Δολοφονία Σουλεϊμανί: Σε αχαρτογράφητα νερά η σύγκρουση ΗΠΑ/Ιράν - Τι εκτιμούν οι αναλυτές

Σε αχαρτογράφητα νερά έχει εισέλθει η σύγκρουση των ΗΠΑ με το Ιράν, μετά τη δολοφονία του υποστράτηγου Κασέμ Σουλεϊμανί, του δεύτερου ισχυρότερου ανθρώπου των μηχανισμών εξουσίας στο Ιράν, ενέργεια που εγείρει κίνδυνο ανάφλεξης όλης της περιοχής της Μέσης Ανατολής.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διαβεβαίωσε χθες Παρασκευή ότι δεν επιδιώκει «αλλαγή καθεστώτος» στην Τεχεράνη μετά την εξόντωση του ιρανού υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί, τον οποίο χαρακτήρισε «τρομοκράτη υπ' αριθμόν ένα» σε διεθνές επίπεδο.

«Δεν επιδιώκουμε αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν»

Υποστήριξε πως έδωσε τη διαταγή στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις να σκοτώσουν τον υποστράτηγο Σουλεϊμανί για να «σταματήσει» το ξέσπασμα ενός πολέμου και «όχι να αρχίσει ένας», ενώ υπεραμύνθηκε της απόφασής του λέγοντας πως ο διοικητής της Δύναμης Κουντς προετοίμαζε «άμεσες» επιθέσεις εναντίον αμερικανών στρατιωτικών και διπλωματών.

Ο Σουλεϊμανί είχε «πάθος» να «σκοτώνει αθώους», πέταξε ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος, πριν προειδοποιήσει τους «τρομοκράτες» που βάζουν στο στόχαστρο Αμερικανούς.

«Θα σας βρούμε. Θα σας εξοντώσουμε. Θα προστατεύουμε πάντα τους διπλωμάτες μας, τους στρατιώτες μας, όλους τους Αμερικανούς και τους συμμάχους μας», τόνισε ο Τραμπ σε δηλώσεις του στο ιδιωτικό κλαμπ του στο Μαρ-α-Λάγκο (Φλόριντα), όπου κάνει διακοπές.

«Έχω βαθύ σεβασμό για τον ιρανικό λαό», συνέχισε και επέμεινε «δεν επιδιώκουμε αλλαγή καθεστώτος». Ωστόσο, διεμήνυσε ότι «είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε οποιαδήποτε δράση κριθεί απαραίτητη».

«Καρφιά» Πομπέο κατά Ευρωπαίων

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο που επέμεινε πως «επίκειτο επίθεση που θα είχε σκοτώσει εκατοντάδες ή χιλιάδες Αμερικανούς, αν δεν στοχοποιείτο ο Κασέμ Σολεϊμανί στη φονική επίθεση στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης».

Μιλώντας στο "The Sean Hannity Show," ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας είπε, επίσης, πως η εξουδετέρωση του Σουλεϊμανί «έσωσε ενδεχομένως και ζωές Ευρωπαίων» και πως οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Αμερικής δεν φαίνεται να κατανοούν τι προσπαθεί να επιτύχουν οι ΗΠΑ.

Με ανάφλεξη απειλείται η ευρύτερη Μέση Ανατολή μετά τη δολοφονία, από τις ΗΠΑ, του Κασέμ Σουλεϊμανί. Χιλιάδες άνθρωποι σε πολλές χώρες του κόσμου διαδηλώνουν κατά των ΗΠΑ. Εδώ, διαδηλωτές στη Λαχώρη του Πακιστάν, καίνε την αμερικανική σημαία - EPA

«Πέρασα τις τελευταίες μιάμιση με δύο μέρες να μιλάω σε εταίρους στην περιοχή, εξηγώντας τους τι κάνουμε, γιατί το κάνουμε, επιζητώντας τη βοήθειά τους» τόνισε ο ίδιος, προσθετοντας, μάλιστα, πως κάποιοι από αυτούς ήταν «φανταστικοί».

«Ωστόσο, οι συνομιλίες με εταίρους μας σε άλλα μέρη δεν ήταν τόσο καλές. Ειλικρινά, οι Ευρωπαίοι δεν υπήρξαν αρκετά βοηθητικοί όσο θα περίμενα. Οι Βρετανοί, οι Γάλλοι, οι Γερμανοί, όλι πρέπει να καταλάβουν τι κάνουμε εμείς οι Αμερικανοί που σώσαμε ζωές και στην Ευρώπη» πρόσθεσε.

