και της πίεσης από τον Ντόναλντ Τραμπ, εντείνει τις διμερείς ενέργειες με το Μεξικό. Η νέα πρόεδρος του Μεξικού, Κλαούντια Σέινμπαουμ, έχει αυξήσει τους ελέγχους στα σύνορα, αλλά οι βαθιές δομές διαφθοράς και βίας καθιστούν την πλήρη εξάλειψη δύσκολη.

Η τιμή της βενζίνης έχει έντονη πολιτική σημασία στο Μεξικό. Ο πρώην πρόεδρος Λόπεζ Ομπραντόρ καθιέρωσε εβδομαδιαία αναφορά τιμών στα πρατήρια, μια πρακτική που συνεχίζει και η Σέινμπαουμ. Ωστόσο, αναλυτές υποστηρίζουν ότι η προσοχή θα πρέπει να στραφεί στα εξαιρετικά χαμηλά τιμολόγια, καθώς εκεί κρύβονται συχνά οι πωλήσεις λαθραίων καυσίμων.

Η πλειονότητα των ιδιοκτητών πρατηρίων δηλώνουν πως η κλοπή, το λαθρεμπόριο και η νόθευση των καυσίμων βρίσκονται σε άνοδο, σύμφωνα με έρευνα του 2024.

Καθώς τα καρτέλ εξελίσσονται σε πολυεθνικές «εταιρείες που σκοτώνουν», η εξάλειψη του φαινομένου μοιάζει ανέφικτη χωρίς βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές και συνεργασία με τις ΗΠΑ. Ο αναλυτής Σάμιουελ Λεόν λέει χαρακτηριστικά: «Όσο υπάρχουν φορολογικές ανισότητες στα σύνορα, κάποιος θα βρίσκει τρόπο να κερδίζει».

Με πληροφορίες από Financial Times

Διεθνή
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ποιοι συλλαμβάνονται από την υπηρεσία Μετανάστευσης υπό την προεδρία Τραμπ;

Διεθνή / Ποιοι συλλαμβάνονται από την υπηρεσία Μετανάστευσης υπό την προεδρία Τραμπ;

Από την ανάληψη της εξουσίας από τον Τραμπ, στο στόχαστρο βρίσκονται όχι μόνο εγκληματίες αλλά και μετανάστες εργάτες, φοιτητές ακτιβιστές, ακόμη και τουρίστες με ζητήματα βίζας
LIFO NEWSROOM
ΗΠΑ–Κίνα: Ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ και το τέλος της εποχής του ελεύθερου εμπορίου

Διεθνή / ΗΠΑ–Κίνα: Ο «πόλεμος» του Τραμπ και το τέλος της εποχής του ελεύθερου εμπορίου

Πώς η στρατηγική των δασμών του Ντόναλντ Τραμπ από το 2017 έως το 2025 αναδιαμόρφωσε το παγκόσμιο εμπορικό τοπίο, κλυδώνισε τις αγορές και επανακαθόρισε τις σχέσεις Ουάσιγκτον–Πεκίνου
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γάζα: «Σκοτώναμε αμάχους αυθαίρετα, ανάλογα με τον διοικητή» λέει ισραηλινός στρατιώτης

Διεθνή / Γάζα: «Σκοτώναμε αμάχους αυθαίρετα, ανάλογα με τον διοικητή» λέει ισραηλινός στρατιώτης

«Είναι σαν την Άγρια Δύση. Κάποιοι διοικητές μπορούν πραγματικά να αποφασίσουν να διαπράξουν εγκλήματα πολέμου και κακές πράξεις χωρίς να αντιμετωπίσουν συνέπειες»
LIFO NEWSROOM
Νέα γεωπολιτική αναμέτρηση στον νότιο Ατλαντικό: Ο μυστικός στρατιωτικός διάλογος Βρετανίας - Αργεντινής

