Την Παρασκευή η απόφαση στη Χάγη για τις γερμανικές αποζημιώσεις

Στις 11 το πρωί της Παρασκευής αναμένεται η ανακοίνωση από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, της απόφασης για τις γερμανικές αποζημιώσεις που καλείται να καταβάλει το Βερολίνο, στα θύματα του ναζισμού. Η Γερμανία έχει ζητήσει από το Διεθνές Δικαστήριο να διατάξει την Ιταλία "να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα", ώστε να μην ισχύσουν οι δικαστικές αποφάσεις που παραβιάζουν την ασυλία της και τα ιταλικά δικαστήρια να μην εκδικάζουν πλέον τέτοιου τύπου υποθέσεις. Η Γερμανία που είναι αντιμέτωπη εδώ και πολλά χρόνια με έναν αυξανόμενο συνεχώς αριθμό προσφυγών στα ιταλικά δικαστήρια, από συγγενείς θυμάτων, υποστηρίζει ότι η Ιταλία επιτρέποντας να γίνονται αγωγές θυμάτων των ναζιστικών εγκλημάτων δεν σέβεται την αρχή της ασυλίας που έχει αναγνωριστεί στη Γερμανία από το διεθνές δίκαιο.

Οι δικαστικές διαδικασίες για αποζημιώσεις κινήθηκαν από οικογένειες θυμάτων που εκτοπίστηκαν στη Γερμανία για καταναγκαστική εργασία, όταν η Ιταλία καταλήφθηκε από τους ναζιστές.

Στη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης από τις 12 ως τις 16 Σεπτεμβρίου του 2011, το Βερολίνο διαβεβαίωσε ότι το πρόβλημα άρχισε το 2004 με την ΄"υπόθεση Φερίνι", του Ιταλού που εκτοπίστηκε στη Γερμανία για καταναγκαστική εργασία το 1944.

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ιταλίας αποφάνθηκε τότε ότι τα ιταλικά δικαστήρια είναι αρμόδια να εκδικάζουν προσφυγές που αφορούν τη Γερμανία. Σύμφωνα με το Βερολίνο, δεκάδες τέτοιες υποθέσεις εκκρεμούν στα ιταλικά δικαστήρια.

Το 2008, το εφετείο της Φλωρεντίας επικύρωσε απόφαση ελληνικού δικαστηρίου του 1997, η οποία καταδικάζει το γερμανικό κράτος να αποζημιώσει τις οικογένειες 218 θυμάτων της σφαγής που διεπράχθη στις 10 Ιουνίου του 1944 στο Δίστομο.

Στο εφετείο της Φλωρεντίας είχαν προσφύγει το 2008 και οι οικογένειες των 218 θυμάτων του Διστόμου. Το δικαστήριο είχε επικυρώσει απόφαση ελληνικού δικαστηρίου του 1997, η οποία καταδικάζει το γερμανικό κράτος να αποζημιώσει τις οικογένειες των θυμάτων της σφαγής.

Πώς έφτασε όμως η υπόθεση των σφαγών των Γερμανών στο Δίστομο ως τα ιταλικά δικαστήρια αφού υπήρξαν αποφάσεις δικαίωσης των θυμάτων στα Ελληνικά δικαστήρια, ακόμη και από τον Άρειο Πάγο;

Η εκτέλεση των αποφάσεων αυτών προσέκρουε στην υπογραφή του υπουργού Δικαιοσύνης . Σε δημοσίευμα του Βήματος, στις 12 Ιανουαρίου του 2011 αναφέρεται για την υπόθεση: «Το 1997, ο δικηγόρος Ιω. Σταμούλης έκανε ομαδική αγωγή συγγενών των 218 θυμάτων της σφαγής του Διστόμου κατά του γερμανικού δημοσίου ζητώντας αποζημίωση για ψυχική οδύνη αλλά και για τις καταστροφές που προκάλεσαν τα ναζιστικά στρατεύματα πυρπολώντας τα σπίτια ολοκλήρου του χωριού. Η απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς επιδίκασε περίπου 9,5 δισ. δραχμές στους συγγενείς των νεκρών του Διστόμου. Η αποζημίωση αφορούσε την ηθική ικανοποίηση των συγγενών αλλά δεν έγινε δεκτή η αποζημίωση για τις υλικές ζημιές (η αγωγή ως προς αυτό εκρίθη αόριστη). Εκπρόσωποι του γερμανικού δημοσίου προσέφυγαν στο Εφετείο Αθηνών το οποίο έκρινε ως ορθή την απόφαση του Πρωτοδικείου, όπως και ο Αρειος Πάγος όταν οι γερμανοί προσέφυγαν κατά της απόφασης του Εφετείου - είναι χαρακτηριστικό ότι η υπόθεση εκδικάστηκε στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου (απόφαση υπ΄αριθμ. 12 του 2000) και με 16 υπέρ 4 κατά απέρριψε την προσφυγή των Γερμανών.

Ωστόσο, κατατέθησαν αγωγές κατά του Γερμανικού Δημοσίου στο Πρωτοδικείο Λειβαδιάς, από κατοίκους του Λιδωρικίου που διεκδικούσαν αποζημίωση για καταστροφή κατοικιών και περιουσιακών στοιχείων από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1944. Όμοιες ήταν οι αποφάσεις των δικαστηρίων με αποτέλεσμα το Γερμανικό Δημόσιο να προσφύγει και πάλι στον Αρειο Πάγο. Η υπόθεση προσδιορίστηκε στο Α΄ τμήμα του Αρείου Πάγου το οποίο διαφώνησε με την ολομέλεια και παρέπεμψε στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, το οποίο με την υπ. αριθμ. 6 απόφαση του 2002 έκρινε ότι η Γερμανία απολαμβάνει το δικαίωμα της ετεροδικίας και επομένως τα ελληνικά δικαστήρια δεν έχουν δυνατότητα να δικάσουν αγωγές κατά της Γερμανίας. Μάλιστα, προχώρησε ακόμα περισσότερο σημειώνοντας ότι το διεθνές δίκαιο δεν αναγνωρίζει δικαίωμα εγέρσεως ατομικής αγωγής των θυμάτων, αλλά το θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων ρυθμίζεται με διακρατικές διαπραγματεύσεις.

Ο δικηγόρος Σταμούλης, όμως, δεν μπορούσε να προχωρήσει σε κατάσχεση ακινήτων του γερμανικού δημοσίου στην Ελλάδα, αφού για κάτι τέτοιο απαιτείται άδεια από υπουργό Δικαιοσύνης, την οποία οι εκάστοτε υπουργοί δικαιοσύνης δεν χορηγούσαν. Κατέφυγε λοιπόν στη Φλωρεντία όπου υπάρχουν γερμανικά ακίνητα και έκανε κατασχέσεις, μια και το άρθρο 44 του καταστατικού της Ενωμένης Ευρώπης, ορίζει ότι απόφαση εκτελεστή σε μια χώρα εκτελείται και στις υπόλοιπες της Ευρώπης. Το Γερμανικό Δημόσιο προσέφυγε στο Πρωτοδικείο Φλωρεντίας για να ακυρώσει την κατάσχεση αλλά το δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή του. Το ίδιο έγινε και στο Εφετείο της Φλωρεντίας. Στη συνέχεια και ο ιταλικός Άρειος Πάγος έκρινε ότι η κατάσχεση είναι νόμιμη, με αποτέλεσμα η Γερμανία να προσφύγει στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης».