Η εμπορική ομάδα του προέδρου Τραμπ προετοιμάζεται για ένα εναλλακτικό σχέδιο, καθώς η νομική στρατηγική που είχε επιλεγεί για την επιβολή δασμών αντιμετωπίζει σοβαρά εμπόδια.
Την Τετάρτη, ομοσπονδιακό δικαστήριο έκρινε ότι ήταν παράνομη η χρήση των έκτακτων οικονομικών εξουσιών του προέδρου για την επιβολή εκτεταμένων δασμών.
Παρότι το εφετείο επέτρεψε προσωρινά τη διατήρηση των υφιστάμενων δασμών όσο εκκρεμεί η εξέταση της υπόθεσης, αξιωματούχοι της κυβέρνησης εξετάζουν ήδη ένα εναλλακτικό νομικό πλαίσιο, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχιση της δασμολογικής πολιτικής Τραμπ σε περίπτωση αποτυχίας στο δικαστικό μέτωπο.
Η εξέλιξη αυτή υπογραμμίζει τις δυσκολίες της επιθετικής εμπορικής πολιτικής του Τραμπ, η οποία είχε βασιστεί σε -τουλάχιστον- ασυνήθιστη ερμηνεία του αμερικανικού εμπορικού δικαίου. Παραδοσιακά, οι δασμοί επιβάλλονται βάσει εξουσιών που έχουν εκχωρηθεί από το Κογκρέσο. Η τωρινή στρατηγική, ωστόσο, στηρίχθηκε σε σπάνια ενεργοποιούμενες εξουσίες έκτακτης ανάγκης, με σκοπό την ταχεία επιβολή δασμών σε ευρεία κλίμακα.
Δασμοί Τραμπ: Το διπλό «Σχέδιο Β»
Σύμφωνα με πηγές με γνώση των συζητήσεων, η ομάδα Τραμπ εξετάζει ένα διπλό σχέδιο: αρχικά, την προσωρινή ενεργοποίηση του Άρθρου 122 του Εμπορικού Νόμου του 1974, το οποίο προβλέπει την επιβολή δασμών έως και 15% για διάστημα 150 ημερών, με στόχο την αντιμετώπιση σοβαρών εμπορικών ανισορροπιών.
Στη συνέχεια, σχεδιάζεται η χρήση του Άρθρου 301 του ίδιου νόμου, το οποίο δίνει τη δυνατότητα επιβολής εξατομικευμένων δασμών σε χώρες που παραβιάζουν τους εμπορικούς κανόνες, διαδικασία που απαιτεί δημόσια διαβούλευση αλλά θεωρείται νομικά πιο ισχυρή. Το Άρθρο αυτό είχε αξιοποιηθεί και κατά την πρώτη θητεία Τραμπ για την επιβολή δασμών στην Κίνα.
Οι διαβουλεύσεις είναι ακόμη σε εξέλιξη και δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση. Η κυβέρνηση ενδέχεται να επιλέξει την αναμονή, δεδομένου ότι οι δασμοί Τραμπ εξακολουθούν να ισχύουν κατά την περίοδο εκδίκασης της έφεσης.
Ο Λευκός Οίκος και το Γραφείο του Εμπορικού Εκπροσώπου δεν έχουν προβεί σε σχόλια. Η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, επιβεβαίωσε ότι εξετάζονται εναλλακτικές επιλογές, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες.
Ο Peter Navarro, ανώτερος σύμβουλος για το εμπόριο και τη μεταποίηση, δήλωσε στο Bloomberg TV ότι το οικονομικό επιτελείο εξετάζει συνδυασμό των διατάξεων 122 και 301. Πρόσθεσε ακόμη πως «η κυβέρνηση θα μπορούσε να στραφεί και στον Νόμο Smoot-Hawley του 1930», που επιτρέπει δασμούς σε χώρες που εισάγουν διακρίσεις εις βάρος των ΗΠΑ, ή να επικαλεστεί λόγους εθνικής ασφάλειας.
