Ασθενείς που πήραν δημοφιλή φάρμακα που βοηθούν στην απώλεια βάρους διατρέχουν 12% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά κινδυνεύουν περισσότερο από αρθριτικά και διαταραχές σε νεφρά και πάγκρεας, σύμφωνα με τη μεγαλύτερη έρευνα που έγινε ποτέ για τη διεύρυνση των επιπτώσεων των φαρμάκων.
Μια ομάδα 215.000 βετεράνων του αμερικανικού στρατού, πάσχοντες από διαβήτη, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τις λεγόμενες θεραπείες GLP-1, εμφάνισαν χαμηλότερο κίνδυνο για την υγεία τους όσο αφορά 42 καταστάσεις υγείας στις οποίες εξετάστηκαν και υψηλότερο κίνδυνο για 19 άλλες, σε σύγκριση με εκείνους που έπαιρναν παλαιότερα φάρμακα. Η ανάλυση 2,4 εκατομμυρίων ασθενών ενισχύει την έρευνα για το πώς τα φάρμακα για την παχυσαρκία και τον διαβήτη, όπως το Ozempic και το Wegovy της Novo Nordisk και το Mounjaro της Eli Lilly, θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε άλλες καταστάσεις υγείας. Τα ευρήματα της εξαετούς διάρκειας μελέτης, η οποία χρησιμοποίησε δεδομένα υγείας από το τμήμα υποθέσεων βετεράνων των ΗΠΑ, δημοσιεύτηκαν τη Δευτέρα στο Nature Medicine.
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις συνέκριναν τα αποτελέσματα υγείας 175 ατόμων που έλαβαν θεραπεία με GLP-1, προς τα αποτελέσματα αυτών που έλαβαν άλλα φάρμακα για τον διαβήτη. Ο Ziyad Al-Aly, ο επικεφαλής της μελέτης, είπε ότι εμπνεύστηκαν από την «αυξανόμενη δημοτικότητα» των νέων φαρμάκων, με έναν στους οκτώ Αμερικανούς να αναφέρει ότι τα πήρε. «Είναι σημαντικό να εξετάζουμε συστηματικά τις επιπτώσεις τους σε όλα τα συστήματα του σώματος. . . για να καταλάβω τι κάνουν», είπε.
Οι ερευνητές βρήκαν ευρέως διαδεδομένα οφέλη για τη γνωστική και συμπεριφορική υγεία, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλότερου κινδύνου εμφάνισης Αλτσχάιμερ, το οποίο έχει καταστεί το επίκεντρο της έρευνας για το GLP-1 σε κλινικές δοκιμές. «Η μείωση του κινδύνου κατά 12% που βρήκαμε, μπορεί να φαίνεται σαν ένα ισχνό αποτέλεσμα, αλλά μας διδάσκει πράγματα για τη βιολογία της νόσου του Αλτσχάιμερ», είπε ο Al-Aly. Τα GLP-1 θα μπορούσαν να ενισχύσουν την επίδραση των θεραπειών που στοχεύουν στη συσσώρευση τοξικής πρωτεΐνης αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, πρόσθεσε. Ο σερ Στίβεν ο'Ράιλι, καθηγητής κλινικής βιοχημείας στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ που δεν συμμετείχε στη μελέτη, είπε ότι τα αποτελέσματα έπρεπε να ερμηνευτούν προσεκτικά, καθώς τα δεδομένα βασίστηκαν σε παρατηρήσεις και όχι σε κλινικές δοκιμές και ήταν «πολύ λοξά σε παλαιότερα λευκά αρσενικά». Αλλά πρόσθεσε ότι «η μελέτη παρέχει χρήσιμη διαβεβαίωση για την ασφάλεια αυτής της κατηγορίας φαρμάκων».
Τα φάρμακα GLP-1 λειτουργούν με δύο τρόπους. Ο ένας είναι έμμεσος - η μείωση των επιπτώσεων του διαβήτη και της παχυσαρκίας. Ο άλλος είναι η άμεση ενίσχυση της δραστηριότητας του πεπτιδίου 1 που μοιάζει με γλυκαγόνη, μιας ορμόνης που δρα στα κύτταρα σε όλο το σώμα και παίζει αρκετούς βιολογικούς ρόλους πέρα από τη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. «Αυτό που ξεχώρισε για μένα στα αποτελέσματά μας είναι η σταθερή επίδραση στον περιορισμό των διαταραχών εθισμού», δήλωσε ο Al-Aly. «Υπάρχει μια σχολή σκέψης ότι η παχυσαρκία είναι το αποτέλεσμα του εθισμού στο φαγητό». Συνολικά, η ομάδα GLP-1 τα πήγε καλύτερα σε 42 αποτελέσματα υγείας, που κυμαίνονται από καρδιαγγειακές παθήσεις έως βακτηριακές λοιμώξεις. Τα περισσότερα από τα οφέλη ήταν σχετικά μέτρια, με μειώσεις κινδύνου μεταξύ 10-20 τοις εκατό. «Ωστόσο το μέτριο αποτέλεσμα δεν αναιρεί τη δυνητική αξία αυτών των φαρμάκων, ειδικά όπου υπάρχουν λίγες αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές», δήλωσε ο Al-Aly.
Στα αρνητικά, τα GLP-1 αύξησαν την πιθανότητα εμφάνισης 19 διαταραχών. Ένα εκπληκτικό εύρημα ήταν ότι καταγράφηκε αύξηση 11% στον κίνδυνο αρθρίτιδας, παρόλο που η απώλεια υπερβολικού βάρους αναμένεται να μειώσει τον πόνο και το πρήξιμο στις αρθρώσεις. Αλλά οι πιο σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες που εντοπίστηκαν από τη μελέτη ήταν στο πάγκρεας και τα νεφρά. Απαιτείται εκτεταμένη έρευνα προτού τα φάρμακα GLP-1 μπορούν να συνταγογραφηθούν ευρέως σε άτομα που δεν πάσχουν από διαβήτη και παχυσαρκία, είπε ο Al-Aly: «Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν τη δυνατότητα για ευρύτερες εφαρμογές, αλλά επίσης υπογραμμίζουν σημαντικούς κινδύνους που πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά».
Η Novo Nordisk δήλωσε ότι «καλωσορίζει την ανεξάρτητη έρευνα που διερευνά την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα και την κλινική χρησιμότητα των προϊόντων μας», προσθέτοντας ότι η έρευνα μέχρι στιγμής είχε δείξει ένα «καθησυχαστικό προφίλ ασφάλειας» για τη σεμαγλουτίδη, το δραστικό συστατικό των θεραπειών για τον Οζεμπικό διαβήτη και το Wegovy για απώλεια βάρους. Οι τιμές των ΗΠΑ για το Ozempic και το Wegovy θα μπορούσαν να μειωθούν σημαντικά αφού η απερχόμενη κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν τα συμπεριέλαβε στον επόμενο γύρο διαπραγματεύσεων για το Medicare.
Με πληροφορίες από Financial Times
