Πωλητές συνεχίζουν να αψηφούν την απαγόρευση που επέβαλε πριν από μια δεκαετία το eBay για το εμπόριο ελεφαντόδοντου, χρησιμοποιώντας άλλους όρους για να βρουν αγοραστές.
Έρευνα που έκανε το BBC και ειδικοί κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αντικείμενα από ελεφαντόδοντο συχνά αναφέρονται ως «οστό βοοειδούς».
Το BBC αγόρασε τρία τέτοια αντικείμενα από βρετανικό eBay και τα έλεγξε σε ανεξάρτητο εργαστήριο. Τα δύο από αυτά επιβεβαιώθηκε ότι ήταν φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο.
Η έρευνα ξεκίνησε το 2018, από τη δρ. Καρολάιν Κοξ του πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ. Η ίδια και άλλοι ειδικοί στο εμπόριο του ελεφαντόδοντου λένε ότι αυτό συνεχίζεται διαδικτυακά. Έχουν περάσει 10 χρόνια από τότε που το eBay ανακοίνωσε ότι απαγορεύει πλήρως, σε παγκόσμιο επίπεδο, την πώληση ελεφαντόδοντου, με στο΄χο να προστατεύσει «αγοραστές και πωλητές, όπως και ζώα που κινδυνεύουν με εξαφάνιση».
Το 2018 η δρ. Κοξ και η ομάδα της πραγματοποίησαν τρίμηνη διαδικτυακή μελέτη, παρακολουθώντας την κατηγορία πωλήσεων «οστό βοοειδούς» στο βρετανικό eBay. Εντόπισαν 632 αντικείμενα που πωλήθηκαν. Πάνω από τα 500 προσδιορίστηκαν ως κατασκευασμένα από ελεφαντόδοντο.
Για αυτή την έρευνα, εξήγησε η δρ. Κοξ, χρησιμοποίησε φωτογραφίες και πληροφορίες στις αγγελίες, που έδιναν σαφείς αποδείξεις στους αγοραστές- αλλά και τους ερευνητές- για το υλικό από το οποίο ήταν πραγματικά φτιαγμένα τα αντικείμενα. «Το ελεφαντόδοντο έχει ένα ξεχωριστό κρεμ χρώμα», επεσήμανε. «Μια αγγελία συχνά αναφέρει το βάρος του αντικειμένου που πωλείται, με μεγάλη ακριβεια, επειδή αυτό είναι το μέτρο της αξίας του ελεφαντόδοντου», συμπλήρωσε.
Αλλά το βασικό αποδεικτικό στοιχείο είναι η φωτογραφία ενός αντικειμένου. Το σκαλισμένο ελεφαντόδοντο έχει ευδιάκριτες γραμμές, κάτι σαν τους δακτυλίους των δέντρων. «Αυτές είναι μοναδικές στο ελεφαντόδοντο», επεσήμανε η δρ. Κοξ.
Το BBC αγόρασε τρία αντικείμενα που πωλούνταν στο eBay ως «οστό βοοειδούς» και τα εξέτασε σε ανεξάρτητο εργαστήριο το 2019. Ήταν ένα μικρό σκαλιστό αφρικανικό στολίδι για το κεφάλι, ένα βραχιόλι και ένα σετ αγαλματιδίων. Τα δύο από αυτά ήταν από χαυλιόδοντα ελέφαντα, επιβεβαίωσαν χημικά επιστήμονες της Αρχαιολογικής Σχολής του πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Απαντώντας στα ευρήματα του BBC, το eBay ανέφερε ότι εργάζεται για την αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου ελεφαντόδοντου επί σχεδόν μία δεκαετία.
