Ένα ανθρωπόμορφο ρομπότ με την εμφάνιση και τη φωνή ενός μικρού κοριτσιού έχει γίνει πλέον γνώριμη παρουσία σε δεκάδες παιδιατρικές κλινικές και γηροκομεία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η «Ρόμπιν», όπως ονομάζεται, αξιοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να προσφέρει συναισθηματική υποστήριξη σε ασθενείς και να ανακουφίσει το πιεσμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
Πέντε χρόνια μετά την πρώτη της εμφάνιση, η Ρόμπιν «εργάζεται» ήδη σε 30 μονάδες σε Καλιφόρνια, Μασαχουσέτη, Νέα Υόρκη και Ιντιάνα. Αναπτύχθηκε από την εταιρεία Expper Technologies με έδρα το Λος Άντζελες, με στόχο να καλύψει ένα συχνό κενό στη φροντίδα: την έλλειψη χρόνου για ανθρώπινη επαφή. «Οι νοσηλευτές συχνά δεν προλαβαίνουν να μιλήσουν και να συνδεθούν με τους ασθενείς. Η Ρόμπιν αναλαμβάνει αυτόν τον ρόλο», εξηγεί ο CEO Κάρεν Κατζικιάν.
Η Ρόμπιν λειτουργεί σε ποσοστό 30% αυτόνομα, ενώ το υπόλοιπο ελέγχεται εξ αποστάσεως από ειδικούς, πάντα υπό την επίβλεψη του ιατρικού προσωπικού. Καθώς αλληλεπιδρά με ασθενείς, συγκεντρώνει δεδομένα με τρόπο που συμμορφώνεται με το αμερικανικό πλαίσιο απορρήτου HIPAA, με στόχο να γίνει στο μέλλον περισσότερο αυτόνομη.
Πέρα από τις επισκέψεις σε θαλάμους, το ρομπότ έχει σχεδιαστεί για αγκαλιές, παίζει μουσική και παιχνίδια, θυμάται ονόματα και προτιμήσεις των ασθενών, ενώ προσαρμόζει το «πρόσωπο» και τις αντιδράσεις του ανάλογα με το συναίσθημα του συνομιλητή. Σε γηροκομεία συμμετέχει σε ασκήσεις αναπνοής με ηλικιωμένους, ενώ έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη και για να κατευνάσει κρίσεις πανικού, παίζοντας τραγούδια και βίντεο που αγαπούν οι τρόφιμοι.
Η επιτυχία της Ρόμπιν έχει οδηγήσει σε νέες φιλοδοξίες. Η Expper εργάζεται σε μια επόμενη γενιά ρομπότ που θα μπορεί να μετρά ζωτικά σημεία, να παρακολουθεί την πορεία της υγείας και να μεταφέρει πληροφορίες στις ιατρικές ομάδες. Μακροπρόθεσμο σχέδιο είναι να μπορεί να προσφέρει πρακτική βοήθεια σε ηλικιωμένους, όπως αλλαγή ρούχων ή συνοδεία στην τουαλέτα.
Παρότι ο Κατζικιάν ξεκαθαρίζει ότι στόχος δεν είναι η αντικατάσταση του ανθρώπινου προσωπικού αλλά η ενίσχυσή του, η εξάπλωση τέτοιων λύσεων αναδεικνύει πώς η τεχνητή νοημοσύνη εισχωρεί όλο και βαθύτερα στην καθημερινή ιατρική πράξη.
Κι όμως, πίσω από την τεχνολογία υπάρχει και μια προσωπική ιστορία. Ο Κατζικιάν, που μεγάλωσε με τη μητέρα του στην Αρμενία, θυμάται την παιδική μοναξιά ως την αφορμή για να δημιουργήσει ένα «ρομπότ-φίλο». Από τότε, οι ίδιες οι αντιδράσεις των παιδιών και ηλικιωμένων που συναντά η Ρόμπιν καθορίζουν την προσωπικότητά της. Όπως λέει: «Όταν απαντά ότι το αγαπημένο της ζώο είναι η κότα, όλοι γελούν. Έτσι, με τη βοήθεια των χρηστών, φτιάξαμε τον χαρακτήρα της».
