Google: Τέλος στο «παραθυράκι» φοροαποφυγής μέσω Ιρλανδίας

Η μητρική εταιρεία της Google, Alphabet, δεσμεύτηκε ότι σταματά να εκμεταλλεύεται τους ευνοϊκούς όρους της ιρλανδικής νομοθεσίας, που μέχρι τώρα της επέτρεπαν να γλιτώνει φόρους δισεκατομμυρίων δολαρίων προς τις ΗΠΑ. 

Η κυβέρνηση της Ιρλανδίας είχε δεσμευτεί να αλλάξει την φορολογική της νομοθεσία, καταργώντας ένα αμφιλεγόμενο άρθρο, που επέτρεπε σε επιχειρήσεις από την Αμερική να παροχετεύουν τεράστια κέρδη μέσω Ιρλανδίας, προς φορολογικούς «παραδείσους» όπως οι Βερμούδες, αποφεύγοντας νόμιμα έτσι την καταβολή φόρων στις ΗΠΑ.

Ιδρύοντας ανεξάρτητες θυγατρικές εταιρείες με έδρα την Ιρλανδία, πολυεθνικοί κολοσσοί μετέφεραν εκεί εμπορικά σήματα και πνευματικά δικαιώματα υπό την μορφή αδειών ευρεσιτεχνίας. Οι θυγατρικές αυτές, ενώ είχαν νομική υπόσταση στην Ιρλανδία, δεν είχαν φορολογική έδρα στην ίδια χώρα, καθώς η διαχείρισή τους ανατίθετο σε εταιρείες άλλων χωρών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα κέρδη να μεταφέρονται σε φορολογικούς παραδείσους χωρίς να φορολογούνται στις ΗΠΑ. 

Κατά τους Financial Times, το επίμαχο «παραθυράκι» του νόμου ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές μεταξύ εταιρειών τεχνολογίας και φαρμακοβιομηχανιών αλλά η Ιρλανδία αναγκάστηκε να το καταργήσει υπό το βάρος διεθνών πιέσεων, ενώ σε όσες εταιρείες το εκμεταλλεύονταν έχει δοθεί προθεσμία μέχρι τα τέλη του 2020 για να σταματήσουν αυτή την πρακτική. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Alphabet, επαναπατρίζει στις ΗΠΑ περιουσιακά της στοιχεία και πνευματικά δικαιώματα, θέλοντας να συνταχθεί με τον ΟΟΣΑ, στην προσπάθεια περιορισμού της φοροαποφυγής.

Για να προωθήσει την επιστροφή των μεγάλων εταιρειών, ο Ντόναλντ Τραμπ φρόντισε να δημιουργήσει ένα πλέγμα αμνηστίας για όσες αμερικανικές επιχειρήσεις ήταν πρόθυμες να επαναπατρίσουν κεφάλαιά τους και περιουσιακά στοιχεία στις ΗΠΑ. Στον αντίποδα, με νομοθετικές ρυθμίσεις επέβαλε έναν πρόσθετο φόρο σε όσες εταιρείες εκμεταλλεύονται τα κέρδη από τα πνευματικά τους δικαιώματα μέσω εξωτερικού.

Ανακοινώνοντας την φορολογική μεταρρύθμιση πριν περίπου δύο χρόνια, ο Τραμπ εκτιμούσε στα τέλη του 2017 πως τα κεφάλαια αμερικανικών επιχειρήσεων σε φορολογικούς παραδείσους ξεπερνούσαν το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια. Έκθεση που επικαλείται το Reuters, καταδεικνύει πως μέσα στο 2018, η Google μετακίνησε 21,8 δισεκατομμύρια δολάρια στις Βερμούδες, και άλλα 19,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2017. 

Το κλίμα αρχίζει τώρα να αλλάζει στις ΗΠΑ και, μετά τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις του 2017, με τον Τραμπ να μειώνει τους φόρους από 35% στο 15,5% στις αρχές του 2018, η Apple αμέσως εκδήλωσε την πρόθεσή της να επαναπατρίσει 252 δισεκατομμύρια δολάρια σε βάθος πέντε ετών. 

Δυσπιστία

Ο Εντ Κλάινμπαρντ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, εκτιμά πως οι περισσότερες εμπλεκόμενες επιχειρήσεις έχουν απλώς αλλάξει τακτική, βρίσκοντας παρόμοιους μηχανισμούς φοροαποφυγής. Ο Κρις Σαντσίρικο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, επισημαίνει, μιλώντας στους Financial Times πως οι επιχειρήσεις αυτές δεν έχουν υποχρεωθεί να αποκαλύψουν τον τρόπο που έχουν διευθετήσει την φορολόγησή τους. «Με βάση όσα έχουμε δει στο παρελθόν, δεν έχουμε λόγο να πιστεύουμε ότι οι πολυεθνικές δεν έχουν ήδη αναπτύξει ανάλογα σχέδια, πολύ πιο σύνθετα από το γνωστό ιρλανδικό "παραθυράκι" που τώρα τυπικά καταργείται». 

Με πληροφορίες από Financial Times και Guardian