Ομάρ Αλ Μπασίρ: Ο ανατραπείς δυνάστης του Σουδάν αντιμέτωπος με το Διεθνές Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου

Ποιος: Ομάρ Αλ Μπασίρ, στρατιωτικός, πρώην πρόεδρος του Σουδάν επί μία τριακονταετία σχεδόν (1993-2019). Ο Μπασίρ, ο οποίος είχε πραξικοπηματικά αναλάβει την πρωθυπουργία αρχικά και ακολούθως το ανώτατο αξίωμα της χώρας του καταργώντας τις δημοκρατικές ελευθερίες και επιβάλλοντας τον ισλαμικό νόμο (σαρία) ανατράπηκε πέρσι, συνελήφθη και καταδικάστηκε σε δύο ετών περιορισμό για διαφθορά και δολοφονίες αντιπολιτευόμενων διαδηλωτών. Βαρύνεται όμως, επιπλέον, με εγκλήματα πολέμου και γενοκτονία στο Νταρφούρ (τμήμα σήμερα εν μέρει της ανεξάρτητης από το 2011 Δημοκρατίας του Νότιου Σουδάν), κατηγορίες για τα οποίες διώκεται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο – υπήρξε μάλιστα ο πρώτος εν ενεργεία αρχηγός κράτους για τον οποίο εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης.

Πού: Στο Χαρτούμ, πρωτεύουσα του Σουδάν που παρά τη «διχοτόμηση» του '11 παραμένει μια από τις μεγαλύτερες αφρικανικές χώρες, με τα εδάφη του να συνδέουν ακολουθώντας τη φορά του Νείλου τη βόρεια και κατά βάση αραβική με την υποσαχάρια Αφρική.

Γιατί: Διότι η χθεσινή συμφωνία της νέας σουδανικής κυβέρνησης με τους αντάρτες του Νταρφούρ να παραδοθούν στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο όλοι οι κατηγορούμενοι για εγκλήματα πολέμου στην περιοχή περιλαμβάνει και τον ίδιο τον 76χρονο πρώην ηγέτη της χώρας.

Διά ταύτα: Από τους πλέον σκληρούς δικτάτορες, ο Μπασίρ συνδέθηκε επίσης με έναν από τους αγριότερους σύγχρονους πολέμους, αυτόν του Νταρφούρ όπου με τη συνδρομή παραστρατιωτικών ομάδων φανατικών ισλαμιστών (Τζαντζαγουϊντ) επιχείρησε μετά το 2003 να καθυποτάξει τους κατά πλειοψηφία χριστιανούς και ανιμιστές γηγενείς μη αραβικών φυλών που αντιδρούσαν στην αυταρχική εξουσία του και τη μετεγκατάσταση μουσουλμάνων εποίκων. Η σύγκρουση εξελίχθηκε σε κανονικό μακελειό με θύματα χιλιάδες αμάχους. Οι δυνάμεις του Μπασίρ και οι φονταμενταλιστές σύμμαχοί του, την ύπαρξη των οποίων και τις σχέσεις μαζί τους εξακολουθεί να αρνείται παρά το πλήθος των αποδείξεων, προέβησαν σε σωρεία δολοφονιών, βιασμούς, βασανιστήρια και εκτοπίσεις προκαλώντας τη διεθνή κατακραυγή (εξαιρετικά διαφωτιστικό για όλα αυτά υπήρξε και το βραβευμένο δραματικό ντοκιμαντέρ του Τεντ Μπράουν "Darfur Now" του 2007). Σύμφωνα με υπολογισμούς του ΟΗΕ, κάπου 300.000 άνθρωποι χάθηκαν έτσι. Οι ωμότητες στο Νταρφούρ προκάλεσαν αντιδράσεις ακόμα και μέσα στο ίδιο το Σουδάν με τον εκεί πληθυσμό να βρίσκεται αντιμέτωπος εκτός από τις συνέπειες του πολέμου στον Νότο με τον καλπάζοντα πληθωρισμό, τη δυσβάστακτη ακρίβεια ακόμα και σε είδη πρώτης ανάγκης, τους χαμηλούς μισθούς και την ανεργία. Αποτέλεσμα η εξέγερση του Δεκεμβρίου του '17 όπου μάλιστα πρωτοστάτησαν γυναίκες όπως η ακτιβίστρια Χάλα Αλ Καρίμπ και η δημοσιογράφος Αλάα Σάλαχ οι οποίες δεν δίστασαν να καταγγείλουν ευθαρσώς όχι μόνο την ανέχεια και τον αυταρχισμό αλλά επίσης την έμφυλη βία, τις διακρίσεις και την καταπίεση που υφίστανται οι Σουδανέζες αλλά και οι μετριοπαθείς μουσουλμάνοι και των δύο φύλων από το καθεστώς. Ο Μπασίρ προσπάθησε να καταστείλει με κάθε μέσο τους εξεγερμένους, κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, άλλαξε  πρωθυπουργό, όμως εντέλει ανατράπηκε έτσι όπως είχε ανέλθει: με επέμβαση του στρατού. Αντιμέτωπος πλέον με τη δικαιοσύνη όχι μόνο στη χώρα του αλλά και σε διεθνές επίπεδο, ο άλλοτε πανίσχυρος και προκλητικά κυνικός δικτάτορας εμφανίζεται πλέον «σκιά» του εαυτού του μια και στην περίπτωσή του φαίνεται να ισχύει το «όλα εδώ πληρώνονται».