Δασμοί Τραμπ: Τα νομικά ρίσκα και οι πολιτικές ισορροπίες
Οι συγκεκριμένες διατάξεις είχαν εξεταστεί ήδη από τις πρώτες εβδομάδες της κυβέρνησης Τραμπ, αλλά είχε επιλεγεί τελικά ο λεγόμενος νόμος IEEPA για την ευελιξία του. Ωστόσο, όπως επεσήμανε την Τετάρτη το Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου, το IEEPA δεν παρέχει την απαιτούμενη εξουσιοδότηση για εμπορικά ελλείμματα, και υπέδειξε ρητά το Άρθρο 122 ως την κατάλληλη νομική βάση.
Το ενδεχόμενο αλλαγής στρατηγικής ενδέχεται να έχει επιπτώσεις και στο μέτωπο των εντυπώσεων. Όπως σημείωσε ο Everett Eissenstat, πρώην αναπληρωτής διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου, εάν η κυβέρνηση στραφεί τώρα σε νέο νομικό πλαίσιο, ενδέχεται να θεωρηθεί ότι αναγνωρίζει την ήττα της στην υπόθεση IEEPA.
Παρά τις πιθανές νομικές προκλήσεις, ο Peter Harrell, πρώην ανώτερος διευθυντής διεθνών οικονομικών στον Λευκό Οίκο επί Μπάιντεν, εκτίμησε ότι οι δασμοί βάσει των άρθρων 122 και 301 διαθέτουν «σαφώς πιο στιβαρή νομική βάση» από τους δασμούς IEEPA. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «το Δικαστήριο υπέδειξε ευθέως ότι το Άρθρο 122 είναι το κατάλληλο εργαλείο για τα εμπορικά ελλείμματα».
Επιπλέον, η προσφυγή σε διαφορετικό νόμο θα μπορούσε να συμβάλει στην αποτροπή αιφνίδιων διακοπών στους ισχύοντες δασμούς και να διατηρήσει την επιρροή της κυβέρνησης Τραμπ στις εν εξελίξει εμπορικές διαπραγματεύσεις.
Οι δασμοί Τραμπ, οι διαπραγματεύσεις και το ευρωπαϊκό μέτωπο
Σε σχετική κατάθεση, η κυβέρνηση υποστήριξε ότι η ακύρωση του IEEPA «απειλεί σοβαρά την επιρροή του προέδρου» στις συνομιλίες με δεκάδες χώρες. Αντιθέτως, ο διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου, Κέβιν Χάσετ, δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται «αμείωτες» και τρεις εμπορικές συμφωνίες βρίσκονται κοντά στην ολοκλήρωση. Ο Navarro πρόσθεσε πως «τίποτα δεν έχει πραγματικά αλλάξει».
Η απόφαση του δικαστηρίου ήρθε λίγες ημέρες μετά την απειλή Τραμπ να επιβάλει 50% δασμούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση - απειλή που αποσύρθηκε γρήγορα για να επιτρέψει διαπραγματεύσεις έως τις 9 Ιουλίου. Ωστόσο, η νομιμότητα των υφιστάμενων δασμών έχει πλέον τεθεί υπό αμφισβήτηση.
Ο Ισπανός υπουργός Οικονομίας, Κάρλος Κουέρπο, δήλωσε την Πέμπτη ότι η άνοδος των διεθνών αγορών δείχνει πως «οι δασμοί δεν ωφελούν κανέναν» και επανέλαβε πως η ΕΕ υιοθετεί «εποικοδομητική προσέγγιση» επιδιώκοντας συμφωνία και μείωση φραγμών.
Από την πλευρά του, ο Ιγνάσιο Γκαρσία Μπερσέρο, πρώην αξιωματούχος της ΕΕ για το εμπόριο, δήλωσε πως η κατάργηση του δασμού 10% στις ευρωπαϊκές εισαγωγές και η απόσυρση απειλών για νέους οριζόντιους δασμούς θα μπορούσε να επιτρέψει πιο ουσιαστικές διαπραγματεύσεις σε συγκεκριμένους τομείς, όπως ο χάλυβας και η αυτοκινητοβιομηχανία – όπου οι ΗΠΑ έχουν επικαλεστεί λόγους εθνικής ασφάλειας, εκτός πλαισίου IEEPA.
«Αν υπάρξει μια πιο ρεαλιστική στάση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και φυσικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τότε ίσως υπάρξει ευκαιρία για μια ισορροπημένη εμπορική συμφωνία προς όφελος και των δύο πλευρών», κατέληξε.
Με πληροφορίες από The Wall Street Journal