Διεθνή / Νέο γεωπολιτικό μέτωπο στον Νότιο Ατλαντικό: ΗΠΑ, Βρετανία και Αργεντινή απέναντι σε Κίνα και Ρωσία

Οι ΗΠΑ ανησυχούν για την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας και της Ρωσίας στον Νότιο Ατλαντικό. Η Βρετανία και η Αργεντινή επανεκκινούν αμυντικές συνομιλίες, ενώ ο πρόεδρος Μιλέι επιδιώκει στρατιωτικό εκσυγχρονισμό. Δείτε τις γεωστρατηγικές εξελίξεις
LIFO NEWSROOM
Συναυλία-ντροπή στο Ζάγκρεμπ: Φιλοναζιστικοί χαιρετισμοί από τον Μάρκο Πέρκοβιτς και χιλιάδες θεατές

Διεθνή / Συναυλία-ντροπή στο Ζάγκρεμπ: Φιλοναζιστικοί χαιρετισμοί από τον Μάρκο Πέρκοβιτς και χιλιάδες θεατές

Περισσότεροι από 500.000 θεατές στην πιο πολυσυζητημένη συναυλία στην ιστορία της Κροατίας – Καταγγελίες για φασιστικά σύμβολα, συνθήματα και προκλητική ανοχή από τις αρχές
LIFO NEWSROOM
Δασμοί Τραμπ: Προς συμφωνία ΗΠΑ–ΕΕ για το εμπόριο πριν την προθεσμία της 9ης Ιουλίου

Διεθνή / Δασμοί Τραμπ: Προς συμφωνία ΗΠΑ–ΕΕ για το εμπόριο πριν την προθεσμία της 9ης Ιουλίου

Με τις ΗΠΑ να απειλούν με δασμούς έως 50%, Ε.Ε. και ΗΠΑ διαπραγματεύονται μία προσωρινή εμπορική συμφωνία πριν την προθεσμία της 9ης Ιουλίου. Δείτε τις εξελίξεις και τις επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία
LIFO NEWSROOM
Καταστρέφουν οι τουρίστες την Ευρώπη; Γιατί οι ντόπιοι αποκηρύσσουν τον υπερτουρισμό;

Διεθνή / Καταστρέφουν οι τουρίστες την Ευρώπη; Γιατί οι ντόπιοι αποκηρύσσουν τον υπερτουρισμό;

Ποιες περιοχές αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τον υπερτουρισμό και πώς εξηγείται το φαινόμενο; Πώς (και αν) επιχειρούν να το αντιμετωπίσουν οι κυβερνήσεις και πώς οι τοπικές κοινωνίες;
LIFO NEWSROOM
Σοφία Χάτσινς: Νέες πληροφορίες για τον θάνατο της 29χρονης μάνατζερ και στενής φίλης της Κέιτλιν Τζένερ

Διεθνή / Σοφία Χάτσινς: Νέες πληροφορίες για τον θάνατο της 29χρονης μάνατζερ και στενής φίλης της Κέιτλιν Τζένερ

Η 29χρονη φέρεται να προσπάθησε να πραγματοποιήσει προσπέραση ενώ κινούνταν με ιλιγγιώδη ταχύτητα, πριν καταλήξει σε έναν γκρεμό ύψους περίπου 107 μέτρων
LIFO NEWSROOM
Άσυλο σε πολίτες της Συρίας: Η Ελλάδα η δεύτερη χώρα της ΕΕ που εκδίδει αρνητικές αποφάσεις

Διεθνή / Άσυλο σε πολίτες της Συρίας: Η Ελλάδα η δεύτερη χώρα της ΕΕ που εκδίδει αρνητικές αποφάσεις

Πρόθεση των ελληνικών αρχών είναι να επανεξετάσει το χορηγηθέν καθεστώς «πρόσφυγα» σε Σύρους πολίτες και να ανακαλεί για όσα από αυτά έχουν εκλείψει οι λόγοι χορήγησής τους
LIFO NEWSROOM