Εκδίκηση ορκίστηκε η Τεχεράνη

Η ιρανική ηγεσία ορκίστηκε «εκδίκηση» μετά τη δολοφονία του Σουλεϊμανί, διαμηνύοντας πως θα δράσει «σε κατάλληλο χρόνο και τόπο», με τον διάδοχό του να απειλεί ευθέως τις ΗΠΑ με «πτώματα Αμερικανών παντού στη Μέση Ανατολή».

«Λέμε προς όλους: Περιμένετε υπομονετικά και θα δείτε τα πτώματα των Αμερικανών παντού στη Μέση Ανατολή» προειδοποίησε ο Εσμαϊλ Γκαάνι (Esmail Ghaani), λίγες ώρες μετά το διορισμό του από τον Ανώτατο Ηγέτη Αλί Χαμενεΐ ως επικεφαλής της ιρανικής δύναμης Κουντς, σύμφωνα με τον Guardian που επικαλείται το Al Jazeera.

Διαμαρτυρία έξω από την ιρανική πρεσβεία στο Βερολίνο πραγματοποίησαν εκατοντάδες άνθρωποι - EPA

Ο αμερικανός ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο τηλεφώνησε σε ομολόγους του σε πολλές πρωτεύουσες χθες για να τους διαβεβαιώσει πως η Ουάσινγκτον «δεσμεύεται στην αποκλιμάκωση», ανάμεσά τους αυτούς της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Ρωσίας και της Κίνας.

Η εξόντωση του Ιρανού υποστρατήγου βύθισε τον κόσμο ολόκληρο στην αβεβαιότητα, εγείροντας φόβους για έναν «νέο πόλεμο στον Κόλπο» τον οποίο «ο κόσμος δεν μπορεί να ανεχθεί», όπως το έθεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Στις περισσότερες πρωτεύουσες κυριαρχεί η ανησυχία. Βλαντίμιρ Πούτιν και Εμανουέλ Μακρόν ανέφεραν έπειτα από τηλεφωνική συνδιάλεξή τους πως ανησυχούν για τον κίνδυνο ακόμη πιο «σοβαρής επιδείνωσης της κατάστασης» στη Μέση Ανατολή. Πεκίνο και Λονδίνο απηύθυναν εκκλήσεις για «αποκλιμάκωση».

Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν αλματωδώς χθες· οι αγορές να φοβούνται τις δυνητικές επιπλοκές, πιθανόν ακόμα και τον αποκλεισμό του στενού του Ορμούζ.

Τι εκτιμούν οι αναλυτές

Αναλυτές θεωρούν βέβαιο ότι θα υπάρξουν πολυδιάστατα αντίποινα από το Ιράν εναντίον των ΗΠΑ και συμμάχων τους.

Ήδη, η εξόντωση του Σουλεϊμανί ένωσε τις κατά τα άλλα διχασμένες σιιτικές παρατάξεις στο Ιράκ που απαιτούν τώρα οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ να φύγουν από τη χώρα.

Η αλληλουχία αυτή κλιμακώνει τον κίνδυνο άμεσης σύγκρουσης Ιράν-ΗΠΑ, που ίσως βάλει φωτιά σε όλη την περιοχή. Για τον Μοχάναντ Χατζ Αλί, επιστημονικό συνεργάτη του Κέντρου Κάρνεγκι για τη Μέση Ανατολή στη Βηρυτό, η δολοφονία του Σουλεϊμανί αποτελεί «γυμνή πρόκληση» και η ιρανική ηγεσία πρέπει να «απαντήσει» για να αποκαταστήσει το κύρος της. «Δεν έχουμε δει ακόμα το τέλος» αυτής της ιστορίας, προειδοποιεί.

Η ιρανική «εκδίκηση» δεν θα έρθει «γρήγορα», προβλέπει ο Χατζ Αλί, ο συνεργάτη του Κάρνεγκι. «Ακόμα και σε μια κατάσταση όπως αυτή, [οι ιρανοί ηγέτες] αντιμετωπίζουν τα πράγματα ψυχρά, λογαριάζουν τις επιλογές τους και το πότε θα αντιδράσουν. Θα πάρει καιρό, αλλά όλες οι επιλογές είναι πάνω στο τραπέζι».

Η εξόντωση του υποστράτηγου Κασέμ Σουλεϊμανί ήταν «χτύπημα στην καρδιά του Ιράν», σύμφωνα με τον Ναούμ, καθώς οι ΗΠΑ «δεν σκότωσαν απλώς τον ιθύνοντα νου των στρατιωτικών ενεργειών του Ιράν στην περιοχή» αλλά και κάποιον που δυνητικά θα μπορούσε στο μέλλον να γίνει «ο ηγέτης» της χώρας.

Με πληροφορίες από CNN/ΑΠΕ-ΜΠΕ/BBC