«Μπλοκάραμε ή αφαιρέσαμε 265.000 αγγελίες που απαγορεύονταν βάσει της πολιτικής μας για ζωικά προϊόντα τα τελευταία δύο χρόνια», επεσήμανε εκπρόσωπος του eBay. «Η προληπτική προσέγγισή μας σημαίνει ότι οι παράνομοι πωλητές αναγκάζονται να χρησιμοποιούν κωδικούς (για αντικείμενα) που πολύ σπάνια- ή και καθόλου- πωλούνται, επειδή οι αγοραστές δεν μπορούν να τα βρουν», ανέφερε ακόμη.
Οι ειδικοί που ξεκίνησαν αυτή την έρευνα επεσήμαναν ότι εντόπισαν 500 πωλήσεις ελεφαντόδοντου στο eBay, μόλις μέσα σε τρεις μήνες το 2018. Οι ίδιοι κωδικοί ή ψευδείς όροι- κατά κύριο λόγο «οστό βοοειδούς»- χρησιμοποιήθηκαν επανειλημμένα.
Οι νόμοι για το εμπόριο ελεφαντόδοντου διαφέρουν σε κάθε χώρα. Τη Δευτέρα η Βρετανία έθεσε σε ισχύ «μία από τις πιο σκληρές απαγορεύσεις στις πωλήσεις ελεφαντόδοντου στον κόσμο». Πλέον τέτοιες πωλήσεις τιμωρούνται με πρόστιμα έως 250.000 λίρες ή ποινή φυλάκισης έως πέντε έτη.
Το eBay δεν είναι η μόνη διαδικτυακή πλατφόρμα που εκμεταλλεύονται οι έμποροι. Κατά τη διάρκεια της έρευνας που είχε κάνει το BBC το 2017 για το εμπόριο πιθήκων που απειλούνται με εξαφάνιση, το βρετανικό δίκτυο εντόπισε διαφημίσεις στο Instagram, σε αναρτήσεις που η εφαρμογή στη συνέχεια αφαίρεσε.
Τον Απρίλιο, η οργάνωση Avaaz δημοσίευσε έκθεση που έκανε λόγο για «129 περιπτώσεις δυνητικά επιβλαβούς περιεχομένου για το λαθρεμπόριο άγριων ζώων» αναρτήσεων στο Facebook, συμπεριλαμβανομένων post που πωλούσαν ή αναζητούσαν τσιτάχ, πιθήκους, παγκολίνους, λιοντάρια, χαυλιόδοντες ελέφαντα και κέρατο ρινόκερου.
Απαντώντας σε αυτή την έκθεση, η Meta ανέφερε: «Απαγορεύουμε το εμπόριο άγριων ζώων που απειλούνται με εξαφάνιση ή μελών τους» και συμπλήρωσε ότι η εταιρεία αποτελεί αφοσιωμένο μέλος του συνασπισμού για τον τερματισμό του λαθρεμπορίου άγριων ζώων στο διαδίκτυο.
Οι διαδικτυακές πλατφόρμες έχουν τεράστια εμβέλεια και αντίκτυπο, υπογράμμισε ο Τζον Σκάνλον, CEO του Elephant Protection Initiative Foundation. «Αν δεν επιτηρούνται προσεκτικά, είναι ένα αποτελεσματικό όχημα προκειμένου εγκληματίες να πωλούν παράνομα αγαθά σε οποιαδήποτε χώρα», προειδοποίησε. «Οπότε, είναι βαθιά ανησυχητικό όταν μια διαδικτυακή πλατφόρμα κάνει μεγάλες δεσμεύσεις για την αστυνόμευση του εμπορίου, αλλά αποτυγχάνει να τις υλοποιήσει», συμπλήρωσε.
Η διεθνής κοινότητα, σημείωσε, έχει κάνει μεγάλη πρόοδο για το κλείσιμο των παράνομων αγορών ελεφαντόδοντου τα τελευταία χρόνια. Όμως, προειδοποίησε, «αυτή η πρόοδος κινδυνεύει να υπονομευθεί σοβαρά από διαρροές στο διαδίκτυο».
