Συλλήψεις και δημόσιες διαπομπεύσεις περιλαμβάνεται -σύμφωνα με τον Economist- στον στρατηγικό σχεδιασμό της Κίνας για την καταπολέμηση της διαφθοράς, με το βρετανικό μέσο να παρουσιάζει τις περιπτώσεις μεγαλοεπιχειρηματιών που τα τελευταία χρόνια έχουν εξαφανιστεί από τον δημόσιο βίο.
Ο Yu Faxin, κορυφαίος επιστήμονας και επιχειρηματίας, που ειδικευόταν στην ανάπτυξη στρατιωτικού εξοπλισμού για την Κίνα, αποτελεί σχετικό παράδειγμα σύμφωνα με τον Economist, καθώς στις 22 Σεπτεμβρίου έγινε πρωτοσέλιδο για άλλο λόγο. Η εταιρεία του, Great Microwave Technology, μέλος του χρηματιστηρίου της Σαγκάης, αποκάλυψε ότι είχε συλληφθεί από την κινεζική υπηρεσία καταπολέμησης της διαφθοράς. Όπως έγινε γνωστό βρίσκεται σε «καθεστώς liuzhi», μια εξωδικαστική μορφή κράτησης, δηλαδή σε παρόμοια μοίρα με αρκετούς επιχειρηματίες.
Σύμφωνα με τον Economist, οι επιχειρηματίες στην Κίνα βρίσκονται σ' ένα αδιέξοδο. Από τη μία, πρωταρχικό τους ενδιαφέρον αποτελεί η οικονομία, η οποία δεν έχει ανακάμψει πλήρως από την πανδημία, την ώρα που η καταναλωτική εμπιστοσύνη είναι, στην καλύτερη περίπτωση, χλιαρή, ενώ η υπερπαραγωγή και ο αδίστακτος ανταγωνισμός είναι διαδεδομένοι. Οι λιανικές πωλήσεις έχουν συρρικνωθεί, όσο ο αριθμός των ζημιογόνων βιομηχανικών επιχειρήσεων παραμένει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Κίνα: Σε άνοδο οι έρευνες σε βάρος μεγαλοεπιχειρηματιών
Ωστόσο, πέρα από την οικονομία, κορυφαίοι επιχειρηματίες και επιστήμονες στην Κίνα έχουν να αντιμετωπίσουν και μία εκτελεστική εξουσία, που τους ελέγχει συνεχώς με το πρόσχημα της διαφθοράς. Οι επίσημες έρευνες σε βάρος μεγαλοεπιχειρηματιών έχουν αυξηθεί, το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τις δικαστικές αποφάσεις που περιορίζουν την ελευθερία τους να ταξιδεύουν εντός της χώρας. Οι ολοένα και περισσότερες αυτοκτονίες ανάμεσα στους επιχειρηματίες, συνιστά απόδειξη της μεγάλης πίεσης, περιγράφει ο Economist.
Το καθεστώς κράτησης «liuzhi» είναι αυτό που ανησυχεί περισσότερο τους μεγαλοεπιχειρηματίες, «αφεντικά» όπως τους περιγράφει ο Economist. Το σύστημα, όταν δημιουργήθηκε το 2018, στόχευε κυρίως σε μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος και σε κυβερνητικούς αξιωματούχους, ως μέρος της καταπολέμησης της διαφθοράς που ξεκίνησε ο Σι Τζινπίνγκ. Πλέον, έχει επεκταθεί και προς το οικονομικό σκέλος της χώρας.
Το σύστημα λειτουργεί παράλληλα με την «καθιερωμένη αστυνόμευση», καθώς οι κρατήσεις δεν απαιτούν έγκριση από ανακριτή και εισαγγελέα, ενώ οι κρατούμενοι δεν μπορούν να προσλάβουν, ή να τους χορηγηθεί νομική υποστήριξη. Οι αλλαγές του Ιουνίου του 2025μ επιτρέπουν σε πράκτορες να κρατούν άτομα για έως και οκτώ μήνες, να επαναφέρουν το χρονικό όριο σε περίπτωση υποψίας για νέο έγκλημα και να ανακρίνουν -ατέλειωτα- τους κρατούμενους. Τα κελιά συνήθως δεν έχουν παράθυρα, τα φώτα είναι πάντα αναμμένα και οι κρατούμενοι συχνά επιβλέπονται 24 ώρες το 24ωρο, ακόμη και όταν πάνε τουαλέτα.
Φέτος, διευθυντές εταιρειών «εξαφανίζονται» ολοένα και περισσότερο στο πλαίσιο του ίδιου συστήματος: το The Economist μέτρησε 39 τέτοιες περιπτώσεις μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, ή περίπου μία την εβδομάδα, μέσα από δηλώσεις εταιρειών προς το χρηματιστήριο, την ώρα που ο φετινός αριθμός αυτός ξεπερνά ήδη τον περσινό. Ο συνολικός αριθμός των κρατήσεων, συμπεριλαμβανομένων τόσο των αξιωματούχων όσο και των επιχειρηματιών, αυξήθηκε κατά σχεδόν 50% το 2024, φτάνοντας τις 38.000 περίπου, σύμφωνα με δηλώσεις της Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου της Πειθαρχίας (CCDI), του οργάνου του κόμματος που είναι εξουσιοδοτημένο να τις πραγματοποιεί.
Η καταστολή φαίνεται να έχει επεκταθεί και στον επιχειρηματικό τομέα, διευκρινίζει ο Economist. Η CCDI δήλωσε ότι πέρυσι έλαβε πειθαρχικά μέτρα (συμπεριλαμβανομένου του liuzhi) εναντίον περισσότερων από 60.000 ατόμων στον φαρμακευτικό τομέα και 17.000 στον χρηματοοικονομικό τομέα. Μια εξήγηση για τον λόγο που έχουν συλληφθεί τόσοι πολλοί διευθυντές, είναι η πολιτική του Σι Τζινπίνγκ για την αντιμετώπιση της διαφθοράς.
Ο αριθμός των υποθέσεων που έχουν κατατεθεί αναμένεται να φτάσει το ρεκόρ του ενός εκατομμυρίου φέτος, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Gavekal Dragonomics. Όταν ένας αξιωματούχος τίθεται υπό έρευνα, ολόκληρο το επιχειρηματικό του δίκτυο μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο, οδηγώντας σε ραγδαία αύξηση των εταιρικών υποθέσεων. Ορισμένοι από τους κλάδους που αντιμετωπίζουν εντατικές έρευνες για διαφθορά, όπως ο κλάδος της τεχνολογίας και παραγωγής softwarez και της πράσινης τεχνολογίας, είναι στενά συνδεδεμένοι με τις τοπικές κυβερνήσεις μέσω προμηθειών και συμβάσεων, σημειώνει ο Zhu Jiangnan του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ.
Η κεντρική κυβέρνηση έχει προσπαθήσει να βελτιώσει τις συνθήκες για τους επιχειρηματίες. Τον Φεβρουάριο, ο κ. Σι συναντήθηκε με μια ομάδα κορυφαίων στελεχών κινεζικών εταιρειών, με την ελπίδα να σηματοδοτήσει μια νέα αρχή. Θεσπίστηκε ένας νέος νόμος για την «προώθηση του ιδιωτικού τομέα», με στόχο την τόνωση της ανάπτυξης.
Με πληροφορίες από The Economnist