Όταν η Ρόμπιν «θυμήθηκε» τον Λούκα
Λίγες μέρες μετά τη διάγνωση λευχαιμίας στον 6χρονο Λούκα, η μητέρα του τον συνόδευε στους διαδρόμους του UMass Memorial Children’s Hospital στη Μασαχουσέτη. Εκεί συνάντησαν ξανά τη Ρόμπιν, την οποία είχαν δει μόνο μία φορά μετά την εισαγωγή τους.
«Λούκα, πώς είσαι; Έχουμε καιρό να τα πούμε», είπε το ρομπότ με την ψιλή, παιδική του φωνή. «Το πρόσωπό του φωτίστηκε», περιέγραψε η μητέρα του, Μέιγκαν Μπραζίλ-Σίχαν. «Ήταν κάτι ξεχωριστό, γιατί τον θυμήθηκε».
Η Ρόμπιν, με το λευκό, τριγωνικό σώμα σχεδιασμένο για αγκαλιές και την οθόνη που προβάλλει κινούμενα σχέδια, μιμείται τα συναισθήματα των ασθενών: γελάει όταν γελάνε, αλλά δείχνει θλίψη όταν της εκμυστηρεύονται κάτι δύσκολο. Σε έναν έφηβο που ανάρρωνε από τροχαίο, έπαιξε το αγαπημένο του τραγούδι, κάνοντάς τον να χορέψει. Σε άλλο παιδί, η Ρόμπιν φόρεσε αστεία γυαλιά και μια μεγάλη κόκκινη μύτη, κάνοντάς το να γελάσει δυνατά.
Για τους επαγγελματίες υγείας, το ρομπότ είναι εργαλείο και συνάμα σύντροφος των μικρών ασθενών. «Οι ασθενείς λάμπουν όταν τη βλέπουν να μπαίνει στο δωμάτιο και θυμούνται ότι ξέρει το όνομά τους και τη μουσική που τους αρέσει», λέει η λογοθεραπεύτρια Σαμάνθα ντα Σίλβα.
Η παιδοψυχολόγος Μικαέλα Κότας θυμάται πώς η Ρόμπιν βοήθησε τον Λούκα να ξεπεράσει τον φόβο του για έναν νέο ορό: «Του έδειξε σε κινούμενο σχέδιο πώς μπαίνει η βελόνα, και μετά του έδειξε ότι και η ίδια είχε περάσει το ίδιο. Αυτό τον έκανε να νιώσει πως δεν ήταν μόνος».
Το μέλλον της Ρόμπιν
Με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για έλλειψη έως και 86.000 γιατρών στις ΗΠΑ μέσα στην επόμενη δεκαετία, η Expper Technologies βλέπει τη Ρόμπιν να αναλαμβάνει ακόμη πιο ενεργό ρόλο. Η ομάδα εργάζεται σε εκδόσεις που θα μπορούν να μετρούν ζωτικά σημεία, να ενημερώνουν άμεσα τις ιατρικές ομάδες για την κατάσταση ενός ασθενούς, ακόμη και να υποστηρίζουν ηλικιωμένους σε βασικές καθημερινές ανάγκες, όπως η αλλαγή ρούχων ή η μετάβαση στην τουαλέτα.
«Στόχος μας δεν είναι να αντικαταστήσουμε τους επαγγελματίες υγείας αλλά να καλύψουμε τα κενά που υπάρχουν», λέει ο Κατζικιάν. «Οραματιζόμαστε τη Ρόμπιν ως την επόμενη εξέλιξη στη φροντίδα, έναν αναπόσπαστο κρίκο στην αλυσίδα της περίθαλψης».
Από τη Μασαχουσέτη ως την Καλιφόρνια, τα παραδείγματα δείχνουν πως αυτό το «ρομπότ-φίλη» δεν προσφέρει μόνο παιχνίδια και χαμόγελα, αλλά και ένα νέο μοντέλο για το πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ενταχθεί με ουσιαστικό τρόπο στην υγεία.
Με πληροφορίες από Associated Press
